İzinsiz Fotoğraf Çekmek ve Cezası

İzinsiz fotoğraf çekmek, TCK 134. madde kapsamında belirtilmiştir. Bu maddeye göre ses ve görüntü kaydı almak sureti ile kişinin özel hayatını ihlal eden kimseye 2-6 yıl (normalde 1 ile 3 yıl arasındadır. Ama kayda alınırsa 1 kat arttırılır) arasında hapis cezasıdır. İzinsiz çektiği görüntüleri hukuka aykırı olarak paylaşan kişilere verilecek ceza ise 2-5 yıl arasındadır. Bir kişinin izinsiz fotoğrafını çekmek, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kısım “Kişilere Karşı Suçlar” kısmında Dokuzuncu Bölüm “Özel Hayata ve Hayatın gizli Alanına Karşı Suçlar” başlığı altında yer alan 132 ila 137. Maddeleri arasında suç olarak kabul edilmiştir. Bu kısımda yer alan maddelere göre, bir kişinin özel hayatının gizliliğini ihlal etmek hatta özel hayatına ilişkin kişisel verilerini kayıt altına almak suçtur. Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçların tamamı birbiri ile aynı konuyu içermektedir. Türk Ceza Kanunu’na göre, izinsiz fotoğraf paylaşımı suçu işleyen kişiler hakkında hapis cezası veya adli para cezası verilebilir. Ceza miktarı, suçun niteliğine ve mağduriyetin boyutuna bağlı olarak değişebilir. İnstagram’da izinsiz fotoğraf paylaşımı durumunda, mağdurun başvurabileceği hukuki hakları bulunmaktadır. Bu haklardan bazıları şunlardır:

• Şikayette Bulunma: Mağdur, izinsiz fotoğraf paylaşımıyla ilgili olarak yerel emniyet birimlerine veya savcılığa suç duyurusunda bulunabilir. Bu, suçlunun adalete hesap vermesini sağlayabilir.
• İçerik Kaldırma Talebi: Mağdur, fotoğrafın izinsiz olarak paylaşıldığı platforma başvurarak içeriğin kaldırılmasını talep edebilir. Sosyal medya platformları, bu tür talepleri genellikle değerlendirir ve gerektiğinde içeriği kaldırır.
• Tazminat Davası Açma: Mağdur izinsiz fotoğraf paylaşan kişiye karşı tazminat davası açabilir.

İzinsiz fotoğraf çekmek de bu suçlardan özel hayatın gizliliğini ihlal etme suçu kapsamına girmektedir. İzinsiz fotoğraf çekmek yani kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır. Nitekim izinsiz fotoğraf çekmek bir kişinin görüntü ve sesini kendisinin rızası olmaksızın izinsiz bir şekilde kayıt altına almak demektir. Bu görüntülerin paylaşılması halinde ise verilecek ceza daha da fazla olmaktadır. Kadim Hukuk ve Danışmanlık olarak bu yazımızda izinsiz fotoğraf çekmenin suç olup olmadığından bahsedeceğiz.

İzinsiz Fotoğraf Çekmenin Cezası

İzinsiz fotoğraf çekmek suçtur. İzinsiz fotoğraf çekmenin cezası 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıdır. İzinsiz fotoğraf çekmek; bir kimsenin rızası olmaksızın halka açık alanda veya kapalı alanda fotoğraflarını çekmektir. Bu husus açıkça kişinin özel hayatını ihlal etmektedir. Özel hayat bir kimsenin başkaları ile paylaşmadığı ve mahremiyetinden ibaret bir alan değildir. Özel hayat kamuya açık alanlarda da bulunmaktadır. Bu nedenle bir kimsenin sokakta fotoğrafını izinsiz bir şekilde çekmek ve evindeyken fotoğrafını izinsiz çekmek arasında bir fark bulunmamaktadır. İki durumda da kişinin özel hayatının gizliliği ihlal edilmiş sayılacaktır.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 134. maddesinde yer alan özel hayatın gizliliğini ihlal etme suçunun bir türü de kişinin görüntü ve sesini izinsiz bir şekilde kayıt altına almaktır. Yasa maddesine göre bir kimsenin izinsiz bir şekilde görüntüsünü kayıt altına almak yani izinsiz bir şekilde fotoğraflarını çekmenin cezası 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıdır. Nitekim görüntülerin izinsiz bir şekilde çekilmesinden sonra üçüncü kişilerle paylaşılması halinde verilecek ceza 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası olmaktadır. Hal böyleyken kişinin izinsiz bir şekilde fotoğrafının çekilmesi suçtur.

İzinsiz Ses Kaydı Almak

Bir kişinin izinsiz bir şekilde fotoğrafının çekilmesinin suç olması gibi izinsiz bir şekilde sesinin kaydedilmesi de suç teşkil etmektedir. Nitekim bu hususun kamuya açık alanlarda yapılması ile kişinin kendi ikametinde yapılması arasında bir farklılık bulunmamaktadır. Nitekim yukarıda da bahsedildiği gibi özel hayat yalnızca kişinin kapalı kapı arkasındaki herkesin bilmediği alanı değildir. Nitekim bir kişinin izinsiz bir şekilde sesinin ve konuştuklarının kayıt altına alınması açıkça 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda suç olarak kabul edilmiştir.

TCK’nın 133. Maddesi kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması başlığını taşımaktadır. Maddeye göre bir kişinin bir başkası ile olan konuşmalarının kayıt altına alınması ve dinlenmesi halinde kişiye 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecektir. Bununla birlikte kişi hakkında özel hayatın gizliliğini ihlal suçundan da iddianame düzenlenmesi mümkündür. Önemli olan husus aleni olmayan konuşmaların kayıt altına alınmasıdır. Örneğin kişinin TV programında yaptığı konuşmaların kayıt altına alınması halinde suç oluşmayacakken, bir kafede oturan eski erkek arkadaşının sesini kayıt altına almak suç oluşturacaktır.

Sosyal Medyadan Başkalarının Fotoğrafını İzinsiz Paylaşmak

Bir kişinin kendisinin rızası olmaksızın başkası tarafından fotoğraflarının çekilmesi ya da sesinin kayıt altına alınması açıkça Türk Ceza Kanunu’nda suç kabul edilmektedir. Yukarıda da ayrıntılı olarak açıklandığı üzere kişinin bir başkasının fotoğraflarını izinsiz bir şekilde çekmesi 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasını gerektirmektedir. Bununla birlikte bir kişinin izinsiz olarak çekilen fotoğraflarının çeşitli sosyal medya hesapları üzerinden paylaşılması ve yayılması da TCK kapsamında suç kabul edilmektedir.

Sosyal medya hesapları Twitter (X), Instagram, Facebook gibi çeşitli aplikasyonlarda yer almaktadır. Bu platformlarda herhangi bir fotoğraf paylaşılması mümkündür. Bu nedenle bir kişinin rızası olmaksızın çekilen fotoğraflarının paylaşması da özel hayatın gizliliğini ihlal edecektir. Ancak bununla birlikte kişisel verilerin hukuka aykırı olarak verilmesi suçunu da oluşturacaktır. Buradaki istisnai durum fotoğraf sahibinin rıza göstermesidir.

İzinsiz Fotoğrafı Çekilen Kişi Nasıl Şikayetçi Olur?

Bir kişi özel hayatına dair fotoğrafların hukuka aykırı olarak çekildiğini fark edebilir. Bu durumda fotoğrafının gizlice ve izinsiz bir şekilde çekildiğini öğrenen kişi 6 ay içerisinde şikayetçi olmalıdır. Kişinin kolluk kuvvetlerine yani bulunduğu yerdeki polis karakoluna gidip şikayetçi olması yeterli olacağı gibi Cumhuriyet Başsavcılığına da bir şikayet dilekçesi ile suç duyurusunda bulunabilir. Eğer kolluk kuvvetlerine giderse kolluk kuvvetleri evrakları savcılığa gönderecekken, savcılıkta şikayetçi olunması halinde işlemler daha hızlı ilerleyecektir.

Kişinin şikayetçi olmasından sonra savcılık tarafından yeterli delillerin elde edildiği kanaatine varılırsa iddianame düzenlenerek şüpheli hakkında kamu davası açılacaktır. Ancak savcılık tam aksi kanaate varırsa kovuşturmaya yer olmadığına karar verecektir. Bu durumda kararın ilgili kişiye tebliğ edilmesinden itibaren 2 hafta içerisinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı itiraz etmesi gerekmektedir. bununla birlikte kişinin yargılaması yapılacak ve hakkında TCK’da yer alan suçlardan dolayı ceza verilecektir.

TCK’da Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kısım “Kişilere Karşı Suçlar” kısmında Dokuzuncu Bölüm “Özel Hayata ve Hayatın gizli Alanına Karşı Suçlar” başlığını taşımaktadır. Bölümde yer alan suçlar kişinin özel hayatını ve hayatının gizli alanlarını ihlal etmeyi düzenlenmiştir. 132. Madde ile bölüm başlamakta olup, 132. Maddede haberleşmenin gizliliğini ihlal etme suçu düzenlenmiştir. Suç kapsamında bir kimsenin haberleşmesinin gizliliğini ihlal eden kişi hakkında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verileceği hüküm altına alınmıştır.

Devamında kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçu 133. Madde ile düzenlenmiş ve aleni olmayan konuşmaların taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın dinlenmesi ve kayıt altına alınması halinde 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verileceği öngörülmüştür. 134. Madde özel hayatın gizliliğini ihlal başlığını taşımakta olup kişiye 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verileceği öngörülmüştür. 135. Madde kişisel verilerin kaydedilmesi başlığını taşımakta olup kişiye yine 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verileceği öngörülmüştür. 136. Maddede verilerin hukuka aykırı olarak verilmesi veya ele geçirilmesi düzenlenmiş olup cezası da 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası olacaktır. Devamında 137. Maddede nitelikli haller, 138. Maddede verileri yok etmeme ele alınmıştır. Verileri süresi içinde yok etmemenin cezası ise 1 yıldan 2 yıla kadar hapis cezası olarak belirlenmiştir. Son olarak 139. Maddede şikayete tabi oldukları, 140. Maddede ise tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Özetle özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar şu şekildedir:

• Haberleşmenin gizliliğini ihlal (m. 132)
• Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması (m. 133)
• Özel hayatın gizliliğini ihlal (m. 134)
• Kişisel verilerin kaydedilmesi (m. 135)
• Verilerin hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme (m. 136)
• Verileri yok etmeme (m. 138)

İzinsiz Fotoğraf Paylaşımında Maddi ve Manevi Tazminat Davası Açabilir Mi?

İzni olmadan fotoğraflanan veya özel görüntüleri çekilen kişiler, uğradıkları mağduriyet nedeniyle tazminat davası açma hakkına sahiptir. Bu kişiler, hem ceza davası hem de manevi tazminat davası yoluyla haklarını arayabilirler. İzinsiz fotoğraf çekilen bir kişi, ceza davası açılması için 6 ay içinde şikayet yoluna başvurabilir. Aynı zamanda, manevi zararlarının telafisi için de manevi tazminat davası açma hakkına sahiptir. Haksız fiilden doğan tazminat davası için ise dava zamanaşımı süresi, fiilin ve failin öğrenilmesinden itibaren iki yıl olup, en fazla 10 yıldır.

Bu durum, yazılı veya görsel basın, sosyal medya veya diğer platformlar aracılığıyla kişilik haklarına saldırı nedeniyle açılan manevi tazminat davaları için de geçerlidir. İzinsiz fotoğrafların yayınlanması veya özel görüntülerin izinsiz şekilde paylaşılması, kişinin manevi zarar görmesine neden olabilir. Bu durumda, mağdur olan kişi izinsiz fotoğraf paylaşımında manevi tazminat talep edebilir ve hukuki süreç başlatılabilir.

İzinsiz Paylaşılan Fotoğrafı Sildirme

5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, Türkiye’de internetle ilgili en kapsamlı düzenlemeyi 2007 yılında getirmiştir. Bu kanunla birlikte, internet aktörlerinin (içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı, erişim sağlayıcı, toplu kullanım sağlayıcı) tanımı yapılmış ve hak ve sorumlulukları belirlenmiştir. Aynı zamanda, suçlar bakımından erişimin engellenmesi usul ve esasları da kanunda düzenlenmiştir. Kanun ayrıca, internet üzerinde yayınlanan içerik nedeniyle hakları ihlal edildiğini iddia eden kişilere ilişkin düzenlemelere de yer vermiştir. Bu düzenlemeler içerisinde, içeriğin yayından çıkarılması ve cevap hakkı gibi uygulamaların nasıl gerçekleştirileceği de belirtilmiştir. İzinsiz fotoğraf paylaşımı neticesinde internette yayınlanan içeriğin suç işlenmesi dışında, aşağıdaki durumlarda içeriğe erişimin engellenmesi ve yayından kaldırılması mümkündür:

• Yayın, kişilik haklarını ihlal edici nitelikte olmalıdır.
• İçerik, özel hayatın gizliliğini ihlal etmelidir.

5651 sayılı Kanun’un 9. maddesinde, kişilik hakları ihlal edilen kişilere içeriğin yayından çıkarılma talebi hakkı düzenlenmiştir. Bu hak, içerik sağlayıcısına veya erişim sağlayıcısına başvurularak kullanılabilir. Ayrıca, içeriğe erişilememesi durumunda, doğrudan sulh ceza hakimine başvurularak içeriğin yayından kaldırılması talep edilebilir.

Bu düzenlemeler, internet üzerindeki içeriklerin yasalara uygun ve kişilik haklarını koruyan şekilde yayınlanmasını sağlamak amacıyla getirilmiştir. Bireyler ve kurumlar, içeriklerinin yasalara aykırı olduğunu düşündükleri durumlarda bu kanundan kaynaklanan haklarını kullanabilir ve içeriğin yayından kaldırılmasını talep edebilirler.

İzinsiz Fotoğraf Çekmek Hakkında Mahkeme Kararları

Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin 2021/10696 E. 2022/4072 K. Ve 25.05.2022 Tarihli Kararı

Sanık …’in, okul çıkışı geldiği parkta tek başına oturan lise öğrencisi mağdur …’nin önünden geçtiği esnada, mağdurun fotoğrafını kameralı cep telefonu ile izinsizce çekip, mağdurun; “Amca ne yapıyorsun, fotoğrafımı hangi hakla niye çekiyorsun?” sözleriyle tepkisini ortaya koyması üzerine, “Hiçbir şey yok” diyerek parktan uzaklaştığı, mağdura ait görüntü ele geçirilememiş ise de, öncesinde tanımadığı sanığa iftira atması için bir neden bulunmayan mağdurun aşamalardaki samimi beyanları ile olayın akabinde sanığı teşhis etmesi ve sanığın da fotoğraf çekmek istemekle birlikte çekmeden parktan ayrıldığına dair dolaylı ikrarı karşısında sanığa yüklenen suçun sübut bulduğu gerekçesine dayalı olarak ilk derece mahkemesince kurulan mahkumiyet hükmüne karşı yapılan istinaf başvurusu üzerine, bölge adliye mahkemesince, olay tarihinden 4 gün sonra yakalanan sanığın cep telefonundaki fotoğraflar arasında mağdura ait fotoğrafın tespit edilememesi ve mağdurun bu fotoğraflardaki kızları tanımadığına dair beyanı, sanığın fotoğraf çekmek istemekle birlikte çekmeden parktan ayrıldığına dair aşamalardaki savunması ile birlikte değerlendirildiğinde, sanığa yüklenen suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit olmadığı gerekçesiyle mahkumiyet hükmü kaldırılarak, CMK’nın 280/1-a. maddesi delaletiyle aynı Kanunun 303/1-a. maddesi uyarınca beraat kararı verilmiş ise de; anılan Kanun hükmünün delil değerlendirilmesi yapılmaksızın derhal beraat kararı verilebilecek hallerde uygulanabileceği, sanık hakkındaki mahkumiyet hükmü bakımından ise CMK’nın 280/1-g. maddesi uyarınca duruşma açılarak ve taraflar da çağrılarak delillerin değerlendirilmesi sonucunda anılan Kanun maddesinin 2. fıkrasına göre yeniden hüküm kurulması gerektiği gözetilmeden, duruşma açılmaksızın dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda sanığın CMK’nın 223/2-e. maddesi gereğince beraatine karar verilmesi, Kanuna aykırı olup…