Ceza Hukukunda Müsadere ve Usulü (TCK 54-55. Madde)

Müsadere, başkaca suçların işlenmesini önlemek amacıyla, cezalandırılan hukuka aykırı fiillerden kaynaklandığı veya bunların işlenmesiyle ilgili olduğu için suç düşüncesini ve suçun çekiciliğini canlı tutan eşyaya, Devlet tarafından el konulmasıdır. Diğer bir tanımla müsadere, işlenen bir suç ile ilgili olarak belirli bazı eşya veya kazançların mülkiyetinin devlete geçmesidir. Bu anlamda suça ait izlerin yok edilmesi amacına gerçekten hizmet eden yegane güvenlik tedbiri müsaderedir. Burada dikkat edilmesi gereken hususlar;

• Sanığa ait eşyadan bahsedilmektedir. Mağdura ait eşya mağdura iade edilmelidir.
• Suçun delili niteliğindeki eşyalar müsadere edilmemelidir. Dosyada delil olarak saklanmalıdır.
• Eşya 3. kişide ise mutlaka eşya sahibi duruşmaya çağrılmalıdır.

Ceza hukukunda suç işleyen kişinin malvarlığının tümünün devlete geçirilmesi devlete aktarılması anlamına gelen “genel müsadere” suçluyla beraber onun ailesi üzerinde de etkili olup tüm aile fertlerinin zarar görmesine sebebiyet verdiğinden, yasaktır. Ceza hukukunda suçla ilgili belirli eşyaya ait mülkiyetin devlete aktarılması anlamına gelen “özel müsadere” kabul edilmektedir. Bu kapsamda, ancak bir kimsenin suçla bağlantılı bir eşyası veya kazancının müsaderesine karar verilebilecektir. Mağdura ait eşya, kendisine iade edilmelidir. Suçun delili niteliğindeki eşyalar, dosyada delil olarak saklanır. Son olarak eşya 3. kişiye aitse mutlaka eşya sahibi de duruşmaya çağrılmalıdır.

Yapılan yeni düzenleme ile getirilen değişiklik müsaderenin hukuki niteliğinin bir güvenlik tedbiri olduğu yönündedir. İşte bu nedenle, müsadereye hükmedilmesi için bir suçun işlenmesi zorunlu olmakla birlikte, bu suçtan dolayı bir kimsenin cezaya mahkum edilmesine gerek yoktur. Örneğin, suç işlenmesinde kullanılan tehlikeli eşya, bu kullanan fail çocuk veya akıl hastası olması nedeniyle cezalandırılmasa dahi, müsaderesine hükmedilebilir.

Kanun hükmü uyarınca, müsadereye tabi eşya iki temel kategori altında incelenebilir. Bunlar:

• Suçla ilgili eşya; yani suçun işlenmesinde kullanılan ya da suçun işlenmesine tahsis edilen veya suçtan meydana gelen yahut suçta kullanılmak üzere hazırlanan eşya (TCK m. 54/1)
• Üretimi, bulundurulması, kullanılması, taşınması, alım ve satımı suç oluşturan eşyadır. (TCK m. 54/4).

Nelerin eşya olduğu tartışmalı olmakla birlikte genel kabule göre maddi niteliği, belli bir ağırlığı, hacmi ve ekonomik değeri olan, üzerinde hakimiyet kurulabilen her türlü nesne eşya olarak kabul edilmektedir. Öte yandan, canlı varlıklardan hayvanlar eşya olarak nitelendirilirken canlı insan eşya sayılmaz. Bununla birlikte insan cesedi de eşya olarak kabul edilmektedir.

Eşya Müsaderesinin Şartları

Eşya müsaderesinden söz edebilmek için şu koşulların varlığı aranmaktadır:

• Müsadere edilecek eşyanın kasıtlı bir suçun işlenmesinde kullanılmış olması gerekir: Müsaderenin söz konusu olabilmesi için gerekli ilk şart, kasıtlı bir suçun işlenmesidir. Kural olarak suç işlenmeden, eşyanın müsaderesi mümkün değildir. Bu kasıt doğrudan olabileceği gibi, olası kast da olabilir. Ancak işlenen suç taksirli bir suç ise müsadere mümkün değildir.
• Eşya suçla irtibatlı olmalıdır: Müsadere edilecek eşya ya suçun işlenmesinde kullanılmalı, ya suçun işlenmesine tahsis edilmeli, ya suçtan meydana gelmeli, ya da suçun işlenmesi için hazırlanmış olması gerekmektedir. Kural olarak taşınması ve bulundurulması yasak olmayan eşyalar bu kapsamda değil ise müsaderesi mümkün değildir. Yine suçun konusu olan eşyanın, örneğin çalınan eşyanın müsaderesi mümkün değildir.
• Eşya iyi niyetli üçüncü kişilere ait olmamalıdır: Kasıtlı bir suçun işlenmesinde kullanılan eşya (örneğin hırsızlık yapmak için kullanılan maymuncuk, merdiven veya öldürmek yahut yaralamak için kullanılan silah, bıçak), iyi niyetli üçüncü kişilere ait olmamalıdır. Başka bir deyişle, kişinin suçun işlenmesine iştirak etmemesi, suçun işlenişinden haberdar olmaması durumunda, sahibi bulunduğu eşya bir suçun işlenmesinde kullanılmış olsa bile, müsadereye hükmedilemeyecektir. Buradaki iyi niyet Medeni Kanun anlamında iyi niyet değildir. Yargıtay yeni dönemki kararlarında, iyi niyeti, “malikin suç eşyasının suçta kullanacağı konusunda bilgisi ve rızasının olmaması” biçiminde anlamaktadır.
• Eşya müsaderesi hakkaniyete aykırı olmamalıdır: TCK m.54/3’te “müsaderede orantılılık” kuralı düzenlenmiştir. Bu maddeye göre işlenen suç ile, suçta kullanılan eşyanın müsaderesi arasında orantı bulunmalıdır. Bir diğer ifade ile, suçta kullanılan eşyanın müsaderesinin, işlenen suça göre ağır sonuçlar doğuracağı ve müsaderenin hakkaniyete aykırı olacağı anlaşılırsa, hakim tarafından müsadereye hükmedilmeyebilir.

Eş Değer Müsaderesi

Bazen suçun işlenmesinde kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen ya da suçtan meydana gelen eşyanın ortadan kaldırılması, elden çıkarılması veya tüketilmesi nedeniyle, müsadereye konu bu eşyaya el konulmamış, bu eşyanın ele geçirilmemiş olması mümkündür. Böyle durumlarda TCK m.54/2 hükmü uyarınca; müsadereye konu eşyanın, ortadan kaldırılması, elden çıkarılması, tüketilmesi veya başka bir surette müsaderesinin imkansız hale getirilmesi durumunda, bu eşyanın yerine değeri kadar para tutarının müsaderesine karar verilebilir. Buna eş değerin müsaderesi denilmektedir.

Burada müsadereye konu eşyaya el konulamamış veya merciine teslim edilememiştir. Örneğin, bir kimse plakasını söküp tanınmaz hale getirdiği bir araçla, bir kimseye çarparak ölüme neden olması durumunda, araç ele geçirilemediğinde, bu aracın değeri bilirkişi marifetiyle hesaplanarak, bu değer kadar tutarında bir meblağ kadar paranın müsaderesine karar verilebilir.

Kazanç Müsaderesi Nedir?

TCK m.55 yine bir güvenlik tedbiri olarak kazanç müsaderesine yer vermiştir. Kazanç müsaderesinin konusu, suçun işlenmesi ile elde edilen veya suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesi için sağlanan maddî menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazançlardır. Bu kapsamda kazanç müsaderesi dört şekilde karşımıza çıkmaktadır:

• Suçun işlenmesi ile elde edilen maddi menfaatler kazanç müsaderesine konu olabilir.
• Suçun konusunu oluşturan maddi menfaatler kazanç müsaderesine konu olabilir.
• Suçun işlenmesi için sağlanan maddî menfaatler kazanç müsaderesine konu olabilir.
• Suçun konusu olan veya suçun işlenmesiyle elde edilen veya suçun işlenmesi için temin edilen maddi menfaatlerin değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan her türlü ekonomik değer kazanç müsaderesine konu olabilir.

Ancak bu nitelikteki eşya hakkında bu fıkra hükmüne göre müsadere kararı verilebilmesi için maddî menfaatin suçun mağduruna iade edilememesi gerekir. Örneğin dolandırıcılık suçundan kişinin elde ettiği menfaat mağdura ait olduğundan müsadereye konu olmayacak ve ona iade edilecektir. Keza uyuşturucu madde ticareti yapmak suretiyle elde ettiği parasal değeri taşınmaza çevirmiş olması halinde bu taşınmazın müsaderesine hükmedilecektir.

Kazanç Müsaderesinin Şartları

• Kasıtlı bir suç işlenmelidir: İlk şart, kasıtlı bir suçun işlenmesidir. Bu husus TCK m.55’te açıkça yer almamasına karşın, müsaderenin hukuki niteliği ve maddede yer alan “suçun işlenmesi” ibaresinden anılan hususu çıkarmak mümkündür. İşlenen suç taksirli ise, kazanç müsaderesi kararı verilemez.
• Kazanç suçla bağlantılı olarak elde edilmelidir: Kazancın suçla bağlantılı olduğu kabul edilen haller;
  1. Suçun işlenmesi ile elde edilen maddi menfaatler,
  2. Suçun işlenmesi için sağlanan maddi menfaatler,
  3. Suçun konusunu oluşturan maddi menfaatler,
  4. Suçun işlenmesi ile elde edilen veya suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesi için sağlanan maddi menfaatlerin değerlendirilmesi ve dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazançlardır.
• Kazancın suç ile bağlantısının kurulabilmesi ve kanıtlanması gerekir: Burada dikkat edilmesi gereken husus, yargılanan suç ile bu eşyalar arasında bir bağlantının bulunması gerektiğidir. Yoksa daha önceden işlenen ve yargılama konusu olmayan bir suç ile bağlantısı olduğu iddia edilen maddi menfaatlerin ya da ekonomik kazançların kazanç müsaderesine tabi tutulması söz konusu değildir.
• Elde edilen maddi menfaat veya ekonomik kazançların iyiniyetli üçüncü kişilere ait olmaması yahut mağduruna iade edilmemiş olması gerekir: Müsadere konusu eşya veya maddî menfaatlere el konulamadığı veya bunların merciine teslim edilmediği hâllerde, bunların karşılığını oluşturan değerlerin müsaderesine hükmedilir. Aynı şekilde Kazanç müsaderesinin düzenlendiği 55. maddeye göre bu madde kapsamına giren eşyayı sonradan iktisap eden kişinin Medeni Kanun’un iyiniyetin korunmasına dair hükümlerinden istifade edemiyor olması halinde söz konusu eşyanın müsaderesi mümkün olabilecektir.

Kaim Değer Müsaderesi

Suçun işlenmesi ile elde edilen veya suçun konusunu oluşturan veya suçun işlenmesi için sağlanan menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi ile ortaya çıkan ekonomik kazançlar, failin veya iyiniyetli olmayan kimselerin elinde ise müsadere kararı verilir. Ancak maddi menfaatler veya ekonomik kazançların elden çıkarılması veya saklanması gibi nedenlerle bunlara el konulamadığı veya teslim edilmediği hallerde bunların karşılığının müsadere edilmesi hususu gündeme gelmektedir.

Müsadere konusu maddi menfaat veya ekonomik kazancın, harcama, imha ve tüketme gibi failin elinde olan nedenlerle yahut ekonomik kazancın yanma, hırsızlık, kaybolma gibi failin elinde olmayan nedenlerle elden çıkması ve yeniden ele geçirilmesinin mümkün olmaması halinde, bu menfaat veya kazancın yerine, mahkemece menfaat ve kazancın özellikleri belirlenerek, gerektiğinde bilirkişi aracılığıyla, belli bir miktar para belirlenip, anılan kaim değerin müsaderesine karar verilir.

Kaçakçılık Kanununa Göre Müsadere

5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun 13. Maddesine göre, bu kanunda tanımlanan suçlarla ilgili olarak eşya ve kazanç müsaderesini düzenleyen TCK m.54 ve TCK m.55 hükümlerine gidilebilir. Buna göre; iyi niyetli üçüncü kişilere ait olmamak koşuluyla kasıtlı bir suçun işlenmesinde kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen ya da suçtan meydana gelen eşya müsadere edilecektir. Kaçakçılık Kanunu ile ilgili eylemlerde de itibari değer müsaderesi, üçüncü kişi hakkının korunması ve kısmi müsadere mümkündür.

Bununla birlikte Kaçakçılık Kanununa göre, kaçak eşya taşımasında bilerek kullanılan veya kullanılmaya teşebbüs edilen her türlü taşıma aracının müsadere edilebilmesi için aşağıdaki koşulların birinin gerçekleşmesi gerekmektedir:

• Kaçak eşyanın, suçun işlenmesini kolaylaştıracak veya fiilin ortaya çıkmasını engelleyecek şekilde özel olarak hazırlanmış gizli tertibat içerisinde saklanmış veya taşınmış olması.
• Kaçak eşyanın, taşıma aracı yüküne göre miktar veya hacim bakımından tamamını veya ağırlıklı bölümünü oluşturması veya naklinin, bu aracın kullanılmasını gerekli kılması.
• Taşıma aracındaki kaçak eşyanın, Türkiye’ye girmesi veya Türkiye’den çıkması yasak veya toplum veya çevre sağlığı açısından zararlı maddelerden olması.

Burada sayılan hareketler seçimlik hareketlidir. Yani bunlardan birinin gerçekleşmesi müsadereye karar verilebilmesi için yeterlidir.

Müsadere Usulü

Müsadere bir güvenlik tedbiri olduğundan koruma tedbirlerinden ayrı olarak ancak mahkeme kararı ile hükmolunabilir. Hakim veya Cumhuriyet Savcısı kararıyla, müsadereye karar verilmesi mümkün değildir. Ayrıca bu kararı ceza hakimi verecektir. Hukuk hakiminin müsadereye konu eşya hakkında karar verme yetkisi bulunmamaktadır. Müsadere istemini, iddianame ile savcı yapar. İddianamede bu hususta bir açıklık yoksa ek savunma ile müsadere yapılabilir. Genellikle mahkumiyet kararı ile birlikte müsadere kararı verilir. Sanık hakkında beraat veya düşme kararı verilirse müsadere kararı verilemez, eşya iade edilmesi gereklidir.

Müsadere usulü CMK m.256-259 arası hükümlerde düzenlenmektedir. Bu düzenlemeye göre; müsadere kararı verilmesi gereken hâllerde, kamu davası açılmamış veya kamu davası açılmış olup da esasla beraber bir karar verilmemişse; karar verilmesi için, Cumhuriyet savcısı veya katılan, davayı görmeye yetkili mahkemeye başvurabilir. Kamu davası açılmış olup da iade edilmesi gereken eşya veya malvarlığı değerleri ile ilgili olarak esasla birlikte bir karar verilmemiş olması durumunda, mahkemece re’sen veya ilgililerin istemi üzerine bunların iadesine karar verilir. Bu duruma ilişkin verilmesi gereken kararlar, duruşmalı olarak verilir.

Müsadere veya iade olunacak eşya veya diğer malvarlığı değerleri üzerinde hakkı olan kimseler de duruşmaya çağrılır. Bu kişiler, sanığın sahip olduğu hakları kullanabilirler. Çağrıya uymamaları, işlemin ertelenmesine neden olmaz ve hükmün verilmesini engellemez. Mahkemece verilecek hükümlere karşı Cumhuriyet savcısı, katılan ve Müsadere veya iade olunacak eşya veya diğer malvarlığı değerleri üzerinde hakkı olan kimseler için istinaf yolu açıktır. Öte yandan, suç konusu olmayıp sadece müsadereye tâbi bulunan eşyanın müsaderesine sulh ceza hâkimi tarafından duruşma yapılmaksızın karar verilir. Müsadere konusunda karar vermeye görevli ve yetkili mahkeme, asıl suç için görevli ve yetkili mahkemedir.

Müsaderede Zamanaşımı

Suçun işlenmesinde kullanılan, suçun işlenmesine tahsis edilen suçtan meydana gelen ya da suçun işlenmesi için hazırlanan eşyanın müsaderesi zamanaşımı, asıl fiil için öngörülen zamanaşımı süresi kadardır. Durma ve kesilme nedenleri de asıl suça göre belirlenecektir.

Üretimi, bulundurulması, kullanılması, taşınması, alım ve satımı suç oluşturan eşyanın müsaderesi konusunda ise, herhangi bir zamanaşımı yoktur. Bu eşyalar her zaman müsadere olunabilir.

Müsaderenin yerine getirilmesi zamanaşımı ise, TCK m.70’te düzenlenmiştir. Anılan maddeye göre, müsadereye ilişkin hükümler, hükmün kesinleşmesinden itibaren 20 yıl geçtikten sonra artık infaz edilemez. Burada müsadere zamanaşımından anlaşılması gereken, dava zamanaşımı değil; kesin hükümle birlikte müsadere edilme kararıdır.

Müsadere Yargıtay Kararları

Yargıtay Ceza Genel Kurulu 16/01/2018 tarih ve 2017/7-967 E.- 2018/3 K. Sayılı karar

• Müsadere
• TCK 54. Madde
• Özet: Eşya elde yoksa, kaim değerinin müsadere edilmesi gerekir.

“…Sanığın yetkilisi olduğu şirkete ait iş yerinde katılan Kurum yetkilisi ile Maliye vergi denetmeni ve yoklama memuru tarafından yapılan denetimde 31.777 adet (şişe) bandrolsüz içkinin tespit edilerek ele geçirildiği anlaşılmakla; ithal edilecek alkollü içkilere yurt dışı üretim mahallinde (gümrük hattını geçmeden önce serbest bölgede ve antrepoda da bandrol yapıştırılması mümkündür) ya da ithal edilen alkollü içkiler gümrük hattını geçtikten sonra yetkili firma tarafından İstanbul, İzmir ve Mersin illerinde kurulacak tesislerde ürünler üzerine bandrollerin yapıştırılmasının gerekmesi, ithal edilen alkollü içkilerin satışı aşamasında ürün üzerine bandrol yapıştırılmasına imkân veren yasal bir düzenlemenin bulunmaması ve 4733 sayılı Kanun’un 5752 sayılı Kanun’un 3. maddesiyle değişik 8. maddesinin dördüncü fıkrasında ambalajlarında bandrol bulunmayan ürünleri ticari amaçla bulundurmanın ve satışa arz etmenin suç olarak düzenlenmiş olması hususları birlikte değerlendirildiğinde, bandrolsüz alkollü içkilerin ticari amaçla bulundurulduğu ve satışa arz edildiği sabit olan, 5607 sayılı Kanun kapsamında kaçak eşya niteliğindeki suça konu eşyanın müsadere koşullarının oluştuğu, bu hususta karar verilebilmesi için başkaca bir inceleme ve araştırma yapılması gerekmediğinden usul ekonomisi de gözetilerek Ceza Genel Kurulunca müsadere kararı verilebileceği kabul edilmelidir.

Bu itibarla, yerel mahkeme direnme hükmünün, suça konu eşyanın müsaderesi yerine sahibine iadesine karar verilmesi isabetsizliğinden bozulmasına, ancak yeniden yargılama gerektirmeyen bu konuda, 1412 sayılı CMUK’nun, 5320 sayılı Kanunun 8. maddesi uyarınca karar tarihi itibarıyla uygulanması gereken 322. maddesine göre karar verilmesi mümkün olduğundan, yediemin sıfatıyla sanığa teslim edilen 31.770 adet alkollü içki ile adli emanette kayıtlı 6 adet alkollü içkinin 5607 sayılı Kanunun 13/1. maddesi delaletiyle TCK’ nun 54/1. maddesi uyarınca müsaderesine, sanığın yediemin sıfatıyla kendisine teslim edilen 31.770 adet alkollü içkiyi teslim edememesi hâlinde ise, nezdinde bulundurduğu müsadereye konu eşyanın karşılığını oluşturan tutarın, kesin teminat mektubu alındığı da göz önünde bulundurularak 5607 sayılı Kanunun 13/1. maddesi delaletiyle TCK’nun 55/2. maddeleri uyarınca müsaderesine karar verilmelidir.”

---

Yargıtay 6. Ceza Dairesi 02.07.2020 tarihli 2019/700 E.-2020/2534 K. Sayılı Karar

• Müsadere
• TCK 54. Madde

“… Sanık M.A. hakkında kazanç müsaderesine ilişkin hükmün incelenmesinde; Dairemizin 12/02/2014 tarih, 2013/23089 Esas- 2014-1981 karar sayılı bozma ilamında TCK’nin 55. maddesinde düzenlenen kazanç müsaderesi hususunda ayrıntılı açıklamanın yapıldığı, bozma ilamı doğrultusunda sanık hakkında Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığından (MASAK) bilirkişi raporu aldırıldığı, ilgili raporun 77. Sayfasında kazanç müsaderesine konu taşınmazlardan Gölbaşı … Mahallesi … Ada … Parselde bulunan 1056 metrekare yüzölçümlü taşınmazdaki 67/1056 oranında 3 ayrı hissenin sanık tarafından 26/09/2006 tarihinde satın alındığı, 79. numaralı sayfada belirtilen tablodaki verilere göre bu hisselerden bir tanesinin 24/01/2007 tarihinde sanık tarafından satışının yapıldığı, 80. sayfada yer alan sanık adına halen kayıtlı bulunan taşınmazlar arasında ise … Ada … Parsel numaralı aynı yüzölçümünde (67/1056) kat mülkiyeti tesis edilen 2 ayrı taşınmaz kaydının bulunduğu, adı geçen raporun 81 numaralı sayfasında ise kararda bahsi geçen “Satış yolu ile 26/09/2006 tarihinde edinilen Gölbaşı … Mahallesi … Ada … Parselde bulunan 1056 metrekare yüzölçümlü taşınmazdaki 67/1056 hissenin” TAKBİS’de yapılan sorgulama bilgileri ile eşleştirilemediğinin belirtildiği, bu haliyle bozma sonrası eşleştirmesi yapılamayan Gölbaşı … Mahallesi … Ada … Parselde bulunan 1056 metrekare yüzölçümlü taşınmazdaki 67/1056 oranındaki iki ayrı hissenin, 29/01/2008 tarihinde kat mülkiyeti tesis edilen … Ada 26 parsel numaralı taşınmazdaki iki ayrı bağımsız bölümle aynı taşınmaz olup olmadığının ilgili tapu sicil müdürlüğünden tedavüle ilişkin tüm kayıtlar getirilmek suretiyle tespiti ile oluşan tereddüt giderildikten sonra, sonucuna göre sanık hakkında kazanç müsaderesine ilişkin hususun bir bütün halinde değerlendirilmesi gerektiği gözetilmeyerek, yazılı şekilde hüküm kurulması…”

---

Yargıtay 18. Ceza Dairesi 17.02.2020 tarihli 2019/22137 E.-2020/4495 K. Sayılı Karar

• Müsadere
• TCK 54. Madde

“…AİHM Calabro-İtalya kararında “Gizli ajanın ifadeleri, başvuranın mahkumiyetinde belirleyici faktör olmamıştır. Buna ek olarak başvurana yargılama aşamasında, soruşturmada görev alan polis memurlarını sorgulama, polis operasyonunun niteliği ve kullanılan usulleri netleştirme fırsatı vermiştir. Bu nedenle adil yargılama hakkı ihlal edilmemiştir” sonucuna ulaşmıştır. (Başvuru No:58895/0011 Mart 2002)

Ayrıca bir suç işlendiğini öğrenen kolluk görevlilerinin, gecikmeksizin durumu Cumhuriyet Savcısına bildirerek şüphelilerin yakalanması ve suç delillerinin elde edilmesini temin amacıyla CMK’nın 116 ve devamı maddeleri uyarınca usulüne uygun arama kararı alarak işlem yapması gerektiği, CMK’nın 119. maddesi uyarınca konutta yapılacak aramanın ancak hakim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile yapılabileceği, CMK’nın 123. maddesi uyarınca, ispat aracı olarak yararlı görülen ya da eşya veya kazanç müsaderesinin konusunu oluşturan malvarlığı değerlerinin, muhafaza altına alınabileceği, yanında bulunduran kişinin rızasıyla teslim etmediği bu tür eşyaya ise elkonulabileceği, CMK’nın 127. maddesinde ise, hâkim kararı üzerine veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının, Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı hallerde ise kolluk amirinin yazılı emri ile kolluk görevlilerinin, elkoyma işlemini gerçekleştirebileceği, hâkim kararı olmaksızın yapılan elkoyma işleminin, yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulması gerektiği, hâkimin, kararını elkoymadan itibaren kırksekiz saat içinde açıklaması; aksi hâlde elkoymanın kendiliğinden kalkacağı düzenlenmiştir.

Somut olayda yukarıda sözü edilen yasal düzenlemelere aykırı şekilde kolluk görevlilerinin gelen ihbar üzerine, Cumhuriyet savcısının CMK’nın 160 vd. maddelerine göre yaptığı yazılı veya sözlü bir görevlendirme bulunmaksızın, ihbara konu cep telefonu aranarak fuhuş pazarlığı yapıldığı, iki kolluk görevlisinin müşteri olarak sanıkla suçta kullandığı araçta buluşulduğu, önceden seri numarası alınmış parayı temyize gelmeyen diğer sanık …’e verdikten sonra polislerin kimliğini açıkladığı, ardından kolluk görevlileri tarafından olay tespit tutanağında yazılı delillere el konulduğu, araçta bulunan sanık ve mağdurların kimlik tespitleri yapıldıktan sonra konu ile ilgili Cumhuriyet savcısına bilgi verilerek, mağdurların ifadesinin alınması, şüphelilerin gözaltına alınması, el konulan suç unsurları ile tahkikat evrakının mevcutlu olarak gönderilmesi talimatı alındığı, daha sonra Sulh Ceza Hakimliğinden, elde edilen delillerin rızaen teslim edildiğine dair tutanakta bir ibare bulunmamasına rağmen, CMK’nın 127. maddesi uyarınca el koyma kararı alındığı anlaşılmıştır.

Olay kapsamında yapılan işlemlerin arama ve el koyma niteliğinde olduğu, bu işlemlerin CMK’nın 116 vd. ile 123 ve 127. maddelerine aykırı olduğu, bu nedenle elde edilen delillerin de hukuka aykırı yöntemle elde edilmiş delil niteliğinde bulunduğunun anlaşıldığı, yine mağdurların kolluk ifadelerine de yukarıda sözü edilen açıklamalar nazara alındığında, Cumhuriyet savcısının CMK’nın 160 vd. maddelerine göre yaptığı yazılı veya sözlü bir görevlendirme bulunmaksızın yapılan işlemlerle sonucu ulaşıldığından, bu ifadelere de itibar edilemeyeceği, kaldı ki mağdurların tercüman bulundurulmadan alınan kolluk ifadelerinden sonra dosyada bilgi sahibi olarak ifadesi alınan …’nın mahkemeye sunduğu tercümeli dilekçesinde de, yeteri kadar Türkçe bilmeden alınan ifadesini kabul etmediği, okuyup anlamadan kolluk görevlilerinin baskısıyla imzaladığını beyan etmesi karşısında, bu ifadenin de mahkumiyete esas teşkil edecek nitelikte bulunmadığı, diğer mağdur Dildora Khazratkulova’nın mahkeme aşamasında ifadesine başvurulmadığı, dolayısıyla sanığın üzerine atılı fuhuş suçunu işlediğine ilişkin, hukuka uygun yöntemlerle elde edilmiş delil bulunmadığının anlaşılması karşısında, sanığın beraati yerine mahkumiyetine karar verilmesi…”