Devlet Memurları Kanunu 77. Madde (DMK)
Yabancı Bir Memleket veya Uluslararası Kuruluşta Hizmet Alma
(Değişik birinci fıkra: 13/2/2011 – 6111/102 md.) Yabancı memleketlerin resmî kurumları veya uluslararası kuruluşlarda kurumlarının muvafakati ile görev alacak memurlara, ilgili Bakanın onayı ile (her üç yılda bir Bakan onayı yenilenmek kaydıyla) memuriyeti süresince yabancı memleketlerin resmî kurumlarında on yıla, uluslararası kuruluşlarda yirmi bir yıla kadar aylıksız izin verilebilir.
Yukarıdaki fıkraya göre izin alan memurların kadro ile ilişkileri devam eder ve yabancı memleketlerde veya uluslararası kuruluşlarda görevde geçen süreler için emeklilik hakları 5434 sayılı Kanunun 31. maddesi hükümlerine uyulmak kaydı ile saklı kalır.
Bu kimselerin görevlerine dönmek istemeleri halinde; bu Kanunun sınav veya seçme ile ilgili hükümleri dikkate alınmak suretiyle, yabancı memleketlerde veya uluslararası kuruluşlarda geçirdikleri hizmet sürelerinin her yılı bir kademe ilerlemesine ve her 3 yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde ve boş kadro bulunduğu takdirde değerlendirilir.
- İlgili Makale:
- 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu (DMK) Tam Metin:
Devlet Memurları Kanunu 77. Madde Açıklaması
Bu madde, yabancı memleketlerde veya uluslararası kuruluşlarda görev alacak memurlara verilecek izinle ilgili usul ve esaslarla bunların özlük ve sosyal haklarına ilişkin hususları düzenlemektedir. Uluslararası ilişkilerdeki gelişmelere paralel olarak memurların da yabancı ülkelerde veya uluslararası kuruluşlarda görev almaları kabul edilmiş, ancak kamu hizmetlerinin aksamasını önlemek için bazı koşullar getirilmiştir.
Dış ülke veya uluslararası kuruluşlarda görev alma olanağından yararlanacak olan memurlara 77. maddede belirtilen koşulların gerçekleşmesi halinde izin verilir. Bu maddenin birinci fıkrasına göre memurun anılan ülke veya kuruluşlarda görev alabilmesi için kurumunun uygun bulması önkoşul olarak getirilmiştir. Bu şekilde kurumunca dış ülke veya kuruluşlarda görev alması uygun görülen memura bakanın izni ile memuriyet süresince yabancı memleketlerde on yıla, uluslararası kuruluşlarda yirmi bir yıla kadar aylıksız izin verilebilir.
İznin verilip verilmemesi hususu bakanın takdirine bırakılmıştır. İznin “verileceğini” değil, “verilebileceğini” hükme bağlamıştır. İzin süresi, yabancı ülkeler için 10 yıl uluslararası kuruluşlar için 21 yıl ile sınırlandırılmıştır. 77. maddeye dayanılarak görevden ayrılma izni verilen memurların kadro ile ilişkileri devam eder. Kadrolarının kaldırılması olanağı olmadığı gibi bu kadrolara atama da yapılamaz.

Devlet Memurları Kanunu 77. Madde Yabancı Bir Memleket veya Uluslararası Kuruluşta Hizmet Alma Emsal Kararlar
Danıştay Beşinci Dairesi E:1981/352, K:1985/970
- Devlet Memurları Kanunu 77. Madde
- Yabancı Bir Memleket veya Uluslararası Kuruluşta Hizmet Alma
Polis Memuru olan davacı, senelik iznini alarak gittiği yurt dışında Almanca öğrene bilmek için okula kayıt olduğundan bahisle, 3 yıl süreyle ücretsiz izin verilmemesi işleminin iptalini istemektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 77. maddesinde; “Yabancı memleketlere veya uluslararası kuruluşlarda, kurumlarının muvafakati ile görev alacak memurlara, ilgili Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile 3 yıla kadar maaşsız izin verilebileceği” hükme bağlanmış olup; durumu bu maddedeki şartlara uymayan davacıya ücretsiz izin verilmemesinde mevzuata aykırılık görülmediğinden, davanın reddine karar verildi.
Danıştay Beşinci Dairesi E:1981/928, K:1985/898
- Devlet Memurları Kanunu 77. Madde
- Yabancı Bir Memleket veya Uluslararası Kuruluşta Hizmet Alma
Emniyet amirliğine terfi ettirilmemesine dair işlemin iptalini istenmektedir. Davacı, Emniyet Genel Müdürlüğü Interpol Şube Müdürlüğünde görevli iken 657 sayılı Kanunun 77. maddesi gereğince maaşsız izinli olarak Bakanlar Kurulu kararı ile, Paris’teki Interpol Genel Sekreterliğinde görevlendirilmiş ve bu görevi 1.8.1980 tarihine kadar devam etmiştir. 657 sayılı Kanunun 77. maddesinde yabancı memleketlerde kurumlarının muvafakati ile görev alacak memurların, kadroları ile ilişkilerinin devam edeceği ve yabancı memleketlerde veya uluslararası kuruluşlarda görevde geçen sürelerin derece yükselmesinde değerlendirileceği hükme bağlanmıştır.
Davacının uluslararası bir kuruluşta kurumunun muvafakati ile görevlendirildiği, bu kuruluşta yaptığı görevinde ise tamamen polislik mesleği ile ilgili olduğu açık olduğundan, yurt dışında çalışılan bu sürenin ilgilinin derece terfiinde değerlendirilmesi yukarıda açıklanan yasa hükmü gereği olduğu cihetle, anılan sürenin rütbe terfiinde değerlendirilmemesinin yasal dayanağı bulunmamaktadır.
Danıştay Beşinci Dairesi E:1982/257, K:1982/265
- Devlet Memurları Kanunu 77. Madde
- Yabancı Bir Memleket veya Uluslararası Kuruluşta Hizmet Alma
Duraksama, 657 sayılı Kanunun 77. maddesi uyarınca yurt dışında görev almak üzere izinli olarak gönderilen Devlet memurlarının izin süresi sone ermeden görevlerine dönmek istemeleri halinde, Bakanlar Kurulu kararına gerek olup olmadığına ilişkin bulunmaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 77. maddesinde; yabancı ülkelerde ya da uluslararası kuruluşlarda, kurumların oluru ile görev alacak memurlara, ilgili bakanlığın önerisi üzerine, Bakanlar Kurulu kararıyla üç yıla kadar aylıksız izin verilebileceği, bu sürenin gerektiğinde Bakanlar Kurulu kararıyla en çok üç yıl daha uzatılabileceği, bu fıkraya göre izin alan memurların kadro ile ilişkilerinin devam edeceği ve yabancı ülkelerde ya da uluslararası kuruluşlarda görevde geçen süreler için emeklilik haklarının 5434 sayılı Yasanın 31. maddesi hükümlerine uyulmak kaydıyla saklı kalacağı, bu kimselerin görevlerine dönmek istemeleri halinde de, bu Yasanın sınav ya da seçme ile ilgili hükümleri dikkate alınarak, yabancı ülkelerde ya da uluslararası kuruluşlarda geçirdikleri hizmet sürelerinin her yılı bir kademe ilerlemesine ve her üç yılı bir derece yükselmesine esas olacak biçimde ve boş kadro bulunduğu takdirde değerlendirileceği hükme bağlanmıştır.
Sorun hakkında isabetli bir yargıya varabilmek yönünden, maddede öngörülen iznin niteliğini ve amacını belirlemekte yarar vardır.
Söz konusu 77. madde, 657 sayılı Yasanın Hizmet Şartları ve Şekilleri başlıklı IV. kısmının izinleri düzenleyen 5. bölümünde değil Yer Değiştirme başlıklı 3. bölümünde yer almakta, yabancı bir memleket veya uluslararası kuruluşta hizmet alma başlığını taşımaktadır. Maddenin gerekçesinde ise: madde, milletlerarası münasebetlerdeki ve kuruluşlardaki son gelişmelere uygun bir çalışma serbestliği getirmekle birlikte, bunun Devlet hizmetlerini aksatmaması için şartları belirtmekte ve müsaade kararını Bakanlar Kuruluna bırakmaktadır. Bu imkandan faydalanacak olanların ayrılış ve dönüşlerindeki statülerinin ne olacağı maddede teferruatıyla gösterilmiştir, denilmektedir.
Görüldüğü gibi, maddede öngörülen izin, Anayasanın 50 ve 657 sayılı Yasanın 23. maddelerinde yer alan, dinlenme ya da izin haklarının gereği ve sonucu olan bir izin olmayıp, Devlet memurlarının yabancı ülkelerde ya da uluslararası kuruluşlarda çalışmasına izin verilmesinden ibarettir. Bunda, yerine göre, devletin ve kamunun bazı yararları ve amaçları söz konusu olabileceği gibi, İdare yazısında belirtildiği üzere, dışarıda yürütülen hizmetin, bütünüyle Türkiye’deki kamu hizmetinin devamı niteliğine bürünmesi olanağı da vardır. Sorunun çözümünde, söz konu su kurumun belirtilen niteliklerinin göz önünde bulundurulması gereği açıktır.
Bu durumda, bu hizmeti memurun kendiliğinden terk etmesinin düşünülememesi gerekir. Esasen yabancı ülkelerde ya da uluslararası kuruluşlarda görev almasına izin verilmesine Bakanlar Kurulu yetkili kılındığına göre, aynı idari işlemin ortadan kaldırılması halinde, aynı usule uyulması idare hukukunun temel prensiplerinden birini oluşturan usulde paralellik ilkesinin de gereğidir.
Bu nedenle, yabancı ülkelerde ya da uluslararası kuruluşlarda görev almak üzere izin verilen memurların izin süresi sona ermeden görevine dönmek istemeleri halinde izin verilmesindeki usule uygun biçimde, Bakanlar Kurulu kararına gerek olduğu mütalaa kılındı.