Müddetname 5275 sayılı Kanunu’nun 20/4 maddesinde tanımlanmıştır. Madde hükmü uyarınca bu belgede hükümlünün ceza infaz kurumuna alındığı tarih, salıverileceği tarih, ceza süresi ve infaz olunan cezanın hangi hükme ilişkin olduğunu gösteren belgeye denir. Hükümlü ceza infaz kurumuna alınırken yukarıda belirtilen şartlara uygun olarak düzenlenen belgenin hükümlüye tebliğ edilmesi gerekmektedir. Müddetnamede;
- Hükümlünün kimlik bilgileri,
- Müddetnameye konu cezanın tarih, esas ve karar numarası,
- Ceza toplanmış ise toplama kararının hangi infaz hakimliği tarafından verildiği, kararın tarih ve numarası,
- İlama konu suç ve kanun maddeleri,
- Uygulanan infaz kanunu,
- Ceza infaz kurumuna giriş, koşullu salıverilme, hakederek tahliye tarihi, mahsup ve tutukluluk bilgileri
Bir müddetnamede bulunması gereken başlıca zorunlu unsurlardır. Müddetname hesaplamalarında hangi kanun maddesi uygulanacağının belirlenmesinde esas alınacak olan unsur ilamdaki “Suç Türü” ve “Suç Tarihi”dir.
Suç tarihi ve suç tarihinden sonra yürürlüğe giren infaz kanundaki değişiklikler göz önüne alınarak infaz yasaları ayrı ayrı ve bütün olarak değerlendirilerek müddetname yapılmalıdır. Karma uygulama yapılmamalıdır. (Bu durumun yasal dayanağı, 5237 sayılı Kanun’un 7/3. maddesi ve 5252 sayılı Kanun’un 9/3.maddesi ve Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 25/05/1999 tarih 133/142 sayılı kararıdır) Sonuçta bu yapılan müddetnameler karşılaştırılarak, hangisi hükümlünün lehine ise, o müddetname hükümlü için uygulanmalıdır. Suç tarihinden sonra dikkate alınacak diğer unsur ise, ilamdaki suç ve uygulanan kanun maddeleridir. Müddetname hazırlanmasında dikkate alınacak unsurları sıralayacak olursak;
- Suç tarihi ve sonrasındaki kanun maddelerinin lehe aleyhe değerlendirilmesi,
- Suç türleri,
- Hükümlünün suç işlediği tarihteki yaşı,
- Tutuklulukta ve gözaltında geçirilen süreler,
- Uygulanan kanun maddeleri Mükerrir veya 2. Kez Mükerrir, Koşullu Salıvermeden Geri
- Alınan Ceza yer almalıdır.
Müddetname Nedir?
Savcılık tarafından hükümlünün cezaevine giriş yaptığında hazırlanan belgedir. Savcılık tarafından hazırlanan müddetname cezaevi idaresi tarafından tebliğ edilir. Bu belgede kişinin kimlik ve infaz rejimine ilişkin çeşitli bilgiler bulunur. Müddetnamede bulunması gerekenler;
- Hükümlünün adı soyadı
- Mahkemenin esas ve karar numarası
- Gözetim ve tutukluluk bilgileri
- Suç tarihi ve ilgili suç maddesi
- Ceza infaz kurumuna giriş tarihi
- Ceza infaz kurumundan şartla salıverileceği tarih
- Hükümlünün tahliye olacağı tarih
Hükümlünün infaz kurumlarında geçireceği süre hesaplanırken şahsi hürriyeti sınırlayan bütün olaylar hükümlünün cezasından mahsup edilmelidir.
Müddetname Hesaplaması
Müddetname düzenlenirken “Suç tarihi” dikkate alınmalıdır. Suç tarihi dikkate alınarak, sonradan yürürlüğe giren infaz yasaları da gözönüne alınarak, infaz yasaları ayrı ayrı ve bir bütün olarak uygulanarak “müddetname” yapılmalıdır. Karma uygulama yapılmamalıdır. Sonuçta bu yapılan müddetnameler karşılaştırılmalı hangisi “hükümlünün lehine ise”, o müddetname hükümlü için uygulanmalıdır. Hükümlü hakkında lehe müddetname hesaplamasının yasal dayanağı;
- 1-5237 sayılı Kanun’un 7/3. maddesi,
- 2-5252 sayılı Kanun’un 9/3. maddesi.
- 3- Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 25.05.1999 tarih 133 esas ve 142 sayılı kararıdır.
Buna göre “Önceki kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunlar ayrı ayrı ve bir bütün olarak uygulanmalı, hangisi hükümlünün lehine ise o yasa uygulanmalıdır.” TCK’nın 7/3. maddesinde açıklanan zaman bakımından kanunların uygulanma prensibi, “Müddetname hesaplanması” açısından da geçerlidir.
5237 sayılı TCK’nın 7/3 maddesinde “İnfaz rejimine ilişkin hükümler derhal uygulanır” demekte idi. 29.06.2005 tarihli 5377 sayılı Kanun’un 2. maddesi ile bu maddeye “Hapis cezasının ertelenmesi, koşullu salıverilme ve tekerrürle ilgili olanlar hariç” cümlesi eklenmiştir. Bu durumda “şartla tahliye (koşullu salıverilme) hariç”, infaz rejimine ilişkin hükümler derhal uygulanır prensibi gelmiştir.
Müddetnameye İtiraz
5275 sayılı kanunun 98. maddesine göre müddetnamenin yanlış hesaplandığı veya müddetnamedeki bilgilerin hatalı düşünülüyorsa kararı veren ceza mahkemesine dilekçe ile itiraz yapılabilir. Bu itirazı infaza ilişkin savcı, hükümlünün avukatı veya bizzat kendisi yapabilmektedir. Hükümlünün müddetnameye ilişkin itirazı reddedilirse bu karara da itiraz edebilir. Hâkim veya mahkeme itirazı yerinde bulup kararını düzeltebilir ya da 3 gün içinde itiraz merciine gönderebilir. Bu merciinin verdiği karar kesin olup bu karara karşı itiraz edilemez.
Hükümlünün müddetnameye yaptığı itirazın hükmü veren mahkemece reddedilmesi halinde, CMK m.268’e göre yedi (7) gün içerisinde itiraz merciine başvurulabilir. Bu başvuru üzerine itiraz mercii tarafından verilen karar kesin karar olduğundan, CMK m.309 uyarınca kanun yararına bozma yoluna başvurulabilir.
Müddetnamede Mahsup
Hüküm kesinleşmeden önce şahsi hürriyeti sınırlama sonucu doğuran bütün haller sebebiyle geçirilmiş sürelerin hapis cezasından indirilmesidir. Türk Ceza Hukukunda mahsup, sadece davası görülen olaydaki hürriyet kısıtlayıcı yaptırımları değil varsa daha önceki davalardan dolayı hürriyeti kısıtlayıcı bütün eylemleri hapis cezasından düşülerek hesaplanır. Gözaltı veya tutuklulukta geçirilen süreler mahsup edilen hürriyeti kısıtlayıcı hallere örnektir. 15 yaşını doldurmamış bireylerde durum biraz daha farkıdır. 15 yaşını doldurmamış bireylerde gözaltı ve tutuklulukta geçen bir gün hapis cezasından iki gün düşülerek hesaplanır. Burada kanun koyucu 15 yaşını doldurmamış bireylerin lehine bir düzenleme yapmayı tercih etmiştir. Konutu terk etmeme şeklinde adli kontrolüne tabi olanların ise konutta geçirdikleri iki gün cezalarında bir gün indirerek hesaplanır. Uyuşturucu madde bağımlıları ve alkol bağımlılarının hastanede tedavi amaçlı bir müddet tutulurlar. Bu onların iyileşmesi ve mahkûmiyet sırasında kendisine ve çevresindekilere zarar vermemesi için gerekli bir önlemdir. Bu mahkûmların hastanede geçirdikleri bir gün yine hapis cezalarından mahsup edilir.
Bir davadaki tutuklama ve gözaltı sürelerinin daha sonra başka bir davadaki hapis cezasından mahsup edilebilmesi için ilk davadaki tutukluluk ve gözaltından geçirilen sürelerin aldığı hapis cezasından fazla olması gerekir. Tutukluluk ve gözaltında geçen fazladan süre daha sonraki davada yatılacak hapis cezasından bu şekilde düşülebilir. Böylece mahkûm kendisine verilen iki hapis cezasının toplamından fazlasını ceza infaz kurumlarında geçirmiş olmayacak.
Beraat kararı verilen dosyalardaki tutuklu kalından sürenin daha sonraki davadan mahsup edilmesi belli bir şarta bağlanmıştır. Bu şart beraat kararının ikinci suç işlendikten kesinleşmesidir. Aksi halde mahsup koşulları oluşmamış kabul edilmektedir. Mahkumiyete hükmedilen fiilin suç olmaktan çıkarılması veya hapis cezasının azalması neticesinde mahkûmiyeti biten kişinin fazladan yattığı süre daha sonraki davalarında mahsuba konu olmayacaktır çünkü daha sonra çıkan lehe kanun önceki tutuklamayı haksız tutuklama haline getirmemektedir. Bazı durumlarda savcılık tarafından hazırlanan müddetnameye itiraz etmek mümkündür.
Müddetname Örneği
MÜDDETNAME (Mahkumlar İçin) Cumhuriyet Başsavcılığı :
Cumhuriyet Başsavcılığı Dosya No:
Cezaevi Hükümlü Defter Numarası:
HÜKÜMLÜ KİMLİK BİLGİLERİ T.C. Kimlik No:
Adı ve Soyadı:
Baba Adı:
Ana Adı:
Doğum Tarihi:
Doğum Yeri:
Nüfusa Kayıtlı Olduğu İl ve İlçe:
CEZA BİLGİLERİ HÜKMÜ VEREN MAHKEME:
MAHKEME KARAR BİLGİSİ:
SUÇ TARİHİ TARİHLERİ:
CEZASI:
İlam No Suç Tarihi Ceza Mad. Ceza Bilgisi İnfaz Türü
2022/1-33 15/10/2020 TCK 157/1 2 YIL 1 AY 5275 S.K.107/2 Md.(1/2)
CEZAEVİNE GİRİŞ TARİHİ: xx/12/2022
HAKEDEREK TAHLİYE TARİHİ:
KOŞULLU SALIVERİLME TARİHİ:
MAHSUP BİLGİLERİ
Cezaevinde Geçen Süre:
Denetimde Geçen Süre:
Ad Soyad Sicil No Cumhuriyet Savcısı
NOT : …….. 1 NOLU L TİPİ KAPALI CEZA İNFAZ KURUMUNA
İşbu müddetname Ankara … İnfaz Hakimliği’nin 2022/..Esas ve 2022/ …. Karar sayılı içtima kararına istinaden düzenlenmiştir.
Hükümlüye ait hapis cezalarının suç türü 5275 Sayılı Yasanın geçici 6. Maddesindeki istisna suçlardan olmadığından yasada öngörülen denetimli serbestlik süresi 3 yıldır. Şartlarını taşıması halinde faydalanabilecektir.
Müddetnamenin hükümlüye tebliği rica olunur.