KTK 54/1-a kusur oranı, KTK 54. maddesinde belirtilen hatalı sollamaya denir. Karayolları Trafik Kanunu’nun 54/1-a maddesindeki trafik ihlalinde, ihlali yapan sürücülere 2024 yılı için 1.506 Türk lirası idari para cezası uygulanır. KTK 54/1-a kural ihlali sürücünün Karayolları Trafik Kanununun “Geçme kural ve yasaklar” başlıklı 54. Maddesi hükmünce trafik kazalarında kusurlu sayılmaktadır. Sürücünün 54/1-a  kusur durumu ise “Öndeki aracı geçerken geçme kurallarına riayet etmemek” tanımlanmıştır. 2918 sayılı 13.10.1983 tarihli Karayolları Trafik Kanunu; karayollarında kişilerin can ve mal güvenliğinin sağlanması için trafikte düzen ve güvenlikle ilgili usul ve esası içeren bir kanundur. Kusur oranları ise trafikte olası bir kaza halinde belirlenen oranlardır. Bu oranlar Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’nce belirlenir.

Kadim Hukuk ve Danışmanlık olarak bu yazımızda KTK 54/1-a maddesindeki kusur oranını,  KTK 54/1-a asli mi tali mi, KTK 54/1-a kusur ne demek, 54/1-a kusur oranı yüzde kaç, 54/1-a kusura itiraz edilebilir mi gibi soruların cevaplarını vereceğiz. Trafik kazalarında, kusur oranı belirlenirken asli kusur ve tali kusur olarak ikili bir ayrım yapılır. Asli kusurlu taraf, kazanın asıl nedenine yol açan kişidir. Tali kusurlu taraf ise, trafik kazasında alınması gereken önlemleri almayan veya dikkatli davranmayan kişidir. Asli ya da tali kusur oranının belirlenmesi trafik kazalarında araçların değer kaybının, hasar oranının belirlenmesi ve sigortadan/ karşı taraftan ne kadar para alınacağı konularında önem arz etmektedir.

KTK 54/1-a Kusur Oranı

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 54. Maddesi Trafikte Geçme Kural Ve Yasaklarını düzenlemektedir. Bu maddenin 1. Fıkra A bendinde ise şu şekilde bir hüküm yer almaktadır:

Trafikte sürücülerin bu kurallara riayet etmemeleri halinde kişiler olası bir trafik kazasında asli kusurlu sayılacaktır. Trafik kazalarında asli ve tali kusur ayrımından yukarıda bahsetmiştik. Asli kusurlu taraf, kazanın asıl nedenine sahip olan kişiyken; tali kusurlu taraf, kazada gerekli önlemi almayıp dikkatli davranmayan kişidir. KTK m. 54/1-a’da yer alan Geçme Kural Ve Yasaklarına uyulmaması asli kusur olarak değerlendirilmektedir. Yani kazaya sebep olan asıl faktördür. Tazminat davalarında da kusur oranının asli olduğu belirlenerek ona göre bir miktar belirlenecektir.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre; trafikte Geçme Kural Ve Yasaklarına riayet etmeyen kişiler asli kusurlu sayılmaktadır. Bununla birlikte kişilere belli bir yüzde üzerinden kusur atfedilir. Bu hesaplamalar yapılırken çeşitli etkenler de göz önünde bulundurulur. Örneğin yaya ya da kazaya karışan diğer araçların durumu gibi. Kusur oranları genel olarak %0, %25, %50, %75 ve %100 olarak belirlenir. Ancak trafik kazasına karışan karşı tarafın kusur durumu, asli kusurlu olarak belirlenen kişinin kusur oranını da etkilemektedir. Şu şekilde örneklemek gerekirse;

• Her iki taraf da asli kusurlu ise; kusur oranları %50 – %50 olacaktır.
• Taraflardan birisi asli kusurlu iken diğeri tali kusurlu ise; kusur oranları sırasıyla %75- %25 olacaktır.
• Taraflardan birisi asli kusurlu iken diğeri kusursuz ise; kusur oranları sırasıyla %100 – %0 olacaktır.

KTK 54/1-a asli kusur maddesidir. Başka bir deyişle kazanın meydana gelmesinde birincil etkendir. Kazada kusur oranının asli-tali olması oldukça önemlidir. Zira gerek maddi hasarlı ve gerekse de araç değer kaybı-araç hasar bedeli belirlenirken bu oran üzerinden ödeme yapılmaktadır.

KTK 54/1-a Kusur Oranına İtiraz

KTK 54/1-a maddesindeki kusur oranının tali kusur olduğundan bahsetmiştik. Trafik kazasında polis gelirse polis bir tutanak hazırlayabilir, bunun dışında kişiler kendi aralarında da kaza tespit tutanağı hazırlayabilir. Kişilerin kendi aralarında hazırladığı tutanağa e-devlet sistemi üzerinden itiraz edilebilir. Çünkü sigorta şirketleri de bu tutanakları baz alabilmektedir.

Bunun dışında polisin ya da jandarmanın trafik kazasında tuttuğu tutanaklar resmi belge sayılmaktadır. Resmi belgelere e-devlet (https://www.turkiye.gov.tr/) üzerinden itiraz mümkün olmadığı için mahkemeye başvurarak bu tutanaklara itiraz edilmesi gerekmektedir. Eğer tutanak tarafların kendi aralarında tuttuğu kaza tespit tutanağı ise, sigorta şirketi de bu belgeyi teyit ettiyse kişi 7 gün içerisinde e-devlet üzerinden itiraz edebilir. Ancak tutanak, polisin ya da jandarmanın tuttuğu kaza tutanağı ise; mevzuatta bir süre öngörülmediği için her zaman mahkemeye itiraz edilebilir. İtirazlar Sulh Ceza Hâkimliklerine yapılmaktadır.

KTK 54/1-a Cezası Ne Kadar?

KTK 54/1-a kusur oranı, KTK 54. Maddesinde belirtilen hatalı sollama yapmak 54/1-a kusur oranı denir. KTK 54/1-a kural ihlali sürücünün Karayolları Trafik Kanununun “Geçme kural ve yasaklar” başlıklı 54. Maddesi hükmünce trafik kazalarında kusurlu sayılmaktadır. Sürücünün 54/1-a kusur durumu ise “Öndeki aracı geçerken geçme kurallarına riayet etmemek” tanımlanmıştır.

Karayolları Trafik Kanunu’nun 54/1-a maddesindeki trafik ihlalinde, ihlali yapan sürücülere 2024 yılı için 1.506 Türk lirası idari para cezası uygulanır. KTK 54/1-a ihlalinin konusu öndeki aracı geçerken geçme kurallarına riayet etmemektir. KTK 54/1-a ihlali için 20 ceza puanı belirtilmiştir. 54/1a kusur oranı yüzde yetmiş beş (%75) olarak kabul edilir. Peki 54 1a neye göre belirlenir anlatmadan önce. Başka bir detaydan daha bahsedeyim, 54-1a her zaman için %75 mi kabul edilir? Elbette hayır!