KTK 67/1-a Kusur Oranı Nedir?

KTK 67/1-a kusur oranı, “Park yapmış taşıtlar arasından çıkarken, duraklarken veya park yaparken taşıt yolunun sağına veya soluna yanaşırken, sağa veya sola dönerken, karayolunu kullananlar için tehlike doğurabilecek ve bunların hareketlerini zorlaştıracak şekilde davranmak” şeklinde tanımlanmıştır. KTK 67/1-a asli kusur maddesidir. Başka bir deyişle kazanın meydana gelmesinde birincil etkendir. Karayolları Trafik Kanunu’nun 67/1-a maddesindeki trafik ihlalinde, ihlali yapan sürücülere 2024 yılı için 1.506 Türk lirası idari para cezası uygulanır.

2918 sayılı 13.10.1983 tarihli Karayolları Trafik Kanunu; karayollarında kişilerin can ve mal güvenliğinin sağlanması için trafikte düzen ve güvenlikle ilgili usul ve esası içeren bir kanundur. Kusur oranları ise trafikte olası bir kaza halinde belirlenen oranlardır. Bu oranlar Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’nce belirlenir.

Trafik kazalarında, kusur oranı belirlenirken asli kusur ve tali kusur olarak ikili bir ayrım yapılır. Asli kusurlu taraf, kazanın asıl nedenine yol açan kişidir. Tali kusurlu taraf ise, trafik kazasında alınması gereken önlemleri almayan veya dikkatli davranmayan kişidir. Asli ya da tali kusur oranının belirlenmesi trafik kazalarında araçların değer kaybının, hasar oranının belirlenmesi ve sigortadan/ karşı taraftan ne kadar para alınacağı konularında önem arz etmektedir. Kadim Hukuk ve Danışmanlık olarak bu yazımızda KTK 67/1-a maddesindeki kusur oranından bahsedeceğiz.

KTK 67/1-a Kusur Oranı Nedir?

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 67. Maddesi araç manevralarını düzenleyen kurallar başlığı altında düzenlenmiştir. Bu maddenin 1. fıkra A bendinde ise şu şekilde bir hüküm yer almaktadır: “Sürücülerin, park yapmış taşıtlar arasından çıkarken, duraklarken veya park yaparken taşıt yolunun sağına veya soluna yanaşırken, sağa veya sola dönerken, karayolunu kullananlar için tehlike doğurabilecek ve bunların hareketlerini zorlaştıracak şekilde davranmaları yasaktır.” Sürücülerin manevra yaparken uyması gereken kuralları düzenleyen madde kapsamında, manevralarda trafikteki diğer kişiler için tehlikeli olan ve hareketlerinde zorluğa yol açan eylemler yasaklanmış olup olası bir trafik kazasında da kişinin kusurlu sayılmasına yol açacaktır. KTK 67/1-a kusur oranı bu nedenle asli kusurdur.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre; sürücülerin manevra yaparken, diğer araç ya da yayaların hareketlerini zorlaştırması veya tehlikeye sokması halinde sürücü asli kusurlu sayılacaktır. Bununla birlikte kişilere asli kusur üzerinden belli bir yüzde oranında kusur atfedilir. Bu hesaplamalar yapılırken çeşitli etkenler de göz önünde bulundurulur. Örneğin yaya ya da kazaya karışan diğer araçların durumu gibi. Kusur oranları genel olarak %0, %25, %50, %75 ve %100 olarak belirlenir. Ancak trafik kazasına karışan karşı tarafın kusur durumu, asli kusurlu olarak belirlenen kişinin kusur oranını da etkilemektedir. Şu şekilde örneklemek gerekirse;

• Her iki taraf da asli kusurlu ise; kusur oranları %50 – %50 olacaktır.
• Taraflardan birisi asli kusurlu iken diğeri tali kusurlu ise; kusur oranları sırasıyla %75 – %25 olacaktır.
• Taraflardan birisi asli kusurlu iken diğeri kusursuz ise; kusur oranları sırasıyla %100 – %0 olacaktır.

KTK 67/1-a Kusur Oranına İtiraz

KTK 67/1-a kusur oranı maddesindeki kusur oranının tali kusur olduğundan bahsetmiştik. Trafik kazasında polis gelirse polis bir tutanak hazırlayabilir, bunun dışında kişiler kendi aralarında da kaza tespit tutanağı hazırlayabilir. Kişilerin kendi aralarında hazırladığı tutanağa e-devlet sistemi üzerinden itiraz edilebilir. Çünkü sigorta şirketleri de bu tutanakları baz alabilmektedir. Karayolları Trafik Kanunu’nun 67/1-a maddesindeki trafik ihlalinde, ihlali yapan sürücülere 2024 yılı için 1.506 Türk lirası idari para cezası uygulanır.

Trafik kazalarında asli ve tali kusur ayrımından yukarıda bahsetmiştik. Asli kusurlu taraf, kazanın asıl nedenine sahip olan kişiyken; tali kusurlu taraf, kazada gerekli önlemi almayıp dikkatli davranmayan kişidir. KTK m. 67/1-a’da yer alan sürücünün manevra yaparken trafikteki diğer kişilerin hareketlerini zorlaştırması ya da tehlikeye sokması eylemi asli kusur olarak değerlendirilmiştir. Yani kazayı meydana getiren asıl (birincil) faktördür. Tazminat davalarında da kusur oranının asli olduğu belirlenerek ona göre bir miktar belirlenecektir.

Bunun dışında polisin ya da jandarmanın trafik kazasında tuttuğu tutanaklar resmi belge sayılmaktadır. Resmi belgelere e-devlet üzerinden itiraz mümkün olmadığı için mahkemeye başvurarak bu tutanaklara itiraz edilmesi gerekmektedir. Eğer tutanak tarafların kendi aralarında tuttuğu kaza tespit tutanağı ise, sigorta şirketi de bu belgeyi teyit ettiyse kişi 7 gün içerisinde e-devlet üzerinden itiraz edebilir. Ancak tutanak, polisin ya da jandarmanın tuttuğu kaza tutanağı ise; mevzuatta bir süre öngörülmediği için her zaman mahkemeye itiraz edilebilir. İtirazlar Sulh Ceza Hâkimliklerine yapılmaktadır.