Emniyet polis rütbeleri, 13 polislik rütbesi ve 1 bekçilik rütbesi olarak 14 rütbeye ayrılır. Bütün mesleklerde olduğu gibi polislik mesleğinde çalışan kişiler de kariyer hedeflerine sahip olabilir. Emniyet Genel Müdürlüğünde (EGM) rütbelendirme sistemi olduğu için polislerin kariyer hedefleri genellikle üst rütbelere ulaşmak şeklindedir. Rütbe kelimesi mertebe ve derece anlamına gelmektedir. Astlık-Üstlük gibi hiyerarşik düzenin geçerli olduğu Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü gibi meslek gruplarında kurumsal düzenin ve disiplinin sağlanmasında önemli bir role sahiptir. Rütbeler mesleki başarı ve kıdemin göstergelerinden biri olup görev ve sorumluluklar bu rütbelere göre yapılmaktadır. Emniyet Genel Müdürlüğünde rütbeler, Emniyet Teşkilatı’ndaki hiyerarşik düzeni sağlamak amacıyla oluşturulmuş ve rütbeler meslek derecelerine göre belirlenmektedir. Meslek dereceleri ise, polis memurluğundan Emniyet Genel Müdürü’ne kadar olan rütbeleri kapsamaktadır.

3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanununun 13. Maddesine göre polis rütbeleri sırası ile; Polis Memuru, Başpolis Memuru,  Kıdemli Başpolis Memuru, Komiser Yardımcısı, Komiser, Başkomiser, Emniyet Amiri, Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürü, Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürü, İkinci Sınıf Emniyet Müdürü, Birinci Sınıf Emniyet Müdürü, Sınıf Üstü Emniyet Müdürüdür. Emniyet teşkilatında yer alan rütbe, rütbeyi gösterir apolet, meslek derecesi ve görev unvanlar için aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Emniyet Teşkilatında rütbeleri en alt rütbeden en üst rütbeye kadar sıralamak gerekirse,

• Polis memuru: Emniyet Teşkilatında en alt derecedeki polislik rütbesidir. Mesleki derecesi 12’dir. Polis Akademisi Başkanlığı Polis Meslek Yüksek Okulu ve Polis Meslek Eğitim Merkezinden başarıyla mezun olanlar yapılacak Yıl sonu Sınavı (Eğitim Sonu mülakatı)’ndan başarıyla geçenler atanırlar ve bu rütbeye sahip olurlar.
• Başpolis memuru: Polis memuru rütbesinin bir üstüdür. Mesleki derecesi 11’dir. Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru Ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelikte yer alan kriterlere uygun Polis memurları arasından yazılı sınavla seçilir ve atanırlar.
• Kıdemli başpolis memuru: Başpolis memuru rütbesinin bir üstüdür. Mesleki derecesi 10’dur. Başpolis memuru ve Kıdemli başpolis memuru kadrolarına atanacakların seçiminde aranacak şartlar, başvuru, değerlendirme, yapılacak sınavlar, verilecek eğitimler ile atanmalarına ilişkin usul ve esaslar Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru Ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelikte yer almaktadır. Ayrıca Emniyet teşkilatındaki başpolis memurları ve kıdemli başpolis memurlarının sayısının toplamı, polis memuru toplam sayısının % 25’ini geçemez. Yazılı sınavdan başarılı olan Başpolis Memurları Ve Kıdemli Başpolis Memurları Eğitim Dairesi Başkanlığınca 25 saatten az olmamak üzere eğitim programı düzenlenir.
• Komiser Yardımcısı: “Komiser” rütbesinden önce ve “kıdemli başpolis memuru” rütbesinden sonra gelir. Mesleki derecesi 9’dur. Komiser Yardımcısı olabilmek için iki yol mevcuttur. Güvenlik Bilimleri Fakültesini başarıyla bitirip mezun olarak Komiser Yardımcısı olarak atanmak (A grubu olarak adlandırılır) Polis memuru iken açılan meslekiçi yükselme sınavında başarı gösterip komiser yardımcılığı olarak atanmak (B grubu olarak adlandırılır) Komiser yardımcısı olabilmek için gerekli şartlar, kayıt-kabul, eğitim-öğretim, öğrencilerin sınav ve değerlendirme esasları, başarı durumları, öğrenci izinleri ile diğer hususları Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş Ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliğinde düzenlenmektedir.
• Komiser: Emniyet Teşkilatında rütbe sıralamasında üçüncü dereceye gelmiş polistir. Mesleki derecesi ise 8’dir. Komiser olabilmek için öncelikle Komiser Yardımcısı olmak gerekir. Komiser Yardımcılarının bekleme süresini doldurduktan sonra Emniyet Teşkilatı Kanununun 55. Maddesinde belirtilen şartları taşıması halinde Komiser rütbesine geçer. ​Komiserler genellikle Karakollarda Grup Amirliği, Şubelerde Kısım Amirliği yaparlar. A grubu Komiser yardımcılarının bekleme süresi 4 yıl, B grubu Komiser yardımcılarının bekleme süresi ise 6 yıldır. Bu süreden sonra rütbe terfine hak kazanır.
• Başkomiser: Polislik rütbelerinde Emniyet amiri ile komiser arasında yer alır. Komiserlerin bekleme süresinden sonra Emniyet Teşkilatı Kanununun 55. Maddesinde belirtilen şartları taşıması halinde Başkomiser rütbesine geçer. Mesleki derecesi ise 7’dir. Başkomiserler Şubelerde Büro Amirliği, karakollarda Karakol Amirliği yaparlar. A grubu Komiserlerin bekleme süresi 4 yıl, B grubu Komiserlerin bekleme süresi ise 6 yıldır. Bu süreden sonra rütbe terfine hak kazanır.
• Emniyet amiri: Bu rütbe başkomiser rütbesinin bir üstüdür. Emniyet Genel Müdürlüğündeki rütbe sıralamasında 6. Sırada yer alırlar. Mesleki derecesi de 6’dır. Başkomiserlikten Emniyet Amirliğine terfi için bekleme süresi 3 yıldır. Bu süre sonunda Emniyet Amirliği sınavında (o yıl emniyet amiri olacak A sınıfı Akademili başkomiserlerin %10’u kadar B sınıfından A sınıfına amir alınır.) %10 barajını aşanlar (A sınıfı) Emniyet amiri olurlar. Sınava girmeyenler ve kazanamayanlar yaş haddinden emekli olur. Emniyet Amirleri İlçe Emniyet Müdürlükleri ve Şube Müdürlüklerinde Bürolar Amiridirler. Şube Müdürü bulunmayan yerlerde ise Şube Müdürlüğüne vekâleten bakabilirler. Bulundukları rütbelere terfi ettikleri tarihten itibaren beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edemeyen Emniyet Amirleri emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartları haiz olmaları kaydıyla; Yüksek Değerlendirme Kurulunun teklifi ve Bakan onayı ile hizmet ihtiyacı sebebiyle kadrosuzluktan emekliye sevk edilir.
• 4. sınıf emniyet müdürü: Bu rütbeye sahip olabilmek için Emniyet Amiri olarak en az 3 yıl görev yapmak ve açılan Müdürlüğe Terfi sınavında başarılı olduktan sonra verilen kursu başarı ile bitirmek gerekmektedir. Mesleki derecesi de 5’dir.  Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürü rütbesine terfi etmek üzere sınavlara katılacakların isim listeleri, her yıl, Personel Dairesi Başkanlığınca hazırlanarak, listede adı geçenlere tebliğ edilmek üzere çalıştığı birimler ile sınav işlemlerini yürütecek olan Polis Akademisi Başkanlığına gönderilir. Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürü rütbesine terfi için her personel en fazla beş defa sınavlara katılabilir. Şube müdürleri, ilçe emniyet müdür yardımcıları, hukuk müşavirleri, şube müdür yardımcıları, öğretim görevlileri, pilotlar ve ilçe emniyet müdürleri bu rütbeye erişebilir. Bulundukları rütbelere terfi ettikleri tarihten itibaren beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edemeyen Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürleri, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartları haiz olmaları kaydıyla; Yüksek Değerlendirme Kurulunun teklifi ve Bakan onayı ile hizmet ihtiyacı sebebiyle kadrosuzluktan emekliye sevk edilir.
• 3. sınıf emniyet müdürü: Bu rütbeyi elde edebilmek için 4. Sınıf Emniyet Müdürü olarak 2 sene görev yapmak gerekmektedir. Genel olarak emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde Moral Eğitim Merkezi müdür yardımcısı, hukuk müşaviri, şube müdürü, ilçe emniyet müdürü, öğretim görevlisi ya da pilot olarak görevlendirilir. Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürlüğünden Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesine zorunlu ikinci bölge hizmetinin en az bir kez yapılmış veya birinci bölgede geçici görevli olmamak kaydıyla halen bu bölge hizmetinin ifa ediliyor olması şarttır. Bulundukları rütbelere terfi ettikleri tarihten itibaren beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edemeyen Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürleri, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartları haiz olmaları kaydıyla; Yüksek Değerlendirme Kurulunun teklifi ve Bakan onayı ile hizmet ihtiyacı sebebiyle kadrosuzluktan emekliye sevk edilir.
• 2. sınıf emniyet müdürü: Bu rütbeyi elde edebilmek için 3. Sınıf Emniyet Müdürü olarak 2 sene görev yapmak gerekmektedir. Mesleki derecesi 3’dür. Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürlüğünden İkinci Sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesine terfi etmek için zorunlu ikinci bölge hizmetinin en az bir kez yapılmış veya birinci bölgede geçici görevli olmamak kaydıyla halen bu bölge hizmetinin ifa ediliyor olması şarttır. Bulundukları rütbelere terfi ettikleri tarihten itibaren beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edemeyen İkinci Sınıf Emniyet Müdürleri, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartları haiz olmaları kaydıyla; Yüksek Değerlendirme Kurulunun teklifi ve Bakan onayı ile hizmet ihtiyacı sebebiyle kadrosuzluktan emekliye sevk edilir.
• 1. sınıf emniyet müdürü: Sadece Genel Müdür Yardımcısı, Teftiş Kurulu Başkanı, Özel Güvenlik Denetleme Başkanı, Polis Akademisi Başkanı, Merkez Emniyet Müdürü, Emniyet Müşaviri Daire Başkanları, İl Emniyet Müdürleri, Polis Akademisi Başkan Yardımcıları ve bazı diğer unvanlardaki personel bu rütbeye erişebilir.  Birinci Sınıf Emniyet Müdürlerinin bulundukları rütbedeki en fazla bekleme süresi altı yıldır. Bu süre sonunda bir üst rütbeye veya meslek derecesindeki göreve atanamayanlar, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartları haiz olmaları kaydıyla, kadrosuzluk nedeniyle Yüksek Değerlendirme Kurulunun teklifi ve Bakan onayı ile emekliye sevkedilirler. Emniyet Genel Müdür Yardımcısı, Teftiş Kurulu Başkanı ve Yardımcısı, Polis Akademisi Başkanı ve Yardımcısı, Birinci Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, İl Emniyet Müdürü, Polis Moral Eğitim Merkezi Müdürü,  Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Müdürü Başkan ve Yardımcısı, Polis Başmüfettişi, Polis Meslek Yüksek Okulu Müdürü, Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürü ve Polis Eğitim Merkezi Müdürü olarak fiilen görev yapanlardan, hizmet ihtiyacı nedeniyle kadrosuzluktan emekliye sevkedilmesi uygun görülmeyenler hizmete devam ettirilirler. Bu şekilde göreve devamı uygun görülenlerin durumu, iki yılda bir Yüksek Değerlendirme Kurulu tarafından ayrıca karara bağlanır.
• Sınıf üstü emniyet müdürü(Emniyet Genel Müdürü): Emniyet Genel Müdürlüğündeki en yüksek rütbedir ve bu rütbeye sadece Emniyet Genel Müdürü sahiptir. Emniyet Genel Müdürü, Türkiye’nin bütün polis birimlerinin bağlı bulunduğu kişidir ve içişleri bakanına karşı sorumludur. Emniyet genel müdürü, cumhurbaşkanı tarafından atanır.

Polis Rütbeleri Meslek Dereceleri ve Bekleme Süreleri

Emniyet teşkilatında kıdem ve liyakat esas alınarak yapılan sınavların ardından rütbenin bir üst rütbeye çıkarılması için yapılan sınava Emniyet Genel Müdürlüğü Rütbe Terfi Sınavı denilmektedir. Yukarıda bahsi geçen rütbelerden komiser yardımcısı rütbesi ve sonrası terfi için uygun olan rütbelerdir. Emniyet rütbe terfi sınavı konusuna istinaden,  Kadim Hukuk ve Danışmanlık olarak emniyet teşkilatı içerisinde yer alan rütbeli personelin rütbe terfileri ile bu terfilerin hangi hususlar ve gerekçelere dayanılarak yapıldığı, hukuka aykırı bir şekilde verilmeyen rütbe verilmeyen personelin izleyeceği hukuki süreçle ilgili olarak gerekli bilgiye sitemizden ulaşabilirsiniz. Polis rütbeleri ve geçecek süreler bulundukları rütbeye göre değişiklik gösterir. Buna göre belirli bir terfi süresi olan rütbeler ve bu rütbelere ait terfi süreleri aşağıda belirtilmiştir:

Polis Rütbelerinin Yapabileceği Görevler