Alkollü Araç Kullanma Cezası

Alkollü araç kullanmanın cezası; 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 48/5 maddesi gereğince para cezası ile cezalandırılır, aracı trafikten men edilir ve sürücü belgesi (6) ay süreyle Trafik Polisince geri alınır. Yani Karayolları Trafik Kanunu 48’e göre ilk kez alkollü araç kullanma cezası 2023 yılında gelen güncelleme ile 4.064 TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca alkollü araç kullanma cezası olarak aracın trafikten menedilirken sürücü belgene ise 6 aylığına el konulur ve 20 ceza puanı kazanırsın. Bu durumda ilk alkollü araç kullanma cezasını 15 gün içinde ödersen mevcut fiyat üzerinden %25 indirim uygulanır ve 2023 alkollü araç kullanma cezası 3.048 TL’ye düşer. 

Sürücünün alkol miktarı tespiti, alkolmetre ile yapılan test sonucuna göre belirlenir. Şayet sürücü alkolmetreyi üflemezse kan testine gönderilir. Ülkemizde ticari araç sürücüleri ve kamu hizmetinde çalışan sürücülerin alkollü olarak trafiğe çıkmaları tümüyle yasaklanmış, diğer sürücüler içinse yasal sınır olarak bir litre kanda yarım gram alkole eşit olan, 0.50 Promil belirlenmiştir. Yani alkollü araç kullanmanın cezası;

• 1. defa alkollü araç kullanırsa: 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 48/5 maddesi gereğince para cezası ile cezalandırılır, aracı trafikten men edilir ve sürücü belgesi (6) ay süreyle Trafik Polisince geri alınır.
• 2. defa alkollü araç kullanırsa: Aynı sürücü aynı suçu işlerse; yine Kanun’un ilgili maddesi gereğince para cezası ile cezalandırılır, aracı trafikten men edilir ve sürücü belgesi (2) yıl süreyle Trafik Polisi’nce geri alınır.
• 3. defa alkollü araç kullanırsa: Aynı sürücü üçüncü kez alkollü olarak araç kullanırken tespit edilirse, kanunun ilgili maddesinde belirtildiği şekilde para cezası ile cezalandırılır, aracı trafikten men edilir ve sürücü belgesi (5) yıl süreyle Trafik Polisi’nce geri alınır. Ayrıca (6) aydan az olmamak üzere hafif hapis cezası uygulanılır. (5) yıl süreyle geri alınan sürücü belgesi sahipleri, 5. yılın sonunda, psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri muayenesi sonrasında durumu uygun olanlara belgeleri iade edilir.

Bu yazımızda, “Alkollü araç kullanma sınırı nedir?” ve “Alkollü araç kullanma cezası nedir” gibi tarafımıza sıkça sorulan sorulara cevap vereceğiz. Alkollü araç kullanmak suç olmakla birlikte sizin ve ailenizin de hayatını tehlikeye sokar. Bu nedenle alkollü araç kullanmakta kaçınmanız önemle rica olunur.

Alkollü Araç Kullanma Nedir?

Karayolları Trafik Kanunu’na göre ilk kez alkollü araç kullanma cezası 2023 yılında gelen güncelleme ile 4.064 TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca alkollü araç kullanma cezası olarak aracın trafikten menedilirken sürücü belgene ise 6 aylığına el konulur ve 20 ceza puanı kazanırsın. Bu durumda ilk alkollü araç kullanma cezasını 15 gün içinde ödersen mevcut fiyat üzerinden %25 indirim uygulanır ve 2023 alkollü araç kullanma cezası 3.048 TL’ye düşer. 2023 yılının indirimli alkollü araç kullanma cezaları şu şekilde:

• İlk Kez Alkollü Araç Kullanma Cezası: 3.048 TL

• 2. Kez Alkollü Araç Kullanma Cezası: 3.822 TL

• 3. Kez Alkollü Araç Kullanma Cezası: 6.142,5 TL

Alkollü araç kullanma cezası 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin etkili altında araç sürme yasağı ile birlikte düzenlenmiştir. Söz konusu 48. Maddeye göre kişilerin bu maddeleri kullanıp kullanmadığını tespit etmek için kolluk bazı teknik araçlar kullanır. Genellikle rutin kontroller sırasında ya da bir şüphenin oluşmasıyla alkolmetre ile ölçüm yapılabilir. Alkolmetre yoksa da alkol test raporu (Sürücünün durumunun kaydedildiği bir rapordur.) düzenlenebilir. Kolluk görevlilerinin (trafik polisi, jandarma gibi) alkolmetre ile yaptıkları ölçümde kandaki alkol miktarını belirten ‘promil’ değeri ortaya çıkıyor. Promil değerlerinin kişinin davranışları üzerindeki etkisine bakacak olursak;

• 0.2 Promil: Ruh hali değişir, davranışlardaki kontrol de azalmaya başlar.
• 0.5 Promil: Dikkat azalır, koordinasyon bozukluğu başlar ve bir rehavet oluşur. Yasal sınır da 0.5 promildir.
• 0.8 Promil: Koordinasyon ve algıda belirgin davranış bozuklukları oluşur, kişi davranışlarını ve tepkisini kontrol etmekte zorlanır.
• 1.0 Promil: Sarhoşluk belirtileri gözle görülür şekilde vardır, kişi kendisini rencide edecek davranışlarda bulunabilir ayrıca ruh halinde de gelgitler oluşmaya başlar.
• 1.5 Promil: Kişi gözle görülür şekilde dengesini sağlayamaz; ayakta durmakta, yürümede, konuşmada zorlanır.
• 2.0 Promil: Ağrı ve fiziksel hassasiyet azalır aynı zamanda da duygusal tutarsızlıklar artar.
• 3 Promil: Reflekslerde azalma oluşur, kişinin bilincinde bulanıklık hatta kişide bilinç kaybı görülür.

Ölçüm ya da gözlem sırasında 0.5 promil yasal sınırı oluşturur. Eğer bunun üzerinde bir ölçüm yapılırsa kişi hakkında cezai işlemler uygulanır.

Alkollü Araç Kullanma Cezası

Karayolları Trafik Kanunu’na göre ilk kez alkollü araç kullanma cezası 2023 yılında gelen güncelleme ile 4.064 TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca alkollü araç kullanma cezası olarak aracın trafikten menedilirken sürücü belgene ise 6 aylığına el konulur ve 20 ceza puanı kazanırsın. Bu durumda ilk alkollü araç kullanma cezasını 15 gün içinde ödersen mevcut fiyat üzerinden %25 indirim uygulanır ve 2023 alkollü araç kullanma cezası 3.048 TL’ye düşer. Kişinin yaralamalı, maddi hasarlı ya da ölümle sonuçlanan bir trafik kazasına karışması durumunda teknik cihazlarla muayeneye tutulması zorunludur. Eğer sürücü ölçümün yapılmasına itiraz ederse en yakın Adli Tıp Kurumu’na, adli tabipliğe ya da bağlı sağlık kuruluşuna götürülür. Kişinin vücudundan kan, tükürük veya idrar örneği alınır. Eğer kişi teknik cihaza üfleyemeyecek derecede yaralanırsa hatta ölürse de bu örnekler alınır. Kolluk görevlilerinin alkol miktarını tespit etmek amacıyla teknik cihaz kullanmasını kabul etmeyen sürücülere 9869 TL idari para cezası verilir ve 2 yıl süreyle sürücü belgesi geri alınır.

• İlk olarak fiili suç oluşturmasa bile yasal sınırın (0,5 Promil) üzerinde alkollü araç kullandığı tespit edilen kişiye 4.064 idari para cezası verilir ve sürücü belgesine 6 ay el konulur. Araç hususi otomobil değilse yasal sınır 0.21 promil olarak uygulanır. Sürücü belgesi alınan kişiye son ihlalden geriye doğru 5 yıl içinde;
• İkinci defa alkollü yakalanırsa; 5.096 TL idari para cezası verilir ve sürücü belgesi 2 yıl süreyle geri alınır.
• Üç ve daha fazlasında alkollü yakalanırsa; 8.190 TL idari para cezası verilir ve sürücü belgesi her seferinde beşer yıl süreyle geri alınır.
• Eğer sürücü stajyer ise yani sürücü belgesini almasından itibaren ilk 2 yılın içindeyse promil oranına göre ceza ikiye ayrılıyor. 0.2 promilin altında alkol oranı çıkarsa para cezası ve 20 ceza puanı alır. İhlalin yapıldığı tarihte ceza puanı 75 ve üzerine çıkıyorsa sürücü belgesi 2 yıl süreyle geri alınır. Ancak alkol oranı 0.2 promilin üzerinde ise sürücü belgesine süresiz olarak el konulur.

İçişleri, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlıklarınca çıkarılacak yönetmeliklere göre alkollü olarak araç kullanma sebebiyle son ihlalden geri doğru 5 yıl içinde ikinci defa sürücü belgesi alınan kişiler sürücü davranışlarını geliştirme eğitimine katılmak zorundadır. Sürücü belgesi üç ve üçten fazla geri alınan kişiler ise psiko-teknik değerlendirmeye ve psikiyatri uzmanının muayenesine tabi tutulurlar. Geçici geri alma işlemlerini; trafik zabıtası eğer trafik zabıtası bulunmuyorsa ya da yeterli değilse genel zabıta yapar.

Alkollü araç kullanmaktan dolayı sürücü belgeleri alınan sürücüler, alıkoyma süresinin bitiminde sürücü belgesine el koyan trafik birimine veya en yakın Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü’ne dilekçe ile başvurarak geri alabilirler.  Geri alınan sürücü belgesinin iadesi için de verilen idari para cezasının tamamı tahsil edilmiş olmalıdır. 2013 ve öncesinde alkollü araç kullanma sebebiyle sürücü belgesine el konulmasına karşı itiraz merci idare mahkemeleriydi ve iptal davası açılması gerekiyordu. Ancak 2013 ve sonrasında sulh ceza hakimlikleri bu konuda görevlendirilmiştir.

• 1. Kez Araç Kullanma Cezası Nedir?

Karayolları Trafik Kanunu’na göre ilk kez alkollü araç kullanma cezası 2023 yılında gelen güncelleme ile 4.064 TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca alkollü araç kullanma cezası olarak aracın trafikten menedilirken sürücü belgene ise 6 aylığına el konulur ve 20 ceza puanı kazanırsın. Bu durumda ilk alkollü araç kullanma cezasını 15 gün içinde ödersen mevcut fiyat üzerinden %25 indirim uygulanır ve 2023 alkollü araç kullanma cezası 3.048 TL’ye düşer.

• 2. Kez Alkollü Araç Kullanma Cezası Nedir?

Karayolları Trafik Kanunu’na göre 2. defa alkol sınırını aşarak trafiğe çıkarsan 2. kez alkollü araç kullanma cezası olarak 5.096 TL ödemek zorunda kalırsın. Aynı şekilde aracı trafikten menedilir ve ehliyetine 6 ay değil, 2 yıl boyunca el konulur ve 20 ceza puanı alırsın. Eğer 2.defa alkollü araç kullanma cezasını 2 hafta içinde ödersen %25 indirim ile 3.822 TL ödeme yapman yeterli olacaktır.

• 3. Kez Alkollü Araç Kullanma Cezası Nedir?

3. kez alkollü araç kullanma suçunu işleyen kişi, ağır yaptırımları olan trafik cezaları ile karşılaşır. Bu kişiye 3.defa alkollü araç kullanma cezası 2023 yılında 8.190 TL para cezası olarak uygulanır. Ayrıca eğer 3.kez aynı suçu işlersen ehliyetine 5 yıl süresince el konulur, aracın trafikten menedilir ve 20 ceza puanı alırsın. Alkollü araç kullanmak, hapis cezası ile de sonuçlanabilir. Kanunlara göre 3.kez aynı suçu işleyen kişilere 6 aydan fazla olacak şekilde hafif hapis cezası uygulanır. 3.kez alkollü araç kullanma cezasını 15 gün içinde ödersen bu tutar, %25 indirim ile birlikte 6.142 TL’ye düşecektir.

Hapis Cezası ve Hapis Cezasının Adli Para Cezasına Çevrilmesi

Kişiye yapılan ölçümde 1,0 ve üzerinde promil düzeyi çıkarsa, trafik güvenliğini tehlikeye sokma başlıklı TCK m. 179’e göre ayrıca ceza verilir. ‘’Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişi yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.’’ (TCK m. 179/2-3)

Alkollü araç kullanma neticesinde can ve mal kaybı gerçekleşebilir. Bu durumda TCK m. 85 taksirle insan öldürme ya da TCK m. 89 taksirle yaralama suçları oluşabilir. Her iki suç tipinde de manevi unsurun değerlendirilmesi sürecinde taksir-bilinçli taksir dikkate alınır. Eğer suç bilinçli taksirle işlenmişse verilecek ceza taksirli haline göre verilecek ceza üzerinden 1/3’ten yarısına kadar arttırılarak hesaplanır. (TCK m. 22/3)

Alkollü araç kullanma sonucu verilen hapis cezalarının idari para cezasına çevrilmesi mümkündür. Suçlunun kişiliği, sosyal ve ekonomik durumu, yargılama sürecindeki pişmanlığı, suçun işlenmesindeki özelliklere göre seçenek yaptırımlar uygulanabilir. Bu noktada hakimin takdir yetkisi vardır. İlk olarak mahkemenin kısa süreli hapis cezalarını (1 yıl ve daha az) adli para cezasına çevirebilir. Eğer suç bilinçli taksir değil ama taksirse ve diğer koşullar da mevcutsa 1 yıl ve uzun süreli hapis cezaları da adli para cezasına çevrilebilir. Bunların dışında adli para cezasına çevirmenin zorunlu olduğu haller de vardır. Örneğin hapis cezası 30 gün ve daha az ise daha önceden hapis cezasına mahkum edilmemiş olma şartıyla hakim adli para cezasına çevirmek zorundadır. Aynı zamanda sanık 18 yaşından küçükse ya da 65 yaşından büyükse bir yıl ve daha az süreli hapis cezası verilmiş olması şartıyla hakim adli para cezasına çevirmek zorundadır.

Alkollü Araç Kullanma Cezası Mahkeme Kararları

İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi E: 2020/1632 K: 2022/1499

• Alkollü Araç Kullanma Cezası

‘’…Dava konusu uyuşmazlıkta; davadışı sürücünün alkollü araç kullanmış olması nedeniyle 03.12.2011 tarihinde 6 aylık süre ile ehliyetinin geri alındığı, dava konusu kazanın 23.09.2016 tarihinde meydana geldiği, davadışı sigortalının ehliyetini 12.12.2017 tarihinde Emniyet Müdürlüğünden teslim aldığı anlaşılmaktadır.

Davadışı sürücünün ehliyetinin puan uygulamasına istinaden değil, alkolden dolayı ve 1. defa 6 ay süre ile alınmış olduğu (2918 S.Yasa 48.madde) ve kaza tarihi itibariyle bu sürenin sona ermiş bulunduğu anlaşılmakta olup, kazanın ehliyetin geri alındığı süre içerisinde meydana gelmemiş olmasına göre, mahkemece davanın reddinde ve gerekçesinde usul ve esas yönünden hukuka aykırı bir yön görülmemiştir (Bu yönde bkz. Yargıtay 17. HD 2015/6442 E.-2015/9994 K)’’

---

Yargıtay 8. Ceza Dairesi E: 2019/15614 K: 2020/19565

• Alkollü Araç Kullanma Cezası

‘’…Somut olayda; hükme esas alınan 20.06.2014 tarihli tutanak içeriğine göre olay tarihinde aracı ile seyir halinde bulunan ve şüphe üzerine durdurulan sanığın, kolluk görevlilerince ehliyet ve kimlik istendiğinde, kardeşi müştekiye ait ehliyeti ibraz edip alkollü olması sebebiyle olay yerinden kaçtığı, Adli Tıp verilerine göre kandaki alkolün her bir saatte 0,15 promil düştüğü hesaplandığında sanığın yakalandığı saat itibariyle kandaki alkol oranının 1.1 promil seviyesinin üstünde olduğu, bu haliyle sanığın alkollü araç kullanmak suretiyle trafik güvenliğini tehlikeye sokmak suçunu işlediği, sanığın kaçması üzerine kolluk görevlileri tarafından müşteki adına tutanak tutulduğu ve sanığın, kolluk görevlileri tarafından takip sonucu yakalandığında ehliyeti teslim edenin ve aracı sürenin kendisi olmadığını beyan etmesi, ilk çevirme esnasında işlem yapan polis memurları ile teşhis işlemi sonucunda gerçeğin ortaya çıktığının anlaşılması karşısında tebliğnamedeki 1-A bendindeki bozma isteyen görüş ile sanığın savunmasında lehe hükümlerin ve indirim nedenlerinin uygulanması doğrultusunda bir talebinin bulunmadığının anlaşılması karşısında 1-B bendindeki bozma isteyen görüşe iştirak edilmemiştir.’’