Kira Sözleşmesi Bitince Kiracı Çıkarılabilir mi?

Kira sözleşmesi bitince kiracı çıkarılabilir mi? Bu soru tarafımıza çok sık sorulmaktadır.  Ev sahibi kira sözleşmesinin bitimine dayanarak, kiracıyı tahliye edilemez. Belirli süreli kira sözleşmelerinin süre bitiminde sözleşmeyi sona erdirme hakkı “yalnızca kiracıda” bulunur. Örnek verecek olursak; 1 yıllık kira sözleşmesi bitiminde kiraya verenin kiracıya süre bitti diyerek evden veya iş yerinden çıkarması mümkün değildir. Kanundaki sayılan tahliye sebeplerinin varlığı halinde kiracının evden çıkarılması mümkündür. Kira sözleşmesi bitince kiracının, kiralanandan çıkarılıp çıkarılamayacağı konusu 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 347. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. İşbu maddelere göre kiracının hangi hallerde ve hangi usulle çıkarılabileceği belirlenmiştir. Kanunumuzda kira sözleşmesinin sona erdirilmesi konusunda kiracı lehine bir tutum söz konusudur.

Kiracının, kiralanandan çıkma süresi ise kira sözleşmesinin belirli süreli ve belirsiz süreli olmasına göre değişmektedir. Öncelikle belirtmek gerekir ki kira sözleşmesinin belirli süreli olması halinde süre bitiminde kira sözleşmesini sona erdirme hakkı yalnızca kiracıdadır. Kira sözleşmesinin süresi bittiğinde kiraya verenin, sözleşmenin süresi bitti gerekçesiyle kiracıyı ev veya iş yerinden çıkarması mümkün değildir. Kiralayan yani ev sahibi sadece süreni bitti gerekçesiyle kiracıyı ev veya iş yerinden çıkaramayacak olsa da kanunda belirtilen bazı hallerin bulunması durumunda kiracıyı kiralanandan çıkarabilecektir.

En çok aldığımız sorulardan bir diğeri ise ‘kira sözleşmesi bitince kiracı evden çıkarılabilir mi’ sorusudur. Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan maddeler ışığında belirli süreli kira sözleşmesi yani genellikle uygulamada görülen 1 yıllık kira sözleşmesi bittiğinde kira sözleşmesini sona erdirme hakkı kiracıda ol yönündedir. Ancak sebeplerin olması halinde kiraya veren kiracıyı evden çıkartabilir.

Kira Sözleşmesi Bitince Otomatik Olarak Yenilenir mi?

Belirli süreli kira sözleşmesinde kiracı tarafından kira sözleşmesinin bitiminden en az 15 gün önce bildirimde bulunulmadıkça kira sözleşmesi aynı koşullarla 1 yıl uzamış sayılır. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde ise ev sahibi veya kiracı tarafından aks kararlaştırılmadıkça her 1 yılın sonunda kira sözleşmesi yenilenmiş sayılır. Her iki kira sözleşmesi türünde de kira bitiminde herhangi bir bildirim yapılmadıkça kira sözleşmesi aynı şartlarla 1 yıl uzamış sayılır. Ancak aynı şartlardan kasıt kira bedelinin değişmeyeceği değildir. Kira bedeli, sözleşmede artış oranı kararlaştırıldıysa o artış oranı üzerinden, artış oranı kararlaştırılmadıysa TÜFE oranına göre artış yapılarak güncellenir.

Kira sözleşmesi bitince kiracı nasıl çıkarılır sorusunun cevabı 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu madde 347 ve devamına göre verilir. Buna göre ilk olarak söylememiz gereken şey, belirli süreli kira sözleşmelerinde sürenin bitiminde sözleşmeyi sona erdirme hakkının “yalnızca kiracıda” olduğudur.

• Örneğin 1 yıllık kira sözleşmesi bitince kiraya veren kiracıyı süre bitti diyerek evden – işyerinden çıkarmak mümkün değildir. Tabi bu çıkaramama durumu “sürenin bitimine” bağlı olarak söz konusu olacaktır. Yani başka nedenlerin varlığı halinde elbette kiraya veren, kiracıyı çıkarabilir.
• Örnek olarak 10 yıllık kira süresinin dolmasından sonra mülk sahibi kiracıyı çıkarabilir. Bunlar hep istisna kurallardır. Bunlara aşağıda değineceğiz. Ancak salt sürenin dolmasından ötürü kiracı çıkarılamaz.

Kira Sözleşmesi Bitince Kiracı Nasıl Çıkarılır?

Kira sözleşmesinin türüne göre ve kanunda belirtilen şartlara göre değişmekle birlikte sadece kira sözleşmesinin süresinin bitmesi gerekçesiyle kiracının tahliyesi mümkün değildir. Kiracı ancak kanunda sayılan sebeplerden biriyle ve kanunda belirtilen bildirim süreleri dahilinde çıkarılabilir. Kira sözleşmesinin türüne göre kiracıyı tahliye süreci;

• Belirli Süreli Kira Sözleşmesi Bitince Kiracı Çıkarılabilir mi?

Belirli süreli kira sözleşmesi, kira kontratında sözleşmenin bitiş tarihinin belirtildiği kira sözleşmeleridir. Türk Borçlar Kanunu md.347 uyarınca, konut ve çatılı işyeri kiralarında kiracı, belirli süreli sözleşmelerin süresinin bitiminden en az 15 gün önce bildirimde bulunmadıkça, sözleşme aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılır. Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimi nedeniyle sözleşmeyi sona erdiremez. Ancak kiraya veren 10 yıllık uzama süresinin sonunda, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az 3 ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin bildirimde bulunarak kira sözleşmesini feshedip kiracının tahliyesini isteyebilir.

Kira sözleşmesi bitince kiracının tahliye süresi, kira sözleşmesinin süresinin bitiminden 15 gün önce evi boşaltacağını bildirmesi ile başlar. Kiracının evi boşaltacağına dair yaptığı bildirimde belirttiği tarihte evi boşaltması gerekir. Aksi halde kiraya veren, belirtilen sürede evi boşaltmayan kiracıdan 1 aylık kira bedelini talep edebilir.

• Belirsiz Süreli Kira Sözleşmesi Bitince Kiracı Çıkarılabilir mi?

Belirsiz süreli kira sözleşmesi, kiralama tarihinin sözleşmede belirtildiği ancak kiralama süresinin belirtilmediği kira sözleşmeleridir. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde ev sahibi veya kiracı tarafından aksi belirtilmedikçe her 1 yılın sonunda kira sözleşmesi yenilenmiş sayılır. Belirsiz süreli kira sözleşmesinde kiracı istediği zaman kiralananı tahliye edebilir. Ancak kiraya veren TBK md.347 gereği, kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra, genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilirler. Kiraya verenin, kiracıyı ev veya iş yerinden çıkarabilmesi için 10 yıllık sürenin geçmesi gerekir.

Belirli ve belirsiz süreli kira sözleşmelerin her ikisinde de kiralananın tahliyesinde uygulanan bir istisna bulunmaktadır. Bu istisna tahliye taahhütnamesidir. Kiraya veren ve kiracı arasında tahliye taahhütnamesi imzalandıysa kiracının taahhütnamede belirtilen sürenin sonunda evi tahliye etmesi gerekir.

Kiracı Hangi Sebeplerle Evden Çıkarılabilir?

Kiraya verenin, kiracıyı evden çıkarabilmesi için Türk Borçlar Kanunu’nda sayılan sebeplerden birine dayanması gerekir. Türk Borçlar Kanunu’na göre kiracı şu sebeplerle kiralanandan çıkarılabilir;

• Tahliye taahhütnamesi ile kiracının tahliyesi
• İhtiyaç nedeniyle kiracının tahliyesi
• Tadilat nedeniyle kiracının tahliyesi
• Kira sözleşmesinin 10. kez yenilenmesi halinde kiracının tahliyesi
• Kiracının kirasını ödememesi halinde tahliyesi
• Komşuları rahatsız eden kiracının tahliyesi
• İflas nedeniyle tahliye