Sosyal Medyada Hakaret Suçu ve Cezası

Sosyal medyada hakaret suçu ve cezası internet üzerinden bir kişiye alenen hakaret edilmesi, kişinin saygınlığının ve onurunun zedelenmesi halinde oluşur. Günümüzde en fazla işlenen sosyal medya suçlarından birisi sosyal medyada hakaret suçudur. Sosyal medya kullanıcılarının büyük bir kısmı, kendilerine ulaşılamayacağı düşüncesiyle çok rahat bir şekilde hakaret suçu işleyebilmektedir. Kendi hesapları veya sırf bu iş için oluşturdukları sahte hesaplar üzerinden bu eylemi gerçekleştirmektedirler. Sosyal medyada hakaret suçu bu bakımdan bir çok kullanıcının mağdur olduğu bir suç tipidir.

Teknolojik gelişmeler ve yeniliklere paralel olarak bilişim suretiyle veya bilişim araçlarını vasıta olarak kullanarak işlenen suçlar artmakta ve çeşitlenmektedir. Bu bağlamda, bu suçlarla mücadelede klasik ve genel delil elde etme yöntemleri çoğu zaman yetersiz kalmaktadır. Twitter, instagram, facebook ve whatsapp kullanımı çok yaygın olduğu için bu mecralarda hakaret suçu işlemek de oldukça yaygındır. Twitter, facebook, whatsapp, instagram gibi sosyal medyadan hakaret edildiği zaman bu durum TCK bakımından suç teşkil eder. Uygulamada en fazla;

• Twitter üzerinden tweet atarak hakaret etme,
• Tweet retweet edilerek hakaret etme,
• Tweete yorum atarak hakaret etme,
• İnstagram üzerinden küfürlü yorum yapma,
• Facebook üzerinden hakaret içerikli paylaşım yapma,
• Facebook üzerinden küfür içerikli yorum yapma,
• Twitter, instagram ve facebook üzerinden özel mesaj (DM) yoluyla hakaret etme

şeklinde sosyal medyadan hakaret suçu işlenmektedir. Sosyal medya hesaplarında bir kimsenin onurunu zedeleyecek yorum yapılması, paylaşım yapılması veya mesaj gönderilmesi hakaret suçu olarak kabul edilir. Sosyal medyadan hakaret suçunun basit şeklinde verilen ceza 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır. Bu cezanın adli para cezasına çevrilmesi mümkündür. Bugün Türkiye’de 56 milyondan fazla sosyal medya kullanıcısı olduğu ve sosyal medya kullanımının gündelik yaşamın ayrılmaz bir parçası haline gelmesi göz önünde bulundurulduğunda ifade özgürlüğü ile hakaret suçu arasındaki ayrımın daha da farkına varmak gerekmektedir. Zira insanların ifade özgürlüğü sandığı bazı söylemler gerek ceza hukuku anlamında gerekse Yargıtay içtihatlarına göre sosyal medyada hakaret suçu kapsamına girmektedir.

Sosyal Medyada Hakaret Suçu Nedir?

Günümüzde internetin varlığı ile sosyal medya milyonlarca insanın kocaman bir iletişim ağı haline gelmiştir. Bu nedenle sosyal medya hakaret suçunun işlenişini de değiştirmiş ve kolaylaştırmıştır. Sosyal medya üzerinden çok kolay ve hızlı şekilde bir çok kişiye karşı hakaret suçu işlenebilir. Türk Ceza Kanunu kapsamında hakaret suçunun, twitter, instagram, facebook ve whatsapp vb. platformda işlenmesi haline denir. Sosyal medyada hakaret suçu mağdurun yüzüne işlenebileceği gibi gıyapta da işlenebilir. Sosyal medyada hakaret suçlarının tamamı bakımından suç duyurusunda bulunma ve tazminat talep etme hakkınız vardır.

Sosyal medya platformlarında en sık görülen sorunların başında hakaret suçu gelmektedir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun sekizinci bölümü olan ‘’Şerefe Karşı Suçlar’’ bölümünde yer alan ve 125. maddede tanımlanan hakaret suçu tanımlanmıştır.

TCK 125. Madde

(1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden (…)50 veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin  cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.

(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.

(3) Hakaret suçunun;

a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,

b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,

c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,

İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.

(4) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.

(5) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.

hükmüyle belirtilmiştir.

Sosyal medyada hakaret suçu; maddenin ikinci fıkrasına göre sesli, yazılı ve görüntülü bir iletiyle suçun işlenmesi, üçüncü fıkrasında suçun belirli şekillerinde cezanın alt sınırının 1 yıldan az olamayacağı ve dördüncü fıkrasındaki hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılacağı değerlendirilerek belirlenir.

Hakaret suçu; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun sekizinci bölümü olan şerefe karşı suçlar bölümünde, 125. maddede düzenlenmiş, 126.-131. maddelerinde ise sırasıyla; hakaret suçunda “Mağdurun belirlenmesi”, “İsnadın ispatı”, “İddia ve savunma dokunulmazlığı”, “Haksız fiil nedeniyle karşılıklı hakaret”, “Kişinin hatırasına hakaret”, “Soruşturma ve kovuşturma koşulları” düzenlemelerine yer verilmiştir.

Bilişim Yoluyla İşlenen Hakaret Suçu Nedir?

Bilişim yoluyla hakaret suçu, sosyal medya üzerinden gerçekleştirilen hakaret suçlarını da kapsamakla birlikte aynı zamanda diğer bilişim kanallarını da kapsamaktadır. Örnek olarak, e-posta ile gerçekleştirilen hakaret suçları, sosyal medya kapsamına girmemekle birlikte bilişim yoluyla işlenmektedir. Özellikle kurumsal şirketlerde ve ticari faaliyetler esnasında karşılaşılan bilişim yoluyla hakaret suçu, yine Türk Ceza Kanunu’nun 125. Maddesi kapsamında değerlendirilmektedir.

Aynı zamanda bilişim yoluyla işlenen hakaret suçunda 125. maddenin ikinci fıkrası uygulama alanı bulmaktadır. Nitekim, bilişim suçuyla işlenen hakaret suçu sesli, yazılı veya görüntülü biçimde işlenmek zorundadır. Suçun oluşması için kişiye karşı şeref veya saygınlığı rencide edecek somut bir olay ya da olgu isnadı veya kişiye karşı bir sövme fiilinin gerçekleştirilmesi gerekir. Şartlar oluştuğunda bilişim yoluyla hakaret suçunun işlendiğinin kabul edilmesi gerekir.

Sosyal Medyada Hakaret Suçu Nasıl Oluşur?

Medya, her türlü bilgiyi kişilere ve topluma aktaran, eğlence, bilgi ve eğitim gibi üç temel sorumluluğa sahip görsel, işitsel ve hem görsel hem işitsel araçların tümünü kapsayan iletişim ortamlarına denilmektedir. Sosyal medya ise internette bilgi paylaşımının birçok insan tarafından aynı anda yapılabildiği, herkesin düşündüklerini özgürce ortaya koyabildiği, fikir ve düşüncelerin paylaşıldığı, insanların birbirine destek olduğu tüm bu iletişim araçlarının oluşturduğu düzenin bütününe verilen isimdir.

Hakaret suçu, Türk Ceza Kanunu 125. – 131. maddeleri arasında düzenlenmiştir. İlgili maddelerde sosyal medyada hakaret suçunun temel şekli ve cezası, nitelikli şekli ve cezası, son olarak yargılamaya ilişkin hususlar yer alır. Sosyal medyada hakaret suçu şerefe karşı suçlar başlığı altında bulunan hakaret suçu Türk Ceza Kanunumuzun 125. maddesinde düzenlenmiştir.

Hükme göre bir hakaret ne yolla işlenmiş olursa olsun suça vücut verecektir. Özellikle ikinci fıkrada yer alan düzenlemeye göre mağdurun muhatap alındığı sesli, yazılı veya görüntülü bir ileti ile işlenmesi durumunda da hakaret suçu oluşacaktır. Bu sebeple, sosyal medya kullanıcılarının size yönelik hakaret içerikli yorumları her ne yolla yapılmış olursa olsun hakaret suçuna vücut verecektir. Sosyal medya kullanarak gerçekleşen hakaret suçunda fail, bir platform üzerinden hakaret içerikli eylemi gerçekleştiren kişidir. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 125. maddesi kapsamında fail açısından herhangi bir özellik aranmadığından herkes bu suçun faili olabilecektir.

Sosyal medya platformları üzerinde gerçekleştirilen hakaret suçları, hakaret içeriğinin mağdura özel mesaj olarak gönderilmesi haricinde, büyük ölçüde TCK md. 125/4’te düzenlenen “Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.” hükmü kapsamında değerlendirilmektedir. Kişiler bu hakaret fiilini sosyal medya araçları aracılığıyla gerçekleştirmektedirler. Bu araçlardan ilk akla gelenler; Facebook, Twitter, İnstagram, LinkedIn, Youtube, TikTok, Twitch, Discord, Spotify, Google+, Foursquare, Whatsapp, Skype, Telegram vb. uygulamalardır.

Sosyal Medyada Hakaret Suçunda Aleniyet Unsuru

Sosyal medya platformları üzerinde gerçekleştirilen hakaret suçları, hakaret içeriğinin mağdura özel mesaj olarak gönderilmesi haricinde, TCK md. 125/4 kapsamında değerlendirilmektedir. Çünkü aleniyetin tespitinde esas alınan unsur, hakaret eyleminin belirsiz sayıda kişi tarafından algılanabilmesi durumudur. Bir kişinin sosyal medya hesabına hakaret belirten içerik yüklemesi halinde; kullanıcıların, belirsiz sayıda kişi paylaşımdan haberdar olmaktadır.

Yargıtay’ın bir sosyal medya platformu üzerinden işlenen hakaret suçu kapsamında aleniyet unsurunu ele aldığı bir kararında; “Hakaret suçunu oluşturduğu kabul edilen eylemin, belirli olmayan ve birden fazla kişi tarafından algılanabilme imkanı bulunan facebook adlı sosyal paylaşım sitesinde işlendiğinin kabul edilmesi karşısında, sanığa tayin olunan temel cezada TCK’nın 125/4. madde ve fıkrası gereğince artırım yapılması gerektiği gözetilmeden…”

ifadelerine yer verilmiştir. Hakaretin muhatabı olan kişi içeriği doğrudan öğrenmemiş olsa dahi, en az üç kişinin içeriği öğrenmesi ile beraber, hakaretin bir araya gelme unsuru da gerçekleşecektir.

Sosyal Medyada Hakaret Suçunun Cezası Nedir?

Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Yani sosyal medyada hakaret suçunun cezası 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. Alenen işlendiği için basit haline göre ceza 1/6 oranında arttırılır. Örnek vermek gerekirse sosyal medyadan hakaret etme suçundan 1 yıl ceza verilmesi durumunda cezaya 1/6 arttırım uygulanacak ve ceza 1 yıl 2 ay hapis cezası olacaktır.

Bilişim yoluyla işlenen hakaret suçu, sosyal medya platformları üzerinden işlenebileceği gibi başka yollarla da işlenebilmektedir. Sosyal medya üzerinden yapılan paylaşım yoluyla işlenmemesi halinde suçun aleni olduğundan bahsedilemez. Bu sebeple verilen ceza yüksek ihtimalle suçun basit halinden verilecektir. İkinci olarak sosyal medyada hakaret suçunu işleyen kişiye karşı şartları oluşmuşsa, hukuk mahkemelerinde manevi tazminat davası açılabilir.

Sosyal Medyada  Hakaret Suçunun Nitelikli Halleri

Sosyal medyada hakaret suçu, genel olarak hakaret suçunun sosyal medya mecraları üzerinden gerçekleştirilmesi halidir. Sosyal medyada hakaret suçu özellikle 125. maddenin ikinci fıkrası kapsamında düzenlenmiştir. Ancak suç sosyal medya mecraları üzerinden herkesin görebileceği şekilde paylaşım yapılarak da işlenebilmektedir. Nitekim yüksek takipçili hesaplar yaygın olarak herkese açık paylaşım yaparak hedef aldıkları kişileri kötü duruma düşürmektedir. İşte bu halde, hakaret suçunun nitelikli halinden söz edilecektir.

Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesinin dördüncü fırkasında suçun alenen işlenmesi halinde cezanın altıda bir oranında arttırılacağı hüküm altına alınmıştır. Bir suçun aleni şekilde işlenmesinden söz edilebilmesi için herkese açık bir biçimde paylaşılması yeterlidir. Özellikle Yargıtay tarafından, sayısı belirlenemeyecek kadar kişinin paylaşıma ulaşabilme imkanı bulunması durumunda aleniyet unsurundan söz edilebileceği söylenmektedir.

Nitekim, herkese açık paylaşımlar da bu nitelikte paylaşımlardır. Bu sebeple bir kişinin sizin hakkınızda herkese açık bir şekilde hakaret içerikli paylaşım yapması durumunda kişi hakkında şikayet hakkınız doğmaktadır. Açılacak ceza davası sonucunda kişi hakkında verilecek ceza altıda bir oranda arttırılmak durumundadır.

Sosyal Medyada veya Bilişim Yoluyla Atatürk’e ve Cumhurbaşkanı’na Hakaret

Sosyal medya üzerinden son zamanlarda sıklıkla karşılaşılan hakaret olaylarından biri Atatürk’e bir diğeri ise Cumhurbaşkanı’na hakaret edilmesidir. 5816 Sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun Atatürk’e hakaret edilmesi nedeniyle, kişiye verilecek 1 yıl ila 5 yıl arasında bir hapis cezasına kanuni dayanak teşkil etmekteyken; Türk Ceza Kanunu’nun 299. maddesi ise, mevcut cumhurbaşkanına hakaret edilmesiyle, kişiye verilecek 1 yıl ila 4 yıl arasında verilecek olan hapis cezasına kanuni dayanak teşkil etmektedir. Bu suçların alenen işlenmesi ve sosyal medya üzerinden işlenmesi kişiye verilecek cezayı arttırmaktadır. Örnek verecek olursak, Cumhurbaşkanına sosyal medya üzerinden hakaret edilmesi ile kişiye verilecek ceza 1/6 oranında arttırılmaktadır.

Bilişim yoluyla Atatürke’e veya Cumhurbaşkanı’na hakaret edilmesi durumunda ise kişinin cezalandırılması söz konusu olabilecektir. Hakaret suçunun Atatürk’e ya da Cumhurbaşkanı’na karaşı işlenmesi durumunda suç şikayete bağlı değildir. Bu suçlardan cumhuriyet başsavcılığının haberdar edilmesi durumunda soruşturma evresi başlatılacaktır.

Sosyal Medyadan Hakaret Olan ve Olmayan Sözler

• Kişiye isnat edilen somut olgu kişinin mevcut fiziksel veya psikolojik bir özelliğine vurgu yapsa da hakaret suçunu oluşturur. Gözü görmeyen birine “kör adam”, duymayan birine “sağır herif” demek hakaret suçunu oluşturur.
• Daha önce işlediği suçtan sabıkalı olan kişiye, “sen hırsızsın”, “sen dolandırıcısın” demek hakaret suçudur.
• Hakaret suçu sözle işlenebileceği gibi yazılı, görüntülü veya el işareti ile de işlenebilir. Örneğin; işyerinde arkadaşınızın masasına uygunsuz bir resim bırakma veya ona el işareti ile hareket çekmeniz hakaret suçunu oluşturacaktır.
• Beddua hakaret değildir. “Allah belanı versin” hakaret değil bedduadır. Fakat beddua da mağduru yönünden değerlendirilmelidir. Kamu görevlisine görevi sebebiyle edilecek beddua Yargıtay tarafından hakaret olarak kabul edilmektedir. Yargıtay 4. Ceza Daire’si noterde “Allah belanı versin” sözünün görevliyi küçük düşürücü nitelikte olduğu gerekçesiyle verilen beraat kararını bozmuştur.
• Sosyal medyada paylaşılan fotoğrafa yapılacak uygunsuz yorumlar hakaret suçunu oluşturacaktır. Burada suç sosyal medyada topluluğa hitap ettiği için alenen işlenmesi sebebiyle ceza 1/6 oranında arttırılacaktır.
• Başkasının hakaret içerikli paylaşımını yeniden paylaşmak hakaret suçunu oluşturur. Yargıtay 4. Ceza Dairesi, Twitter üzerinden hakaret içeren bir tweeti retweet yapmak suretiyle paylaşan kişinin ceza almasına karar vermiştir. Hakaret içeriğini rt yapmak hakaret suçuna neden olur.
• Atasözleri de hakaret suçuna konu olabilir. Örneğin bir işe yeni başlayan mağdura “ipini koparan bu işi yapıyor” sözleri hakaret suçunu oluşturur.
• Son olarak şarta bağlı hakaret suçu olmaz. Hakaret suçu kasten işlenir. “Şerefsiz” kelimesi hakaretken, “gelmezsen şerefsizsin” kalıbı hakaret suçunu oluşturmaz. (Yargıtay 18. Ceza Dairesi 2015/11227- 2016/14515)

Sosyal Medyada Hakaret Nasıl Şikayet Edilir?

Sosyal medyada ve bilişim yoluyla hakaret suçu şikayete tabiidir. Şikayete tabii suçlarda 6 aylık şikayet süresi bulunmaktadır. Mağdurun bu 6 aylık süreç içerisinde şikayetçi olmaması halinde şikayet hakkı sonlanmaktadır. Türk Ceza Kanunu’nun 131. maddesinde hakarete ilişkin şikayet düzenlenmiştir. Hükme göre kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hariç tüm hakaret suçları şikayete bağlıdır.

Hakaret suçlarında mağdur adına mağdur dışında kimsenin şikayette bulunamaz. Ancak kanunun şikayet ile ilgili düzenlemesinde ölen kişi hakkında hakaret edilmesi durumunda şikayet düzenlenmiştir.  Anılan maddeye göre “Mağdur, şikayet etmeden önce ölürse, veya suç ölmüş olan kişinin hatırasına karşı işlenmiş ise; ölenin ikinci dereceye kadar üstsoy ve altsoyu, eş veya kardeşleri tarafından şikayette bulunulabilir.” Bu sebeple ölen yakınınız hakkında hakaret edilmesi durumunda şikayet hakkınız bulunmaktadır.

Sosyal Medyada Hakaret Suçunun Soruşturması Nasıl Olur?

Sosyal medya üzerinden hakaret suçu söz konusu olduğunda, mağdursanız, durumun derhal tespit altına alınması gereklidir. Bu tespit ile daha sonra verilerin silinmesi durumunda delil sorunu yaşamanızın önüne geçilir. Bu konuda Türkiye Noterler Birliği “e tespit” https://e-hizmet.tnb.org.tr/tespit/ yöntemi ile bu tür mağduriyetleri için hakaret edilen paylaşım sayfasının bir kopyasını alarak, daha sonra kullanabilmenizi sağlıyor.

Öncelikle hakaret suçu takibi şikayete bağlı bir suçtur. Kişi ve eylem belirlendikten sonra 6 ay içinde şikayet edilmelidir. Şikayet karakol veya savcılığa bizzat gidilerek sözlü olarak yapılabileceği gibi dilekçe ile de yapılabilir. Şikayet dilekçesinde;

• Hakarete ilişkin paylaşım, twit, yorum veya mesajın çıktısı,
• İlgili paylaşımın varsa URL’si
• Son olarak paylaşım yapan hesabın görüleceği şekilde ekran görüntüsü çıktısı dilekçeye eklenmelidir. Zira bunlar yapılmadığı takdirde paylaşım silinebilir.

İkinci olarak hakaret suçunu işleyen kişinin kimliği belirlenmelidir. Sosyal medyada hakaret suçu işleyenlerin rahat hareket etmesinin en büyük sebebi budur. Zira twitter, instagram ve facebook gibi sosyal ağlar sahte hesapların bilgilerini paylaşmamaktadır. Bu sebeple şüphelilerin tespiti çok zordur. Şüphelinin kimliği belirlenmesi bu dosyaların en büyük sorunudur. Sahte hesap kullanan veya başkasının hesabını çalan kullanıcıların bilgilerini, merkezi yurtdışında olan sosyal medya siteleri olan twitter, instagram ve facebook gibi siteler hesap sahibinin bilgilerini paylaşmamaktadır.

Sosyal Medyadan Hakaret Suçunda Zamanaşımı Ne Kadardır?

Öncelikle hakaret suçu takibi şikayete bağlı bir suçtur. Kişi ve eylem belirlendikten sonra 6 ay içinde şikayet edilmelidir. Burada dikkat edilmesi gereken husus 6 aylık sürenin sizi öğrenmeniz ile başlayacağıdır. Aynı şekilde paylaşım silinmediği sürece suç işlenmeye devam edeceği için süre başlamayacaktır.

Herhangi bu hakaret suçuna karışmış veya suçla ilişkilendirilen sosyal medya hesabının sorumluluğu hesap sahibine aittir. Zira sosyal medya hesapları kullanıcı adı ve parola ile girilen, başka kişilerin girmesi mümkün olmayan hesap niteliğindedir. Şayet sosyal medya hesabınız çalındıysa derhal suç duyurusunda bulunmanız gereklidir. Aksi durumda çalınan hesabınız ile birine karşı suç işlenmesi durumunda hakkınızda adli soruşturma açılabilir.

Sosyal Medyada İsim Vermeden Hakaret Edilirse Ceza Alır mıyım?

Çağımızda; bazı sosyal medya kullanıcıları, kendilerinin tespit edilemeyeceğini düşündüklerinden bahisle internet ve sosyal medya üzerinden hakaret nitelikli mesajlar ve yorumlar ile aslında hakaret suçunu işlemiş olmaktadırlar.

Türk Ceza Kanunu’nun 126. maddesinde “Hakaret suçunun işlenmesinde mağdurun ismi açıkça belirtilmemiş veya isnat üstü kapalı geçiştirilmiş olsa bile, eğer niteliğinde ve mağdurun şahsına yönelik bulunduğunda duraksanmayacak bir durum varsa, hem ismi belirtilmiş ve hem de hakaret açıklanmış sayılır.” denilerek mağdurun ismi belirtilmemiş olsa dahi suçun oluşacağı düzenlenmiştir. Bu sebeple kişinin adı verilmese de söylemin kişiye yönelik olduğuna dair bir duraksama bulunmuyorsa suçun işlendiği kabul edilecektir.

Şayet sosyal medya üzerinden hakaret suçunun yöneldiği kişi belirli veya belirlenebiliyorsa ceza alacaksınızdır. Zira hakaret suçu için isim belirtmenize gerek yoktur. Örneğin; x derneği başkanına sinkaf ederim cümlesinde isim olmasa da hakaret suçunu oluşturacaktır.

Hakaret Konulu İçeriğin Başkaları Tarafından Paylaşılması ile Paylaşanların Sorumluluğu

Sosyal medyada paylaşılan bir içeriğin tekrar başka biri tarafından paylaşılması halinde failin aslında paylaşımın içeriğini bizzat kendi hesabında göstererek tekrarladığı ve kendisini bu şekilde ifade ettiği kabul edilmektedir. İçeriği tekrar paylaşan kişi bu yönüyle fail olarak değerlendirilmektedir. Tekrar paylaşılan gönderinin, paylaşan kişinin sayfasında görünmesi ile onun kullanıcıların paylaşımı yorumlama, beğenme ve tekrardan paylaşma imkanına sahip olmaları paylaşım yapmış olma anlamı taşımaktadır.

• Yargıtay 18. Ceza Dairesi 2018/7790 E. 2019/1445 K. Sayılı kararında da; sosyal medyada başkasının yaptığı hakaret içerikli paylaşımların tekrar paylaşılmasını (twitterdaki retweet- facebookta “paylaş” özelliği), suç olarak değerlendirilmek üzere kovuşturulması gerektiğine karar vermiştir.
• Yargıtay 18. Ceza Dairesi, 2015/10377 E., 2015/12777 K. Sayılı, 07/12/2015 Tarihli kararında da; söz konusu olayda hakaret içerikli gönderilerin tekrar paylaşılması zincirleme şekilde hakaret suçunun oluşturduğu yönünde değerlendirmeye tabi tutulmuştur.

Sosyal Medya ve Bilişim Yoluyla İşlenen Hakaret Suçunda Uzlaştırma

Hakaret suçları uzlaştırmaya tabii suçlardandır. Uzlaştırma, soruşturma evresinde mağdur ve şüphelinin bir araya getirilerek anlaşmasının sağlanmasıdır. Anlaşmanın sağlanması için şüphelinin mağdurun tüm zararını gidermesi gerekmektedir. Bu aşamada mağdur tarafından uzlaşmanın sağlanabilmesi için kendisine şüphelinin bir miktar ödeme yapılması talep edilebilir.

Tarafların anlaşması durumunda uzlaştırmacı tarafından uzlaştırma raporu hazırlanır. Hazırlanan uzlaştırma raporu sonrasında soruşturma işlemleri savcılık tarafından sonlandırılır. Ancak tarafların uzlaşamaması halinde soruşturmaya devam edilir. Soruşturma sonucunda savcılığın yeterli şüpheye ulaşması durumunda iddianame hazırlanarak kovuşturma evresine geçilir. Yeterli şüpheye ulaşılamaması durumunda ise kovuşturmaya yer olmadığına dair karar yani bilinen adıyla takipsizlik kararı verilecektir.

Sosyal Medya Aracılığıyla İşlenen Hakaret Suçunda Yetkili ve Görevli Mahkeme

Hakaret suçu bakımından yetkili mahkemeyi genel yetki kuralları çerçevesinde Ceza Muhakemeleri Kanununun 12/1. maddesi doğrultusunda belirlenmektedir. Buna göre; “Davaya bakma yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir.”. Yani hakaret fiilinin gerçekleştiği yer neresi ise
oradaki görevli mahkeme yetkili olacaktır. Ceza Muhakemeleri Kanunu m. 12/5’te sosyal medyada hakaret suçunda yetkili mahkemenin belirlenmesi açısından özel bir düzenleme getirmiştir. Buna göre, sosyal medyada hakaret suçunun mağduru ilgili hakareti kendi yerleşim yerinde görmüş veya işitmiş ise genel yetkili mahkemenin yanı sıra, yerleşim yeri mahkemesi de yetkili olabilecektir.

Görevli mahkeme, suçun niteliği ve ağırlığına göre belirlenmektedir. 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş Görev ve Yetkileri Hakkındaki Kanunu 10/1, 11 ve 12/1 maddeleri çerçevesinde, Türk Ceza Kanunu m. 125’e göre hakaret suçunun cezası üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası olarak sınırlandırılmış olması sebebiyle, görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir.

Sosyal Medyada Hakaret Suçu Emsal Yargıtay Kararları

Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin 2019/7265 E., 2020/1202 K. ve 16.01.2020 tarihli kararı

Sanığın soruşturma aşamasında katılana yönelik hakaret içerikli mesajın gönderildiği, Sarp Burak isimli sosyal medya hesabının kendisine ait olduğunu kabul etmesi karşısında, suça konu mesajı gönderen hesabın kime ait olduğunun kesin olarak belirlenmediği gerekçesiyle, sanığın hakaret suçundan mahkumiyeti yerine yazılı şekilde beraatına karar verilmesi kanuna aykırı

Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin 2022/7808 3 E., 2022/14437 K. ve 07.06.2022 tarihli kararı

Somut olayda; müşteki vekilinin, şikayet dilekçesinde sosyal paylaşım sitesinde yer alan yazıyı öğrenme tarihinin 15/10/2019 olduğunu belirtmesi ve söz konusu paylaşımın 15/10/2019 tarihinden önce öğrenildiğine ilişkin dosyada herhangi bir bilgi ve belgenin bulunmaması karşısında 10/12/2019 havale tarihli şikayetin süresinde olduğu anlaşılmakla birlikte; sosyal medyada şüpheli tarafından paylaşılan kaba söz niteliğindeki sözler müştekinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmaması nedeniyle hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı anlaşıldığından kovuşturmaya yer olmadığına dair karar sonucu itibariyle yerinde olup, mercii tarafından verilen itirazın reddi kararı hukuka uygun bulunmuştur.

Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin 2022/8127 E., 2022/20066 K. ve 18.10.2022 tarihli kararı

soruşturmanın devamı halinde dahi şüpheli sosyal medya kullanıcısının açık adres ve kimlik bilgilerine ulaşılmasının teknik ve hukuki açıdan mümkün olmadığı, yeni delil elde edilmesi durumunda soruşturmanın yeniden ele alınmasının ise her zaman mümkün olduğu gerekçeleriyle kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmişse de, soruşturma dosyası kapsamında yeterli ve etkili soruşturma işlemi yapılmadan bu karar verilmiştir. CMK’nın 172/1. maddesindeki, kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinin somut olayda mevcut olmadığı, dolayısıyla şüphelinin tespitine yönelik olarak gerekli tüm soruşturma işlemleri yapıldıktan sonra, şüphelinin tespiti halinde iddianame düzenlenmesi, tespit edilemediği takdirde ise daimi arama kararı alınarak dava zamanaşımı süresince soruşturmaya devam edilmesi gerektiği anlaşılmakla, merciince itirazın kabulüne karar verilmesi yerine reddedilmesi hukuka aykırı görülmüştür.