Güvenlik Soruşturması Ahlaki Durum Nedir?

Güvenlik soruşturması ahlaki durum kişilerin kamu görevine girmeleri esnasında haklarında araştırma yapılması için güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yürütülmesi ve bu işlemde ahlaki duruma da bakılmasıdır. Ahlaki durum kişilerin otel kayıtları, günlük kiralık ev kayıtları, internet site geçmişi, cinsel içerikli sitelere girişlerini içerir. Ancak güvenlik soruşturmasında esas olarak kişinin kimlik bilgileri kontrol edilir. Kimlik bilgileri doğrulandıktan sonra yabancı bir devlet vatandaşlığına geçip geçmediği araştırılır. Akabinde adli makamlarda herhangi bir suç kaydının olup olmadığı incelenir ve kişinin kolluk tarafından aranıp aranmadığına bakılır. Bunun dışında terör örgütü üyeliklerinin olup olmadığı, kişinin kamu kurumları için tehdit unsuru olup olmadığı, yabancı devletlerle özellikle düşman devletlerle bir bağlantısı olup olmadığı incelenmektedir. Araştırılan bu durumlara örnek olarak aşağıda yer alan hususlar verilebilir;

• FETÖ/PDY irtibatlı ve iltisaklı şahıs ya da aile bireyi yakınının olup olmadığı,
• Geçmişte okuduğu okul, gittiği dershane yahut kaldığı ev/yurt gibi yerlerin FETÖ/PDY nedeniyle kapatılıp kapatılmadığı,
• Bank Asya hesabının bulunup bulunmadığı,
• Bu hesaba Fetullah GÜLEN’in talimatı doğrultusunda para yatırılıp yatırılmadığı,
• Otel kayıtları,
• Aile bireylerinin işlediği suç olup olmadığı,
• FETÖ/PDY iltisaklı kurumlarda SGK kaydı bulunup bulunmadığı,
• Aile bireylerinin terör örgütü ile irtibatı veya iltisakı bulunup bulunmadığı,
• Hakkınızda açılmış icra takibi bulunup bulunmadığı,
• Hakkınızda açılmış hukuk davası bulunup bulunmadığı,
• Tarafınıza bir idari para cezası verilip verilmediği,
• Uyuşturucu ve uyarıcı madde geçmişiniz bulunup bulunmadığı,
• Hakkınızda hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilip verilmediği,
• Hakkınızda kamu davasının ertelenmesi kararı verilip verilmediği,
• Hakkınızda savcılık soruşturması olup olmadığı,
• Hakkınızda cezanın ertelenmesine karar verilip verilmediği,
• Silinmiş adli sicil ve arşiv kaydı bulunup bulunmadığı,
• Cinsel içerikli siteler girilip girilmediği ve cinsel içerikli şeyler yapıp yapılmadığı,
• Sosyal medya paylaşımlarının içeriği,

Güvenlik soruşturması, kamu görevlerine atanacak kişilerin güvenilirliğini değerlendirmek amacıyla yapılan detaylı bir incelemedir. Ahlaki durum, bu sürecin önemli bir parçasıdır ve kişinin toplumdaki davranışları, sosyal ilişkileri ve geçmişi gibi unsurlar göz önünde bulundurulur. Özellikle otel kayıtları, günlük kiralık evler ve internet geçmişi gibi veriler incelenerek kişinin ahlaki durumu değerlendirilir. Ahlaki durumun incelenmesi sırasında, kişinin birlikte kaldığı kişilerin kimlikleri ve bu kişilerin terör veya diğer güvenlik tehditleriyle ilişkili olup olmadığı gibi faktörler araştırılır. Ancak, karşılıklı rıza ile otelde kalma gibi durumlar, genellikle güvenlik soruşturmasında olumsuz bir etki yaratmaz. Kadim Hukuk ve Danışmanlık olarak bu yazımızda güvenlik soruşturmasında ahlaki durum hususundan bahsedeceğiz.

Güvenlik Soruşturması Ahlaki Durum Neleri Kapsar?

Yukarıda ayrıntılı olarak güvenlik soruşturmasında kişiler hakkında incelenecek hususlar belirtilmiştir. Bu hususlara ek olarak kişinin ahlaki durumu da güvenlik soruşturmasında değerlendirilmektedir. Yönetmelikte yer alan hususlara göre, şeref ve haysiyetini ihlal edecek ve bu ihlal görevine yansıyacak kişilerin ahlaka ve adaba uygun davranmadığı kabul edilir. Ahlaki durumda incelenen hususlar, kişinin kumar, uyuşturucu, içki düşkünlükleri olarak sıralanabilir.

Güvenlik Soruşturmasında ahlaki durumun araştırılmasının hukuki kaynağı, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nde güvenlik soruşturmasının tanımında “Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığının, ahlaki durumunun, yabancılar ile ilgisinin ve sır saklama yeteneğinin mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiyle saptanması ve değerlendirilmesini,” şeklinde yer alan ve güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında araştırılacak hususlar başlığı altında “Şeref ve haysiyetini ihlal edecek ve görevine yansıyacak şekilde kumara, uyuşturucuya, içkiye, paraya ve aşırı bir şekilde menfaatine düşkün olup olmadığı, ahlak ve adaba aykırı davranıp davranmadığı,” şeklinde yer alan ibaredir.

Güvenlik soruşturması ahlaki durum Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tutulan otel kayıtları güvenlik soruşturması ahlaki durumun neleri kapsar sorusunun bir nevi yanıtıdır. Güvenlik soruşturması ahlaki durum nedir şeklinde yaptığınız aramalar, otel kayıtlarınıza yönelik olarak hakkınızda ahlaki zaaf olarak nitelendirilebilecek bir durumun olup olmamasıyla alakalıdır. Otel kayıtlarınızın ahlaki zaaf olarak değerlendirilmesi için ise çok sayıda farklı kişiyle birlikte otel kaydınızın bulunması ve bu nedenle memurluğa giriş şartını taşımamanız anlamına gelmektedir. Burada örnek olarak verilmiş otel kaydı davranışı gibi, bir davranışın güvenlik soruşturmasında ahlaki durum nedeniyle olumsuz sonuca sebebiyet vermesi için; yukarıda belirtilen maddede de yer aldığı üzere kişinin şeref ve haysiyetini ihlal edecek ve görevine yansıyacak kadar yoğun olması ya da tekrarlanması gerekmektedir.

Güvenlik Soruşturması Ahlaki Durum Otel Kayıtları Nedir?

Güvenlik soruşturması kapsamında kişinin ahlaki durumu incelenirken, otel kayıtlarına da bakılmaktadır. Ancak otelde tutulan kayıtların amacı kişilerin olası güvenlik soruşturmasında veri olması değildir. Kişi hakkında sorgulama yapılırken,  direkt ulaşılabilen verilerden olduğundan güvenlik soruşturmasında da incelenmektedir. Güvenlik soruşturmasında otel kayıtları incelenirken İçişleri Bakanlığı’nın mevzuat gereği otelde kalan kişilerin kaydını tuttuğu veriler incelenir. Bakanlığın tutmuş olduğu bu kayıtlarda  amaç suç ve suçlularla mücadele etmektir.

Kişilere ait otel kayıtlarının sistemde yer almasının hukuki dayanağı ise, “Kimlik Bildirme Kanunu 1. Madde uyarınca; “Bu kanunda sayılan, özel veya resmi, her türlü konaklama, dinlenme bakım ve tedavi tesisleri ve işyerleri ile konutlarda geçici veya sürekli olarak kalanlar, oturanlar, çalışanlar ve ayrılanlar ile araç kiralayan gerçek ve tüzel kişilerin kimliklerinin tespiti ve bildirilmesi zorunludur.” şeklindeki maddedir.

Güvenlik soruşturması ahlaki durum neleri kapsar hususu ile ilgili, otel kayıtları , günlük kiralık ev kayıtları, internet site geçmişi, cinsel içerikli siteler güvenlik soruşturmasını etkiler mi tarzında sorular tarafımıza yöneltilmektedir. Bu makalemizde bu soruya cevap vereceğiz. Otel kayıtları İçişleri Bakanlığı’na bağlı olarak Emniyet Genel Müdürlüğünde bir kayıt sistemi altında tutulmaktadır. Sorgulamanız sırasında bu kayıtların belirttiğimiz gibi çok sayıda ve farklı isimlerle olması sorun teşkil edebilmektedir. Güvenlik soruşturması ahlaki durum sebebiyle olumsuz gelen adayların 60 gün içinde yürütme durdurma istemli iptal davası açması gereklidir. Aksi durumda dava açma hakları son bulacaktır.

Güvenlik Soruşturmasında Otel Kayıtları Nelere Bakılır?

Tarafımıza sürekli güvenlik soruşturmasında otel kayıtlarına bakılıyor mu? Şeklinde soru yöneltilmektedir. Bu sorunun cevabı rahatlıkla evet olarak verilebilir. Tutulan bu kayıtların amacı güvenlik soruşturması olmamakla birlikte, sorgulandığında direkt olarak ulaşılabilir bir veri olduğundan güvenlik soruşturmasında araştırılır. Güvenlik soruşturmasında ahlaki durum altında otel kayıtları da incelenmektedir. İçişleri Bakanlığı mevzuat gereği otelde kalan kişinin kaydını tutar. Kaydın tutulmasındaki amaç suç ve suçlularla mücadeledir. Güvenlik soruşturmasında otel kayıtlarına bakılırken;

• Birlikte kalınan kişinin cinsiyeti,
• Birlikte kalınan kişinin size yakınlığı/akrabalığı,
• Birlikte kalınan kişinin terör veya milli güvenlik ile ilgili hususlarla ilgili adli ve idari soruşturmasının olup olmadığı,
• Kalınan gün sayısı,
• Otelde kalma durumunun ne kadar süreyle tekrarlandığı,
• Son olarak birlikte kalınan kişinin devletin bilgilerini sızdıracak yabancı veya Türk asıllı olup olmadığına bakılır.

Bu kanun kapsamında otele giriş yaptığınız andan itibaren tüm kayıt bilgiler Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı sistemine yansır ve 5 yıl boyunca saklanır. Oteller bu kayıtları bildirmekle yükümlüdür. Sistem üzerinde saklanan bu bilgilerin güvenlik soruşturmasında kullanılması her ne kadar hukuki olmasa da makalemiz konusu bu değildir. Zira bu kayıtlar alınıp güvenlik soruşturması otel kaydı olarak kullanılmaktadır. Otel kayıtları İçişleri Bakanlığı’na bağlı olarak Emniyet Genel Müdürlüğünde bir kayıt sistemi altında tutulmaktadır. Sorgulamanız sırasında bu kayıtların belirttiğimiz gibi çok sayıda ve farklı isimlerle olması sorun teşkil edebilmektedir. Güvenlik soruşturması ahlaki durum sebebiyle olumsuz gelen adayların 60 gün içinde yürütme durdurma istemli iptal davası açması gereklidir. Aksi durumda dava açma hakları son bulacaktır.

Güvenlik Soruşturması İnternet Geçmişi İncelenir mi?

Güvenlik soruşturmasında ahlaki durum incelemesinde kişilerin internet geçmişlerine bakılmamaktadır. İnternet arama geçmişi ile genel olarak kast edilen, Google gibi web siteleri üzerinden çeşitli sitelere giriş yapmayı kast etmektedir. Bu sitelere giriş yapılması ya da giriş yapılmasındaki amaç güvenlik soruşturmasında ahlaki durumlarda bir ölçü olarak kabul edilmemektedir. Güvenlik soruşturmasında araştırılan hususlar arasında kişilerin internet geçmişleri bulunmamaktadır. Kişilerin, sosyal medya platformlarında ve internet üzerinde herkesle paylaşmış oldukları, herkesçe görülebilen bilgiler ve içerikler güvenlik soruşturmasında ahlaki durum kapsamında incelenmektedir. Bu durum haricinde, kişilerin şahsi bilgisayarlarında yapmış oldukları aramalar bu kapsamda incelemeye tabi tutulmamaktadır.

Güvenlik soruşturması internet geçmişi incelenir mi, sorusunun cevabı yukarıda belirttiğimiz gibi güvenlik soruşturmasında internet geçmişi incelenmediğidir. İnternet geçmişi kişisel veridir. Bunun için adli soruşturması olmadı ve Sulh Ceza Hakimi tarafından karar verilmelidir. Aksi durumda kişinin internet geçmişine hiç bir şekilde ulaşılamaz. Güvenlik soruşturması kapsamında yapılan incelemeler bu şekilde sınırsız değildir. Belli sınırlar kapsamında yapılır.

Ahlaki Durum Nedeniyle Güvenlik Soruşturması İptal Davası

Kişiler hakkında güvenlik soruşturması yapıldıktan sonra ahlaki durum nedeniyle elenmeleri söz konusu olabilir. Bu durumda kişilere elenme sebepleri açıklanmaz. Kişi dava açtıktan sonra ancak elenme sebebini öğrenebilir. Kişi hakkında olumsuz olarak gelen güvenlik soruşturmasını öğrendiği tarihten itibaren (Örneğin kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren) 60 günlük bir süre içerisinde iptal davası açmalıdır.

Kişi güvenlik soruşturması nedeniyle iptal davası açarken, yürütmenin durdurulması talebinde bulunmalıdır. Dava görevli ve yetkili idare mahkemesinde açılmaktadır. Mahkeme de idarenin savunmasını almadan, alarak ya da savunma süresini kısaltarak yürütmenin durdurulması kararı verebilir. Sonuç olarak dava esastan görüşülüp karara bağlanır. İdari davalarda adayların en çok mağdur olduğu konu dava açma süresi ve dilekçelerin hazırlanmasıdır. İdare hukukunda süreler çok büyük önem arz etmekte ve bu süreler çok kısıtlı ve kısa tutulmuş süreler olması sebebiyle iptal davaları hak kaybına yol açabilecek nitelikte davalardır.