Tahdit kodu, emniyet teşkilatı tarafından oluşturulmuş sınır dışı edilen yabancının pasaport bilgi kısmına eklenen “Ç – G – N – V” gibi harf ve rakamlardan oluşan kişinin kendi ülkesinin dışında yabancı başka bir ülkeye girişini engellemesi için uygulanan kodlara denir. Tahdit kodları bazen bilgilendirme amaçlı  bazen de ülkemize giriş yasağı için konulabildiği gibi bazı durumlarda yabancının deport edilmesi için konulmaktadır. Ülkemize her yıl farklı amaçlar ile yabancı uyruklu kişiler seyahat için gelmektedir. Yabancı uyruklu kişiler, ülkeye girerken gerekli özeni göstermekte ve kurallara uymaktadır. Fakat daha sonrasında yabancılar yasalara uymak için gerekli özeni göstermediklerinden ötürü deport (sınır dışı) edilmektedirler. Sınır dışı edilirken sınır dışı edilme nedenlerine bağlı olarak sicillerine bir tahdit kodu işlenir. Bu kod sebebi ile 5 aydan başlayarak 5 yıla kadar olabilecek süreler içerisinde, bazı durumlarda ise süresiz bir şekilde Türkiye Cumhuriyeti’ne girişleri yasaklanmaktadır.

Deport sorgulama ve kaldırma ile ilgili olarak tahdit kodlarının ayrıntılarını bilmek gereklidir. Zira tahdit koduna göre kişinin neden ülkeye alınmadığı ve sınır dışı edildiği tespit edilir. Yabancılarla alakalı hukuki düzenlemeler 6485 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma kanununda yer almaktadır. Bu kanunla ikamet izni alırken işletilecek prosedür, hangi konularda kimler hakkında sınır dışı kararı verilebileceği ve uluslar arası korumaya kimlerin başvuru hakkı olduğu gibi önemli konularda düzenlemeler bulunmaktadır. Kadim Hukuk ve Danışmanlık olarak bu makalemizde tahdit kodu ve iptal davasını açıklayacağız.

Tahdit Kodu Nedir ve Neden Konur?

Suçun önlenmesi, güvenliğin sağlanması ve kanunların uygulanması için güvenlik birimleri başta olmak üzere ilgili resmi makam ve merciler ülkemizde bulunan ve ülkemize gelmek isteyen yabancılar hakkında gereken inceleme ve araştırmaları yapmakta, bunun sonucunda yabancıların ülkemize gelmeleri ve kalmaları konusunda karar verilmektedir. Tahdit kodlarının bir çok konuş nedeni olabilir. Yapılan eylemin önemine bağlı olarak tahdit süresi değişiklik göstermektedir. Tahdit kodu süresi 5 aydan 5 yıla kadar uzayabilir. Genel olarak tahdit kodu konulmasının başlıca nedenleri şunlardır:

• V-69 (İkamet izni iptal edilen yabancı kişiler)
• V-71 (Adreste bulunamayan yabancı kişiler)
• V-70 (Sahte evlilik yapan yabancı kişiler)
• V-77 (Ahıska Türkü uyruklu olmadığı halde bu şekilde başvuruda bulunan yabancı kişiler)
• V-84 (10 gün içerisinde ikamet izni almak koşuluna bağlı olarak giriş yapan yabancı kişiler)
• G-78 (Bulaşıcı hastalık taşıyan yabancı kişiler)
• G-87 (Genel güvenlik açısından tehlike arz etmekte olan yabancı kişiler)
• Ç-113 (Türkiye’ye yasadışı giriş ve çıkış yapan yabancı kişiler)
• Ç-114 (Hakkında adli işlem yapılan yabancı kişiler)
• Ç-115 (Ceza evinden tahliye olan yabancı kişiler)
• Ç-116 (Genel ahlak ile kamu sağlığını tehlikeye atan yabancı kişiler)
• Ç-117 (Kaçak çalışan yabancı kişiler)
• Ç-118 (İkamet izni iptal edilen yabancı kişiler)
• Ç-119 (Kaçak çalışanların, hakkındaki para cezasını ödememesi durumu)
• Ç-120 (Vize ya da ikamet ihlalinden kaynaklanan para cezasının ödenmemesi durumu)
• Ç-135 (Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na aykırı davranan yabancı kişiler)
• Ç-136 (Seyahat masraflarını ödemeyen yabancı kişiler)
• Ç-137 (Terke davet edilen yabancı kişiler)
• Ç-138 (INAD yolcu / Inadmissible Passenger)
• Ç-141 (Türkiye’ye girişi bakanlık iznine tabi olan yabancı kişiler)
• K (Kaçakçılıktan aranan yabancı kişiler)
• N-99 (Interpol kodu)
• O-100 (Semti meçhul ve yurda girişi yasaklı sığınmacı)
• N-82 (İstihzan kodu / Girişi öz izine bağlı olan yabancı kişiler)

Turistik ya da ticari amaçlarla, çalışmak veya eğitim için, yerleşmek maksadıyla, sığınmacı, göçmen ya da mülteci olarak, kısacası her ne amaçla olursa olsun ülkemize gelen yabancıların izlemesi gereken prosedürler, uymaları gereken kurallar ve yerine getirmeleri gereken sorumlulukları bulunmaktadır. Ülkemizde bulunan yabancıların bu kurallara ve prosedürlere aykırı davranmaları halinde idari para cezası, geçici veya sürekli olarak ülkeye girişin yasaklanması ve sınır dışı etme gibi yaptırımlar uygulanabilmektedir. Uyulamayan ya da ihlal edilen kurallar ile bunlar için öngörülen yaptırımlar tahdit kodları ile tanımlanmaktadır. Tahdit kodları hangi kuralların ihlal edildiğini ve bunun yaptırımının ne olduğunu göstermektedir.

Tahdit Kodlarının Anlamları ve Uygulama Alanları

Ç- Tahdit Kodları

• Ç-101Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler vize, vize muafiyeti, ikamet, çalışma izni ihlali yapan yabancı uyruklu kişilerdir. Bu konularda ihlallerde bulunan kişiler hakkında ülkeye 3 ay giriş yasağı ve para cezası tazyik edilir.
• Ç-102Tahdit Kodu: Bu tahdit kodu da Ç-101 ile aynı konularda uygulanmaktadır. Yani Vize, vize muafiyeti, ikamet, çalışma izni ihlali için uygulanır. Ancak bu kodun verilmesi halinde ülkeye giriş yasağı 6 ay olacaktır.
• Ç-103Tahdit Kodu: Bu tahdit kodu da Ç-101 ve Ç-102 ile aynı konularda uygulanmaktadır. Yani vize, vize muafiyeti, ikamet, çalışma izni ihlali için uygulanır. Ancak bu kodun verilmesi halinde ülkeye giriş yasağı 1 yıl olacaktır.
• Ç-104Tahdit Kodu: Bu tahdit kodu da Ç-101, Ç-102 ve Ç-103 ile aynı konularda uygulanmaktadır. Yani vize, vize muafiyeti, ikamet, çalışma izni ihlali için uygulanır. Ancak bu kodun verilmesi halinde ülkeye giriş yasağı 2 yıl olacaktır.
• Ç-105Tahdit Kodu: Bu tahdit kodu da Ç-101, Ç-102, Ç-103 ve Ç-104 ile aynı konularda uygulanmaktadır. Yani vize, vize muafiyeti, ikamet, çalışma izni ihlali için uygulanır. Ancak bu kodun verilmesi halinde ülkeye giriş yasağı 5 yıl olacaktır.
• Ç-113Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Türkiye’ye yasadışı giriş yapan yabancılardır. Bu tahdit kodunun uygulanması sonucu kişilerin ülkeye girişi 2 yıl ile yasaklanır ve haklarında idari para cezası tazyik edilir. İdari para cezasının ödenmemesi durumunda bu süre 5 yıla çıkacaktır.
• Ç-114Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Türkiye’de haklarında adli işlem yapılan yabancılardır. Bu tahdit kodunun uygulanması sonucu kişilerin ülkeye girişi 2 yıl ile yasaklanır.
• Ç-115Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Türkiye’ de ceza evinden tahliye olan yabancılardır. Bu tahdit kodunun uygulanması sonucu kişilerin ülkeye girişi 1 yıl ile yasaklanır.
• Ç-116Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler genel ahlak ve kamu sağlığını tehlikeye atan yabancılardır. Örnek vermek gerekirse eğlence mekânlarında çalışmak üzere Türkiye’ye gelen yabancı uyruklu kadınlar söylenebilir. Bu tahdit kodunun uygulanması sonucu kişilerin ülkeye girişi 1 yıl ile yasaklanır.
• Ç-117Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Türkiye’ de kaçak çalışanlar yabancılardır. Bu tahdit kodunun uygulanması sonucu kişilerin ülkeye girişi 1 yıl ile yasaklanır.
• Ç-118Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Türkiye’de ikamet izni iptal edilen yabancılardır. Bu tahdit kodunun uygulanması sonucu kişilerin ülkeye girişi 5 yıl ile yasaklanır.
• Ç-119Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Türkiye’de kaçak çalışıp verilen para cezasını ödemeyen yabancılardır. Bu tahdit kodunun uygulanması sonucu kişilerin ülkeye girişi 5 yıl ile yasaklanır.
• Ç-120Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Türkiye’de vize veya ikamet ihlalinden kaynaklanan para cezasını ödemeyen yabancılardır. Bu tahdit kodunun uygulanması sonucu kişilerin ülkeye girişi 5 yıl ile yasaklanır.
• Ç-135Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Türkiye’de Yabancılar ve uluslararası koruma kanuna aykırı davranan yabancılardır. İlk olarak bu kişiler hakkında para cezasıyla tazyik olunur. İlgili idari para cezasını ödemeyen kişiler hakkında tahdit kodunun uygulanması sonucu kişilerin ülkeye girişi 5 yıl ile yasaklanır.
• Ç-136Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Türkiye’de seyahat masraflarını ödemeyen yabancılardır. Bu tahdit kodunun uygulanması sonucu kişiler seyahat masraflarını ödemediği sürece ülkeye giriş yapamazlar.
• Ç-137Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Türkiye’yi kaçak Terke davet edilen ve davete uymayan yabancılardır. Bu tahdit kodunun uygulanması sonucu kişilerin ülkeye girişi 5 yıl ile yasaklanır.
• Ç-138Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler yasaklı olup Türkiye’ye giriş yapmaya çalışan yabancılardır. Bu tahdit kodunun uygulanması sonucu kişilerin ülkeye girişi 5 yıl ile yasaklanır.
• Ç-141Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Türkiye’ye girişi bakanlık iznine tabi yabancılardır.
• Ç-150Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler sahte belge ile Türkiye’ye giriş yapmaya çalışan yabancılardır.
• Ç-151Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler göçmen kaçakçısı/insan tacirliği suçunu işleyen veya işlediğine dair şüphe bulunan yabancılardır.
• Ç-152Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler ülkeye girişi ihtiyaten engellenen yabancılardır.
• Ç-166Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler girişini haklı nedene dayandırmayan/maddi imkanı bulunmayan yabancılardır.

V Tahdit Kodları

• V-68 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler İkamet izni bakanlık iznine tabi yabancılardır. Bu yabancıların ikamet alma süreçleri bakanlık onayı ile ilerletilir. Bu sebeple diğer yabancılardan ayrı prosedüre tabidirler.
• V-69 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler İkamet izni iptal edilen yabancılardır. Bu tahdit kodunun uygulanması sonucu kişilere 5 yıl süreyle ikamet izni verilmesi mümkün değildir.
• V-70Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler sahte evlilik ile türkiye’de ikamet izni almaya çalışan yabancılardır. Bu tahdit kodunun uygulanması sonucu kişilerin ülkeye girişi 5 yıl ile yasaklanır.
• V-71 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler adres değişikliğini bildirmeyen veya gerçeğe aykırı beyan eden yabancılardır. Bu durumda bu tahdit kodu haklarında uygulanır.
• V-74Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler çıkışı bakanlık ve valiliklere bildirilecek yabancılardır. Bildirim yükümlülüğüne uymayan yabancılar hakkında bu tahdit kodu uygulanacaktır.
• V-77Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler ahıska türkü olduğunu iddia ederek ikamet başvurusu yapıp, ahıska türkü olmayan yabancılardır. Bu kişilere uygulanan tahdit kodu sonucu tekrardan ahıska türkü olduklarından bahisle bir başvuru yapmaları engellenir.
• V-84Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler 10 gün içinde ikamet izni alma koşuluna bağlı olarak giriş yapan yabancılardır. Bu kişilerin belirtilen süre içerisinde izin almaları gerekir. Aksi takdirde kendilerine süreli olarak ülkeye giriş yasağı getirilecektir.
• V-87 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler gönüllü geri dönüş yapan geçici koruma sahibi yabancılardır.
• V-88 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler çalışma izni geçersiz kılınan yabancılardır. İptal edilen çalışma izinlerine binaen yeniden bir çalışma izni başvurusu yapmaları gerekecektir.
• V-91Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Ülkeden çıkışı izne tabi olan geçici koruma kapsamındaki yabancılardır.
• V-92Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Mükerrer kaydı olan geçici koruma kapsamındaki yabancılardır.
• V-137 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Türkiye’yi terke davet edilen yabancılardır. Kişiler kendilerine verilen 15 günlük süre içerisinde ülkeyi terk etmek zorundadırlar. Verilen bu kesin süre içerisinde ülkeyi terk etmeyen kişiler hakkında sınırdışı kararı verilecektir.
• V-144 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler hakkında sınırdışı kararı mevcut olup, kişinin sınırdışı edilmesi durumunda hayati tehlikesi oluşma ihtimali olan yabancılardır. Bu kişilere hakkında insani ikamet izni düzenlenecektir.
• V-146 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler adli işlem sonucunda pasaportlarına şerh konulan Türk vatandaşlarıdır.
• V-147 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler V-146 ile benzer bir durumdur. Burada pasaportunda şerh bulunan Türk vatandaşının eşi hakkında düzenlenen bir koddur.
• V-148 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler geçici barınma merkezinde barınan yabancılardır. Barınma sürecinin sona ermesinin ardından bu kod ortadan kalkar.
• V-154 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler sınır dışı etme kararına karşı idare mahkemesine başvurun kişilerdir. Bu koda karşı açılan idari dava süreci boyunca kişinin ülkeye girmesinde bir engel yoktur.
• V-157 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler ikamet izni talepleri red edilen yabancılardır.
• V-158 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler yabancı temsilcilik personeli olanların veyahut bu kişilerin aile üyelerinin kimlik kartları iptal edilebilir. Bu iptal sonucunda kişilere V-158 tahdit kodu uygulanır.
• V-159 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Üçüncü ülkeye geçiş için ülkemize gelen yabancılardır. Bu kod yabancılar için herhangi bir Yatırım tehlikesi arz etmez.

G Tahdit Kodları

• G-26 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Yasadışı örgüt faaliyetlerinde bulunan veya bu faaliyetlerle ilişkilendirilen yabancılardır. Sınırdışı etme kararı verilmesi gerektiren bir koddur.
• G-34Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler sahtecilik suçunu işleyen veya buna dair emareler gösteren yabancılar hakkında uygulanır.
• G-42Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Uyuşturucu madde suçunu işleyen veya buna dair emareler gösteren yabancılar hakkında uygulanır.
• G-43 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Kaçakçılık suçunu işleyen veya buna dair emareler gösteren yabancılar hakkında uygulanır.
• G-48 Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Fuhşa aracılık etme ve yer temini suçunu işleyen veya buna dair emareler gösteren yabancılar hakkında uygulanır.
• G-58Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Öldürme suçunu işleyen veya buna dair emareler gösteren yabancılar hakkında uygulanır.
• G-64Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Tehdit suçunu işleyen veya buna dair emareler gösteren yabancılar hakkında uygulanır.
• G-65Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Hırsızlık suçunu işleyen veya buna dair emareler gösteren yabancılar hakkında uygulanır.
• G-66 Tahdit Kodu:Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Gasp yağma suçunu işleyen veya buna dair emareler gösteren yabancılar hakkında uygulanır.
• G-67Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Dolandırıcılık suçunu işleyen veya buna dair emareler gösteren yabancılar hakkında uygulanır.
• G-78Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler bulaşıcı hastalık taşıyan yabancılardır. Bu kişilerin Türkiye’ye girişleri süresiz olarak yasaklanmaktadır.
• G-82Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Milli güvenlik aleyhine faaliyet eden veya buna dair emareler gösteren yabancılar hakkında uygulanır.
• G-87Tahdit Kodu: Bu tahdit kodunun uygulama alanı bulduğu kişiler Genel güvenlik açısından tehlike arz edilen yabancılardır. Bunun sonucunda kişi hakkında sınırdışı etme kararı verilebilir.

Tahdit Kodu Koyma Yetkisi Kimdedir?

Tahdit kodlarının konulmasının sebebi kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanması amacıyla yabancıların ülkeye girişleri ile alakalı sınırlandırmalar getirmek için konulmaktadır. Kodun türü ve numarasına göre yabancılar hakkında ülkeye girişlerine dair ön izin şartı veyahut şartsız giriş yasağı verilebilir. Tahdit kodlarını koyma yetkisi kodları İl Göç İdaresi Müdürlükleri, Genel Müdürlük ve Hudut Kapısı personellerindedir. Kişi hakkında bir tahdit kodu kararı olup olmadığını il göç idaresi müdürlüğünden öğrenebilmektedir.

Özetle tahdit kodlarını genel müdürlük, İl Göç İdaresi Müdürlüğü ve Hudut kapısı personeli tarafından konulabilir. Tahdit kodu koyan birim veya müdürlük tahdit kodunu kaldırabileceği gibi dava yoluyla tahdit kodunun kaldırılması istenebilir. Kişi hakkında bir tahdit kodu koyulduğu işleminden haber alması halinde, ilgili idari işlemi tesis eden makamlara başvurarak kodun kaldırılmasını talep etmeli veyahut mahkemede iptal davası açmalıdır. Kişinin bu önemli süreçte hak kayıpları yaşamaması için hukuki süreci alanında uzman kişiler ile takip etmesi gerekmektedir.

Türkiye’ye Giriş Yasağı

Yabancıların Türkiye’ye girişleri, Türkiye’de kalışları ve Türkiye’den çıkışları ile ilgili konular 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda düzenlenmiştir. Kanunun 9 ve 10. maddelerine göre:

• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, gerektiğinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşlerini alarak, kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından Türkiye’ye girmesinde sakınca görülen yabancıların ülkeye girişini yasaklayabilir.
• Türkiye’den sınır dışı edilen yabancıların Türkiye’ye girişi, Genel Müdürlük veya valilikler tarafından yasaklanır.
• Türkiye’ye giriş yasağının süresi en fazla beş yıldır. Ancak, kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından ciddi tehdit bulunması hâlinde bu süre Genel Müdürlükçe en fazla on yıl daha artırılabilir.
• Vize veya ikamet izni süresi sona eren ve bu durumları yetkili makamlarca tespit edilmeden önce Türkiye dışına çıkmak için valiliklere başvuruda bulunup hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancılara, idari para cezalarını ödemiş olmaları ve İçişleri Bakanlığınca belirlenen ihlal sürelerini aşmamaları kaydıyla, Türkiye’ye giriş yasağı kararı alınmayabilir.
• Türkiye’yi terke davet edilenlerden, süresi içinde ülkeyi terk edenler hakkında giriş yasağı kararı alınmayabilir.
• Genel Müdürlük, giriş yasağını kaldırabilir veya giriş yasağı saklı kalmak kaydıyla yabancının belirli bir süre için Türkiye’ye girişine izin verebilir.
• Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı sebebiyle Genel Müdürlükçe; idari para cezaları ve kamu alacakları sebebiyle ise valiliklerce yabancıların ülkeye kabulü ön izin şartına bağlanabilir.
• Giriş yasağına ilişkin tebligat, sınır kapılarındaki yetkili makam ya da valilikler tarafından yapılır. Tebligatta, yabancıların karara karşı itiraz haklarını etkin şekilde nasıl kullanabilecekleri ve bu süreçteki diğer yasal hak ve yükümlülükleri de yer alır.

Tahdit Kodunun Kaldırılmasına İlişkin İptal Davası

İdari para cezası verilmesi, sınır dışı edilme ve ülkeye giriş yasağı konulması durumunda bu işlemlerin iptali istemiyle birlikte tahdit kodu da dava konusu yapılabilir. Dava ile tahdit kodunun değil, tahdit koduna dayanılarak yapılan işlemin; idari para cezasının, sınır dışı etme işleminin ya da ülkeye giriş yasağının iptali istenmelidir. Tahdit koduna dayanılarak yapılan işlemlerde işlemi yapan idareye karşı, genellikle valiliklere ya da İçişleri Bakanlığına karşı dava açılmalıdır. Dava açma süresi işlemin tebliğ tarihinden itibaren 60 gündür. Bazı durumlarda idari başvuru ya da meşruhatlı davetiye ile de tahdit kodunun kaldırılabilmesi mümkündür. Bu nedenle sınır dışı edilme ve tahdit kodu kaldırma konusunda mutlaka bir uzman ile çalışmanız, yol haritasını doğru şekilde çıkarmak bakımından oldukça önemlidir.

Dava açılması durumunda idarenin işlemin gerekçesini ve bunun hukuka uygunluğunu ortaya koyması gerekmektedir. Yabancı dahi olsa kişi haklarını doğrudan etkileyen bu tür işlemlerin kanuni bir dayanağa ihtiyacı bulunmaktadır. Söz gelimi yabancının ;

• Ülkeye izinsiz girdiği ve ikamet ettiği,
• Kaçak çalıştığı,
• Genel ahlaka aykırı davrandığı,
• Kamu sağlığını tehlikeye düşürdüğü,
• Hakkında adli işlem yapıldığı,
• Genel güvenlik açısından tehlikeli olduğu

Davalı idare tarafından somut ve hukuken kabul edilebilir bir şekilde ortaya konulmalıdır. Buna karşılık davacı da işleme dayanak yapılan olguların doğru olmadığını ya da hukuka aykırı olduğunu açıklamalıdır. Her tahdit koduna göre idari davayı yürütmek ve davada başka türlü bir savunma yapmak gereklidir. Fakat burada önemli olan davayı yasal süresi içinde açmak ve yabancılar hukuku konusunda tecrübeli, yetkin bir avukat ile çalışmaktır. Bazı firmalar yabancılara danışmanlık vermek adı altında hukuk hizmeti de vermeye çalışmaktadır. Fakat davalarda temsil hizmeti yalnızca avukatlara aittir.

Tahdit Kodunun Kaldırılmasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Hakkında sınır dışı kararı verilen kişi ilk olarak idari işlemi tesis eden idareye başvurup haklarında düzenlenen tahdit kodunun kaldırılmasını talep edebilirler. Bu taleplerini bir başvuru dilekçesi ile iletmeleri gerekmektedir. Başvuru sonucunda idare, kişiyi haklı bulur ise tahdit kodunu kaldırabilir. Ancak genellikle idare tarafından bu başvurular reddedilmektedir. Bunun sonucunda kişilerin yargı yoluna başvurmaları gerekmektedir.

Bu konuda idareye başvuru bir zorunluluk teşkil etmemektedir. Kişi doğrudan doğruya idareye karşı bir dava açarak mahkemeden tahdit koduna ilişkin işlemin kaldırılmasını talep edebilir. Bu konuda idare mahkemesinde açılacak dava işlemin iptali davası olacaktır. Görevli ve yetkili mahkeme işlemi tesis eden yerdeki idare mahkemesidir. İdari işlemin tesisinden itibaren 60 gün içerisinde dava açılması gerekmektedir.

Tahdit Kodunun Kaldırılması Ne Kadar Sürmektedir?

Tahdit kodunun kaldırılması ile alakalı davalar genellikle 1 yıl kadar sürmektedir. Ancak bu tür davaların sürüncemede bırakılmaması için uzman bir avukat eşliğinde takip edildiğinde süreçler daha kısa tutulabilmektedir.  Örneğin dava ile birlikte yürütmenin durdurulması talep edilebilir.  Burada yürütmenin durdurulmasının talep edilmesinin önemi; mahkemenin idari işlemin yürütmesinin durdurulması kararı vermesi sonucunda kişi Türkiye’ye giriş yapabilecektir. Yürütmenin durdurulması ile alakalı kararlar mahkeme tarafından 1 aydan daha kısa bir sürede verilebilmektedir.

Tahdit kodu ile hakkında deport kararı verilen kişi yargı yoluna başvurur ise, mahkeme süreci boyunca kişi sınır dışı edilemeyecektir. Bu konuda resmi makamların yargı organının kararını beklemeleri zorunludur. Dava sürecinde her hangi bir sınır dışı veya başka bir idari işlemin gerçekleştirilmesi kişinin haklarının ihlalini oluşturacaktır.

Sınır Dışı Etme

Sınır dışı etme kararı, Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün talimatı üzerine veya resen valiliklerce alınır. Haklarında sınır dışı etme kararı alınacak yabancılar Kanunun 54. maddesinde şu şekilde belirtilmiştir:

• İşlediği suç nedeniyle hapis cezası alan yabancılardan sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler
• Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar
• Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar
• Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar
• Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar
• Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler
• İkamet izinleri iptal edilenler
• İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler
• Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler
• Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler
• Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler
• Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar
• İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar
• Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler.

Sınır dışı etme kararı alınanlara, sınır dışı etme kararında belirtilmek kaydıyla, Türkiye’yi terk edebilmeleri için on beş günden az olmamak üzere otuz güne kadar süre tanınır. Ancak, kaçma ve kaybolma riski bulunanlara, yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal edenlere, sahte belge kullananlara, asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlara veya aldığı tespit edilenlere, kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlara bu süre tanınmaz.

İdari Gözetim Kararı

Hakkında sınır dışı etme kararı alınanlardan; kaçma ve kaybolma riski bulunan, Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını ihlal eden, sahte ya da asılsız belge kullanan, kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede çıkmayan, kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar hakkında valilik tarafından idari gözetim kararı alınır ya da idari gözetime alternatif yükümlülükler getirilir.

Hakkında idari gözetim kararı alınan yabancılar, yakalamayı yapan kolluk birimince geri gönderme merkezlerine kırk sekiz saat içinde götürülür. İdari gözetime alınan yabancılar, geri gönderme merkezlerinde tutulurlar. İdari gözetim kararı, idari gözetim süresinin uzatılması ve her ay düzenli olarak yapılan değerlendirmelerin sonuçları, gerekçesiyle birlikte yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Aynı zamanda, idari gözetim altına alınan kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa, kendisi veya yasal temsilcisi kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.

Geri Gönderme Merkezine Gönderilme Kararına İtiraz – Sulh Ceza Hakimine Başvuru

İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim kararına karşı sulh ceza hâkimine başvurabilir. Başvuru idari gözetimi durdurmaz. Dilekçenin idareye verilmesi hâlinde, dilekçe yetkili sulh ceza hâkimine derhâl ulaştırılır. Sulh ceza hâkimi incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır. Sulh ceza hâkiminin kararı kesindir. İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya değiştiği iddiasıyla yeniden sulh ceza hâkimine başvurabilir.

Uluslararası koruma başvurusunda bulunmuş veya uluslararası koruma statüsünde bulunan yabancılar ücretlerin kendilerince karşılanması suretiyle avukat edinebileceklerdir. Başvurucu ücretini karşılama imkânı bulunmayan yabancılar adli yardımdan faydalanabilmektedir. Bu kişilerin talepleri hâlinde 1136 sayılı Avukatlık Kanunu hükümlerine göre avukatlık hizmeti sağlanır.

Sınır Dışı Edilemeyecekler

• Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar
• Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler
• Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar
• Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları
• Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları

hakkında sınır dışı etme kararı alınmaz.

Hiç  kimse, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulacağı veya ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi fikirleri dolayısıyla hayatının veya hürriyetinin tehdit altında bulunacağı bir yere gönderilemez. Bu konuda kişiler Türkiye’nin de taraf olduğu uluslar arası insancıl hukuk anlaşmaları ile koruma altına alınmaktadır. Bu konularda bir ihlalin varlığı durumunda aihm başvuruları gündeme gelebilmektedir.

Sınır Dışı Etme Kararı İptal Davası ve Bireysel Başvuru

Sınır dışı etme kararı, gerekçeleriyle birlikte hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı, bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi, kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir. Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren yedi gün içinde idare mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirir. Mahkemeye yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlandırılır. Mahkemenin bu konuda vermiş olduğu karar kesindir.

Yabancının rızası saklı kalmak kaydıyla, dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması hâlinde  yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmez. Dava açma süresi sınır dışı kararının tebliğinden itibaren 7 gündür. Dava kararı alan valiliğe karşı açılır. Yetkili ve görevli mahkeme valiliğin bulunduğu yer idare mahkemesidir. Dava açma süresi boyunca ve dava sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilemez. Dava 15 gün içinde kesin kararla sonuçlandırılır.

Sınır dışı etme kararlarına karşı açılan davalarda idare mahkemelerince verilen kararlar kesin olduğu için davanın reddi durumunda süresi içinde önce Anayasa Mahkemesine, bilahare Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine bireysel başvuruda bulunulmalıdır. Sınır dışı etme kararına karşı Anayasa Mahkemesine ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılacak bireysel başvurularda öncelikli inceleme talebinde bulunulmalı ve başvurunun incelenmesi sürecinde ilgilinin sınır dışı edilmemesi için gereken tedbir ve önlemlerin alınması istenmelidir. Dava sürecinde idarenin sınır dışı etme kararının hukuka uygunluğunu somut gerekçelerle ortaya koyması gerekmektedir. Buna karşılık davacı kararın hukuka aykırılığını açıklamalıdır.

Sınır dışı etme kararı birçok yönden hukuka aykırı olabilir. Sınır dışı edilmeyi gerektiren durumlar Kanunda sayıldığı için bunların dışında başka bir nedenle alınan sınır dışı kararı hukuka aykırıdır. Aynı şekilde Kanun sınır dışı edilemeyecek olan kişileri saydığından bu kapsama giren yabancıların sınır dışı edilmesi hukuka aykırı olacaktır. Söz gelimi sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar ve ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler sınır dışı edilemez.

Sınır Dışı Edilme ve Tahdit Koduna İlişkin Danıştay Kararı

Aşağıda yer verilen Danıştay Kararında sınır dışı edilme ve ülkeye alınmama gibi işlemlerin temel haklarla ilgili olması nedeniyle kanuna ve hukuken kabul edilebilir gerekçelere dayanması gerektiği belirtilmiştir.

Danıştay 10. Daire 2010/9929 E.,  2014/3373 K.

…Dava dosyasının incelenmesinden; İngiltere uyruklu yabancı olan davacının, turistik amaçlı ikamet izninin olduğu, din adamı olarak çalışma izninin olmadığı halde … Valiliği’nce yapılan denetimlerde, …, … Mahallesi, … Yanı, No:… adresinde bulunan … Protestan Kilisesinde din adamı olarak izinsiz çalıştığı, binanın kapısında herhangi bir isim ya da levha olmadığı, kendilerini … Protestan Topluluğu olarak tanıtan davacının da aralarında yer aldığı şahısların kilise olarak kullandıkları binanın, kilise olduğuna dair resmi belge bulunmadığının tespit edildiğinden bahisle, çişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 16.4.2009 tarih ve … sayılı işlemi ile, binayı kilise olarak kullanan, ibadetlerin düzenlenmesi ve gerçekleşmesini organize edenler arasında yer alan davacının çıkışını teminen, 15 günü aşmayacak şekilde ikamet tezkeresi tanzim edilmesi, bu süre içerisinde çıkış yapmadığı takdirde sınırdışı edilecekler kapsamına alınarak çıkışının sağlanması ve … tahdit veri girişinin yapılmasının karara bağlandığı; … Valiliğince anılan işleme istinaden 44.5.2009 tarihine kadar Türkiye’den çıkış yapması gerektiğine, bir yıl süre ile Türkiye’ye giriş yapamayacağına ve 4.5.2009 tarihine kadar çıkış yapmadığı takdirde sınır dışı edilecekler kapsamına alınacağına ilişkin dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmıştır.

Olayda, dosyada bulunan tutanak ve dosya içeriği incelendiğinde, davacının kilise tarafından “din adamı” olarak görevlendirilmediği açık olup; resmi olarak kilise niteliğinde bulunmayan bir binada aynı inanca sahip bazı kişilerle birlikte inancının gereğini yerine getirdiğinin anlaşılması karşısında, din adamı olarak çalışma izin belgesine sahip bulunmadığı gerekçesiyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, 1982 Anayasasının “Yerleşme ve Seyahat Hürriyeti” başlıklı 23.maddesinde; “Herkes, yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir. Yerleşme hürriyeti, suç işlenmesini önlemek, sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak, sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirmek ve kamu mallarını korumak; seyahat hürriyeti, suç soruşturma ve kovuşturması sebebiyle ve suç işlenmesini önlemek amaçlarıyla kanunla sınırlanabilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun’un “A) İkamet Tezkeresinin Reddolunacağı Haller” başlıklı 7. maddesinde; “Sırf iş tutmak için gelecek sanat ve meslek erbabı olup da tutacağı iş, kanunlar gereğince Türk vatandaşlarına hasredilmiş bulunan; B) Türk kanun veya örf ve adetleriyle yahut siyasi icabatla telif edilemiyecek durumda olan veya faaliyette bulunan; C) Türkiye’de kalmak istediği müddet zarfında yaşamak için maddi imkanları meşru bir şekilde temin edemiyeceği sabit olan; D) Türkiye’ye girmesi memnu olup da her nasılsa girmiş bulunan; E) Türkiye’de oturduğu müddetçe huzur ve asayişi ihlal eden; yabancılara ikamet tezkeresi verilmez.”, 19. maddesinde “İçişleri Bakanlığınca memlekette kalması umumi güvenliğe, siyasi ve idari icaplara aykırı sayılan yabancılar verilecek muayyen müddet zarfında Türkiye’den çıkmağa davet olunur. Bu müddetin sonunda Türkiye’yi terketmiyenler sınır dışı edilebilirler.”, 21. maddesinde “Bu kanunda derpiş edilen sınır dışı kararını almaya İçişleri Bakanlığı yetkilidir. İçişleri Bakanlığı, lüzum göreceği sınır ve sahil illerine memleketin umumi güvenlik ve nizamı noktasından derhal çıkarılmaları lazımgelen yabancıları istizan etmeden sınır dışı etmek yetkisini verebilir. Bu iller bu yetkiye göre işlem yaptıkları takdirde keyfiyeti mucip sebepleriyle birlikte İçişleri Bakanlığına bildirmeğe mecburdurlar.” kuralı yer almaktadır.

15.12.2003 tarih ve 180 sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Genelgesi uyarınca Türkiye’ye süreli giriş yasağı uygulaması gerçekleştirilerek bu şekilde daha önce belirlenen kurallara uymayan veya bu kuralları ihlal edenlere çeşitli kodlarla belirli sürelerle ülkemize giriş yasağı uygulanmakta olduğu, bu kapsamda davacıya da Ç-117 kodu ile 1 yıl süre ile giriş yasağı uygulandığı görülmektedir.

Anayasa ile güvence altına alınan seyahat özgürlüğü ancak ilgili anayasa maddesinde gösterilen neden veya nedenlere bağlı olarak kanunla sınırlanabilir.

Dolayısıyla, Yasada öngörülmeyen bir sınırlama neden ve yönteminin idari düzenleme ile getirilmesine de olanak bulunmamaktadır.

2577 sayılı İdari Yargılama Kanunu’nun 7. maddesinin son fıkrası hükmüyle de, idari yargı yerlerine, yasalara açıkça aykırı düzenlemeleri, bu düzenlemeler dava konusu edilmeyip, sadece uygulama işlemleri dava konusu edilmiş olsa bile; ihmal etmek suretiyle uyuşmazlığın çözümlenmesine olanak tanınması karşısında; davanın çözümünde, bir takım fiiller nedeniyle belirli sürelerde yurda giriş yasağı konulmasını öngören Genelgenin dikkate alınmaması gerektiğinden; anılan düzenleme esas alınarak tesis edilen ve yasal dayanağı bulunmayan dava konusu işlemde bu yönüyle de hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Bu durumda, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerekirken aksi yönde verilen mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamıştır.