İdari Yargılama Usulü Kanunu 14. madde (İYUK); dilekçeler üzerinden ilk incelemenin yapılmasına dair hususlar barındırmaktadır. 521 sayılı eski Danıştay Kanunu ile şimdiki 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda yer verilen ilk inceleme, açılan bir davada uyuşmazlığın esasına girmeden yargılamanın hemen başında karar verilmesi gereken usule ilişkin dava şartları İtibarıyla dilekçe üzerinde yapılan bir “ön inceleme” dir. Bu usul kuralı ile davanın sonunda dava şartları itibarıyla verilecek kararların, davanın hemen başında verilmesiyle, hem zaman kaybı önlenmekte hem de yargılama giderlerinde tasarruf sağlanmaktadır.

Makale İçeriği

İdari Yargılama Usulü Kanunu 14. Madde

Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme

1.Dilekçeler Danıştay’da Evrak Müdürlüğünce kaydedilir ve Genel Sekreterlikçe görevli dairelere havale olunur.

2.(Değişik: 2.7.2012-6352/53 md.) Bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinde dilekçeler, evrak bürosunca kaydedilerek ilgili mahkemelere havale olunur. Dilekçe sahibine evrakın tarih ve sayısını gösterir ücretsiz bir alındı kâğıdı verilir.

3.(Değişik: 5.4.1990-3622/5 md.) Dilekçeler, Danıştay’da daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hâkimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından:

a) Görev ve yetki,

b) İdari merci tecavüzü,

c) Ehliyet,

d) İdari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı,

e) Süre aşımı,

f) Husumet,

g) 3 ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları, yönlerinden sırasıyla incelenir.

4.(Değişik: 5.4.1990-3622/5 md.) Dilekçeler bu yönlerden kanuna aykırı görülürse durum; görevli daire veya mahkemeye bir rapor ile bildirilir. Tek hâkimle çözümlenecek dava dilekçeleri için rapor düzenlenmez ve 15.madde hükümleri ilgili hâkim tarafından uygulanır. 3. fıkraya göre yapılacak inceleme ve bu fıkra ile 5.fıkraya göre yapılacak işlemler dilekçenin alındığı tarihten itibaren en geç on beş gün içinde sonuçlandırılır.

5.İlk incelemeyi yapanlar, bu noktalardan kanuna aykırılık görmezler veya daire veya mahkeme tarafından ilk inceleme raporu yerinde görülmezse, tebligat işlemi yapılır.

6.Yukarıdaki hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15. madde hükmü uygulanır.

İdari Yargılama Usulü Kanunu 14. Madde Açıklaması

İlk inceleme üzerine idari yargı merci tarafından verilecek kararlar ile bu kararlar üzerine tarafların yapabilecekleri işlemler, İYUK’un 14. ve 15. maddelerinde düzenlenmiştir. Aralarındaki yakın ilişki sebebiyle, bu maddeler çalışmamızda bir arada değerlendirilecektir.