Kişi Güvenlik Belgesi (KGB) Nedir? Nasıl Alınır?

Kişi Güvenlik Belgesi Nasıl Alınır?

Şahıs şirketi statüsünde olan kuruluşların hissedarlarının tamamı, anonim şirket statüsünde olan kuruluşların ise ortaklarından, gizlilik dereceli bilgi, belge ve malzemeye nüfuz etmesine yönetim kurulu kararı ile izin verilen hissedarlar ile bu kuruluşların yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcıları, güvenlik koordinatörü ile gizlilik dereceli bilgi,  belge ve malzemeye nüfuz etmesi muhtemel personeli için Kişi Güvenlik Belgesi alınması maksadıyla, başvuru evrakları ile birlikte, kuruluş tarafından Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamına başvuru yapılır. Kişi güvenlik belgesi almak için, başvuru sahiplerinin genellikle aşağıdaki süreçleri tamamlamaları gerekmektedir:

• Başvuru: İlgili kurum veya kuruluşa kişi güvenlik belgesi başvurusu yapılmalıdır.
• Güvenlik Soruşturması: Başvuranın geçmişi, eğitimi, iş deneyimi ve diğer önemli faktörler dikkate alınarak güvenlik soruşturması yapılır.
• Değerlendirme: Soruşturma sonuçları, güvenlik değerlendirme sürecinde incelenir ve başvuranın güvenlik düzeyine karar verilir.
• Belge Verilmesi: Değerlendirme sonucu olumlu olursa, kişi güvenlik belgesi başvurana verilir.

Kişi güvenlik belgesi talep edilen personel için, 5202 sayılı Kanunun dördüncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, ilgili makamın talebi üzerine, mevzuata uygun olarak Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirlikleri tarafından yaptırılır. Sonuç, araştırma isteyen makama bildirilir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucu uygun olanlar ile hakkında olumsuzluk bulunan personel için güvenlik belgesi tanzim edilip edilemeyeceğine ilişkin hukuki mütalaa sonrası uygun bulunan kişilere, ilgili makam tarafından, istenilen gizlilik derecesinde en fazla beş yıl süreyle geçerli kişi güvenlik belgesi tanzim edilir.  Yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda Milli Savunma Bakanlığınca KGB yani kişi güvenlik belgesi düzenlenen kişi kurumda çalışmaya devam eder. Bu kişi güvenlik belgesi mevcut değilse, ilgililere, gizlilik dereceli bilgi, belge, proje veya malzemeye erişme yetkisi verilemez; bunların bulunduğu yerlere ve tesislere giriş yapılamaz; gizlilik dereceli bilgi içeren toplantı, görüşme, sunum ve belgelere katılım sağlanamaz. Diğer birimlerde çalıştırılabilir.

Kişi Güvenlik Belgesi (KGB) Alım İşlemleri Akış Şeması

Gizlilik dereceli bilgi, belge, malzeme veya projeye nüfuz etmeyecek personel (5188 sayılı Kanun kapsamında görevlendirilen güvenlik görevlisi, bahçıvan, temizlik görevlisi, yemekhane görevlisi, şoför, stajyer, bekçi, sağlık görevlisi, muhasebe personeli vs.) için kişi güvenlik belgesi başvurusu yapılmaz. Kişi güvenlik belgesi talebi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan personel için yapılabilir. Yabancı personel için yapılmaz.

• Başvuru evrakları ve eklerinin Milli Savunma Teknik Hizmetleri Daire Başkanlığına gönderilmesi
• Başvuru evraklarının incelenmesi ve değerlendirilmesi
• Eksik belge-bilgi var mı? Eksiklik varsa firmaya bildirim yapılması ve tamamlatılması
• 5202 Sayılı Kanun gereği ilgili kurumlardan bilgi talep edilmesi
• Soruşturma sonucu olumlu olması durumunda kişi güvenlik belgesi (KGB) düzenlenmesi

Kişi Güvenlik Belgesi Geçerlilik Süresi Ne Kadardır?

Kişi güvenlik belgesi geçerlilik süresi, belge sınıfına ve alındığı kurumun belirlediği şartlara göre farklılık gösterir. Genel olarak, kişi güvenlik belgesi geçerlilik süresi en fazla beş yıldır. Ancak, bazı belge sınıfları için bu süre daha az veya daha fazla olabilir. Kişi güvenlik belgesinin geçerlilik süresi dolmadan önce yenilenmesi gerekmektedir. Yenileme süreci, yeni bir belge başvurusu sürecine benzer şekilde işler. Kişi, belge geçerlilik süresinin dolmasına yakın bir tarihte, belge yenileme başvurusu yapmalıdır. Başvuru için gereken belgeler, belge yenileme sürecindeki kurum veya kuruluş tarafından belirlenir.

Yenileme sürecinde, kişinin önceden almış olduğu belge sınıfına göre belirli koşulları yerine getirmesi gerekebilir. Örneğin, bazı belge sınıfları için belirli bir eğitim veya sınav gereksinimi olabilir. Bu koşulların yerine getirilmesinin ardından, güvenlik değerlendirmesi yapılır ve yenilenmiş belge verilir veya verilmez. Yenilenmiş belge, önceki belge ile aynı sınıfa sahip olabilir veya sınıf değişikliği yapılabilir. Kişi güvenlik belgesi yenileme süreci, kişinin belgesi geçerlilik süresi dolduğunda işini kaybetmesini önlemek için önemlidir. Ayrıca, yenileme süreci sayesinde kişinin güncel güvenlik değerlendirmesi yapılır ve güvenlik açısından sorunlu olan kişilerin bu belgeyi almaları engellenmiş olur.

Kişi Güvenlik Belgesi Neden Gereklidir?

Kişi güvenlik belgesi, belirli güvenlik önlemlerinin alınması gereken sektörlerde veya faaliyetlerde çalışan kişilerin kimliklerinin tespit edilmesi, güvenliği tehdit edebilecek kişilerin faaliyetlerinin engellenmesi, ve güvenliği sağlamak amacıyla alınan önlemlerin daha etkin bir şekilde uygulanmasını sağlamak için gereklidir. Örneğin, savunma sanayinde havaalanlarında, limanlarda, kritik kamu binalarında veya tesislerde, belirli hassasiyet gerektiren işlerde çalışan kişilerin, çalıştıkları yerlerde güvenliği sağlamak amacıyla özel bir güvenlik değerlendirmesi yapılması gerekmektedir. Bu değerlendirme sonucunda, kişinin güvenliğe uygun olduğuna ve çalışmasının bir tehdit oluşturmadığına dair bir belge verilir. Bu belge, kişi güvenlik belgesi olarak adlandırılır ve kişinin güvenli bir şekilde çalışabilmesi için gerekli bir belgedir.

Kişi güvenlik belgesi, sadece çalışanların güvenliği açısından değil, aynı zamanda genel olarak halkın güvenliği için de önemlidir. Bu belge sayesinde, potansiyel tehditlerin tespit edilmesi ve güvenliği sağlamak için gerekli önlemlerin alınması daha kolay hale gelir. Bu nedenle, kişi güvenlik belgesi gerekliliği, ülkelerin güvenlik politikaları ve halk güvenliği için önemli bir adımdır. KGB alırken şunlara dikkat edilmelidir;

• KGB talebinde bulunan firma, kurum, kuruluş ve kişiler 5202 sayılı Savunma Sanayi Güvenliği Yönetmeliği ve MSY 317-2(C) Milli Savunma Bakanlığı Savunma Sanayi Güvenliği Yönergesi kapsamında yer alan KGB’ye ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmekten sorumludur.
• Kişi Güvenlik Belgesinin düzenlenmiş olması, 02.10.1981 tarih ve 2531 sayılı “Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun” kapsamına dâhil olan kişiler için firma, kurum ve kuruluşların yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.
• Gizlilik dereceli bilgi, belge, malzeme veya projeye nüfuz etmeyecek personel (5188 sayılı Kanun kapsamında görevlendirilen güvenlik görevlisi, bahçıvan, temizlik görevlisi, yemekhane görevlisi, şoför, stajyer, bekçi, sağlık görevlisi, muhasebe personeli vs.) için Kişi Güvenlik Belgesi başvurusu yapılmaz.

Kişi Güvenlik Belgesi (KGB) Başvurusunda Dikkat Edilmesi Gerekilen Hususlar

• Evrakların tamamından sadece birer suret gönderilmesi yeterlidir.
• Savunma Sanayi Güvenlik Yönergesinde belirtildiği üzere, gizlilik dereceli bilgi, belge, malzeme veya projeye nüfuz etmeyecek personel (5188 sayılı Kanun kapsamında görevlendirilen Güvenlik Görevlisi, Bahçıvan, Temizlik Görevlisi, Kat Görevlisi, Yemekhane Görevlisi, Şoför, Stajyer, Bekçi, Sağlık Görevlisi, Muhasebe Personeli vs.) için KGB talep edilmeyecektir.
• Yabancı uyruklu personel (T.C. Uyruklu olmayan) için klerans talebi uyruğu olduğu ülkesinden temin edilerek makama ibraz edilecektir.
• Kişi Güvenlik Belgesi talep edilen personelin firmadaki görev, unvan ve ortaklık yapısı talep yazısında iletilen listede mutlaka belirtilecektir.
• Resimler Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması formuna uygun olarak yapıştırılıp kaşelenerek gönderilecektir.
• Tesis Güvenlik Belgesi başvurusu ile eş zamanlı olacak şekilde Kişi Güvenlik Belgesi başvurusu yapılmalıdır.
• KGB talebinde bulunan firma, kurum, kuruluş ve kişiler 5202 sayılı Savunma Sanayi Güvenliği Yönetmeliği ve MSY 317-2(C) Milli Savunma Bakanlığı Savunma Sanayi Güvenliği Yönergesi kapsamında yer alan KGB’ye ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmekten sorumludur.
• Kişi Güvenlik Belgesinin düzenlenmiş olması, 02.10.1981 tarih ve 2531 sayılı “Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun” kapsamına dâhil olan kişiler için firma, kurum ve kuruluşların yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.
• Gizlilik dereceli bilgi, belge, malzeme veya projeye nüfuz etmeyecek personel (5188 sayılı Kanun kapsamında görevlendirilen güvenlik görevlisi, bahçıvan, temizlik görevlisi, yemekhane görevlisi, şoför, stajyer, bekçi, sağlık görevlisi, muhasebe personeli vs.) için Kişi Güvenlik Belgesi başvurusu yapılmaz.

Kişi Güvenlik Belgesi Ne İşe Yarar?

Kişi güvenlik belgesi kişinin gizlilik dereceli kurumlarda çalışmasını sağlar. 5202 sayılı Savunma Sanayii Güvenlik Kanunu’nun tanımlar başlıklı 3/d maddesinde; “Bilmesi gereken kişi; gizlilik dereceli bir bilgiyi, belgeyi, projeyi veya malzemeyi, ancak görevi gereği öğrenme ve kullanma sorumluluğu bulunan ve gerekli gizlilik derecesini haiz “Kişi Güvenlik Belgesi’ ne sahip kişi olarak tanımlamıştır. Yani kişi güvenlik belgesi;

• Gizlilik dereceli bir bilgiyi,
• Gizlilik dereceli belgeyi,
• Gizlilik dereceli projeyi,
• Gizlilik dereceli malzemeye.

Görevi gereği öğrenme ve kullanma sorumluluğu bulunma yetkisi tanıyan belgedir. Güvenlik belgesi ile bunlara erişim hakkı sağlanır. Bu belge olmadan bu bilgilere erişim sağlayamaz. MSB kişi güvenlik belgesi sorgulama bölümü yoktur. Güvenlik belgesi verilmediği takdirde kurumunuza veya size tebliğ edilir. Özel savunma sanayii güvenlik soruşturması sebebiyle mesleğini yapamayan kişilerin idari dava açmaktan başka çaresi bulunmamaktadır. İdari dava tek ve zorunlu başvuru yoludur.

Kişi Güvenlik Belgesi Ne Kadar Sürer?

Kişi güvenlik belgesi çalıştığımız kurum tarafından Milli Savunma Bakanlığı’na başvuru yapılarak alınır. Kişiler hiçbir şekilde kişi güvenlik belgesi talebinde bulanamaz. Sadece şirket üzerinden talep edilebilir. Klerans belgesi verilmesi ortalama 5-6 ay sürmektedir. Bu süre talep edilen kişi sayısı ve kurum iç yazışmaları ile 1 yıla kadar bazen uzayabilmektedir.

• 5202 sayılı Savunma Sanayii Güvenliği Kanunu’nu ışığında hazırlanan Savunma Sanayii Güvenliği Yönetmeliği’ne göre, kişi güvenlik belgesi talep edilen personel için, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamının talebi üzerine, mevzuata uygun olarak Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü veya mahalli mülki idare amirlikleri tarafından yaptırılır. Sonuç, Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamına bildirilir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucu uygun olanlar ile hakkında olumsuzluk bulunan personel için Kişi Güvenlik Belgesi tanzim edilip edilmeyeceğine ilişkin hukuki mütalaa sonrası uygun bulunan kişilere, Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamı tarafından istenilen gizlilik derecesinde, en fazla 5 yıl süreyle geçerli Kişi Güvenlik Belgesi tanzim edilir. Beş yıl sonunda yenilenmesi talep edilecek Kişi Güvenlik Belgesi için altı ay önceden yenileme talebinde bulunulur. Güvenlik Belgesi yenilenmeyecek ise Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamına iade edilir.
• Kişi güvenlik belgesine sahip personelin, her altı ayda bir olmak üzere, kuruluşlar tarafından adli sicil takibi yaptırılır. (Adli sicil takibinde ilgili personelin “adli sicil ve arşiv kaydı” olmadığına dair yazılı beyanı yeterli kabul edilebilir.). Kişi Güvenlik Belgesine sahip personelin adli kovuşturmaya maruz kalması ya da herhangi bir sebeple hüküm giymesi veya adli sicil takibi sonrasında bir problemle karşılaşılması durumunda, bu durum ivedilikle ilgili makamlara bildirilir. İlgili makamların görüşü alınana kadar geçen süre içinde söz konusu personelin gizlilik dereceli bilgi, belge, malzeme ve projeye nüfuz etmesi engellenir.
• Beş yılın sonunda yenilenmesi talep edilecek klerans belgesi için altı ay önceden yenileme talebinde bulunulur. Yenilemede de ilk başvuru gibi bütün işlemler aynen tekrar edilir. İlgili makamca, yenileme süreci başlatılan, süresi dolan Güvenlik Belgesi yenisi tanzim edilene kadar kullanıma devam edilir. Kuruluşlarca süresi dolan Kişi Güvenlik Belgesinin yenilenmemesi durumunda ise belgenin süresinin bitimini müteakip en geç 15 gün içinde ilgili makama iade edilir.
• Kişi güvenlik belgesinin ne kadar sürede düzenleneceği kanun veya yönetmelikte açıkça düzenlenmemiştir. Bu nedenle yapılan araştırma bazen 1 yıla yakın sürmektedir. Fakat klerans belgesi en fazla 5 yıl geçerlidir. 5 yılın sonunda belge geçerliliğini yitirir. Aynı şekilde her 6 ayda bir kişinin arşiv kaydı ve sabıka kaydı araştırması yapılır.

Kişi Güvenlik Belgesi Olumsuz

Kişi güvenlik belgesi (KGB), savunma sanayii şirketlerinde çalışan kişilerin, gizlilik dereceli bilgi, belge, malzeme ya da projeye, bilmesi gereken prensibi çerçevesinde nüfuz edebilmesini veya bunların muhafaza edildiği gizlilik dereceli yerlere giriş iznini sağlayan belgedir. KGB, Milli ve NATO olmak üzere iki çeşittir. Milli KGB, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisindeki savunma sanayii kuruluşlarında çalışan kişiler için düzenlenen belgedir. NATO KGB ise, NATO üyesi ülkelerin savunma sanayii kuruluşlarında çalışan kişiler için düzenlenen belgedir.

Yukarıda “haksız yere kişi güvenlik belgesinin verilmemesi nedeniyle” mağdur olan ve savunma sanayisinde bir şirkette “gizlilik dereceli birimde” çalışabilecekken bu haktan mahrum edilen veya işten çıkarılan kişilerin durumunu açıkladık. Kişi güvenlik belgesi düzenlenmemesi işlemine karşı 60 gün içinde  idare mahkemesine yürütme durdurma istemli iptal davası açılmalıdır. Açılan davada idare mahkemesi işlemi iptal ederse hakkınızda kişi güvenlik belgesi düzenlenir ve istediğiniz şirkette işe başlayabilirsiniz. Halihazırda çalıştığınız şirket; kişi güvenlik belgesi olumsuz gelmesi durumunda 2 türlü işlem yapmaktadır. Bunlar;

• Kişiyi doğrudan işten çıkarma (İşten çıkarma)
• Şirkette gizlilik dereceli olmayan herhangi birimde işe devam etmeniz. (Yer değiştirme)

Her iki durumda da kişi güvenlik belgesi olumsuz sonuçlanmasından dolayı size etkileri söz konusudur. Bu durumda idare mahkemesine iptal davası açılmalıdır.  Şirketler bu noktada şöyle bir hata yapıyor. Size yazılı bir evrakı tebliğ etmek yerine; kişi güvenlik belgenizin Milli Savunma Bakanlığı tarafından verilmediğini ve bu sebeple pozisyonunuzun değiştirildiğini, artık gizlilik dereceli birimde çalışamayacağınızı belirtir. Ancak bu tebliğ yazılı yapılmalıdır. Şirketinizin; Milli Savunma Bakanlığı’na yapmış olduğu kişi güvenlik belgesi yenileme/ilk defa düzenlenmesi talebi olumsuz geldiği bir yazı ile tebliğ edilir. Şirket hiç değilse bunu size imza altına almak ve tarihi yazmak suretiyle vermelidir. Aksi durumda dava açma süreniz başlamayacağı için 60 günlük süre geçmemiş olacaktır. Tarafımıza sıklıkla 60 günlük sürenin geçtiği yöneltilmektedir. Size resmi bir tebliğ yapılmadığı için süre işlemeye başlamaz. Öğrenme zamanınız sürenin başlangıcı için baz alınır.

Milli Savunma Bakanlığı Kişi Güvenlik Belgesi Hangi Durumlarda Verilmez?

Kişi güvenlik belgesi verilmemesi yukarıda belirtildiği gibi kurumlar tarafından talep edildiğinde, Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamı tarafından ilgili talebin reddedilmesiyle oluşabilecek bir durum olduğu gibi altı ayda bir gerçekleştirilen adli sicil takibinde olumsuz bir durum ile karşılaşılması halinde de personele kişi güvenlik belgesi verilmemesi durumu ortaya çıkabilir. 2011/51 yayın numarası ile yayınlanan Milli Savunma Bakanlığı Savunma Sanayii Güvenliği Yönergesinde kişi güvenlik belgesi verilmeyecek haller düzenlenmiştir. İlgili düzenlemeye göre, personele klerans belgesi verilmeyecek haller:

• Kasıtlı bir suç nedeniyle bir yıl veya daha fazla süreli hapis cezası alanlarla, cezası ya da mahkumiyeti ertelenmiş, seçenek yaptırımlara çevrilmiş veya affa uğramış olsa bile; cinsel dokunulmazlığa karsı suçlar, kamunun sağlığına karsı suçlar, kamu güvenine karşı suçlar, kamu barısına karsı suçlar, Devletin egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı suçlar, devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar,
• Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları ile hırsızlık, yağma, nitelikli mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflas, zehirli madde katma, bozulmuş, değiştirilmiş gıda veya ilaçların ticareti, kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye sokacak biçimde ilaç yapma veya satma, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, uyuşturucu veya uyarıca madde kullanılmasını kolaylaştırma, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek, bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak, fuhuş, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, zimmet, irtikap, rüşvet, görevi kötüye kullanma, göreve ilişkin sırrın açıklanması, iftira, suç uydurma, yalan tanıklık, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama, kaçakçılık suçlarından mahkum olanlar.
• Yukarıdaki bentte sayılan suçlar nedeniyle haklarında soruşturma ya da soruşturma yürütülenlerle hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmiş olanlardan; mevcut bilgi, belge delil, görev safahatı gibi hususlar da dikkate alınarak yapılacak değerlendirme sonucunda kişi güvenlik belgesi verilmesi sakıncalı görülenler.
• 5816 sayılı “Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun” ile Atatürk İlke ve İnkılâplarına aykırı davranışta bulunanlara,
• Herhangi bir sabotaj, isyan, casusluk, vatana ihanet hareketlerine katılanlar ve bu hareketlere katılanlara yardımda bulunanlara,
• Uyuşturucu maddeler ile ilgili her türlü faaliyette bulunmak veya uyuşturucu kullanmak, yalancı tanıklık, dolandırıcılık, hırsızlık, zimmet, ihtilas, irtikap rüşvet, sahtekârlık, kaçakçılık, inancı kötüye kullanmak, cinsi sapıklık ve fuhşiyata tahrik gibi suçları işlemiş olanlara,
• Görevi olmaksızın ya da haklı bir sebebe dayanmaksızın herhangi sabotör veya casusla ya da hasım bir devletin temsilcileriyle temas kurmuş olanlara,
• Yabancı uyruklu olanlara,
• Çifte vatandaşlara,
• 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununda belirtilen mavi kart uygulaması kapsamında olanların hakları saklı kalmak kaydıyla, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkanlar veya çıkarılanlarla yabancı uyruklu olanlar,
• Sır saklayamamak, akli dengesizlik, alkoliklik, unutkanlık ve sara gibi güvenliği tehlikeye düşürecek durumda olanlara Kişi Güvenlik Belgesi verilmez. Ancak bu fiillerle aynı nitelikteki Savunma sanayii güvenliği ile ilgili diğer durumlarda Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamı takdir yetkisini kullanabilir.

Kişi güvenlik belgesi verilmediği takdirde yürütme durdurma talepli idari bir dava açılması gerekmektedir. Böyle hallerde, idari dava açma süresi 60 gün olarak belirlenmiştir. 60 gün içerisinde dava açılmaz ise, söz konusu işleme karşı dava açma hakkınızı kaybetmiş olursunuz. Bu nedenle, idari davalarda profesyonel süreç yönetimi, dolayısıyla profesyonel bir idare avukatı ile çalışmak oldukça önemlidir.

MSB Kişi Güvenlik Belgesi Sorgulama

Savunma sanayi alanında çalışan şirket personeli daha önceden kişi güvenlik belgesine sahip olduğu ancak yenileme döneminde Milli Savunma Bakanlığı tarafından tekrardan yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sürecinin olumsuz sonuçlandığı durumlarda çalışanın iş akdi şirket tarafından tek taraflı olarak İş Kanunu 25. madde kapsamında feshedilir. Bu durumlarda şirkete karşı, İş Mahkemesinde işe iade davası açılması gerekmektedir. İşe iade davası iş mahkemesinde açılacak olan bir hukuk davasıdır.

MSB kişi güvenlik belgesi sorgulama yapabilmek için bir bölümü yoktur. Bu konuda şirket başvuru yaptıktan sonra gelen sonucu kişiye tebliğ etmektedir. Başka türlü öğrenilmesi mümkün değildir. E-devlet üzerinden sorgu yapılamıyor. Bazen kişiye tebliğ yapılmadan sözlü olarak bilgi verilir. Bu bilgiye istinaden idari dava açılabilir. Özel savunma sanayii güvenlik soruşturması sebebiyle mesleğini yapamayan kişilerin idari dava açmaktan başka çaresi bulunmamaktadır. İdari dava tek ve zorunlu başvuru yoludur.

Kişi güvenlik belgesine sahip olan ve şirkette çalışmaya devam eden  personelin, belirli aralıklarla kişi güvenlik belgesi alması gereklidir. Milli Savunma Bakanlığı tarafından kişi güvenlik belgesi düzenlenirken güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yaptırılır. Kişi güvenlik belgesine sahip personel hakkında yeni ceza davası açılması, açık bir ceza davası sonucu ceza alması, hakkında hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı verilmesi veya adli sicil ve arşiv kaydında bir problemle karşılaşılması durumunda kişi güvenlik belgesi iptal edilebilir. Kişi güvenlik belgesinin süresinin dolması veya kişinin şirketten çıkarılması durumunda, personelin sahip olduğu kişi güvenlik belgesi, çalıştığı savunma sanayii kuruluşu tarafından Milli Savunma Bakanlığı’na iade edilir veya başvurusu durdurulur.

NATO Kişi Güvenlik Belgesi Nedir? Nereye ve Nasıl Başvurulur?

Milli gizlilik kleransının diğer adı NATO kişi güvenlik belgesidir. Dışişleri Bakanlığı (detaylı buradan inceleyebilirsiniz: https://www.mfa.gov.tr/sub.tr.mfa?ad66d2ab-64b7-4bc7-b3a1-eb06097f75c7) tarafından verilir. NATO kişi güvenlik belgesi için güvenlik soruşturması yapılacak mesleğin öneminden dolayı çok kapsamlı ve detaylı gerçekleştirilir. NATO kişi güvenlik belgesi verilmeyen kişiler Dışişleri Bakanlığı’na karşı 60 gün içinde yürütme durdurma istemli iptal davası açmaları gerekir. Bu süre hak düşürücü süre olup geçirilmesi durumunda davanız usulden reddedilecektir. NATO kişi güvenlik belgesinin verilmemesine karşı açılan davada yürütme durdurma verilmesi durumunda belgeniz geçici olarak düzenlenir. Davanın esastan sonuçlanmasına kadar mesleğinizi icra edersiniz. Nihai karar ile birlikte bu durum kesin hale gelecektir.

“NATO ÖZEL” ve “NATO GİZLİ” gizlilik dereceli olan özel NATO ihalelerine katılmak isteyen savunma sanayi alanında faaliyet gösteren üretici firmaların, NATO Gizlilik Dereceli “tesis güvenlik belgesi” adını verdiğimiz özel belgeyi alması gerekmektedir. Buralarda çalışacak personel içinde NATO kişi güvenlik belgesi alınmalıdır. Bu belge Dışişleri Bakanlığı tarafından verilmektedir. Bakanlığın içinde NATO birimi bu belgenin düzenlenmesinde görev alır.

NATO gizlilik dereceli Tesis Güvenlik Belgesi bulunan kuruluşlarca talep edilen NATO gizlilik dereceli Kişi Güvenlik Belgeleri, Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı Merkez Kurulu Başkanlığı adına Savunma Sanayii Milli Güvenlik  Makamınca  düzenlenir.  Anılan Kişi Güvenlik Belgeleri yurt içi kullanım için geçerli olup, yurt dışı Kişi Güvenlik Belgesi ihtiyaçları, Dış İşleri Bakanlığı bünyesindeki Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilâtı Merkez Kurulu Başkanlığınca değerlendirilir.

Bu ayrımın yapılmasında temel gaye kişilerin çalışacakları yer itibariyle farklılık bulunmasındandır. Zira Savunma Sanayii Milli  Güvenlik  Makamınca düzenlenen NATO Kişi Güvenlik Belgesi sadece ülkemiz sınırları içerisinde, ülke hakimiyetini esas alındığından Türkiye Cumhuriyeti kurumlarınca düzenlenirken, Dış İşleri Bakanlığı bünyesindeki Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı Merkez Kurulu Başkanlığınca düzenlenen NATO Kişi Güvenlik Belgesinde kişinin artık uluslararası arenada faaliyet göstereceği gözetildiğinden Dışişleri Bakanlığı tarafından düzenlenmektedir.

NATO Kişi Güvenlik Belgesi Hangi Hallerde Verilmez?

NATO Güvenlik komitesi tarafından hazırlanan “NATO Personnel Security Directive“ dökümanı Personel Güvenlik Kleransının Uygunluğun Değerlendirilme Kriteri (Criteria for Assessing Eligibility for a Personnel Security Clearance) başlığı altında NATO Kişi Güvenlik Belgesi için gerekli olan haller şu şekilde sıralanmıştır;

1. Bir kişiye Klerans belgesi (Personnel Security Clearance) verilmesi ve Kişi Güvenlik Belgesinin muhafaza edilmesi için bireyin sadakatini, güvenilirliğini ve güvenilirliğini değerlendirmek için temel kriterleri içermektedir. Bu paragraflar, potansiyel güvenlik kaygılarına yol açabilecek karakter ve koşulların yönlerini ele almaktadır.
2. Kriterler ulusal mevzuata uygun olarak, bireyin eşinin, birlikte yaşadığı ya da yakın aile üyesinin karakterleri, davranışları ve durumları için geçerli olmasına rağmen, bireyin uygunluğu göz önünde bulundurulduğunda dikkate alınmalıdır.
3. Bu kriterler bireyin, eşinin, birlikte yaşadığı ve aile üyeleri için uygulanmalıdır:
4. Herhangi bir casusluk, terörizm, sabotaj, vatana ihanet veya isyan eylemi gerçekleştirmek için (taahhüt etmeye teşebbüs eden) başka biriyle irtibatta olmamak, yardım etmemek ve başkalarına yardım etmek için harekete geçmeye teşebbüs etmemiş olmak;
5. NATO / NATO ülkelerince resmi görev süresince yetkilendirilmedikçe; yabancı ulusların istihbarat servisleri de dahil olmak üzere, kurumların veya yabancı milletlerin temsilcilerinden oluşan bir temsilcinin, yani teröristlerin, sabotajcıların ya da kuruluş temsilcilerinden biri olduğu şüphesi bulunan bir casus, terörist, sabotajcı ya da bireyden oluşan bir birlik içinde olmamak,
6. Şiddetli, yıkıcı veya diğer yasa dışı yollarla üye devletlerin hükümetini devirmeyi, üye devletlerin hükümet biçimlerindeki bir değişikliği hedefleyen herhangi bir örgütün üyesi olmamak,
7. Yukarıda geçen c) bendinde tanımlanan ya da yakın zamanda bu tür kuruluşların üyeleri ile yakın ilişki içinde olan herhangi bir kuruluşun yakın geçmişte veya halihazırda destekçisi olmamak,
8. Özellikle güvenlik niteliğinde olmak üzere, kasıtlı olarak önemsiz bilgi verilmiş, yanlış bilgi verilmiş, personel güvenlik formunun doldurulmasında veya güvenlik görüşmesi sırasında kasıtlı olarak yalanlanmış olmak,
9. Cezai bir suçtan veya alışılmış suç eğilimlerini belirten suçlardan mahkum edilmemek veya ciddi maddi zorluklar veya açıklanamayan refah; ya da alkol bağımlılığı, yasadışı uyuşturucu kullanımı / yasal ilaçların kötüye kullanımı geçmişi olmamak,
10. Şantaja ya da baskıya karşı savunmasızlık riskini doğurabilecek her türlü cinsel suiistimal de dahil olmak üzere, davranışlarda bulunmamak,
11. Hareket veya konuşma yoluyla, sahtekârlık, sadakatsizlik, güvenilmezlik, güvenilmezlik sergilememek,
12. Güvenlik düzenlemelerini ciddi veya sürekli olarak ihlal etti; ya da iletişim ve bilgi sistemleri ile ilgili olarak yetkisiz bir faaliyete teşebbüs etmek ya da başarılı olmak,
13. Kendi kararında veya güvenirliğinde önemli kusurlara neden olabilecek ya da istemeden, potansiyel bir güvenlik riski yaratabilecek herhangi bir hastalıktan ya da zihinsel ya da duygusal durumdan muzdarip ya da acı çekmiş olmamak, (Tüm bu durumlarda yetkili tıbbi tavsiye aranmalıdır,
14. Yabancı istihbarat teşkilatlarına, terörist gruplara veyahut diğer yıkıcı örgütlere, çıkarları NATO / NATO ülkelerinin güvenlik çıkarlarını tehdit edebilecek kişilere karşı savunmasız olabilecek yakın akrabalar veya yakın akrabalar aracılığıyla baskıya maruz kalmamak.

Sonuç olarak; Milli / NATO Kişi Güvenlik Belgesi verilmesine yönelik ilgili mevzuat kapsamında söz konusu kriterler açık bir şekilde belirtilmiştir. Bu belgelerin verilmesinde sorumlu olan idari makamlardır. Bu yetkilerini hukuka uygun bir şekilde kullanmaları yasal bir zorunluluk olup, takdir yetkileri bu açıdan sınırsız değildir. İdarenin bu kapsamda tesis ettiği bütün işlemlere yönelik olarak idari yargıda dava açma imkanı bulunmaktadır. Milli / NATO Kişi Güvenlik Belgesi verilmemesi halinde 60 gün içinde, idare mahkemesine, yürütme durdurma istemli iptal davası açılmalıdır. Bu süre hak düşürücü süre olup geçirilmesi halinde dava açma hakkınız yitirilecektir.

Aselsan Kişi Güvenlik Belgesi

Aselsan savunma sanayii şirketi, anonim şirket statüsünde olan kuruluşlardan bir tanesidir. Savunma Sanayii Güvenliği Yönetmeliği’nde, anonim şirket statüsünde bulunan savunma sanayii şirketleri personelleri için kişi güvenlik belgesinin nasıl temin edileceği düzenlenmiştir. İlgili yönetmeliğe göre personel için kişi güvenlik belgesi; Aselsan savunma sanayii şirketlerinin ortaklarından, gizlilik dereceli bilgi, belge ve malzemeye nüfuz etmesine yönetim kurulu kararı ile izin verilen hissedarlar ile bu kuruluşların yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcıları, güvenlik koordinatörü ile gizlilik dereceli bilgi,  belge ve malzemeye nüfuz etmesi muhtemel personeli için Kişi Güvenlik Belgesi alınması maksadıyla, başvuru evrakları ile birlikte, kuruluş tarafından Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamına başvuru yapılır.

Kişi Güvenlik Belgesi alınması maksadıyla, gerekli bilgi ve belgelerden oluşan bir ön yazı ile Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamına başvurulur. Gerekli belgeler, Üç nüsha halinde, son altı ay içinde çekilmiş renkli vesikalık fotoğraf yapıştırılmış güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması formu, yine üç nüsha halinde, kuruluş yetkilisi tarafından onaylı, T.C. kimlik numaralı nüfus hüviyet cüzdanı sureti, birisi asıl ikisi Kuruluş tarafından onaylanan fotokopi olmak üzere üç nüsha adlî sicil belgesi veya adli sicil ve arşiv kaydı olmadığına dair personel beyanı ve son altı ay içinde çekilmiş iki adet renkli vesikalık fotoğraftır. Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamı yapılan bu başvuruyu yasal süreler içerisinde karar bağlar ve talepte bulunan kuruma tebliğ eder. Belirtmek gerekir ki, kişiler bireysel olarak milli kişi güvenlik belgesi almak için başvuruda bulunamaz.

TAİ – TUSAŞ Kişi Güvenlik Belgesi

TAI savunma sanayii şirketi,  anonim şirket statüsünde bir şirkettir. Savunma Sanayii Güvenliği Yönetmeliği’nde, anonim şirket statüsünde bulunan savunma sanayii şirketleri personelleri için kişi güvenlik belgesinin nasıl temin edileceği düzenlenmiştir. Ayrıca üstünde durmak gerekmektedir ki, kişi güvenlik belgesi için kurumsal bir başvuruda bulunulması gerekmektedir. Bireysel yapılacak bir başvuru sonucunda kişi güvenlik belgesi alınması mümkün değildir.

Savunma Sanayii Güvenliği Yönetmeliği’ndeki ilgili düzenlemeye göre TAI personeli için kişi güvenlik belgesi, başvurusu gerekli evraklar ile birlikte Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamına başvuruda bulunulur. Söz konusu başvuru, TAI Savunma sanayii şirketinin ortaklarından, gizli dereceli belge, bilgi ve malzemeye nüfuz etmesine yönetim kurulu kararı ile izin verilen hissedarlar ile bu kuruluşların yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcıları, güvenlik koordinatörü ile gizlilik dereceli bilgi,  belge ve malzemeye nüfuz etmesi muhtemel personeli için Kişi Güvenlik Belgesi alınması amacı taşımaktadır. Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamı yapılan bu başvuruyu yasal süreler içerisinde karar bağlar ve talepte bulunan kuruma tebliğ eder.

STM – Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret Şirketi Kişi Güvenlik Belgesi

Anonim şirketlerden biri olan STM şirketindeki personel için Savunma Sanayii Güvenliği Yönetmeliği’nde kişi güvenlik belgesi için nasıl başvuru yapılacağı, söz konusu başvuru ile alınacak kişi güvenlik belgesinin süresi ve başvurunun kimler tarafından hangi kurum ve kuruluşlara yapılacağı hususu düzenlenmiştir. Kişi güvenlik belgesi için kurumsal bir başvuruda bulunulması gerekli bir husustur. Bireysel yapılacak bir başvuru sonucunda kişi güvenlik belgesi alınması mümkün değildir.

Savunma Sanayii Güvenliği Yönetmeliği’ndeki ilgili düzenlemeye göre STM personeli için kişi güvenlik belgesi başvurusu için gerekli evraklar ile başvuruda bulunulur. Başvuruda bulunulacak yetkili kurum Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamıdır. Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamına yapılacak söz konusu başvuru, STM Savunma sanayii şirketinin ortaklarından, gizli dereceli belge, bilgi ve malzemeye nüfuz etmesine yönetim kurulu kararı ile izin verilen hissedarlar ile bu kuruluşların yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcıları, güvenlik koordinatörü ile gizlilik dereceli bilgi,  belge ve malzemeye nüfuz etmesi muhtemel personeli için Kişi Güvenlik Belgesi alınması amacı taşımaktadır. Yapılan bu başvuru, yasal süreler içerisinde karar bağlanır ve talepte bulunan kuruma tebliğ edilir.

İşverenin Kişi Güvenlik Belgesi Nedeniyle Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı

4857 sayılı İş Kanunu, işçi ile işveren arasındaki ilişkileri düzenlemektedir. Bu düzenlemeler ile birlikte İş Kanunu, işçi ile işverene bir takım yükümlülükler öngörmüştür. Öngörülen yükümlülüklere ve borçlara aykırı davranılması takdirinde işveren ile işçi arasındaki sözleşmenin feshi gündeme gelecektir. Örneğin, yıllık ücretli izin ve mazeret izni kullanma, ücreti tam ve zamanında verme, sağlık gözetimi ve denetimi, sosyal güvenlik gereği işçinin primlerinin belirtilen sürede ödenmesi gibi yükümlülükler işverenin işçiye karşı yükümlülükleri arasındadır. İşverenin bahsedilen yükümlülükleri gibi, işçinin de işverene karşı bir takım yükümlülükleri ve borçları bulunmaktadır.

İşçi işverene karşı işi bizzat görme yükümlülüğü ve borcu altındadır. İşçi, bu yükümlülüğü ve borcunu yerine getirirken ise işverenin emir ve talimatlarına göre hareket eder. İşini özenle yapar, işverene sadık olur ve rekabet etmez. İşçinin, bahsedilen yükümlülüklere ve borçlara aykırı davranması halinde işverenin derhal fesih hakkı ile sözleşmenin feshi gündeme gelecektir.

İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı gündeme geldiğinde, işçinin kabulü şartı ortadan kalkar ve bu şarta gerek olmadan işverenin tek taraflı beyan ile iş akdi sona erer. Ancak, belirtmek gerekir ki aşağıda yer alan nedenlerden biri gerçekleştiğinde iş akdi kendiliğinden sona ermez. Belirtilecek nedenlerden biri gerçekleştiğinde, işveren iş akdini tek taraflı beyanı ile sonlandırıp sonlandırmayacağına karar vermelidir. İş akdini sonlandırmak istediğine karar veren işveren, işçiye yazılı bir fesih bildirimi yapmalıdır. İlgili bildirimde işverenin haklı nedenini açık ve kesin bir şekilde belirtmesi gerekmektedir. İşverenin, işbu fesih yetkisini, fiili öğrendiği günden itibaren altı işgünü içerisinde kullanması gerekmektedir. Bu süre her halükarda fiil işlendiği tarihten itibaren bir senedir. Fakat işçinin maddi bir çıkar elde etmesi halinde belirtilen bir senelik sene hususu uygulanmayacaktır.

İşverenin derhal fesih hakkı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesinde; süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:

I- Sağlık sebepleri:

• İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa yakalanması veya engelli hâle gelmesi durumunda, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi.
• İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması durumunda.
• Alt bendinde sayılan sebepler dışında işçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin işçinin işyerindeki çalışma süresine göre 17’nci maddedeki bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğar. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 74 üncü maddedeki sürenin bitiminde başlar. Ancak işçinin iş sözleşmesinin askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için ücret işlemez.

II- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:

• İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar  kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.
• İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışlarda bulunması yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması.
• İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.
• İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması.
• İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.
• İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.
• İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.
• İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.
• İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.

III- Zorlayıcı sebepler:

İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması.

IV- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17’nci maddedeki bildirim süresini aşması.

İşçi feshin yukarıdaki bentlerde öngörülen sebeplere uygun olmadığı iddiası ile 18, 20 ve 21 inci madde hükümleri çerçevesinde yargı yoluna başvurabilir.” şeklinde düzenlenmiştir. Yukarıdaki düzenlemeden de görüleceği üzere, İş Kanunu’nun 25. Maddesinin II/e fıkrası işçinin doğruluk ve bağlılığa aykırı davranışlarının işverene haklı nedenle fesih hakkı tanıdığını belirtmektedir.

İlgili fıkra, işçinin doğruluk ve bağlılığa aykırı davranışlarına, hırsızlık yapmak, sadakat yükümlülüğüne aykırı davranmak, işverenin güvenini kötüye kullanmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi birtakım örnekler vermektedir. Ancak, kanun koyucu söz konusu fıkrada “gibi” kelimesini kullanarak işçinin doğruluk ve bağlılığa aykırı davranışlarının örneklerle sınırlı olmadığını, fıkrada yer verilen örneklerin yol gösterici örnekler olduğunu belirtmiştir. İşçinin davranışlarının, doğruluk ve bağlılığa aykırı davranışlar olup olmadığının değerlendirmesi her somut olay için ayrı değerlendirilmelidir. Bu değerlendirme yapılırken de çalışma hayatının gereklilikleri ve çevresel gelenekler etkili olmaktadır.

İşçinin doğruluk ve bağlılığa aykırı davranışlarının mutlaka suç teşkil etmesi gerekmez. Örneğin, teşebbüs aşamasında kalan bir suç yahut ceza hukuku anlamında suç olmayan bir davranış da işçinin doğruluk ve bağlılığa aykırı davranışı olabilecektir. İşveren haklı nedenle fesih hakkını kullanabilmesi için, işçinin doğruluk ve bağlılığa aykırı davranışı nedeniyle işverenin herhangi bir zarara uğraması şart değildir. Tekrar belirtmek gerekir ki, İş Kanunu’nun 26. Maddesi:

“24 ve 25 inci maddelerde gösterilen ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra kullanılamaz. Ancak işçinin olayda maddi çıkar sağlaması halinde bir yıllık süre uygulanmaz. Bu haller sebebiyle işçi yahut işverenden iş sözleşmesini yukarıdaki fıkrada öngörülen süre içinde feshedenlerin diğer taraftan tazminat hakları saklıdır.”

şeklindedir. 19.madde “İşveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır.” şeklindedir. Belirtilen iki maddede de işverenin haklı nedenle fesih hakkını kullanabilmesinin şartları belirtilmiştir. Söz konusu şartlardan bir tanesi zaman, bir tanesi içerik hakkındadır.

Yukarıda detaylı belirtilmiş olan işverenin haklı nedenle fesih halleri savunma sanayii şirketlerinde kişi güvenlik belgesi verilmemesinin sebebi olabilir. Böyle hallerde ise, kişi güvenlik belgesi verilmemesi nedeniyle iş akdi feshedilebilir. Bahsedilen bu durumda ise, ilgili kişiye, kişi güvenlik belgesi verilmesinin sebebi belirtilmez. İşte bu hallerde, uzman bir avukat ile idari bir dava açılması gerekir.

Kişi Güvenlik Belgesi Davası Emsal Karar

Ankara 8. İdare Mahkemesi Esas No: 2020/… Karar No: 2021/…

• Kişi Güvenlik Belgesi
• KGB Aselsan, Tai, Tusaş

Dava dosyasının incelenmesinden; davacı tarafından Türk Havacılık Uzay Sanayii A.Ş. isimli şirkette gizlilik gerektiren projelerde çalışabilmesi için hakkında “kişi güvenlik belgesi” düzenlemesi istemi ile Milli Savunma Bakanlığına yapılan başvurunun olumsuz sonuçlanması üzerine bu işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Dava konusu uyuşmazlıkta, yapılan güvenlik soruşturması kapsamında elde edilen bilgi notunda, davacıya ilişkin herhangi bir bilgiye yer verilmemekle birlikte davacının kardeşine ilişkin tespitlere yer verildiği, davacı hakkında güvenlik soruşturmasının olumsuz olması sonucunu doğuracak ve kişi güvenlik belgesi düzenlemesine engel olacak bir işlem ya da hakkında açılmış bir kamu davası sonucunda verilmiş bir mahkumiyet kararının olduğuna ilişkin davalı idarece herhangi bir bilgiye yer verilmediği, Mahkememizce yapılan UYAP sorgusunda davacı hakkında yapılan herhangi bir ceza soruşturması ve kovuşturmasının olmadığı, davacının kardeşi açısından yapılan tespitlerin, Anayasa’nın 38. maddesinde de yer alan ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesi gereği, davacının sorumlu tutulamayacağı anlaşılmakta olup, davacı hakkında herhangi bir tespit olmadan sadece kardeşi hakkındaki tespitlere dayanılarak güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğundan bahisle kişi güvenlik belgesi düzenlenmemesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Nitekim Ankara Bölge İdare Mahkemesi 10. İdari Dava Dairesi’nin 08.09.2020 tarih ve E-2020/…, K-2020/… sayılı kararı da bu yöndedir.

Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 239,10 TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için belirlenen 3.110,00 TL avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi’ne istinaf yolu açık olmak üzere, 12/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Ankara 13. İdare Mahkemesi Esas No: 2020/… Karar No: 2021/…

• NATO Kişi Güvenlik Belgesi
• KGB Aselsan, Tai, Tusaş

… sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 128. maddesinde, Dışişleri Bakanlığı’nın Türkiye Cumhuriyetini ve Cumhurbaşkanını uluslararası kuruluşlar nezdinde yetkili makam olarak temsil etmek, uluslararası kuruluşlarla temas ve müzakereleri ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliğinde bulunmak suretiyle yürütmek, Milletlerarası Andlaşmalara ilişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çerçevesinde uluslararası kuruluşlarla akdedilen andlaşmalara ilişkin temas, müzakere, yetki belgesi, imza, onay ve tescil süreçlerini ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği içinde yürütmekle görevli ve yetkili olduğu, 131’inci maddesinde de, Uluslararası Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü’nün Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO) ile ilişkileri yürütmek, bu teşkilatın gündemindeki konuları takip etmek ve bu örgütler nezdinde Türkiye’nin hak ve çıkarlarını ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak suretiyle savunmakla görevli ve yetkili olduğu düzenlenmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti’nin de üyesi olduğu Kuzey Atlantik Andlaşması Teşkilatı’nın (NATO) Personel Güvenlik Direktifi’nde; NATO kadrolarında istihdam edilecek olan sivil kişiler için ülkelerinde geçerli olan mevzuata göre soruşturma yapılarak kişi güvenlik belgesi düzenlenmesinin ön şart olduğu, ilgilinin eylem veya söylemiyle güvenilirliğe veya sadakate aykırılık göstermesinin belgenin düzenlenmesine engel hallerden olduğu, milli güvenlik makamının kişi hakkında belge düzenlenmesine esas soruşturmayı yaparken tüm bilgileri göz önünde bulunduracağı ve sadakat/dürüstlük/güvenilirlik hususunun tartışmasız olması için tüm riskleri değerlendireceği belirtilmiştir.

….

….

Diğer yandan, davacı hakkında yapılan güvenlik soruşturması sonucunda tespit edilen bilgilerin olumsuz olduğundan bahisle dava konusu işlem tesis edilmiş ise de, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde davacı hakkında olumsuz bir bilgiye rastlanmadığı, kız kardeşi ve babası hakkında da herhangi bir kaydın bulunmadığının belirtildiği, istihbarat bilgi notunda bahsi geçen ancak isimlerine yer verilmeyen amcası ve yeğeninin ise yukarıda aktarılan yönetmelik hükümleri uyarınca davacıyı etkileyecek yakın çevresinden olan kişiler arasında sayılmadığı, yine amcası ve yeğeni ile ilgili istihbarat bilgi notunda bahsi geçen hususlarla ilgili herhangi bir kaydın bulunup bulunmadığının ortaya konulmadığı gibi söz konusu şahıslar ile davacı arasında güvenliği zedeleyecek ne tür bir ilişkinin bulunduğunun da ortaya konulmadığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, hakkında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde davacının bizzat kendisine yönelik olumsuz bir durum saptanmadığı, yine Mahkememizce UYAP üzerinden yapılan sorgulama neticesinde davacı hakkında (sistem üzerindeki kapalı dosyalar dahil olmak üzere) herhangi bir ceza soruşturması veya kovuşturmasının bulunmadığı, istihbarat bilgi notunda adına yer verilen babası ve kız kardeşi ilgili de yürütülmüş yahut sonuçlandırılmış ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına yönelik herhangi bir kayda rastlanmadığı, davacının amcası ile yeğeninin davacıyı etkileyebilecek yakın çevresinde bulunan kişiler arasında sayılmadığı, yine davacının amcası ile yeğeni hakkında belirtilen hususlarla ilgili herhangi bir kaydın bulunup bulunmadığı ve ilgili kişilerle davacı arasındaki ilişkinin davacının güvenilirliğini ne şekilde etkilediğinin de ortaya konulmadığı anlaşılmakla, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 447,05-TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için belirlenen 2.590,00-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta giderinin talep edilmemesi halinde kararın kesinleşmesi üzerine davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren (30) gün içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi’ne istinaf yolu açık olmak üzere, ../../2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Ankara 3. İdare Mahkemesi Esas No: 2020/…  Karar No: 2021/…

• Kişi Güvenlik Belgesi
• KGB Aselsan, Tai, Tusaş

Bu durumda, davacı hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması sonucunda edinilen bilginin, bu bilgiyi doğrulayacak adli ya da idari işlem yürütüldüğünü gösteren başkaca bilgi ve belgelerle desteklenmesi ve bu durumun sabit görülmesi halinde davacı hakkında işlem tesis edilmesi gerekirken, bu yönde bir inceleme yapılmaksızın başkaca bir delil ya da bilgi sunulmaksızın sadece istihbari bilgiye dayalı olarak işlem tesis edildiği anlaşılmakla; davalı idarece davacı hakkında terör örgütleri ile irtibat veya iltisakını ortaya koyabilecek somut kanaate ve bilgiye dayalı güvenilir, teyit edilebilir ve ön yargıdan uzak hukuken denetlenebilen nitelikte bulgular elde edilmesi halinde her zaman işlem tesis edilebileceği açık olup, mahkememizce verilen ara kararı üzerine … Cumhuriyet Başsavcılığı, … Emniyet Müdürlüğü ve Emniyet Genel Müdürlüğünce gönderilen bilgi ve belgelerden davacı hakkında bir soruşturma ve kovuşturma olmadığının anlaşılması karşısında davacının durumu Savunma Sanayi Güvenliği Yönergesinin “Kişi Güvenlik Belgesi Verilmeyecek Haller” başlıklı 4. maddesinin (a) fıkrasında sayılan hallerden herhangi birisi kapsamında değerlendirilemeyeceği cihetle dava konusu işlemde hukuki isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 374,70-TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 2.040,00-TL vekalet ücretinin davalı idare tarafından davacıya ödenmesine, artan posta ücreti avansının kararın kesinleşmesinden sonra mahkememizce resen davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi’ne istinaf yolu açık olmak üzere, ../../2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Dava dosyasının incelenmesinden, davacı tarafından, Türk Havacılık ve Uzay Sanayi Anonim Şirketinde çalışmakta iken kişi güvenlik belgesi tanzim edilmesi istemiyle başvuru yapıldığı, yapılan başvurunun reddi üzerine, bu işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Ankara 11. İdare Mahkemesi Esas No: 2021/…  Karar No: 2022/…

• Kişi Güvenlik Belgesi

Olayda, idare tarafından, davacı hakkında kişi güvenlik belgesi düzenlememe gerekçesi olarak “kardeşi hakkında; FETÖ/PDY faaliyetleri sebebiyle kapatılan Fatih Üniversitesinde … tarihleri arasında stajyer öğrenci olarak görev yaptığı, … Cumhuriyet Başsavcılığınca FETÖ/PDY silahlı terör örgütünün TÜBİTAK yapılanmasına yönelik yürütülen 2017/… sayılı ankesör/büfe soruşturması kapsamında gözaltına alındığı, tamamlanan işlemlerinin ardından adli kontrol kararı ile serbest bırakıldığı” şeklinde istihbari mahiyette bilgiler bulunduğunun gösterildiği görülmektedir.

Uyuşmazlıkta; davacının kardeşinin silahlı terör örgütüne üye olma suçundan İstanbul …nAğır Ceza Mahkemesi nezdinde yargılamasının yapıldığı, yapılan yargılama neticesinde E:2020/…, K:2021/… sayılı kararla “sanığın üzerine yüklenen suçu işlediğini gösterir, her türlü şüpheden uzak, mahkumiyetine yeterli, inandırıcı ve kesin delil elde edilemediğinden beraatine” karar verildiği, bunun dışında davacı hakkında herhangi bir olumsuz durumu gösterir bilgi ve belgenin dava dosyasına sunulmadığı anlaşılmaktadır.

Bu açıklamalar karşısında, UYAP sorgu sonucunda davacı hakkında yapılan herhangi bir cezai soruşturma ve kovuşturmanın olmadığı, hakkında kardeşi dışında başkaca herhangi bir olumsuz bilgiye de dava dosyasında yer verilmediği, kardeşi hakkında yapılan ceza yargılamasının da beraat ile sonuçlandığı, davacının terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum ve gruplara iltisakı veya irtibatı olduğu bulunduğunu ortaya koyan hukuken kabul edilebilir somut bir tespitin davalı idare tarafından ortaya konulamadığı dikkate alındığında; güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığı gerekçesiyle, kişi güvenlik belgesinin verilmesi talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Nitekim; benzer bir olayda Ankara Bölge İdare Mahkemesi 10. İdari Dava Dairesi’nce verilen 06.10.2021 tarih ve E:2021/…, K:2021/… sayılı karar da benzer mahiyettedir.

Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin İPTALİNE, aşağıda dökümü yapılan 283,60-TL yargılama gideri ile A.A.Ü.T uyarınca duruşmalı davalar için belirlenen 3.890,00 TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta giderinin kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi’ne istinaf yolu açık olmak üzere, 26/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Kişi Güvenlik Belgesi Hakkında Sık Sorulan Sorular

• Savunma sanayi kişi güvenlik belgesi kim tarafından verilir?

Savunma sanayi kişi güvenlik belgesi Milli Savunma Bakanlığı tarafından verilir.

• Kişi güvenlik belgesi ne kadar sürer?

Kişi güvenlik belgesin alınması en az 5-6 ay sürer. Bu süre Milli Savunma Bakanlığı’nın talep ettiği evrakların sayısına göre artabilir.

• Nato güvenlik belgesi nasıl alınır?

Nato güvenlik belgesi çalıştığınız şirket tarafından Dışişleri Bakanlığı’na başvuru yapılarak alınır. Nato kişi güvenlik belgesi için Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı Merkez Kurulu Başkanlığı adına Savunma Sanayii Milli Güvenlik  Makamınca  düzenlenir.

• Milli gizlilik belgesi nedir?

Milli gizlilik belgesi diğer ismiyle milli gizlilik kleransıdır. Milli gizlilik belgesi Dışişleri Bakanlığı’nın düzenlenir ve kişinin belli şirketlerde çalışmasını sağlar.

• Kişi güvenlik belgesi ne işe yarar?

Kişi güvenlik belgesi; kişinin gizlilik dereceli bir bilgiye, belgeye, projeye ve malzemeye çalıştığı proje kapsamında erişmesini sağlar. Milli güvenlik ve Nato bünyesinde şirketlerde çalışmak için gereklidir.

• Kişi güvenlik belgesi başvurusu nasıl yapılır?

Kişi güvenlik belgesi başvurusu çalıştığınız şirket tarafından Milli Savunma Bakanlığı’na başvuru yapılarak gerçekleştirilir. Kişi kendisi başvuramaz.