GSS Prim Borcu Affı Çıktı mı? Ne Zaman Silinecek?

Genel Sağlık Sigortası’na ilişkin düzenlemeleri de içeren kanun teklifi TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Genel Sağlık Sigortası’na (GSS) ilişkin düzenlemeleri de içeren kanun teklifine göre, 1 Ocak 2015 öncesine ait ödenmemiş GSS primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı gibi feri alacaklarının tahsilinden vazgeçilecek. Türkiye’de 9 milyondan fazla kişi Genel Sağlık Sigortası kapsamında bulunuyor. GSS prim borcu affı bu kişilerin tamamını ilgilendiriyor.

Genel sağlık sigortası bakımından sağlık hakkı önem taşımaktadır. Sağlık hakkı, sağlıklı kalmayı, sağlığın devam ettirilmesini, sağlığın bozulması halinde ise iyileştirmeyi, tedaviyi sağlayan bir haktır. Anayasamızın “ herkes, yasama, maddi ve manevi varlığını geliştirme hakkına ve kişi hürriyetine sahiptir.” Düzenlemesi ile maddi ve manevi varlığını geliştirme hakkını bir anayasal hak olarak fertlere tanımıştır. Genel sağlık sigortası, hastalık sigortasından farklı bir sigorta dalıdır. Koruyucu sağlık hizmetlerinin sağlanması genel sağlık sigortası kapsamındadır.

Genel sağlık sigortası bütün vatandaşların koruyucu ve tedavi edici hizmetler bakımından sosyal sigorta sistemi ile sigortalanması sistemidir. Genel sağlık sigortası, hastalık riskinin hem önlenmesi hem de hastalanmanın ve hastalığın sonuçlarına karşı sosyal güvenlik sağlayan bir sigorta uygulamasıdır. Genel sağlık sigortası, ülkede yaşayan herkese koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri bakımından sosyal güvenlik sağlanması amacını taşır. Genel sağlık sigortası için vatandaşlardan bir takım primler alınmaktadır. Bu primler aylık olarak ödenmekte olup kişiler çoğu zaman bunu yatırmaktan kaçınmaktadır. Kadim Hukuk olarak “GSS prim borcu affı ve silinmesi” hakkında bilgi vereceğiz.

Genel Sağlık Sigortası Nedir?

Genel sağlık sigortası bütün vatandaşların koruyucu ve tedavi edici hizmetler bakımından sosyal sigorta sistemi ile sigortalanması sistemidir. GSS’nin temel amacı, bütün vatandaşları adil ve eşit bir sistem içerisinde bir sağlık sigortasına kavuşturmaktır. Genel sağlık sigortası, hastalıkların önlenmesi ve tedavi edilmesi için bütün giderlerin karşılanması ve tedavi sürecinde kesilen ya da azalan gelirin telafi edilmesini hedef alan kapsayıcılığı en geniş sosyal sigorta uygulamasıdır.

Türkiye’de 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile uygulamaya giren sistem tam anlamı ile bize özgü bir sistemdir. Sistem büyük ölçüde prim ile finanse edilmekte, devlet sisteme toplanan primlerin 1/4 oranında katkıda bulunmakta ve bütün vatandaşları, ülkede uzun süreli yaşayan yabancılarla mülteci ve vatansızları da kapsamına alan kendine özgü bir sistemdir. GSS sisteminin 18 yaş altındaki çocuklar ile 65 yaş üzerindeki yaşlıları prim ödeme şartına bağlı olmaksızın kapsama almış olması da sistemin göz ardı edilmemesi gereken özelliklerinden birisidir.

Genel sağlık sigortası zorunlu bir sigortadır. Tipik bir sosyal sigorta sistemidir. Kapsam, haklar ve yükümlülükler kanunla belirlenmiştir. Bu itibarladır ki genel sağlık sigortalı olmak hem bir hak hem de bir yükümlülüktür. Sigortalı olmaktan kaçınılamaz ve vazgeçilemez. GSS hakkı devredilemez bir haktır. Genel sağlık sigortası, sosyal sigortanın temel ilkelerine göre kurulmuştur. Kanunla kimlerin sigortalı olacağı ve kimlerin sigortalı olmayacağı; yani şahıs bakımından GSS’nin kapsamı kanunla belirlenmiştir.

Genel Sağlık Sigortasının Kapsamı

Genel sağlık sigortasının şahıs, yer ve konu bakımından kapsamı 5510 sayılı SSG ve SSK ile belirlenmiştir.  GSS’nin kapsamı sigorta kapsamındaki genişlemeye bağlı sürekli olarak genişlemektedir. Bu genişleme 6111, 6191 sayılı Kanunlar ve 665 sayılı KHK ile yapılmıştır Genel sağlık sigortasının şahıs bakımından kapsamında bütün Türk vatandaşları girdiği gibi belli şartlarla yabancılar, sığınmacılar da kapsama dahil olabilmektedirler. Bu kapsamda;

• Sigortalılar
• İsteğe bağlı sigortalılar
• İşsizlik ve kısa çalışma ödeneği alanlar
• Köy korucuları
• Askerler ve askeri öğrenciler
• Er ve erbaşlar
• Yedek subay öğrencileri
• Askeri öğrenciler
• Muhtaçlar
• Vatansızlar
• Koruma altına alınanlar
• Avukat stajyerler
• Mesleki eğitim görenler

Ve dahası genel sağlık sigortalı sayılmaktadırlar.

Genel Sağlık Sigortalısına Bağımlı Olmak Neticesinde Sigortalılar

Zorunlu sigortalıların sigortalı olmayan ve bakmakla yükümlü olduğu bağımlıları da genel sağlık sigortasından sigortalı olan eşlerinden dolayı yararlanırlar. Sigortalının bağımlıları onun geçindirmekle yükümlü olduğu sigortalı sayılmayan, isteğe bağlı sigortalı olmayan veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış bulunan kimselerdir. Bunlar Kanunda “genel sağlık sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan;

• Eşini,
• 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde mesleki eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın bu Kanuna göre malül olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklarını,
• Geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığı Kurumca belirlenen kriterlere göre tespit edilen ana ve babasını” olarak belirlenmiştir.

Genel sağlık sigortalıları, sigortalıya özgü yardımların (geçici iş göremezlik ödeneği gibi) dışındaki bütün tedavi yardımlarından faydalanabilirler. Kişi bakımından kapsamda yer alırlar.

Genel Sağlık Sigortası Prim Borcu Silinecek mi?

TBMM Genel Kurulu’nda, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair bir kanun teklifi görüşülerek kabul edildi ve yasalaştı. Bu düzenlemenin hayata geçmesiyle birlikte, yaklaşık 600 bin vatandaşın GSS prim borçları silinerek sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam etmeleri sağlanacak. GSS prim borcu affı ile 2015 yılına kadarki tüm borçlar silinecektir.

Genel Sağlık Sigortası’na (GSS) yönelik yapılan düzenlemelere göre, 1 Ocak 2015’ten önceki ödenmemiş GSS primleri, gecikme cezası ve zammı gibi ek alacaklar artık tahsil edilmeyecek. 2025 yılında af düzenlemesinin çıkması beklenmektedir. Bu af ile birlikte İmalat sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerine;

• aylık muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresinde verilmesi,
• primlerin yasal süresinde ödenmesi,
• Türkiye genelinde SGK’ye prim borcunun bulunmaması,
• borcu varsa da yapılandırılmış/tecil ve taksitlendirilmiş olması ile düzenli ödenmesi,
• kayıt dışı sigortalı çalıştırılmaması,
• sahte sigortalı bildiriminde bulunulmaması

şartları ile primlerde indirim sağlanması da gündemdedir.

GSS Prim Borcu Affı Çıktı mı?

GSS prim borcu affı çıktı. 1 Ocak 2015 öncesine ait ödenmemiş GSS primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tahsilinden vazgeçilecek. Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcu affı kanun teklifi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Genel Sağlık Sigortası’na ilişkin düzenlemeleri de içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Hükmün yayımlandığı tarihe kadar söz konusu süreler için ödenmiş olan primler iade ve mahsup edilmeyecek.

Genel Sağlık Sigortası (GSS), herkesin sağlık hizmetlerinden eşit şekilde yararlanabilmesi amacıyla zorunlu hale getirilmiş bir sigorta türüdür. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yönetilen GSS, vatandaşların sağlık hizmetlerine erişimini güvence altına alır. Çalışan kişiler için GSS primleri işveren tarafından otomatik olarak ödenirken herhangi bir işte çalışmayan veya sigortalı olmayan bireylerin bu primleri kendilerinin ödemesi gerekir. GSS Prim  ödemeleri yapılmadığında GSS prim borcu oluşur ve borç biriktiğinde kişi sağlık hizmetlerinden faydalanamaz.

Genel Sağlık Sigortası Primi Ödeme Zorunluluğu Bulunmayanlar

Kanun bazı sigortalılar için 30 gün GSS primi ödeme şartının sağlanmış olmasını aramamaktadır. Bu anlamda;

• SGK dan hak sahibi olarak gelir ve aylık bağlanmış olan kimseler (yaşlılık, malullük, ölüm aylığı veya geliri almakta olanlar yani pasif sigortalılar) bakımından 30 gün prim ödeme şartı aranmaz (m. 60/f)
• Primleri devlet tarafından karşılananlar (m. 61/1-c) (2022 sayılı Kanun kapsamında aylık alanlar, gelir testine dayalı olarak muhtaçlığı tespit edilenler vb. kimseler)
• Uluslararası anlaşmalarla Türkiye’de eğitim gören yabancılar ve bakmakla yükümlü oldukları aileleri (m. 67/1)

30 gün prim ödeme şartından muaf tutulmuşlardır.

Prim ödeme yükümlülüğü aranmayan bir ikinci kesim daha vardır. Bu kesimdeki insanlar 30 gün prim ödeme yükümlüsü olanlar veya onların bağımlıları olabilir. Aşağıda sıralanan bu kesimde yer alan genel sağlık sigortalılarının yardım alma zamanı itibarı ile 30 gün prim ödeme şartını sağlamış olup olmamasına bakılmaksızın kendilerine genel sağlık sigortasından sağlık yardımları yapılır (m. 67/1). Bu kimseler prim şartını sağlamamış olsa da kendilerine genel sağlık sigortasından sağlık yardımları yapılır.

• 18 yaşını doldurmamış olan kişiler,
• Tıbben başkasının bakımına muhtaç olan kişiler,
• Acil haller,
• Trafik kazası halleri
• Iş kazası ile meslek hastalığı halleri,
• Bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklar,
• Koruyucu sağlık hizmetleri (m.63/a),
• Madde bağımlılığı tedavisine yönelik sağlık hizmetleri..
• Analık sebebiyle yapılan sağlık hizmetleri(m. 63/c),
• Tabii afetler,
• Grev ve lokavt durumları