3600 Günden Emeklilik Nedir? Şartları Nelerdir?

3600 günden emeklilik aslında yaşlılık aylığına denir. Ancak halk arasında 3600 günden emeklilik olarak bilinmektedir. 3600 günden emekliliğin yasal dayanağı 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunudur. 3600 günden emeklilik eski kanuna göre kazanılmış hak olarak kabul edilmekte ve yürürlükte olduğu süre içerisinde sigorta başlangıcı yapanların haklarını korumak için yapılan bir düzenlemedir. 8.09.1999 tarihine kadar ilk defa sigortalı olanlardan prim gün şartını tamamlayamayıp 3600 günden emekli olurlar. 3600 günden emekli olanlar yaş sınırından emekli olurular. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi olanlar 3600 gün primi tamamladıktan sonra kadınlar 50 ile 58 erkekler 55 ile 60 yaş arasında emekli olabilirler.

Emeklilikte sağlanan yardımlar emekli aylığı bağlanması ve emeklilik toptan ödemesi yapılmasıdır. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 28. maddesinde aylığa hak kazanma koşulları düzenlenmiştir. Maddede emekliliğe hak kazanmanın genel koşulları yanında maluliyet, çalışma gücü kaybı oranları da dikkate alınarak emekliliğe daha kolay hak kazanma şartları da belirtilmiştir.

Kanunda belirtilen genel koşullara ve özel koşullara göre emekli aylığı bağlanabilmesi;

• 4/1-(a) sigortalıları için çalıştığı işinden ayrılması,
• 4/1-(b) sigortalıları için tarım işlerinde kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar hariç sigortalılığa bağlı faaliyetine son verildiğine dair beyanda bulunulması,
• Son olarak da yazılı bir şekilde emekli olunmak isteğine dair dilekçe ile başvurulması

Şartlarına bağlıdır.

Yukarıdaki ortak şartların yanı sıra emekli aylığına hak kazanmayı üç zaman dilimine ayrılarak incelemek gerekir;

• 09.1999 (hariç) tarihinden önce,
• 09.1999 (dahil) ila 30.04.2008 (dahil) tarihleri arasında,
• 04.2008 (hariç) sonrasında,

sigortalı olanlar için olmak üzere üç bölümde incelenir. Makalemizin konusu oluşturan 3600 gün emeklilik 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta başlangıcı olan ve 3600 gün primini tamamlayarak 15 yıl sigortalılık süresi şartlarını sağlayan kişiler için sağlanan bir haktır. Kadim Hukuk olarak bu yazımızda “3600 Günden Emeklilik Şartları, Nasıl Emekli Olunur?” hakkında bilgi vereceğiz.

3600 Günden Emeklilik Nedir?

3600 günden emekliliğin adı yaşlılık aylığıdır. 3600 gün emeklilik, Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kişilere sağlanan bir emekliliktir. 3600 Gün Emeklilik şartından kasıt, kişilerin prim gün sayısının 3600 güne tamamlamasıdır. Bu prim gün sayısını sağlayan ve belirli bir sigortalılık süresini bu süre 15 yılı dolduran kişiler emekli aylığı almaya hak kazanabilecektir. Bu düzenleme ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamında eski kanuna göre kazanılmış haklar korunmaktadır.

3600 gün emeklilik kavramı, Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenen bir emeklilik şartıdır. Bu şartı yerine getirenler, belirli bir prim gün sayısını (genellikle 3600 gün) tamamlayarak ve belirli bir sigortalılık süresini (genellikle 15 yıl) doldurarak emekli aylığı almaya hak kazanırlar. Özellikle 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta başlangıcı olan ve belirtilen prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını sağlayan kişiler, kadınlar için 50-58 yaş arası, erkekler için ise 55-60 yaş arası kademeli yaş sınırlarına tabi olmadan emekli olabilirler.

Şu an yürürlükte olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme gün sayısı ile yaşlılık aylığı bağlanması (emeklilik) konusunda herhangi bir düzenleme yer almamaktadır. Bu konudaki düzenleme 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun değiştirilmiş – yürürlükten kaldırılmış olan 60. ve halen yürürlükte olan geçici 81 inci maddesi ile 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu’nun halen yürürlükte olan 20. maddesinde yer almaktadır. Bu kapsamda 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta başlangıcı olan ve 3600 gün primini tamamlayarak 15 yıl sigortalılık süresi şartlarını sağlayan kişiler yaş sınırlarına tabi olmadan emekli aylığı kazanmaya hak kazanabileceklerdir.

3600 Günden Emeklik Şartları Nelerdir?

3600 günden emekli olabilmek için prim gün sayısını sağlamak, belirli bir sigortalılık süresini bu süre 15 yılı doldurmak gerekmektedir. Bu yanı sıra 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta başlangıcı olan ve 3600 gün primini tamamlayarak 15 yıl sigortalılık süresi şartlarını sağlayan kişiler yaş sınırlarına tabi olmadan emekliliğe hak kazanabilir. 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olanların emekliliğe hak kazanma koşulları Kanunla;

• 4/1-(a) sigortalıları için; 506 sayılı Kanunun geçici 81.,
• 4/1-(b) sigortalıları için; 1479 sayılı Kanunun geçici 10.,

maddeleri yürürlükte bırakılmak suretiyle eski kanunlardaki hükümler doğrultusunda tespit edilmesi sağlanmıştır. Buna göre, 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan; 4/1-(a) sigortalılarının aylığa hak kazanma koşulları 506 sayılı Kanunun geçici 81. maddesinin A, B ve C bentlerindeki, 4/1-(b) sigortalılarının ise 1479 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarındaki koşullara göre belirlenir.

• 4/1-(a) sigortalı kadın ve erkekler için şartları;

08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan 4/1-(a) sigortalı kadın ve erkekler için 506 sayılı Kanunun geçici 81/A bendine göre aylığa hak kazanma koşulları şunlardır;

08.09.1999 tarihi itibariyle 506 sayılı Kanunun 4447 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki (A) bendindeki seçeneklere göre emekli aylığına hak kazananlar ile bu tarih itibariyle kadın sigortalılardan 18, erkek sigortalılardan 23 yıllık sigortalılık sürelerini dolduranlardan;

• Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması, 15 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 3600 gün yahut,
• Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması ve en az 5000 gün veya,
• Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber, kadın ise 20, erkek ise 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 5000 gün,

malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartlarını yerine getirenler, emeklilik aylığına hak kazanır.

506 sayılı Kanunun geçici 81/C bendine göre aylığa hak kazanma koşulları şunlardır;

• 4759 sayılı Kanunla 23.05.2002 tarihinden geçerli olmak üzere 506 sayılı Kanunun geçici 81. maddesinde yapılan değişiklikle anılan bendin (a) alt bendinde yer alan 15 yıl + 50/55 yaş + 3600 gün koşuluna göre yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları 08.09.1999 tarihinden 23.05.2002 tarihine kaydırılmış ve bu tarihten sonra emekli olacaklar için 15 yıl, 3600 gün ve 50/55 yaş şartlarını yerine getirecekleri tarihe göre kademeli geçiş süreci öngörülmüştür.
• 05.2002 tarihinde öngörülen şartları yerine getiremeyenler, bu şartları aşağıda belirtilen tarih aralıklarından hangi tarih aralığında yerine getiriyorsa o yaşlarda aylığa hak kazanırlar.
  1. 05.2002 ile 23.05.2005 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 52, erkek ise 56 yaşını doldurmuş olmaları,
  2. 05.2005 ile 23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 54, erkek ise 57 yaşını doldurmuş olmaları,
  3. 05.2008 ile 23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 56, erkek ise 58 yaşını doldurmuş olmaları,
  4. 05.2011 tarihinden sonra yerine getiren kadınlar 58, 24.05.2011 ile 23.05.2014 tarihleri arasında yerine getiren erkekler 59 yaşını doldurmuş olmaları,
  5. 05.2014 tarihinden sonra yerine getiren erkekler 60 yaşını doldurmuş olmaları,

halinde yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.

• 4/1-(b) sigortalı kadın ve erkekler için şartları;

1479 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinin birinci fıkrasına göre aylığa hak kazanma şartları şunlardır;

• 10.1999 tarihi itibariyle aylık bağlanmasına hak kazananlar ile hak kazanmalarına iki tam yıl veya daha az kalanlar, 1479 sayılı Kanunun 35. maddesinin 4447 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki hükümlerine göre;
  1. Talepte bulunduğu tarihte prim ve prime ilişkin borcunun bulunmaması,
  2. Kadın ise 20 tam yıl, erkek ise 25 tam yıl prim ödemesi,
  3. Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşında olması ve 15 tam yıl prim ödemesi,

şartıyla aylığa hak kazanırlar.

SGK Emekli Olabilir Yazısı Nasıl Alınır?

SGK Emekli Olabilir Yazısı, kişinin emeklilik için gereken şartları taşıdığını gösteren bir belgedir. Bu belgenin temin edildikten sonra emeklilik için gereken işlemlerin sırayla yapılması gerekir. Emeklilik işlemleri şu şekildedir;

• Öncelikle SGK’ya başvuru dilekçesi ile kişinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Merkezi’nden talep edilebilir. Bu talepte emeklilik talebi de dile getirilmelidir. Ayrıca e-devlet (https://www.turkiye.gov.tr/) üzerinden Hizmet Dökümü, Normal Şartlarda Ne Zaman Emekli Olurum sorgulama dökümü veya Çalışma Hayatım ekranından alınacak belgede yeterli olabilmektedir.
• Sonrasında alınan bu emekli olabilir yazısı ile kişi çalışmakta olduğu işyerine bir dilekçe ile emeklilik nedeniyle işten ayrılmak istediğini bildirmelidir. Emeklilik ile işten ayrılma halinde kişi kıdem tazminatını alabilecektir.
• Ayrıca kişi iş yerinde çalışmaya devam etmek de isteyebilir. Bu durumda işyeri SGK çıkış kodunu “01-Tüm Sigorta Kolları” olarak göstererek, “08-Sosyal Güvenlik Destekleme Primine Tabi Çalışanlar” kapsamında geçiş yapmalıdır.
• Bu aşamalardan sonrasında, kişi SGK’ya emeklilik başvurusu yapmalıdır. Bu emeklilik başvurusu e-devlet üzerinden veya SGK’ya elden veya posta yoluyla yapılabilir.

3600 Gün ile Emekli Olanlar Ne Kadar Maaş Alır?

2024 yılı itibari ile 3600 günden emekli olanların alacakları en düşük emekli maaşı 10,444 TL‘dir. Emekli maaşı hesaplama; ödenen prim miktarı, gün sayısı, yaş ve işe başlama tarihi gibi kriterler dikkate alınarak hesaplanmaktadır. 3600 Günden emeklilik halinde, emeklilik aylığı miktarı kişinin ödenen prim miktarına ve bildirdiği kazancına göre değişir. Nitekim emekli aylığı kişinin prim gün sayısına ve ödediği primlere, bildirdiği kazanca göre hesaplanır.

3600 Günden emeklilik halinde emekli aylığı miktarı daha düşük kalabilmektedir. Bu da prim gün sayısından kaynaklanır. Ancak detaylı bilgi ve emekli maaşı hesaplamanız için Kadim Hukuk ve Danışmanlık internet sitemizdeki “Emekli Maaşı Hesaplama” aracımızı kullanabilirsiniz.

15 Yıl 3600 Gün Emeklik Başvurusu Nasıl Yapılır?

Yukarıda sayılan şartları sağlıyorsanız, SGK il müdürlükleri ya da E- Devlet üstünden emeklilik başvurusu yapabilirsiniz. Ancak unutmayın ki; 3600 günden emekli olma süreci, belirli adımların izlenmesini ve gerekli belgelerin tamamlanmasını gerektirir. Süreç adımları şu şekildedir:

1. Prim Gün Sayısının Kontrolü: İlk olarak, emeklilik başvurusunda bulunmadan önce, SGK üzerinden prim gün sayınızı kontrol etmeniz gerekmektedir. Prim gün sayısının 3600 gün olduğunu doğrulamak için e-Devlet üzerinden SGK hizmet dökümünüzü inceleyebilirsiniz.
2. Sigortalılık Süresinin Tamamlanması: Emeklilik için gerekli olan 15 yıllık sigortalılık süresini tamamlamış olmanız gerekmektedir. Bu süre, sigorta başlangıç tarihinizden itibaren hesaplanır. SGK hizmet döküm cetvelinden sigortanızın hangi tarihte başladığını kontrol edebilirsiniz.
3. Yaş Şartının Sağlanması: Sigorta başlangıç tarihinize göre belirlenen yaş şartını sağlamış olmanız gerekmektedir. Yaş şartlarını yukarıdaki tabloda bulabilirsiniz.
4. Gerekli Belgelerin Hazırlanması: Emeklilik başvurusu için gerekli belgeleri hazırlamalısınız. Bu belgeler genellikle nüfus cüzdanı fotokopisi, SGK hizmet dökümü, maaş ödemesinin yapılacağı banka hesabı bilgisi, emeklilik talep dilekçesi ve son iş yerinden alınan işten ayrılma belgesini içerir.
5. Emeklilik Başvurusunun Yapılması: Gerekli belgeleri tamamladıktan sonra, ikamet ettiğiniz il veya ilçedeki Sosyal Güvenlik Merkezi’ne başvuruda bulunabilirsiniz. Başvurunuzu, e-Devlet üzerinden de yapabilirsiniz.
6. Başvuru Takibi: Başvurunuzun ardından, SGK tarafından yapılan incelemeleri takip etmelisiniz. Başvurunuzun durumu hakkında bilgi almak için e-Devlet üzerinden başvuru takibi yapabilirsiniz.
7. Emeklilik Maaşının Bağlanması: Başvurunuzun kabul edilmesi durumunda, emeklilik maaşınız bağlanacaktır. İlk maaşınızı, başvurunuzun onaylanmasından sonraki ay içinde alabilirsiniz.

Bu adımları takip ederek, 3600 gün üzerinden emekli olma sürecinizi tamamlayabilirsiniz. Sürecin her aşamasında dikkatli ve titiz davranarak, emeklilik hakkınızı sorunsuz bir şekilde elde edebilirsiniz.