Ceza Muhakemesi Kanunu 122. madde (CMK); hakkında arama işlemi uygulanan şahsa ait belge veya kağıtların incelenmesine ilişkin hususlar düzenlenmiştir. Aramada ele geçen kağıt varsa, bunları inceleme yetkisi kovuşturma evresinde yargıca ve soruşturma evresinde C.Savcısına aittir. Kolluk memurları, hakkında arama işlemi uygulanan kişinin rızası da olsa, bu kağıtları okuyamazlar. Bunun nedeni özel hayatın dokunulmazlığını güvence altında tutmaktır. Kağıtlar, mektup, defter, belge vs.dir. Kağıtlar olanak varsa, zilyedinin önünde bir zarfa konup, ağzı mühürlenerek yargıca veya C.Savcısına verilmesi gerekir. C.Savcısı, söz konusu belge ve kağıtların incelenmesi sırasında, uzmanlık gerektiren konularda özellikle emrindeki adli kolluktan yardım alabilecektir “Her ne kadar kolluğa belge ve kağıtları doğrudan inceleme yetkisi verilmemiş ise de kolluk, arama sırasında karşılaştığı belge veya kağıtların soruşturma ve kovuşturma konusu suça ilişkin olup olmadığını belirleyebilecek şekilde yüzeysel bir inceleme yetkisine sahiptir.
Ceza Muhakemesi Kanunu 122. Madde
Belge veya Kağıtları İnceleme Yetkisi
- Hakkında arama işlemi uygulanan kimsenin belge veya kağıtlarını inceleme yetkisi, Cumhuriyet savcısı ve hakime aittir.
- Belge ve kağıtların zilyedi veya temsilcisi kendi mührünü de koyabilir veya imzasını atabilir. İleride mührün kaldırılmasına ve kâğıtların incelenmesine karar verildiğinde bu işlemin yapılmasında hazır bulunmak üzere, zilyedi veya temsilcisi ya da müdafii veya vekili çağrılır; çağrıya uyulmadığında gerekli işlem yapılır.
- İnceleme sonucu soruşturma veya kovuşturma konusu suça ilişkin olmadığı anlaşılan belge veya kağıtlar ilgilisine geri verilir.
Ceza Muhakemesi Kanunu 122. Madde Gerekçesi
Madde, aramada ele geçirilen kağıtların (evrakın) incelenmesi yetkisini münhasıran hâkime ve Cumhuriyet Savcısına vermiş ve 1412 sayılı Kanunda yer alan, rıza hâlinde kağıtları kolluğun da inceleyebilmesi olanağını kaldırmıştır. Amaç, özel hayatı korumaktır.
Kolluk görevlileri belirtilen nitelikte kağıtlara rastladıklarında, bunları ilgilinin rızası olsa bile okumayarak bir zarfa koyacak ve zarfı mühürleyerek hâkime teslim edeceklerdir. Kağıtların zilyedi veya onun temsilcisi isterse kendi mührünü de koyabilecek veya imzasını atabilecektir. Yukarıda da açıklandığı üzere hükmün amacı, ilgilinin suçla ilişkisi olmayan ve onun özel hayat ve ilişkileri ile ilgili yazıların, ne suretle olursa olsun başkaları tarafından okunamamasını sağlamak ve böylece özel hayatın dokunulmazlığını güvence altında tutmaktır. Hâkim ve C.Savcısı kendisine teslim olunan kağıtları inceledikten sonra bir ayırım yapacak ve sadece suçla ilgili olanları alıkoyacaktır. Kağıtların geri kalan kısmı ise, elbette ki, ilgiliye geri verilecektir. Böylece hâkim, kişinin özel hayatını koruyucu önemli bir rolü yerine getirmiş olacaktır. Madde bu hususa o derecede önem vermektedir ki, hakim tarafından mühür kaldırılırken ve kağıtlar incelenirken zilyet veya temsilcisi veya avukatının çağrılmasını öngörmüş bulunmaktadır. Çağrıya uyulmadığında gerekli işlem yapılacaktır.
Bizi Arayın
WhatsApp