Avukat Tarafından Temsil Edilen Kişi

Avukat tarafından temsil edilen kişiye “müvekkil” denir. Temsil ile vekalet ilişkisi birbirine benzerdir. Halk arasında aynı durumu ifade etmek için kullanılır. Avukatlar, hukuki konularda danışmanlık ve temsil hizmeti veren, yasal nitelikleri olan kişilerdir. Avukatlar, kanunen tanımlanmış haklarını ve yükümlülüklerini yerine getirmek isteyen veya hukuki bir sorunu olan kişileri temsil ederler. Bir avukat tarafından temsil edilen kişi, genellikle bir dava veya hukuki bir sorunla karşı karşıya olan bir birey, kuruluş veya şirkettir. Avukatlar, müvekkillerinin haklarını savunmak ve yasal prosedürleri takip etmek için çalışırlar. Avukatlar ayrıca müvekkillerine hukuki danışmanlık hizmeti verir ve sözleşmeler, işlemler ve diğer yasal belgeler üzerinde çalışırlar.

Avukat: her türlü hukuki sorun ve anlaşmazlıkların, adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesi ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasında, yargı organlarına, kişilere, kurum ve kuruluşlara yardım etmek için hukuki bilgi ve tecrübelerini, adaletin hizmetine tahsis eden ve kamu hizmeti ifa eden serbest meslek mensubudur. Avukat tarafından temsil edilen kişi kimdir veya avukat tarafından temsil edilen kişiye ne denir sorularının yanıtları günümüzde hala sıklıkla arandığından Kadim Hukuk ve Danışmanlık olarak sizleri bu hususta aydınlatmak istiyoruz.

Avukat Tarafından Temsil Edilen Kişiye Ne Denir?

Avukat tarafından temsil edilen kişiye “Müvekkil” denilmektedir. Müvekkil, “Birini kendine vekil olarak seçen kimse” olarak da tanımlanmaktadır. “Vekalet” yerine “temsil” ifadesinin kullanıldığına sıklıkla rastlanılmaktadır. “Temsil” kelimesi, günlük yaşamda vekalet ilişkilerini de içerecek bir genişlikte kullanılmasına karşın “temsil” ve “vekalet” birbirlerinden farklı kavramlardır. Kısaca ifade etmek gerekirse, “Vekil, bir vekalet sözleşmesi çerçevesinde başkasının nam ve hesabına hareket eden kimse iken, “temsil”in varlığından söz edebilmek için taraflar arasında mutlaka bir sözleşme bulunması gerekmez; “temsil” tek taraflı bir hukuki işlemdir ve etkisini sadece dış ilişkilerde gösterir. Bununla birlikte, vekalet sözleşmesinde vekil, sözleşmede belirtilen işi yapmakla yükümlü iken, temsil yetkisinin verilmesi temsilciyi böyle bir yükümlülük altına sokmamaktadır. Görüldüğü üzere “temsil” ve “vekalet” birbirinden farklı kavramlar olup, doğru kullanım biçiminin “vekalet” olması gerekir.

“Müvekkil” tabirinin kullanımına, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun çeşitli maddelerinde de rastlamak mümkündür. Örneğin, Avukatlık Kanunu m. 171, “Vekaletnamede, bunun düzenlendiği tarihten sonra açılacak veya takip edilecek bütün dava ve işlerde vekalete ve başkasını tevkile genel şekilde yetki verilmişse, avukat, bu tarihten sonraki dava ve işlerde müvekkilinden ayrıca vekalet almaya lüzum kalmaksızın işi başka bir avukatla birlikte veya başka bir avukata vererek takip ettirebilir” şeklindedir.  HMK m. 74 ve m. 82 ile CMK m. 130’da da “müvekkil” ifadesi kullanılmaktadır. Uygulamada, “müvekkil” tabiri yerine “vekil eden” ifadesinin kullanıldığına da sıkça rastlanmaktadır. 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun çeşitli maddelerinde müvekkil için “iş sahibi” ifadesinin kullanıldığı da görülmektedir. Örneğin, Avukatlık Kanunu m. 164/son, “Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücreti avukata aittir. Bu ücret, iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez” şeklindedir.

Avukata Vekalet Veren Kişiye Ne Denir ?

Neden Avukat Tutmak Gerekir?

1136 sayılı Avukatlık Kanunu m.1’e göre, avukat, yargının kurucu unsurlarından olan bağımsız savunmayı serbestçe temsil eder. Kanunun 2. maddesine göre avukatlığın amacı, hukuki münasabetlerin düzenlenmesini, her türlü hukuki mesele ve anlaşmazlıkların adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesini ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasını her derecede yargı organları, hakemler, resmi ve özel kişi, kurul ve kurumlar nezdinde sağlamak olup, avukat bu amaçla hukuki bilgi ve tecrübelerini adalet hizmetine ve kişilerin yararlanmasına tahsis eder.

Yargı organları, emniyet makamları, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüsleri, özel ve kamuya ait bankalar, noterler, sigorta şirketleri ve vakıflar avukatlara görevlerinin yerine getirilmesinde yardımcı olmak zorundadır. Kanunlarındaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu kurumlar avukatın gerek duyduğu bilgi ve belgeleri incelemesine sunmakla yükümlüdür. Bu belgelerden örnek alınması vekaletname ibrazına bağlıdır. Derdest davalarda müzekkereler duruşma günü beklenmeksizin mahkemeden alınabilir.

Gerek hukuki uyuşmazlık ortaya çıkmadan önce önleyici hukuk hizmeti almak gerekse uyuşmazlık ortaya çıktıktan sonra dava sürecinde uzman bir avukatın desteğini almak, uyuşmazlığın ortaya çıkmasının önlenmesini yahut ortaya çıkan uyuşmazlığın haklarınızın en doğru şekilde savunulması sebebiyle lehinize çözümlenmesini sağlayacağından yararınıza olacaktır.

Avukatla Temsil Zorunlu Mudur?

Avukatlar, müvekkillerinin yasal haklarını ve çıkarlarını savunmak için temsil görevini üstlenirler. Bu nedenle, avukat tarafından temsil edilen kişi, hukuki bir sorun veya dava ile karşı karşıya olan kişi veya kuruluş olabilir. Örneğin, bir kişi bir suçlama veya suçlamalarla karşı karşıya kaldığında, bir avukat tarafından temsil edilmesi gerekebilir. Bu avukat, müvekkilinin savunmasını üstlenir ve mahkemede onun adına konuşur.

Medeni yargılama hukukumuzda, avukatla temsil zorunluluğuna ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Başka bir ifadeyle, taraf, davasını açmak ve yürütmek için kendisine bir avukat atamak zorunda değildir. Dava ikamesine ehil olan; yani taraf ve dava ehliyetine sahip her kimse, davasını bizzat takip etmeye de ehildir.

Tarafın davasını bir vekil ile yürütmesi ihtiyaridir. Ancak taraf, davasını bir vekil vasıtası ile takip etmek ister ise, bu kişinin kural olarak baroya kayıtlı bir avukat olması gerekmektedir. Bu durumda kural olarak, baroya kayıtlı avukatların dışındaki kimselerin davaya vekalet ehliyetlerinden de bahsedilemeyecektir ve bu durum, dava şartlarından olduğundan bu şartın yokluğu, davanın usulden reddini gerektirmektedir.

Avukat ve Müvekkil Arasındaki Sözleşme 

Vekalet sözleşmesi, vekilin sözleşme ile yüklendiği işi yönetmeyi ya da hizmet ifasını borçlandığı ve bu iş görmenin kanun hükümleriyle düzenlenen akitlerden herhangi birisinin konusuna girmediği, buna karşılık ancak sözleşme veya teamül olan durumlarda ücrete hak kazandığı iş görme borcu doğuran bir sözleşmedir. Vekalet Sözleşmesinin konusu Türk Borçlar Kanunu’nun 502. maddesinin birinci fıkrasında; “işin görülmesi veya bir işlemin yapılması” olarak belirlenmiştir. Bu maddede belirtilen iş görme edimi maddi fiillerle ilgili olabileceği gibi, hukuki işlemlerle veya hukuki işlem benzeri fillerle ilgili de olabilir. İş görme; olumsuz fiilleri kapsamaz.

Ayrıca, iş görmenin kapsamına, şahsa sıkı sıkıya bağlı olan hakların kullanılması veya yükümlülüklerin yerine getirilmesi girmez. Örneğin, nişanlanma, evlenme, vasiyetname düzenleme, evlilik dışı çocuğu tanıma için yapılan irade açıklamaları ile haksız fiiller bu kapsamda olmayıp, bunlar için temsil söz konusu olmaz.

Avukatlık sözleşmeleri  kural olarak, müvekkil tarafından avukata temsil yetkisinin verilmesini gerektirir. Özellikle dava ve icra takibi işlerinin yürütülmesi için gerek Avukatlık Kanunu, gerekse Avukatlık Kanunu Yönetmeliği (18 ve 19. maddeleri) gereği belli bir biçimde hazırlanması gereken vekaletnamenin verilmesi zorunlu kılınmaktadır. Vekaletname verilmesi, avukatlık sözleşmesinin varlığına karine teşkil edebileceği gibi, avukatın yapabileceği tüm işler için vekaletname gerekli ve zorunlu da değildir. Taraflar arasında sözleşme bulunduğu halde vekaletname verilmemiş olabilir. Ancak taraflar arasındaki sözleşmeye göre vekaletname verilmesi gerekmesine rağmen vekaletnamenin verilmemesi halinde, avukatın haksız azline ilişkin Avukatlık Kanunu’nun 174. maddesi uygulama alanı bulabilecektir.

Müvekkilin Ücret Ödeme Yükümlülüğü 

Avukatlık (vekalet) sözleşmelerinde Avukatlık Kanunu’nun 164. maddesine göre; “Avukatlık asgari ücret tarifesi altında vekalet ücreti kararlaştırılamaz. Ücretsiz dava alınması halinde, durum baro yönetim kuruluna bildirilir.” Buna göre, avukatlık vekalet sözleşmelerinde kural olarak asgari ücret tarifesinin altında vekalet ücreti kararlaştırılamaz. Ancak Avukatlık Vekalet Sözleşmesi dışında kalan vekilin sözleşme gereğince yerine getireceği faaliyetin ücretsiz olarak yapılması durumunda sözleşme eksik iki taraflıdır”.

Vekâlet sözleşmesi, iş görme borcu doğuran ve kural olarak şekle bağlı olmayan rızai bir sözleşmedir. Sözleşmelerin kurulması hakkındaki genel hükümler, kural olarak vekalet sözleşmesine de uygulanırlar. Vekalet sözleşmesi, müvekkilin zımni kabulüyle de kurulabilir. İşin görülmesi resmi sıfatı gereği olan kişiler, örneğin, adli yardım dolayısıyla mahkemece tayin edilen avukatlar, noterler, bir anonim ortaklık yönetim kurulundaki kamu tüzelkişilerinin temsilcileri, mahkemenin tayin ettiği bilirkişiler gösterilebilir.