Devlet Memurları Kanunu 53. Madde (DMK)

Devlet Memurları Kanunu 53. Madde (DMK)

Engelli Personel Çalıştırma Yükümlülüğü

(Değişik: 13/2/2011 – 6111/99 md.) Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkları personele ait kadrolarda %3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır. %3’ün hesaplanmasında ilgili kurum veya kuruluşun (yurtdışı teşkilat hariç) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır.

Engelliler için sınavlar, ilk defa Devlet memuru olarak atanacaklar için açılan sınavlardan ayrı zamanlı olarak, engelli kontenjanı açığı bulunduğu sürece engel grupları ve eğitim durumları itibarıyla sınav sorusu hazırlanmak ve ulaşılabilirliklerini sağlamak suretiyle merkezi olarak yapılır veya yaptırılır. Engelli personel çalıştırma yükümlüğünün yerine getirilmesinin takip ve denetimi ile engellilerin Devlet memurluğuna yerleştirilmesinden Devlet Personel Başkanlığı sorumludur. Engelli açığı bulunan kamu kurum ve kuruluşları bir sonraki yıl için alım yapacakları engellilere ilişkin taleplerini her yılın Ekim ayının sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirmek zorundadır. Devlet Personel Başkanlığı kurum ve kuruluşların bildirimi üzerine, engelli kontenjanlarına yerleştirme yapabilir veya yaptırabilir.

 Engellilerin memurluğa alınma şartlarına, merkezi sınav ve yerleştirmenin yapılmasına, eğitim durumu ve engel grupları dikkate alınarak kura usulü ile yapılacak yerleştirmelere, engellilerin görevlerini yürütmelerinde hangi yardımcı araç ve gereçlerin kurumlarınca temin edileceğine, kamu kurum ve kuruluşlarınca engelli personel istihdamı ile ilgili istatistiksel verilerin bildirilmesine ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususlar Özürlüler İdaresi Başkanlığının görüşü alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Devlet Memurları Kanunu 53. Madde Açıklaması

Madde yeniden düzenlenmiştir. Buna göre kamu kurum ve kuruluşları 657 sayılı Kanun kapsamında çalıştırdıkları memur kadrolarından taşra teşkilatları da dahil (yurt dışı kadroları hariç) toplam dolu kadrolarının %3’ü oranında özürlü memur çalıştırma zorundadır. Bu sayının hesaplanmasında kurumda çalışan sözleşmeli personel, işçiler ve geçici personel bu orana ve sayıya dâhil edilmeyecektir.

İlk defa özürlü sınavlarının merkezi olarak yapılması öngörülmektedir. Öncesinde özürlü kontenjanı açık olan kamu kurum ve kuruluşları bu taleplerini Devlet Personel Başkanlığına ileterek, Devlet personel Başkanlığının bu hususta uygulama birliği de sağlayarak özürlü sınavlarının ilanını yapmakta idi. Bu ilanını müteakip özürlüyü istihdam edecek kamu kurumu seçme ve elemeyi yaparak özürlülerin istihdamları sağlanmakta iken, mad denin yeniden düzenlenmesi ile özürlü memur alımının takip ve denetimi ile bu husustaki usul ve esasları belirlemede Devlet Personel Başkanlığı sorumlu tutularak, özürlü sınavlarının ilk defa Devlet memuru olarak atanacaklar için açılan sınavlardan ayrı zamanlı merkezi olarak, özürlü kontenjanı açığı bulunduğu sürece yapılması öngörülmektedir.

Devlet Memurları Kanunu 53. Madde Engelli Personel Çalıştırma Yükümlülüğü Emsal Kararlar

Danıştay Beşinci Dairesi E:1990/1300, K:1991/188

• Devlet Memurları Kanunu 53. Madde
• Engelli Personel Çalıştırma Yükümlülüğü

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 50. maddesi ile Devlet Memurluğuna atanmak için açılacak memurluk sınavına girmek ve sınavı kazanmak şart kılınmış, maddenin son fıkrasında ise sakatlar için sınavların ayrı yapılacağı hükme bağlanmıştır. Aynı yasanın 53.maddesinde sakatların Devlet Memurluğuna alınma şartları ve hangi işlerde çalıştırılacaklarının Maliye ve Gümrük, Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanları ile Devlet Personel Başkanlığınca müştereken hazırlanacak bir yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiş olup; bu hüküm uyarınca hazırlanarak yürürlüğe konulan Sakatların Devlet Memurluğuna Alınma Şartları ile Hangi İşlerde Çalıştırılacakları Hakkında Yönetmeliğin 4.maddesinin son fıkrasında kurumların 657 sayılı yasaya göre çalıştırdıkları personele ait kadrolarda %2 oranında sakat çalıştırmak zorunda oldukları; 7.maddesinde sakatlar için ayrılan kadrolara sınavla atama yapılacağı; 8. maddesinde ise sınavların İlk Defa Devlet Kamu Hizmeti ve Görevlerine Devlet Memuru Olarak Atanacaklar İçin Mecburi Yeterlik ve Yarışma sınavları Genel Yönetmeliği hükümlerine göre yapılacağı, ancak sınav esnasında sakatlığın özelliğine göre ilgili kurumca gerekli görüldüğü takdirde refakatçi bulundurulmasına veya özel sınav kurulu teşkiline izin verilebileceği hükümleri yer almış, 6.12.1985 günlü, 85/10260 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan İlk Defa Devlet Kamu Hizmeti ve Görevlerine Devlet Memuru Olarak Atanacaklar İçin Mecburi Yeterlik ve Yarışma Sınavları Yönetmeliğinin 4. maddesinin (f) fıkrasında da sakatlar için ayrı sınav yapılacağı hükmü yinelenmiştir. Belirtilen düzenlemelerle, kamu kurum ve kuruluşlarının 657 sayılı yasaya tabi olarak çalıştırılacakları personele ait kadroların %2’si oranında ayıracakları kontenjanlara atanacak sakatlar için ayrı sınav yapmaları ve bu sınavlara katılacakların sakatlıklarının özelliklerine göre gerekli önlemleri almaları zorunlu tutulmuş bu sınavların, sınava katılacakların özel durumlarından kaynaklanan özelliğinden dolayı, genel memur alımı sınavları ile aynı zamanda yapılması şeklinde bir zorunluk getirilmeyerek, kurumların belirtilen sınavları ayrı yer veya ayrı zamanlarda yapılabilmeleri olanaklı kılınmıştır.

Olayda, gözlerinden sakat olan davacının Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünce açılan memur alımı sınavına katılmak istediği, adı geçen kurumca sakatlar için ayrı sınav yapılması zorunluğundan bahisle bu başvurusunun reddedildiği, dosyanın incelenmesinden anlaşılmış olup, yukarıda belirtilen düzenlemeler karşısında bu işlemde ve işlemin dayanağı olan Yönetmelik hükmünde hukuka ve mevzuata aykırı bir yön bulunmamaktadır.

Davacı her ne kadar açılan genel sınav sonucunda mevcut kadroları dolacağını ve bu nedenle sınava alınmamasından dolayı mağdur edileceğini öne sürmekte ise de; kurumların mevcut kadrolarından sakatlar için %2 oranında kontenjan ayırmaları zorunlu tutulduğundan ileri sürülen iddianın haklı yönü    bulunmamaktadır.

Danıştay On İkinci Dairesi E:2006/2864, K:2006/4487

• Devlet Memurları Kanunu 53. Madde
• Engelli Personel Çalıştırma Yükümlülüğü

Davacının 2004 yılı Kamu Personeli Seçme Sınavına girerek 92.915 puan aldığı, KPSS 2004/2 ve Ek Yerleştirme sonucunda SSK Hatay İl Müdürlüğü emrine memur olarak yerleştirilmesinin yapıldığı, özürlü olarak işe başlamak için sağlık raporu talep ettiği, Osmaniye Devlet Hastanesinden alınan 15.12.2004 tarih ve 12851/10774 sayılı Sağlık Kurulu raporunda %75 iş gücü kaybı olduğu ve özürlü olarak işe girmesine mani bir hali olmadığının belirtildiği anlaşılmıştır.

Yasa hükümleri çerçevesinde, özürlülerin Devlet Memuru olarak istihdamında; kurum ve kuruluşların çalıştırdıkları personelin %3’ü kadar özürlü kontenjanı oluşturmak zorunda olduğu hüküm altına alınırken bu kadroların ne şekilde kullanılacağı da özel düzenlemelerle ortaya konulmuştur. Özürlülerin hangi işlerde çalıştırılacakları ayrıca yönetmelikle düzenlenmiş ve özürlüler için ihtiyaca göre ayrıca özür grupları dikkate alınarak sınav yapılacağı hüküm altına alınmıştır. Olayda, davacının sağlık kurulu raporunda belirtildiği üzere özürlü kadrosunda istihdamı gerekmekte olup bunun için de Kamu kurum ve kuruluşlarının talepleri doğrultusunda özürlüler için yapılacak sınavda başarılı olup özrüne uygun kadrolara ataması yapılması gerektiğinden genel sınav sonucunda yerleştirildiği kadroya atamasının yapılmamasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Bu durumda, davacının atamama işleminin iptali ve yoksun kalınan parasal hakların dava tarihinden (3.3.2005) itibaren davacıya ödenmesi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.