Askeri Ceza Kanunu 95. Madde

Hilafı Salahiyet Askerlik İşleri İçin Toplananlar ve Müzakere Yapanların Cezaları

1. Hakkı ve görevi olmadığı halde askeri muamelat, teşkilat, harekat, tesisat veya tertibata müteallik işler hakkında;
2. Müzakere veya istişare için asker kişileri toplayan,
3. Birlikte beyanat veya şikayette bulunmak üzere imza toplayan,
4. Birlikte beyanat veya şikayette bulunan,
5. Her ne suretle olursa olsun gösteri veya tezahüratta bulunan, Kim olursa olsun altı aydan üç seneye kadar hapis olunur.
6. fıkrasında yazılı toplantıya bilerek katılanlar ile (b) fıkrasında yazılı beyanat ve şikayetlere imza koyanlar altı aya kadar hapis olunur.
7. Kendisine özel bir mezuniyet verilmediği halde, görevi ve sıfatı icabı muttali olduğu askeri muamelat, teşkilat, harekat, tesisat veya tertibata müteallik işler hakkında beyanat veren, yazı yazan veya sair surette açıklamada bulunanlar her kim olursa olsun, fiili daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde altı aydan üç seneye kadar hapis olunur.
8. Astlık – üstlük münasebetlerini zedelemeye, amir veya komutanlara karşı güven hissini yok etmeye matuf olarak alenen tahkir veya tezyif edici fiil ve harekette bulunanlar altı aydan üç seneye kadar hapis olunur.
9. Bu maddede yazılı suçların basın yoluyla işlenmesi halinde ceza artırılarak verilir.
10. Bu maddenin 3 ve 4. fıkralarında yazılı suçlar hakkındaki soruşturma icrası Milli Savunma Bakanının iznine tabidir.

Askeri Ceza Kanunu 95. Madde Açıklaması

Maddede birden fazla suç düzenlenmiştir. Bu suçlar asker kişiler tarafından işenebileceği gibi asker olmayan kişilerce de işlenebilirler. Bu yönüyle söz konusu suçlar, asker suç benzeri suçlar kategorisine girer. Birinci fıkrada “askeri muamelat, teşkilat, harekat, tesisat veya tahribata” ilişkin olarak:

1. Müzakere veya istişare için asker kişileri toplamak,
2. Birlikte beyanat veya şikayette bulunmak üzere imza toplamak,
3. Birlikte beyanat veya şikayette bulunmak,
4. Her ne suretle olursa olsun gösteri veya tezahüratta bulunmak

fiilleri suç olarak işlenmiştir. Maddede asker kişileri “toplayan” dan söz edilmiş fakat toplanan kişilerin saygısı gösterilmemiştir.

• Maddenin 3.fıkrasında kişilerin görevleri ve sıfatları gereği öğrendikleri askeri muamelat, teşkilat, harekat, tesisat veya tertibata ilişkin konularda yetkileri bulunmadığı halde beyanat vermeleri, yazı yazmaları veya açıklamada bulunmaları suç olarak tanımlanmıştır. Söz konusu fiiller, ifade özgürlüğünün sınırlandırılması niteliğindedir. Anayasa Mahkemesi bu sınırlandırmayı anayasaya aykırı bulmamış itiraz başvurusunu reddetmiştir.

1. Birlikte Veya Şikayette Bulunmak Üzere İmza Toplamak

Suçun maddi unsuru “birlikte beyanat veya şikayet için imza toplamak” tır. İmza toplamak, beyanat veya şikayet hakkında asker kişilere çağrıda bulunarak önceden hazırlanan belgeyi imzalamalarının istenmesidir. Suçun manevi unsuru kasttır. Fail, birlikte beyanat vermek veya şikayette bulunmak için imza toplandığını bilmeli ve imza toplamayı isteyerek yapmalıdır. Suçun oluşması açısından şikayetin haklı olup olmamasının, şikayet konusunun önemi yoktur.

2.Birlikte Beyanat Veya Şikayette Bulunmak

Asker kişiler için şikayet TSK İçHK’nin 26. ve devamı maddelerinde ayrıca düzenlenmiştir. Ancak toplu olarak şikayet disiplinsizlik olarak kabul edilerek yasaklanmıştır. Bununla birlikte bir veya aynı olay nedeniyle birden fazla asker kişi mağdur olmuşsa bunların her biri ayrı ayrı ve yalnız başına şikayet hakkını kullanabilirler.

3.Her Ne Suretle Olursa Olsun Gösteri Veya Tezahüratta Bulunmak

Bu bentte gösteri “Bir istek veya karşı görüşün, halkın ilgisini çekecek biçimde topluca ve açıkça yapılması, nümayiş.” anlamında kullanılmıştır. Gösterinin yürüyüş biçiminde olması gerekmez.

4.Maddenin 4.fıkrasında “Astlık-üstlük münasebetlerini zedelemeye, amir veya komutanlara karşı güven hissini yok etmeye matuf olarak alenen tahkir ve tezyif edici fiil ve harekette bulunmak” ayrı bir suç olarak düzenlenmiştir.

Bu suçun oluşabilmesi için;

• Astlık-üstlük münasebetini zedelemeyi,
• Amir veya komutanlara karşı güven hissini yok etmeyi hedef alan,
• Tahkir ve tezyif edici mahiyette,
• Alenen fiil ve harekete bulunulması gereklidir.

Bu suç ile korunmak istenen hukuki değer, Türk Silahlı Kuvvetlerinin disiplininin, emir komuta zincirinin, ast ve üst arasındaki kuvvetli bağın korunmasıdır. Disiplin, kanun ve nizamlara uygun davranmanın yanında amire mutlak itaat ve saygı ve sevgiyle dayalı astlık üstlük ilişkisinin korunmasını da kapsar.

Askeri Ceza Kanunu 95. Madde Hilafı Salahiyet Askerlik İşleri İçin Toplananlar ve Müzakere Yapanların Cezaları Askeri Yargıtay Kararları

Askeri Yargıtay 1.Daire: 07.10.2015-0609/0613

• Askeri Ceza Kanunu 95. Madde
• Hilafı Salahiyet Askerlik İşleri İçin Toplananlar ve Müzakere Yapanların Cezaları

Sanıkların, amirlerinin çeşitli suçlar işlediğine yönelik şikayetleri, şikayet hakkının kullanılmasından ibaret olup bu durumda şikayet edinilen konuların askeri muamelat, teşkilat, harekat, tesisat veya tertibata müteallik işlerden d olmadığı, bu nedenle sanıklara isnat edilen suçun maddi unsurunun oluşmadığı, ayrıca sıralı amirler olan İlçe J. Kom.’nı da şikayet etmelerinin sonucunda ve yapılan soruşturmada şikayet edilenlere yönelik değişik suçlardan yargılama yapılmış olduğu hususları birlikte gözetildiğinde; suç kastıyla da hareket etmedikleri anlaşılmıştır.

Askeri Yargıtay 1.Daire: 22.04.2015-299/304

• Askeri Ceza Kanunu 95. Madde
• Hilafı Salahiyet Askerlik İşleri İçin Toplananlar ve Müzakere Yapanların Cezaları

Sanığın içeriğinde Üs Kom.’ ı Orduevi Md. hakkında, suç isnat edici, otoriterlerini sarsıcı, amirlerinin ve astlarının gözünde küçük düşürücü yani tahkir ve tezyif edici itham ve ifadelere yer verdiği yazılı savunmasındaki bazı ifadeler hakaret niteliğinde ise de sanığın amirlerine karşı güven hissini yok etmek özel kastıyla hareket etmesi ve Askeri Ceza Kanunu’nun 95/4.maddesindeki suçun daha özel nitelik taşıması nedeniyle, eylemlerinin astlık-üstlük münasebetlerini zedelemeye, amir ve komutanlara karşı güven hissini yok etmeye matuf fiil ve harekette bulunmak suçunu oluşturduğu sonucuna varılmıştır.