Mal Beyanı Nedir? Mal Beyanı Dilekçesi Örneği

Mal beyanı, kişinin mevcut mal durumunu gösteren ve borcu bakımından ödeme ekonomik yeterliliğini ortaya koyan bir belgedir. Mal beyanı İcra İflas Kanunu’nun 74. Maddesinde düzenlenmiş olup kişinin gerek kendisinde gerek üçüncü şahıslar yedinde bulunan mal ve alacaklarına ilişkin borcuna yetecek miktarı ve her türlü kazanç ve gelirini, borcunu ne suretle ödeyeceğini icra dairesine bildirme olarak tanımlanmıştır. Bu bildirim yazılı olarak yapılabileceği gibi sözlü olarak da yapılabilir. Bilindiği üzere ödeme emri eline ulaşan borçlu kanuni süreler içerisinde ya borcunu ödeyecek ya itirazda bulunacak ya da mal varlığı beyanında bulunacaktır. Bu makalemizde sizlere icra mal beyanı kurumunu detaylıca anlatıp ardından “mal beyanı dilekçesi örneği” paylaşacağız.

İcra İflas Kanunu’nun 60. Maddesine göre ödeme emrini alan borçlunun yedi gün içerisinde icra müdürlüğüne başvurarak borcun tutarı kadar mal beyanında bulunması gerekmektedir. Bu beyanda evdeki eşyalar, üçüncü kişilerden olan alacaklar, maaşlar ve benzeri gibi mal ve alacakları gösterilebilmektedir. Bu noktada mal beyanında bulunurken borç miktarınız kadar mal ve alacağınızı göstermenizin yeterli olduğunu unutmamak gerekmektedir. Eğer ki borç bir kambiyo senedinden kaynaklanıyorsa bu durumda mal beyanında bulunma süreniz yedi gün değil on gündür. Borçlu ödeme emrine itiraz ederse karar kendisine tebliğ edilene kadar mal beyanında bulunma yükümlülüğü yoktur ancak itirazının reddedildiğine ilişkin kararın kendisine tebliğinden itibaren 3 gün içinde mal beyanında bulunması gerekecektir. Mal beyanında borcun tutarı kadar gösterilen mal, kazanç, üçüncü kişilerin yedinde bulunan alacaklarınız gibi beyanların yanı sıra borcu ne surette ve ne kadar sürede ödeyeceğiniz gibi hususlarında yer alması gerekmektedir.

İcra Mal Beyanı Nedir?

İcra Hukukunda mal beyanı İcra İflas Kanunu’nun 74. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddede mal beyanı, kişinin gerek kendisinde gerekse üçüncü şahıslar elinde bulunan mal ve alacaklarına ilişkin borcuna yetecek miktarı ve her türlü kazanç ve gelirini, borcunu ne suretle ödeyeceğini icra dairesine bildirmesi olarak tanımlanmıştır. Bu bildirim yazılı olarak yapılabileceği gibi, sözlü olarak da yapılabilir. Bilindiği üzere ödeme emri eline ulaşan borçlu kanuni süreler içerisinde ya borcunu ödeyecek ya itirazda bulunacak ya da mal varlığı beyanında bulunacaktır.

Mal beyanı, İcra İflas Kanunu’nun 60. Maddesinde de yer almaktadır. Anılan maddeye göre ödeme emrini alan borçlunun yedi gün içerisinde icra müdürlüğüne başvurarak borcun tutarı kadar mal beyanında bulunması gerekmektedir. Bu beyanda evdeki eşyalar, üçüncü kişilerden olan alacaklar, maaşlar ve benzeri mal ve alacaklar gösterilir. Bu noktada mal beyanında bulunurken borç miktarınız kadar mal ve alacağınızı göstermenizin yeterli olduğunu unutmamak gerekmektedir. Eğer borç bir kambiyo senedinden (poliçe, bono, çek) kaynaklanıyorsa, bu durumda mal beyanında bulunma süreniz yedi gün değil, on gündür. Borçlu ödeme emrine itiraz ederse, karar kendisine tebliğ edilene kadar mal beyanında bulunma yükümlülüğü yoktur. Ancak itirazının reddedildiğine ilişkin kararın kendisine tebliğinden itibaren 3 gün içinde mal beyanında bulunması gerekir. Mal beyanında borcun tutarı kadar gösterilen mal, kazanç, üçüncü kişilerin elinde bulunan alacaklarınız gibi beyanların yanı sıra, borcu ne şekilde ve ne kadar sürede ödeyeceğiniz gibi hususların da yer alması lazımdır. 74. madde hükmü şöyledir:

Mal Beyanında Bulunmama Cezası

İcra İflas Kanunu’nun 76. Maddesinde mal beyanında bulunmayan borçlunun, alacaklının İcra Ceza Mahkemesine yapacağı başvuru ile hakim tarafından bir defaya mahsus olmak üzere hapisle tazyik olunacağı belirtilmiştir. Ancak bu hapis süresi en fazla üç ay olabilir. Hapisle tazyik kararını icra mahkemesi verir; ancak Cumhuriyet Başsavcılığı uygular. Hapisle tazyikin amacı, borçluyu mal beyanında bulunmaya zorlamak olduğu için borçlu, süresinden sonra olsa bile mal beyanında bulunursa cezalandırılmaz; yaptırımın infazına başlanmışsa hemen serbest bırakılır.

İcra ve İflas Yasası’na göre, süresi içinde beyanda bulunmak üzere mazereti olmaksızın icra dairesine gelmeyen veya yazılı beyanda bulunmayan borçlu, alacaklının şikayeti üzerine, on gün disiplin hapsi ile cezalandırılmaktaydı (İİY m. 337/1). Bu hüküm, Anayasa Mahkemesi tarafından hukuk devleti ilkesine aykırı bulunarak iptal edilmiş ve iptal hükmü 16.04.2009 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Eğer ki mal beyanında bulunması gereken borçlunun, üzerine kayıtlı hiçbir mal yoksa bunu bildirmesi de yeterli olacaktır.  Mal beyanında bulunan borçlunun yeterli malı yoksa ona karşı bir yaptırım öngörülmemiştir. Alacaklı bu duruma katlanacak verilen aciz belgesine dayanarak daha sonra borçlu mal edinirse alacağını alacaktır. Kişi mal beyanında bulunmuş ve yine aynı kişinin beyanda bulunduğu mal tutarı borcu karşılamıyorsa da eğer ki beyandan sonra yeni bir kazanç, gelir ya da mal elde ederse bunu da mutlaka icra müdürlüğüne başvurarak bildirmelidir.

Gerçeğe Aykırı Mal Beyanında Bulunma ve Cezası Nedir?

Borçlu mal beyanında gerçeğe aykırı beyanda bulunması halinde İcra ve İflas Kanunu madde 338 gereği hapis cezası ile cezalandırılır. Maddenin birinci fıkrasına göre “Bu Kanuna göre istenen beyanı, hakikate aykırı surette yapan kimse, alacaklının şikayeti üzerine, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” Alacaklının, borçlunun gerçeğe aykırı bir şekilde mal beyanında bulunduğunu tespit etmesi halinde alacaklının şikayeti üzerine İcra Ceza Mahkemesi tarafından borçlunun cezalandırılmasına karar verilebilir.

İlgili maddenin ikinci fıkrasına göre de hakkında aciz vesikası alınmış borçlu, asgari ücretin üstünde bir geçim sürdürdüğü, aciz vesikası hamili alacaklının alacağının aciz vesikasına bağlanmasından en geç beş sene içinde müracaatı üzerine sabit olursa, asgari ücretin üstünde kalan gelirlerinden icra mahkemesinin dörtte birden az olmamak üzere tespit edeceği kısmını icra mahkemesi kararının kesinleşmesinden itibaren en geç bir ay içinde ve aciz vesikasındaki borcun ödenmesine kadar her ay icra dairesine yatırmaya mecburdur. Bu mükellefiyeti yerine getirmeyen borçlu hakkında bir yıla kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi bir yılı geçemez.

İcra Mal Beyanı Dilekçesi Örneği

Tarafınıza ödeme emri geldikten sonra ödeme yapmayacak ya da itirazda bulunmayacaksanız, İcra Müdürlüğüne başvurarak mal beyanında bulunma yükümlülüğünüz vardır. Bu mal beyanını yazılı yapabileceğiniz gibi sözlü de yapabilirsiniz. Burada sizlerle İcra Müdürlüğüne mal beyanında bulunmak için başvururken kullanabileceğiniz İcra Mal Beyanı Dilekçesi Örneği hazırladık.

… İCRA MÜDÜRLÜĞÜ’ NE

Dosya No: …

Mal Beyanında Bulunan

Borçlu   :   Ad Soyadı ( TC Kimlik) – Adres

Alacaklı: Ad Soyadı ( TC Kimlik) – Adres

Konu     : … numaralı doya kapsamında gönderilen  … tarihli ödeme emrine karşı sunduğum mal beyanlarımdan ibarettir.

Tebliğ Tarihi :

AÇIKLAMALAR

1. Sayın Müdürlüğünüzce …. . Numaralı dosya kapsamında gönderilmiş olan ödeme emrini …tarihinde tarafıma tebliğ edilmiştir. İşbu dilekçe yasal süre içerisinde mal beyanında bulunuyorum. Mal beyanı olarak sunduğum menkul mallarım şunlardır;

(Burada mal beyanında sunmak istediğiniz malları  tek tek ve karşılarında  değerleri olacak şekilde yazmalısınız.)

                    Borçlunun Ad Soyadı

                                (imza)

Ek : Nüfus Cüzdanı Fotokopisi

Eğer ki üzerinize kayıtlı hiç bir mal, alacak ya da gelir ya da kazanç yoksa dilekçede mal ve alacaklarınızı belirtmek yerine bu durumu da belirtebilirsiniz bu noktada önemli olan bir mal beyanında bulunmanızdır. Sonuç olarak herhangi bir mal, alacak, kazanç ya da gelirin olmadığını beyan etmek de mal beyanı kapsamına girmektedir.

Mal Beyanının İçeriğinde Bulunması Gerekenler Nelerdir?

İcra İflas Kanunu’na göre ödeme emri tebliğ edilen borçlunun yedi gün içerisinde icra dairesine mal beyanında bulunması gerekir. Bu beyanda borçlu, haczedilemeyecek mallarının yanısıra haczedilebilecek mallarını da bildirmelidir. Bir malın haczedilebilir olup olmadığının takdiri icra dairesindedir. Ancak borçlu, tüm malvarlığını değil, sadece borca yetecek kadar tutardaki malvarlığını bildirmekle yükümlüdür. Mal beyanında, borcu karşılamaya yetecek tutarda malın gösterilmesi ile borcun ne surette ve ne kadar sürede ödeneceği hususlarının da yer alması gerekir. Borçlunun malı olmaması, düşük bir geliri olması veya hiçbir kayıtlı geliri olmaması ve sadece haczedilemeyecek mallarının bulunması halinde dahi borçlunun mal beyanında bulunması gerekir.

Borçlunun herhangi bir mal varlığı yoksa bile verdiği mal beyanında, “geçimini nasıl sağladığını bildirmesi gerekir. Zira malı olmadığını bildirse bile yaşamını bir biçimde sürdüren borçlunun, her durumda bir geçim kaynağı vardır. Yargıtay’a göre, hiçbir mal varlığının olmadığını beyan eden borçlu, geçimini ne şekilde sağladığını beyan etmediği için geçerli bir mal beyanında bulunmuş sayılmaz.

İcra mal beyanı kalktı mı? Mal beyanında bulunmamanın cezası kalktı mı? Sorularına verilebilecek en kısa cevap “hayır” olacaktır. Şöyle ki; İcra İflas Kanunun 76. Maddesi borçlunun mal beyanında bulunmasını bir yükümlülük olarak düzenlemiş ve mal beyanında bulunmayan borçlunun bir defaya mahsus ve en fazla üç ay süreyle hapisle tazyik edileceğini düzenlemiştir. Dolayısıyla ne borçlunun icra dairesine mal beyanında bulunma yükümlülüğü ne de mal beyanında bulunmamanın cezası 2020 yılında kalkmamıştır.

Kamu Görevlilerinin Mal Bildirimi

Bir de “kamu görevlilerinin mal bildirimi” vardır. Bunu icra mal beyanı ile karıştırmamak gerekir. Kamu görevlilerinin mal bildirimi, icra mal beyanından farklıdır. Kamu görevlilerinin mal bildirimi, Devlet Memurları Kanunu madde 14’te düzenlenmiştir. Bu madde uyarınca; “Devlet memurları, kendileriyle, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları hakkında, özel kanunda yazılı hükümler uyarınca, mal bildirimi verirler.” Burada bahsedilen özel kanun, 3628 Sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunudur.

3628 Sayılı Kanunun 2/d maddesi gereğince, genel ve katma bütçeli dairelerde kamu hizmeti gören tüm memurların ve diğer kamu görevlilerinin (işçi niteliği taşıyanlar hariç) mal bildiriminde bulunmaları zorunludur. Mal bildiriminin konusu ise, 657 Sayılı Kanunun 14. ve 3628 Sayılı Kanunun 5. maddelerinde açıklanmıştır. Buna göre ilgili görevlinin kendisine, eşine, velayeti altındaki çocuklarına ait şu mallar, mal bildiriminde yer almalıdır:

• Değerine bakılmaksızın taşınmaz mallar (bina, arazi, arsa ve yapı kooperatif hisseleri),
• Ödenen net aylık tutarının beş katından fazla olan;

1. Para ve para değerindeki kıymetli kağıtlar,
2. Hisse senetleri,
3. Altın ve mücevherler,
4. Her türlü taşıt, ziraat makineleri, iş makineleri, hayvanlar, koleksiyonlar, ev eşyaları,
5. Haklar,
6. Alacaklar,
7. Borçlar,

Mal bildiriminde bulunma zamanı ise kanunun 6. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre ilgililer;

• Malvarlığında önemli bir artış olduğunda (ödenen net aylık tutarının 5 katını aşan artışlar malvarlığında önemli artış olarak değerlendirilir) 1 ay içinde,
• Emeklilik, istifa gibi görevden ayrılmalarda görevin sona ermesinden itibaren 1 ay içerisinde,
• Bu kanun kapsamına tabi görevlere atanmalarda, göreve başlamadan önce göreve giriş için gerekli belgelerle birlikte,

Mal bildiriminde bulunmalıdır. Öte yandan ilgili kamu görevlileri için bir de “genel beyan” vardır. Kanunun 7. maddesine göre; görevleri devam edenler, sonu (0) ve (5) ile biten yılların en geç Şubat ayı sonuna kadar bildirimlerini yenilerler.

Hangi Kamu Görevlileri Mal Bildiriminde Bulunmalıdır?

Aşağıda sayılan memurlar mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar:

1. Her türlü seçimle iş başına gelen kamu görevlileri ve dışardan atanan Bakanlar Kurulu üyeleri (muhtarlar ve ihtiyar heyeti üyeleri hariç).
2. Noterler.
3. Türk Hava Kurumunun genel yönetim ve merkez denetleme kurulu üyeleri ile genel merkez teşkilatında ve Türk Kuşu Genel Müdürlüğünde, Türkiye Kızılay Derneğinin merkez kurullarında ve Genel Müdürlük teşkilatında görev alanlar ve bunların şube başkanları.
4. Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı kuruluş veya alt kuruluşlarda, kamu iktisadi teşebbüsleri (iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları) ile bunlara bağlı müessese, bağlı ortaklık ve işletmelerde, özel kanunlarla veya özel kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan ve kamu hizmeti gören kurum ve kuruluşlar ile bunların alt kuruluşlarında veya komisyonlarında aylık, ücret ve ödenek almak suretiyle kamu hizmeti gören memurları, işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ile yönetim ve denetim kurulu üyeleri.
5. Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarında görevli olanlar ile bunların yönetim ve denetim kurulu üyeleri (5590 sayılı Kanuna göre kurulan oda ve borsaların oda ve borsa meclisi ile yönetim kurulu üyeleri dahil).
6. Siyasi parti genel başkanları, vakıfların idare organlarında görev alanlar, kooperatiflerin ve birliklerinin başkanları, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürleri, yeminli mali müşavirler, kamuya yararlı dernek yönetici ve deneticileri.
7. Gazete sahibi gerçek kişiler ile gazete sahibi şirketlerin yönetim ve denetim kurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları ve fıkra yazarları.
8. Özel kanunlarına göre mal bildiriminde bulunmak zorunda olanlar (konfederasyon, sendika ve sendika şubesi başkan ve yöneticileri dahil).

Kamu Görevlisinin Mal Bildiriminde Bulunmaması

Kamu görevlisinin belirlenen sürelerde mal bildiriminde bulunmamasının yaptırımı var mıdır? Bu bölümde anılan sorunun cevabın vereceğiz. Evet, kamu görevlisinin belirlenen sürelerde mal bildiriminde bulunmamasına bir takım yaptırımlar getirilmiştir. Şöyle ki; Yukarıda açıklanan sürelerde mal bildiriminde bulunmayanlara yazılı olarak ihtarda bulunulur. İhtarın tebliğinden itibaren 30 gün içinde mazeretsiz olarak mal bildiriminde bulunmayanlara 3 aya kadar hapis cezası verilir. Soruşturma ile ilgili olarak verilen süre zarfında mal bildiriminde bulunmayanlara ise 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilir. Ayrıca 657 sayılı Kanunun 125/D/j maddesi, bu durumdaki kamu görevlilerine disiplin cezasının da verileceğini hükme bağlamıştır. Buna göre, mal bildiriminde bulunmayan kamu görevlilerine, 1 yıldan 3 yıla kadar kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilir.

• Mal beyanında bulunurken yalan söylersem ne olur? İcra İflas Kanununun 338. Maddesinde kişinin gerçeğe aykırısı mal beyanında bulunması halinde, alacaklı şikayet ederse üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı belirtilmiştir. Ancak pratikte genellikle CMK 231. Madde gereği  mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmektedir.
• Üzerime kayıtlı hiçbir mal yok, mal beyanında bulunmalı mıyım? Kişinin üzerine kayıtlı hiçbir malı bulunmaması yine de mal beyanında bulunma yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Aksi takdirde mal beyanında bulunmayan borçlu tazyik hapsi ile karşılaşabilecektir.

Mal Bildiriminde Bulunurken Dikkat Edilmesi Gerekilen Hususlar

1. Mal Bildirim Formu A4 kağıdına önlü arkalı olacak şekilde tek yaprağa basılacaktır.
2. Kişi kendisi ve aile bireyleri ile ilgili bilgiler eksiksiz doldurulacaktır.
3. Form üzerindeki kısımlar formun sonunda bulunan açıklamalarda göz önünde bulundurarak doldurulacaktır.
4. Form kapalı zarf olarak teslim edilecek olup ve zarf üzerine kapak kısmı mutlaka yazılacak veya yapıştırılacaktır.
5. Genel Mal Bildirimi olduğundan taşınır taşınmaz tüm edinimler bildirilmelidir.
6. Kendi ismine kayıtlı bir edinimi bulunmayanların eş ve çocuklarının üzerine kayıtlı edinimi varsa mutlaka bildirimde bulunulması gerekmektedir.
7. Kişinin beyanda bulunacak bir edinimi yoksa bölümlerin üzeri çarpı şeklinde (X) çizerek kapatacaklardır.
8. Formun sonunda bulunan kısım mutlaka imzalanmalı ve tarih 2020 olacak şekilde atılmalıdır.
9. Zarf üzerindeki gerekli kutucuklar mutlaka doldurulmalı, genel beyan kısmı işaretlenmeli, tarih ve imza mutlaka atılacaktır.