Apartmanda Evcil Hayvan Beslenmesi Yasaklanabilir Mi?

Apartmanda evcil hayvan beslenmesi , hukuken yasak değildir.  Fakat apartmanın yönetim kurulu tarafından hazırlanan site yönetim planında, “Hayvan beslenemez.” vb. bir uyarı bulunuyorsa site, apartman içerisinde bu hayvanların beslenmesi yasaktır.  Bilindiği üzere Kat Mülkiyeti Kanunu 18. maddesinde “Kat malikleri, gerek bağımsız bölümlerini, gerek eklentileri ve ortak yerleri kullanırken doğruluk kaidelerine uymak, özellikle birbirini rahatsız etmemek, birbirinin haklarını çiğnememek ve yönetim planı hükümlerine uymakla, karşılıklı olarak yükümlüdürler. ” şeklinde hüküm konularak kat malikleri kendi aralarında evcil hayvan beslenmesi yönünde yönetim planında bunu kararlaştırabilmektedir.

Bu doğrultuda, evcil hayvan besleyen site/apartman sakinleri özellikle evcil hayvanların ortak yerleri kullanımı hususunda hassasiyet göstermekle birlikte bağımsız bölüm içerisinde evcil hayvanlarının gürültü çıkarmayacağının ve meydana gelebilecek kokunun önlenmesini de sağlamakla sorumlu bulunmaktadır. Apartman/Site Yönetim planında aksi bir karar yok ise bağımsız bölümlerde sahipleri tarafından tüm sorumlulukları alındığı ve yükümlülükleri yerine getirildiği takdirde evcil hayvan beslenebilecektir. Kadim Hukuk olarak bu makalemizde apartmanlarda (bina) evcil hayvan beslenmesinin esasları ve hukuki değerlendirilmesi yapılarak detaylı olarak anlatılmıştır.

Apartmanda Evcil Hayvan Beslenmesi Yasaklanabilir mi?

Apartmanlarda yer alan site yönetmeliğinde yer alan birtakım ibareler evcil hayvanların beslenmesini imkansız kılmıştır. Bu ibarelerin olması halinde Yargıtay’ın emsal kararına göre site içerisinde veya apartmanda evcil hayvan beslenmesi yasaklanmıştır. Bu durumda kişinin apartmanın ortak kullanım alanlarının yanı sıra bağımsız bölümlerinde ya da eklentilerinde evcil hayvan beslemesi yasaktır. Apartmanda evcil hayvan beslemenin yasak olduğunu gösteren site yönetmeliğinde şu ibarelerin yer alması halinde evcil hayvan beslenmesi yasaklanmış demektir:

• Evcil hayvanların beslenmesi yasaktır.
• Süs hayvanlarının beslenmesi yasaktır.
• Evcil hayvan beslenemez.
• Çiftlik hayvanı beslenemez.
• Evcil hayvanların barınması yasaktır.

Dolayısıyla bir kişinin beslediği evcil hayvan nedeniyle şikayet edilmemesi için dikkat etmesi gereken birtakım hususlar bulunmaktadır. Apartman yönetmeliğine göre kişinin evcil hayvan besleme noktasında dikkat etmesi gereken hususlar bulunmaktadır. Ancak kişinin evcil hayvanı ile apartmana taşındıktan sonra apartman yönetmeliğine eklenecek bir “Evcil hayvan beslenemez.” ibaresi geçerliliğini yitirecektir.

Yönetim Planında Yasaklılığa İlişkin Değişiklik Yapılabilir mi?

Eğer apartman sakinleri tarafından, evcil hayvan beslenmesi veya beslenmemesi noktasında yönetim planındaki şartlara uyulmazsa yönetim planının iptali istenebilir. 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’na göre evcil hayvanlar, türüne özgü hayat şartları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Hayvanların korunması, gözetilmesi, bakımı ve kötü muamelelerden uzak tutulması için gerekli önlemler alınmak zorundadır. Bilindiği üzere her apartman/sitenin bir yönetim planı vardır. Yönetim planı ana gayrimenkulün genel hükümlerini düzenleyen ve kat malikleri için bağlayıcı bir sözleşme hükmündedir.

Yönetim planlarında genellikle “Evcil hayvan beslenemez” veya “Çiftlik hayvanı beslenemez” gibi ifadeler yer alabileceği gibi bu hususta herhangi bir düzenleme bulunmayabilir. Belirtmek gerekir ki daha önce bu yönde alınan karar var ise bu karar 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nda düzenlenen çoğunluğun sağlanması halinde kat malikleri tarafından değiştirilebileceği gibi bu hususta bir düzenleme yok ise yine aynı kanunda yer alan çoğunluğun sağlanması halinde bu hususta yönetim planına yeni bir düzenleme eklenebilecektir.

Apartmanda Evcil Hayvan Besleyen Komşumu Şikayet Edebilir Miyim?

Apartmanda evcil hayvan beslenmesi yasaklanmışsa buna uymayan sakinler şikayet edilebilir. Yukarıda yer alan rahatsızlıkları duyan kişinin öncelikle yapması gereken komşusu ile gidip konuşmaktır. Ancak bir çözüme varamıyorlarsa şikayetin diğer komşular tarafından da dikkate alınıp alınmadığı araştırılmalıdır. Eğer şikayet sebebi gürültü ise bilirkişi marifetiyle apartmana gelen bilirkişi desibel ölçümü gerçekleştirecektir. Bu desibel ölçümü ise apartman genelinde yapılmaz yalnızca şikayet sahibi kişinin dairesinde yapılır.

Şikayet neticesinde kabul ya da ret kararı verilir. Şikayet kabul edildiği takdirde evcil hayvanın apartmandan tahliye edilmesi gerekmektedir. Söz konusu şikayet Çevre İl Müdürlüğü’ne yapılır. Çevre İl Müdürlüğü’nden ses ölçümü yapılmaksızın bir karar gelirse bu karar dikkate alınmayabilir. Nitekim önemli olan husus desibel ölçümü ile hayvanın verdiği rahatsızlığın dayanılmaz olmasıdır.

Evcil Hayvan Sahiplerinin Dikkat Etmesi Gerekenler

5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’na göre yasaklı türler dışındaki köpek ırkları evde beslenebilir. Bununla birlikte evcil kediler ve kafes yaşamına uygun kuşlar da aynı şekilde ev içerisinde beslenebilir. Devamında küçük ve zararsız kemirgenler ile akvaryum balıkları evcil hayvan sayıldığı için apartmanda beslenebilir. Ancak bunların dışındaki bir hayvanın kişi tarafından beslenmesi halinde şikayet söz konusu olabilir.

Apartmanda evcil hayvan beslemek, apartman kurallarının yer aldığı apartman yönetmeliğini ihlal etmediği müddetçe mümkündür. Eğer bu kurallara uyum sağlıyorsa bir kişi şikayet edilemez. Ancak kimi durumlarda evcil hayvanın evde beslenmesi özellikle evcil hayvanın köpek olduğu durumlarda çok ses çıkaracağı için çevreye rahatsızlık verebilir. Bunun dışında evcil hayvanın apartmandaki diğer evcil hayvanların ve insanların sağlığını tehlikeye düşürecek şekilde tüy dökmesi halinde bu rahatsızlık dayanılmaz olabilir. Bu hususlara dikkat edilerek apartman içerisinde evcil hayvan beslenebilir.

Apartmanın Önündeki Sokakta Evcil Hayvan Besleyebilir Miyim?

Hızlı kentleşmenin etkisi ile hayvanların doğal yaşam alanlarında bir azalma meydana geldi ve doğal yaşam alanlarını kaybettikleri için insanlar da ev yaşamına onları alıştırdı. Bu nedenle hayvanlarda bir evrimleşme meydana geldi. Yeşil alanların azalması da hayvanların yiyecek bulmasını zorlaştırdı. Bu durum hayvanların insanlara muhtaç hale gelmesine yol açtı. Dolayısıyla insanlar da genel olarak evlerinde evcil hayvan beslemeye başladı. Ancak kimileri evcil hayvanları evlerinde değil sokaklara yemek, mama vb. dökerek beslemeye/bakmaya başladı.

Kanuna göre sahipsiz bir canlının sokakta beslenmesi ve doyurulması yasak değildir. Apartman yönetim kurulunun bu nedenle apartman önündeki sokakta hayvan beslenmesini yasaklaması mümkün değildir. Nitekim tüm hayvanların yaşama ve beslenme hakkı bulunmaktadır. Ancak bu hakkın da kötüye kullanılmaması gerekmektedir. Zira yemekleri sokak ortasına dökmek, çevreyi kirletmek de doğru değildir.

Yargıtay’ın Apartmanda Evcil Hayvan Beslemek Konusundaki Hukuki Değerlendirmesi Nedir?

Apartmanda evcil hayvan beslenmesi Yargıtay kararlarına yansımıştır. Covid-19 dönemi sonrasında kişiler apartmanda veya müstakil evlerinde çok sayıda evcil hayvan beslemeye başladı. Bunlar kuş, balık gibi hayvanlar olabileceği gibi kedi veya köpek gibi evcil hayvanlar da olabilir. Bu nedenle özellikle köpeklerin saldırmalarından dolayı insanlar bu durumdan rahatsızlıklarını dile getirmeye başladı. Buna ilişkin apartmanlarda site yönetim planında, “Hayvan beslenemez.” İbareleri yazılmaya başlandı. Yargıtay’da buna ilişkin emsal niteliğinde bir karar düzenledi. Yargıtay kimi kararlarında yönetim planında bu hususta bir yasaklılık içeren düzenleme olmasını kabul ederek yönetim planına aykırı şekilde köpek beslenmesini hukuka aykırı bulmuştur.

Ancak bazı Yargıtay’ın içtihatlarına bakıldığında öncelikli olarak apartmanda evcil hayvan beslenmesi noktasında kat malikleri arasında hukuki ihtilaf çıkması halinde öncelikli olarak bu konuda yönetim planında bir düzenleme olup olmadığı incelenmelidir. Eğer yönetim planında  evcil hayvan beslenmesinin yasak olduğu yönünde düzenleme olsa dahi , bu düzenlemenin varlığının tek başına yeterli olmadığını, evde beslenen köpek nedeniyle diğer apartman sakinlerine rahatsızlık verilip verilmediği, gürültü sınırlarının aşılıp aşılmadığı, komşuluk hukuku anlamında önlenmesi gereken aşırılık ve aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarının da incelenmesi gerektiğine karar vererek yönetim planını bağlayıcı kabul etmemiştir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu  E. 2017/3018 K. 2022/6 T. 18.1.2022 tarihli kararında ”  …hayvanların gerek bağımsız bölümlerde gerek ortak alan ve eklentilerinde bulundurulup bulundurulamayacağına ilişkin meselede öncelikle yönetim planı incelenmelidir. Yapılan görüşmeler sırasında evde beslenen köpek nedeniyle diğer apartman sakinlerine rahatsızlık verilip verilmediği, gürültü sınırlarının aşılıp aşılmadığı, komşuluk hukuku anlamında önlenmesi gereken aşırılık ve aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarında Özel Dairece inceleme ve değerlendirme yapılmamış olduğundan yönetim planının bağlayıcı olmadığına ilişkin direnme kararının uygun olduğu“

Yargıtay 20. Hukuk Dairesi  E. 2018/6520 K. 2019/216 T. 17.1.2019 tarihli kararında ” öncelikle köpeğin diğer bağımsız bölüm maliklerine rahatsızlık verdiğine ilişkin varsa taraf delilleri toplanıp keşif yapılarak somut verilere (köpeğin cinsi, etrafa rahatsızlık verip vermediği, saldırgan olup olmadığı, yarattığı gürültü seviyesi vs hususların belirlenmesi) ulaşılması, tanık ifadelerine başvurulması, davacıya delillerini sunması konusunda kesin süre verilmesi, bu suretle usulüne uygun araştırma yapılarak sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken, eksik inceleme ve yetersiz araştırma ile davanın kabulüne karar verilmiş olması bozmayı gerektiği” 

Değerlendirmemiz ve Sonuç

Günümüzde artan nüfusun barınma ihtiyacının giderilmesi amacıyla insanlar apartmanda yaşamaya mecbur bırakılmıştır. Apartman denilen yapılarda birden çok insan malik olarak veya kiracı olarak hayatını devam ettirmektedirler. Birlikte yaşamaktan dolayı da insanlar birbirlerinin yaşam alanlarını ihlal etmeden ve kurallara karşı gelmeden huzur ortamlarını sağlamak zorundadırlar. Makalemiz konusu itibariyle insanlar evlerinde evcil hayvan besleyebilmeleri tabi ki mümkündür. Evcil hayvan beslenmesinin tek sınırı diğer kat malikleri veya apartman sakinlerinin özel haytalarını ve yaşam alanlarını ihlal etmesidir. Her apartmanda yapılan yönetim planında gerekli çoğunluk sağlanması halinde “evcil hayvan beslenmesi yasak”, veyahut” evcil hayvan beslenmesi yasak değil” şeklinde düzenlemeler yapılarak demokratik bir ortamda sağlanabilir.

Yönetim planında bu konuda bir yasaklılık varsa buna aykırı olarak evcil hayvan beslenmesi hukuka aykırıdır. Ancak Yargıtay hukuk genel kurulu kararında tek başına yönetim planının bağlayıcı olmadığı evde beslenen köpek nedeniyle diğer apartman sakinlerine rahatsızlık verilip verilmediği, gürültü sınırlarının aşılıp aşılmadığı, komşuluk hukuku anlamında önlenmesi gereken aşırılık ve aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarının da incelenmesi gerektiğini değerlendirmiştir. Eğer yönetim planında yasaklılık noktasında bir düzenleme yoksa apartman sakinleri evcil hayvanlarını kendi alanlarında besleyebilmesi hukuka uygundur.