Ceza Muhakemesi Kanunu 132. Madde
Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması
- Elkonulan eşya, zarara uğraması veya değerinde esaslı ölçüde kayıp meydana gelme tehlikesinin varlığı halinde, hükmün kesinleşmesinden önce elden çıkarılabilir.
- Elden çıkarma kararı, soruşturma evresinde hâkim, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından verilir.
- Karar verilmeden önce eşyanın sahibi olan şüpheli, sanık veya ilgili diğer kişiler dinlenir; elden çıkarma kararı, kendilerine bildirilir.
- Elkonulan eşyanın değerinin muhafazası ve zarar görmemesi için gerekli tedbirler alınır.
- Elkonulan eşya, soruşturma evresinde Cumhuriyet Başsavcılığı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından, bakım ve gözetimiyle ilgili tedbirleri almak ve istendiğinde derhâl iade edilmek koşuluyla, muhafaza edilmek üzere, şüpheliye, sanığa veya diğer bir kişiye teslim edilebilir. Bu bırakma, teminat gösterilmesi koşuluna da bağlanabilir.
- Elkonulan eşya, delil olarak saklanmasına gerek kalmaması halinde, rayiç değerinin derhâl ödenmesi karşılığında, ilgiliye teslim edilebilir. Bu durumda müsadere kararının konusunu, ödenen rayiç değer oluşturur.
Ceza Muhakemesi Kanunu 132. Madde Gerekçesi
- Elkonulan eşya, zarara uğraması veya değerinde esaslı ölçüde kayıp meydana gelme tehlikesinin varlığı halinde, hükmün kesinleşmesinden önce elden çıkarılabilir.
- Elden çıkarma kararı, soruşturma evresinde hâkim, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından verilir.
- Karar verilmeden önce eşyanın sahibi olan şüpheli, sanık veya ilgili diğer kişiler dinlenir; elden çıkarma kararı, kendilerine bildirilir.
- Elkonulan eşyanın değerinin muhafazası ve zarar görmemesi için gerekli tedbirler alınır.
- Elkonulan eşya, soruşturma evresinde Cumhuriyet Başsavcılığı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından, bakım ve gözetimiyle ilgili tedbirleri almak ve istendiğinde derhâl iade edilmek koşuluyla, muhafaza edilmek üzere, şüpheliye, sanığa veya diğer bir kişiye teslim edilebilir. Bu bırakma, teminat gösterilmesi koşuluna da bağlanabilir.
- Elkonulan eşya, delil olarak saklanmasına gerek kalmaması halinde, rayiç değerinin derhâl ödenmesi karşılığında, ilgiliye teslim edilebilir. Bu durumda müsadere kararının konusunu, ödenen rayiç değer oluşturur.
- İlgili Makale:
- 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) Tam Metin:
Ceza Muhakemesi Kanunu 132. Madde Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması Emsal Kararlar
Yargıtay 16. Ceza Dairesi E:2020/5012, K:2020/5735
- Ceza Muhakemesi Kanunu 132. Madde
- Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması
FETÖ/PDY silahlı terör örgütüne üye olma ve finans sağlama suçundan yürütülen soruşturma kapsamında 04.06.2016 tarihinde yapılan sorgusunu müteakip serbest bırakılan ve 15 Temmuz 2016 tarihinde yapılan darbe girişimi akabinde süreçteki beyanlarında alıkonulan yatı ile yurt dışına kaçtığını beyan eden, 22.07.2016 tarihinde hakkında çıkartılan yakalama kararı sonrasında, yurt dışından geldiği hava alanında 26.12.2018 tarihinde yakalanarak 28.12.2018 tarihinde tutuklanmasına karar verilen ve süreçte İstinaf incelemesinden geçerek kesinleşen karar ile etkin pişmanlık hükümleri uygulanmak sureti ile silahlı terör örgütüne üye olma suçundan mahkumiyetine dair verilen hapis cezasını infaz etmekte iken yürürlüğe giren 7188 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanarak temyiz başvurusunda bulunması üzerine de infazının durdurularak tahliyesine karar verilen sanığın, soruşturma aşamasında Kocaeli 2. Sulh Ceza Hakimliğinin 07.08.2016 tarih ve 2016/3205 değişik iş sayılı kararı ile el konulmasına karar verilen mal varlığı kapsamında, yabancı devlet bayrağı taşıması ve sicile kayıtlı olması nedeni ile Alaçatı Marinada bağlı olduğu ve seferden men kararının işlendiği ancak sicil kayıtlarında ABD bayrağında olması nedeniyle satışına engel bir tahkikat kaydının konulamadığı belirtilen ve 12.08.2016 tarihinde yapılan aramayı müteakip yetki belgesi verilen yabancı uyruklu yat kaptanınca rızaen teslim edilerek muhafaza altına alındığı ve akabinde Kocaeli 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 2016/3727 değişik iş sayılı 16.08.2016 tarihli kararı ile de sicile el koyma şerhi işlenemediğinden alıkonulmak sureti ile el konulmasına karar verilerek yediemine teslim edilen yatına yönelik; Kocaeli 2. Sulh Ceza Hakimliğinin 2016/3205 değişik iş sayılı karar ile konulan tedbirin kaldırılmasına dair Kocaeli 2. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 28.06.2019 tarihli ek karar sonrasında, sanık müdafii ile yediemin vekilinin başvurularına istinaden karar verilmesine yer olmadığına dair mahkemesince verilen 30.10.2019 tarihli ek karara yönelik sanık müdafiince yapılan itirazın, 5271 sayılı CMK’nın 325. maddesi de dikkate alınarak 7188 sayılı Kanun kapsamında dosyanın temyiz incelemesine gönderileceğinin belirtilmesi karşısında; 7188 sayılı Kanun kapsamında temyiz incelemesine gönderilen hükmün henüz kesinleşmediğinin kabulünde zorunluluk bulunduğundan, hükmün bir parçası olan yargılama gideri olarak kabul edilen yediemin ücretine ilişkin ödemenin henüz kesinleşmemiş hükümle birlikte değerlendirilmesi gerektiği, yargılama gideri kapsamında değerlendirilmemesi durumunda ise 5271 sayılı CMK’nın 141-144 maddeleri bağlamında davanın esasına ilişkin kesinleşmiş bir hükmün varlığının şart olduğu gözetilmeksizin esasen tali/nisbi yargılamayı da gerektiren işin esasının yazılı olduğu şekilde (ek karar/mercii kararı ile) çözümlenmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.
Yargıtay 19. Ceza Dairesi E:2016/641, K:2017/5085
- Ceza Muhakemesi Kanunu 132. Madde
- Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması
Yakacak nitelikte emval veren ağaç kesme suçundan sanık …’nun, 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 91/2-4, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 62/1. maddeleri uyarınca 5 ay hapis ve 10 gün adli para cezası ile cezalandırılmasına, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231/5. maddesi gereğince hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, aynı Kanun’un 231/8. maddesine göre 5 yıl denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulmasına, kaçak orman emvalinin müsaderesine dair Kastamonu 1. Sulh Ceza Mahkemesinin 26/02/2013 tarihli ve 2012/707 esas, 2013/50 sayılı kararını müteakip, katılan vekilince suçta kullanılan bir adet motorlu testerenin müsaderesine karar verilmesi talebinde bulunulması üzerine talebin kabulü ile muhafaza altına alınmış olan bir adet kesim motorunun müsadere edilmesine dair aynı mahkemenin 24.04.2013 tarihli ek kararının kesinleşmesi sonrasında müsadere kararına konu orman emvali ile suç aletinin muhafazasının güç olması ve bozulabilecek nitelikte olmaları nedeniyle 6831 sayılı Kanun’un 84. maddesi ile 5271 sayılı Kanun’un 132. maddeleri uyarınca satışlarına izin verilmesi için katılan Orman idaresi vekilinin talepte bulunması üzerine, müsadere kararı doğrultusunda işlem yapılması gerektiğinden bahisle talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin Kastamonu 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 26/08/2015 tarihli ve 2012/10 esas, 2013/21 sayılı ek kararına itiraz edilmesi üzerine, müsadere hükmünün açıklanması geri bırakılan cezai müeyyide içeren hüküm kapsamında bulunmadığı, müsadereye konu orman emvali ile suç aleti kesim motorunun satışına Cumhuriyet savcılığınca karar verilebileceği, ek kararda yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle itirazın reddine dair mercii Kastamonu Ağır Ceza Mahkemesinin 07/10/2015 tarihli ve 2015/625 değişik iş sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 21/01/2016 gün ve 14293 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 04/02/2016 gün ve KYB. 2016-35771 sayılı ihbarnamesi ile dairemize gönderilmekle okundu. Anılan ihbarnamede;
Yargıtay 7. Ceza Dairesinin 09/02/2012 tarihli ve 2009/9362 esas, 2012/3220 sayılı ilâmında belirtildiği üzere, hükmün müsadere ile ilgili kısmının dahi, açıklanması geri bırakılan sanık bakımından hukuki sonuç doğurmayan hükmün devamı niteliğinde olduğu, bu itibarla açıklanması geri bırakılan hükmün dışında mütalaa edilemeyecek ise de; müsadere konusu eşyanın niteliğine göre ayrım yapılması gerektiği bu bağlamda 5237 sayılı Kanun’un 54/4. maddesinde belirtilen üretimi, bulundurulması, kullanılması, taşınması, alım ve satımı suç oluşturan eşya niteliğini haiz olması halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmiş olsa dahi kasıtlı suç işlenmeksizin geçirilen denetim süresinin sonunda düşme kararı verildiği takdirde bahse konu suç eşyasının sanığa iadesinin mümkün olmayacağı, bu itibarla kesinleşmiş müsadere kararı gereğince işlem tesis edilmesi gerektiği, somut olayda ise müsaderesine karar verilen kaçak orman emvalinin Cumhuriyet savcılığınca satışına izin verilemeyeceği gözetilmeksizin, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla gereği görüşülüp düşünüldü;
Kamu davası açılarak mahkemeye intikal ettirilen suça konu emval hakkında Cumhuriyet Savcısının karar verme yetkisi bulunmaması karşısında, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden, Kastamonu Ağır Ceza Mahkemesinin 07/10/2015 tarihli ve 2015/625 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK’nın 309/4 maddesi uyarınca bozulmasına, müteakip işlemlerin mahkemesince yapılmasına, 31/05/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.