E-duruşma, hukuk yargılamalarında aynı anda ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden, tarafın veya vekilinin duruşmaya katılmalarını ve usul işlemleri yapabilmelerini; tanığın, bilirkişinin, uzmanın ve diğer ilgililerin dinlenilmelerini sağlayan sistemdir. E-duruşma usul ve esasları, 30 Haziran 2021 Resmi Gazete’de yayımlanan Hukuk Muhakemelerinde Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası Hakkında Yönetmelik’te ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. e-Duruşma sistemi avukatların bulundukları yerlerden online olarak taraf oldukları Hukuk Mahkemesi duruşmalarına katılmalarını sağlamak için tasarlanmış olan sistemine denir. e-Duruşmanın işleyişi şu şekildedir;

• Avukat Portal veya CELSE Mobil uygulaması üzerinden duruşmalara “E-Duruşma Talebi” gönderilebilmektedir.
• Talepler en geç duruşmaya 24 saatten fazla süre bulunması durumunda gönderilebilecektir. 24 saatten az süre kalması durumunda talep gönderilemeyecektir.
• Avukat Portal/CELSE üzerinden gönderilen E-Duruşma talepleri Heyetli Mahkemelerde Başkan, Müstemir yetkili ve tek Hakimli mahkemelerde Hakim rollerine düşecektir.
• Başkan/Hakim tarafından onay işlemleri duruşmaya 24 saatten fazla süre bulunması durumunda yapılabilecektir. İş listesinde bekleyen bir talebin duruşmasına 24 saatten az süre kalması durumunda talep onay/Ret işlemi yapılamayacak, talep sistem tarafından otomatik olarak Ret olacaktır.
• Mahkeme tarafından E-duruşma başlatıldığında Avukat Portal/CELSE üzerinde “Duruşmaya Katıl” butonu aktif olacaktır. Bu durumda e-duruşma talebi onaylanmış avukatlar duruşmaya “Duruşma Sorgula” menüsünden Duruşmaya Katıl butonu ile dahil olabilecektir.

E-duruşma sistemi, avukatların bulundukları illerden online olarak taraf oldukları Hukuk Mahkemesi duruşmalarına katılmalarını sağlamak için hazırlanan bir sistemdir. E-duruşma, sadece hukuk yargılamalarında kullanılabilir olup ceza yargılamalarında, idari yargılamalarda E-duruşma kullanılamamaktadır. E-duruşmada görüntü ile ses aynı anda güvenli bir şekilde nakledilir ve e-duruşma esnasında bilgi, belge ve deliller UYAP sistemi üzerinden anında iletilebilir. E-duruşmanın nasıl talep edilebileceği, talebin değerlendirilmesi, e-duruşmaya Katılma, e-duruşmanın İcrası, Düzeni ve Kayıt yönetmelik ile düzenlemiştir.

E-Duruşma Nasıl Talep Edilir?

Taraflardan birinin talebi üzerine; mahkeme, talep eden tarafın veya vekilinin, duruşmaya e-duruşma sistemi yoluyla katılmalarına ve usul işlemleri yapabilmelerine karar verebilir. Hukuk Muhakemelerinde Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası Hakkında Yönetmelik’in 8.maddesinin 2.fıkrasına göre, e-duruşma duruşma gününden en az iki iş günü önce mahkemesinden talep edilir. Talepler en geç duruşmaya 24 saatten fazla süre bulunması durumunda gönderilebilir. Avukat Portal veya CELSE Mobil uygulaması üzerinden duruşmalara “E-Duruşma Talebi” gönderilebilir. Ancak Uyap Vatandaş Portalı’ndan vatandaşların asil sıfatı ile elektronik duruşma talep etmesi mümkün değildir.

Avukat Portal üzerinden, vekil olarak kayıtlı olunan dosyaların duruşma günleri sorgulandığında, “Duruşma Sorgulama” ekranında çıkan ve e-duruşma talebi gönderilebilecek dosyaların duruşmasına 24 saatten fazla süre bulunması durumunda E-Duruşma talebi gönderilebilir. Avukat Portal üzerinde “Duruşma Sorgula” menüsünden duruşma sorgulaması yaptıktan sonra gelen liste üzerinde bulunan duruşmalarda “Talep Gönder” butonu basıldıktan sonra gerekçe girişi yapılarak Onay butonu ile talep gönderilebilir. Talep gönder butonuna tıkladıktan sonra açılan “Gerekçe” girişi paneline aşağıda örneği bulunan e-duruşma talebi örneği yazıldıktan sonra Onay işlemi ile e-duruşmaya katılma talebi gönderilebilir. Talep gönderildikten sonra duruşma günü tekrar sorgulandığında henüz Kabul/Ret işlemi yapılmamışsa ve 24 saatten fazla süre bulunuyor ise talep durumu “Talep Değerlendiriliyor” olarak gözükecektir.

E-duruşma talebinin değerlendirilmesi ise aynı yönetmeliğin 9.maddesinde düzenlenmiş olup e-Duruşma talebi hakkında hakim, duruşma gününden en az bir iş günü önce kabul veya ret hususunda karar verir ve bu kararı kesindir. Hakim tarafından onay işlemleri duruşmaya 24 saatten fazla süre bulunması durumunda yapılabilecektir. Hakimin iş listesinde bekleyen bir talebin duruşmasına 24 saatten az süre kalması durumunda talep Kabul/Ret işlemi yapılamaz ve talep sistem tarafından otomatik olarak “Ret” olarak kabul edilir. Ayrıca aşağıdaki sebeplerden birinin bulunması durumunda e-Duruşma talebi gerekçesi gösterilmek suretiyle hakim tarafından reddedilebilir:

• Talebin süresinde yapılmaması,
• Talebin hakkın kötüye kullanılması veya yargılamayı uzatma (erteletme) amacı taşıması,
• e-Duruşma yapılmasını zorlaştıran hukuki, fiilî veya teknik engellerin bulunması

bu hallerin varlığında e-duruşma talebi reddedilebilecektir.

E-Duruşmaya Nasıl Katılım Sağlanır?

Mahkeme tarafından e-duruşma başlatıldığında Avukat Portal/CELSE (https://avukat.uyap.gov.tr/main/avukat/index.jsp?v=3783 üzerinde “Duruşmaya Katıl” butonu aktif olur ve e-duruşma talebi onaylanmış avukatlar duruşmaya “Duruşma Sorgula” menüsünden “Duruşmaya Katıl” butonu ile dahil olabilir. Avukatın, e-duruşmaya katılacağı bilgisayardaki tarayıcı ile kamera ve mikrofon erişiminin sağlanabilmesi için gerekli izinlerin verilmiş olması gerekmektedir. E-duruşma talep eden taraf vekili, avukatlık bürosundan, baro tarafından bu amaç için belirlenen bölümden, adliyede bu amaca tahsis edilen yerden veya Yönetmelikte belirtilen şartları taşıyan başkaca uygun bir yerden duruşmaya katılabilir. Yönetmeliğe göre, e-duruşmaya katılımın sağlanacağı yerin, her türlü etki ve yönlendirmeden uzak, ilgilinin yüz ifadelerini, vücut hareketlerini, tavır ve davranışlarını gözlemlemeye, duygularını anlamaya ve söylediklerini net bir şekilde dinlemeye imkan sağlayacak nitelikte olması gerekir.

E-duruşmaya, ancak talepte bulunan ve talebi kabul edilen vekiller katılabilir. E-duruşmaya katılan taraf vekilinin kimlik tespiti; güvenli elektronik imza veya mobil imza ile UYAP kayıtları ve benzeri yöntemler kullanılarak mahkemece yapılır. E-duruşma Sistemi yoluyla beyanda bulunan tarafın, vekilin veya ilgililerin imzası, UYAP’a entegre olmuş güvenli elektronik imza ile alınabilir.

E-duruşma esnasında ses ve görüntü naklinin aynı anda sağlanamaması veya yaşanan kesintinin beyanların anlaşılmasını güçleştirmesi durumunda e-duruşma yeniden açılır. Söz konusu aksaklığın devam etmesi hâlinde gerekçesi belirtilerek e-duruşma sonlandırılır ve bu husus tutanağa geçirilir. Taraf veya vekilin kusuru olmaksızın teknik sebeplerden dolayı e-duruşmanın yapılamaması halinde, taraf vekili mazeretli sayılır. E-duruşma sonlandırıldığında; dosya sorgulama menüsü üzerinden duruşma zaptına ulaşılabilir.

E-Duruşma Talebi Örneği

ANKARA 11.AİLE MAHKEMESİNE

DOSYA NO           : 2023/…….. E.

KONU                    : E-duruşma talebi.

AÇIKLAMALAR :

Yukarıda esas numarası yazılı mahkemeniz dosyasının 17.10.2023 tarihli 11.10’da bulunan duruşmasına, başkaca duruşmalarımızın olması, başka ilde avukatlık mesleği icra etmemiz sebebiyle katılamayacağımız için e-duruşma talebinde bulunmaktayız.

Duruşma saatinde UYAP sistemi üzerinden duruşmaya katılacağımızı bildirmekle birlikte herhangi bir teknik problemin yaşanması halinde mazeretli sayılmamıza, mesleki mazeretimizin kabulü ile yeni duruşma gününün Uyap sistemi üzerinden öğrenmemize karar verilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz.

                       Davacı Vekili

              Av. Umur YILDIRIM