İdari Yargılama Usulü Kanunu 44. Madde

Merci Tayini

1. Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına fiili veya hukuki bir engel çıktığı veya iki mahkemenin yargı çevresi sınırlarında tereddüt edildiği veya iki mahkemenin de aynı davaya bakmaya yetkili olduklarına karar verdikleri hallerde dava dosyaları, tarafların veya mahkemelerin istemi üzerine merci tayini için:

a) Uyuşmazlığın aynı yargı çevresindeki mahkeme veya mahkemeler arasında çıkması halinde, o yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine,

b) Sair hallerde Danıştay’a, Gönderilir.

2. Danıştay ve bölge idare mahkemesi görevli ve yetkili mahkemeyi kararlaştırır. 3. Danıştay ve bölge idare mahkemesinin bu konuda vereceği kararlar kesindir.

İdari Yargılama Usulü Kanunu 44. Madde Açıklaması

Merci tayini, İdari Yargılama Usulü Kanununun 44.maddesinde yazılı nedenlerle, davaya bakacak yetkili mahkemenin belirlenmesinde duraksama (tereddüt) ortaya çıkması halinde, davaya bakacak idari mahkemenin tespitidir. Merci tayinini gerektiren nedenler, anılan maddede, dört durum olarak gösterilmiştir:

İlk durum, yetkili mahkemenin davaya bakmasına fiili bir engelin ortaya çıkmasıdır. Bu halde, yetkili mahkeme bellidir. Hangi mahkemenin açılan davaya bakmaya yetkili olduğu konusunda herhangi bir duraksama söz konusu değildir. Ancak, bu mahkemenin davaya bakmasına fiili bir engel çıkmıştır. Mahkeme binasını yerle bir eden veya görev yapmasını olanaksız kılan yer sarsıntısı; aynı nitelikteki yangın, sel, isyan ve işgal gibi olaylar, bu engele örnek olarak verilebilir.

İkinci durum, yetkili mahkemenin görev yapmasına hukuki bir engelin çıkmasıdır. Eğer, bu hukuki engel dolayısıyla, yetkili mahkeme, davaya bakamaz durumda ise, o takdirde, dava için merci tayini gerekir. Mahkemenin tamamlanamayacak sayıda yargıcının çekinmesi veya reddedilmesi, böyle bir hukuki engeldir.

Merci tayinini gerektiren üçüncü durum, davaya bakacak mahkemenin, iki mahkemenin yargı çevresinin sınırlarında duraksama sebebiyle, belirlenememesidir. İki aynı yargı çevresindeki idari mahkemelerin aynı uyuşmazlık hakkında kendisini yetkili görmesi hali, merci tayinini gerektiren dördüncü ve sonuncu durumdur. Böyle bir durum, aynı uyuşmazlık hakkında, ayrı bölge idare mahkemelerinin yargı çevresine giren veya aynı bölge idare mahkemesinin yargı çevresinde, fakat aynı illerde kurulu bulunan iki aynı idari mahkemede dava açılması durumunda söz konusu olabilir. Ayrıca; böyle bir uyuşmazlık, iki idare mahkemesi veya iki vergi mahkemesi arasında çıkabilecek niteliktedir. Bir vergi mahkemesi ile bir idare mahkemesi arasında çıkan benzer uyuşmazlık, yetki uyuşmazlığı değil; olumlu görev uyuşmazlığıdır. Oysa; 44.madde, iki mahkemenin kendisini yetkili görmesinden söz etmektedir. Yani; maddede öngörülen durum, olumlu yetki uyuşmazlığıdır.

İdari Yargılama Usulü Kanunu 44. Madde Merci Tayini Emsal Kararlar

Danıştay 10.Dairesi E:2009/12471, K:2009/9318

• İdari Yargılama Usulü Kanunu 44. Madde
• Merci Tayini

Dava konusu olayda, zarara neden olduğu ileri sürülen idari eylemlerden bir kısmının Ordu Devlet Hastanesinde, bir kısmının ise 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesinde yapıldığı, bu duruma göre uyuşmazlığın Ordu ve Samsun İdare Mahkemelerinin yetki çevresinde kaldığı görüldüğünden, İdare Mahkemesince, mahkemenin yargı çevresi yönünden oluşan tereddüdün giderilmesi yönünden dosyanın 2577 sayılı Yasanın 44. maddesi uyarınca, merci tayini için Danıştay’a gönderilmesi gerekirken, davanın görev yönünden reddedilerek Danıştay’a gönderilmesinde isabet bulunmamaktadır. Öte yandan, davacılar yakınının, idarenin hizmet kusuru nedeniyle hayatını kaybettiğinden bahisle davacıların uğradığını ileri sürdüğü 50.000 TL manevi zararın tazminine karar verilmesi istemiyle açılan bu dava, Danıştay’da ilk derece görülecek dava niteliği taşımadığından, uyuşmazlığın görüm ve çözümü yukarıda açıklanan yasa hükümleri uyarınca idare mahkemesinin görev alanı içinde bulunmaktadır.

Bu durumda, davacılar tarafından, Ordu Devlet Hastanesinde başlayan hizmet kusurunun, 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde devam ederek davacılar yakınının ölümüne sebebiyet verildiği iddia edildiğinden; uyuşmazlığın, 2577 sayılı Yasanın 36 (a) maddesi uyarınca, sağlık hizmetinin sona erdiği 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesinin bulunduğu yer idare mahkemesince, bir başka ifade ile Samsun İdare Mahkemesince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenle, Danıştay’da ilk derece görülecek dava niteliği taşımayan davanın görev yönünden reddine, 2577 sayılı Yasanın 15. maddesi 1/a fıkrası ve 44. maddesi uyarınca dava dosyasının Samsun 2. İdare Mahkemesine gönderilmesine 30.10.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi.