Geçici görevlendirme, kamu kurumunun görev alanı içinde yer alan bir hizmeti yürütmek amacıyla, o hizmetle ilgili konuda uzmanlaşmış kamu görevlilerini kadroları üzerinde kalmak üzere belli bir süre ile görevlendirmelerine denir. Yani kişi Ankara’da ilindeyken geçici görevlendirme ile Polatlı’ya gönderilmesidir. Kurum ve kuruluşları personellerini zaman zaman başka kurumlarda ya da kendi kurumları içinde farklı yerlerde veya birimlerde geçici olarak görevlendirebilmektedir. Geçici görevlendirmeler de iptal davasına konu olabilen idari işlemler olup geçici görevlendirme nedeniyle hak ve menfaatleri ihlal edilen kamu personeli idare mahkemelerinde geçici görevlendirmenin iptali davası açabilirler. Tüm idari işlemler gibi geçici görevlendirmelerin de kamu yararı amacıyla ve hizmet gereğince yapılması gerekmektedir. Geçici görevlendirme personeli mağdur etmek ya da cezalandırmak amacıyla yapılıyorsa hukuka aykırıdır ve iptal istenebilir. Bu nedenle idari dava açılmalı ve mahkeme kararıyla iptali sağlanmalıdır.

Mevzuatımızda esas olarak kurumlararası geçici görevlendirmelere ilişkin hükümler yer almaktadır. Kurum içi geçici görevlendirmeler mevzuatımızda açık olarak düzenlenmemiştir. Zira idarelerin kendi personelini kendi iç birimlerinde görevlendirme konusunda zaten yetkileri vardır. Bununla birlikte ister kurumlararası, ister kurum içi olsun tüm geçici görevlendirmeler, hatta geçici olmayan görevlendirmeler temel olarak aynı usul ve hükümlere tabi olup tüm bu iş ve işlemlerin kamu yararı ve hizmet gerekleri çerçevesinde hukuka uygun bir şekilde tesis edilmeleri ve uygulanmaları gerekmektedir.

Geçici Görevlendirme Nedir?

Kamu personelinin geçici görevlendirmesi, kamu kurumunun görev alanı içinde yer alan bir hizmeti yürütmek amacıyla, o hizmetle ilgili konuda uzmanlaşmış kamu görevlilerini kadroları üzerinde kalmak üzere belli bir süre ile görevlendirmelerine denir. Çoğu zaman kamu personelinin geçici görevlendirmesi, kamu personellerini yıldırma ve mobbing politikası olarak kullanılabilmektedir. Nitekim, idare sürekli olarak personeli uzak ilçelere veya uzun sürelerle atama benzeri şekillerde geçici sürelerle görevlendirebilmektedir. Bu gibi durumlarda personellere her ne kadar harcırah vs. gibi ödemeler yapılsa da, aile birliği zarar görebilmekte ve verim de azalabilmektedir.

İdareler, kamu personelinin geçici görevlendirmesi konusunda kamu yararını gözeterek ve hizmetin gerekliliklerini ortaya koyarak tesis etmelidir. Zira, idari işlemlerin tek amacı kamu yararının gözetilmesidir. Diğer yandan, kamu yararı gözetilirken personelin durumunun da göz önünde bulundurulması gereklidir. Diğer bir deyişle, ihtiyaç bulunan göreve görevlendirme yapılırken en uygun ve kendisi için en az değişkenlik gösteren personel seçilmelidir. Çeşitli nedenlerle hukuka aykırı biçimde tesis edilen kamu personelinin geçici görevlendirmesi işlemine karşı açılan davalarda iptal ve yürütmeyi durdurma kararları verilebilmektedir.

Memurun İsteği Dışında Geçici Görevlendirilmesi

Asıl olan memurun çalıştığı kadrosunun bulunduğu yerde çalışmasıdır. Fakat bazı durumlarda hem memurun isteği ile hem de idarenin görev ihtiyaçları doğrultusunda zorunlu hallerde memurun geçici olarak başka bir bölümde görevlendirilmesi mümkün olabilir. Memurun isteği dışında geçici görevlendirilmesi durumunda bu işleme karşı itiraz edebilmek ve reddedilmiş itiraza karşı idare mahkemesinde geçici görevlendirme iptal davası açılabilmesi mümkündür.

İstemediği halde geçici görevlendirilen memur bu işlemin iptali, geri alınması için geçici görevlendirmeye itiraz dilekçesini vererek süreci başlatabilir. Süresi içerisinde cevap verilmezse ya da verilen cevabın içeriğinin ret kararı olması durumunda Samsun, Amasya ve Sinop illerinde çalışan ya da geçici görevlendirme yerleri bu iller olan memurlar tarafından Samsun İdare Mahkemesinde dava açılabilir.

Geçici görevlendirmelerle ilgili temel ilkeler 657 sayılı Devlet Memurları Kanunumuzun ek 8. maddesine göre:

Memurlar, geçici görevlendirme yapmak isteyen kurumun talebi ve çalıştıkları kurumun izni ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında aşağıda belirtilen şartlarla geçici süreli olarak görevlendirilebilir:

a) Yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri hariç olmak üzere, memurun görevlendirileceği kurumda göreve ilişkin 4 üncü ve daha yukarı bir dereceden boş bir kadronun bulunması şarttır.

b) Geçici süreli görevlendirilen memurlar, geçici süreli olarak görevlendirildikleri kurumların mevzuatına uymakla yükümlüdür.

c) Geçici süreli olarak görevlendirilen memurlar, yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri hariç olmak üzere, aylıkları ile diğer malî ve sosyal haklarını kurumlarından alır. Bu memurların kadroları ile ilişkileri, kendi sınıf ve derecelerindeki terfi ve emeklilik hakları devam eder.

d) Geçici süreli görevlendirme süresi bir yılda altı ayı geçemez. Yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri için geçici görevlendirme süresi en çok iki yıldır; gerekli görülmesi hâlinde bu süre bir katına kadar uzatılabilir.

e) Geçici süreli görevlendirmenin, memurların göreviyle ilgili olması şarttır.

f) Geçici süreli görevlendirmede memurun muvafakati aranır.

Birinci fıkrada belirtilen hâller dışında memurlar, kamu yararı ve hizmet gerekleri sebebiyle ihtiyaç duyulması hâlinde kurumlarınca, Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşü alınarak diğer kamu kurum ve kuruluşlarında altı aya kadar geçici süreli olarak görevlendirilebilir.”

Maddeden de görüleceği üzere geçici görevlendirme için kural olarak

• Geçici görevlendirme isteyen kurumun talebi,
• Personelin çalıştığı kurumun izni,
• Personelin rızası,

gerekmektedir. Geçici görevlendirme için bu üç şartın birlikte var olması gerekmektedir Bu üç şarttan herhangi birisi yoksa geçici görevlendirme yapılamaz. Söz gelimi

• Geçici görevlendirme için bir kurum talebi yoksa,
• Ya da kurum talep etmiş ancak personelin çalıştığı kurum izin vermiyorsa
• Veya talep ve izin var ama personelin rızası yoksa

kural olarak geçici görevlendirme yapılamaz.

Kural olarak diyoruz çünkü maddenin son fıkrasındaki istisna hükmü tüm bu güvenceleri ortadan kaldırmaktadır. Son fıkraya göre “birinci fıkrada belirtilen hâller dışında memurlar, kamu yararı ve hizmet gerekleri sebebiyle ihtiyaç duyulması hâlinde kurumlarınca, Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşü alınarak diğer kamu kurum ve kuruluşlarında altı aya kadar geçici süreli olarak görevlendirilebilir.” Bu durumda idareler kurum talebi ya da personelin rızası olmaksızın geçici görevlendirme yapabilecekleridir. Bu konuda idareleri bağlayan tek husus kamu yararı ve hizmet gereği amacı ve altı aylık süredir. Altı aylık süre sınırı bir yana bırakılacak olursa kamu yararı ve hizmet gereği amaçları farklı yorumlanabilir ve bunun sonucunda kamu personelinin mağdur olması söz konusu olabilir. Bu nedenle geçici görevlendirme işlemleri de diğer tüm idari işlemler gibi yargısal denetime tabi bulunmaktadır.

Bu madde kapsamında yapılan geçici görevlendirmelere karşı ancak maddenin ikinci fıkrasına göre yapılan geçici görevlendirmelere karşı dava açılması söz konusu olabilecektir. Zira bunun dışındaki geçici görevlendirmelerde personelin muvafakati arandığından personelin kendisinin muvafakat verdiği bir geçici görevlendirmeye karşı dava açması düşünülemez. Ancak geçici görevlendirmenin personelin muvafakati olmadan yapılması ve Kanunda belirtilen diğer şartlara, özellikle de süre şartına uyulmaması durumunda yine geçici görevlendirmenin iptali davası açılabilir.

Maddenin ikinci fıkrasındaki personelin muvafakati olmadan yapılacak geçici görevlendirmeler ise bir çok yönden iptal davasına konu olabilirler. Bu şekilde yapılacak geçici görevlendirmeler;

• Kamu yararı ve hizmet gerekleri sebebiyle
• İhtiyaç duyulması hâlinde
• Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşü alınarak
• Altı aya kadar süreyle

yapılabilir. Bu şartlardan herhangi birisini taşımadan yapılacak geçici görevlendirmeler Kanuna ve hukuka aykırıdır. Bu nedenle

• Kamu yararı ve hizmet gereği değil de personeli mağdur etmek ve cezalandırmak amacıyla,
• İhtiyaç olmadığı halde,
• Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşü alınmadan
• Altı aydan daha uzun bir süre

yapılan geçici görevlendirmeler hukuka aykırıdır ve iptalleri istenebilir.

375 Sayılı KHK’nın Ek 25. Maddesi Kapsamındaki Geçici Görevlendirmeler

375 sayılı KHK’nın “kurumlar arası geçici görevlendirme” başlıklı ek 25. maddesine göre:

Hakim ve savcılar ile bu meslekten sayılanlar hariç olmak üzere, statülerine bakılmaksızın bir kadro veya pozisyona dayalı olarak kamu kurum veya kuruluşlarında istihdam edilenler, kurumlarının muvafakatiyle bir yılı geçmemek üzere diğer kamu kurum ve kuruluşlarında geçici görevlendirilebilir. Bu süre birer yıl olarak uzatılabilir.

Kamu kurum veya kuruluşlarının emrine geçici görevlendirilenler mali ve sosyal hak ve yardımlarını kurumlarından alırlar. Bunlar bu şekilde görevlendirildikleri süre boyunca kurumlarından aylıklı izinli sayılırlar.

Kurum veya kuruluşların kadro veya pozisyonlarına geçici görevlendirmenin yapılabilmesi için, görevlendirileceklerin ilgili mevzuat uyarınca kadro veya pozisyona asaleten atanmada aranan, asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadro veya görevler için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil, tüm şartları bir arada taşımaları gerekir. Bu şekilde görevlendirilenler görevlendirildikleri kadro veya pozisyon için öngörülen mali ve sosyal hak ve yardımlardan emsali personel gibi faydalandırılır. Bunlar geçici görevlendirildikleri süre boyunca kurumlarından aylıksız izinli sayılırlar. Bunların Sosyal Güvenlik Kurumu ile ilişkileri kendi kurumlarındaki statüleri dikkate alınarak devam ettirilir.

Geçici görevlendirilenlerin özlük hakları devam eder ve bu süreler terfi ve emekliliklerinde hesaba katılır. Terfileri başkaca bir işleme gerek kalmaksızın süresinde yapılır. Bunların geçici görevlendirildikleri kurumda geçirdikleri süreler kendi kurumlarında geçirilmiş sayılır. Akademik unvanların kazanılması için gerekli şartlar saklıdır.

Bu maddeye göre görevlendirilenler, görevlendirildikleri kurumların mevzuatına uymakla yükümlüdür.

Toplamda altı ayı geçen görevlendirmelerde personelin muvafakatinin de alınması şarttır.

Kanunlarda yer alan geçici görevlendirme hükümleri saklıdır.

Bu madde kapsamında görevlendirmeye ilişkin usul ve esaslar Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanarak Cumhurbaşkanınca yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenir”

Görüldüğü gibi 375 sayılı KHK’nın ek 25. maddesi geçici görevlendirmeler konusunda 657 sayılı Kanunun ek 8. maddesine göre daha kapsamlı düzenlemeler getirmektedir. KHK hükmüne göre geçici görevlendirme süresi bir yıldır ve bir yıl daha uzatılabilir ve ancak 6 ayı geçen geçici görevlendirmeler için personelin muvafakati aranacaktır.

Geçici Görevlendirme İptal Davası ve Yürütmenin Durdurulması

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda, kurumlar arası geçici görevlendirme hususuna yer verilmekle birlikte, aynı kurum içinde geçici görevlendirme müessesesi düzenlenmemiştir. Ancak kamu kurumunun görev alanı içinde yer alan bir hizmeti yürütmek amacıyla, o hizmetle ilgili konuda uzmanlaşmış kamu görevlilerini kadroları üzerinde kalmak üzere belli bir süre ile görevlendirmeleri mümkün olmaktadır. Burada keyfi ve cezalandırma amacıyla yapılan geçici görevlendirme işlemi söz konusu olursa buna karşı 60 gün içinde yürütme durdurma istemli iptal davası açılmalıdır.

Yukarıda da belirttiğimiz üzere özellikle personelin muvafakatinin aranmadığı durumlarda yapılan geçici görevlendirmelerde kanuna ve hukuka aykırılık halinde yerinde ve zamanında hukuki sürecin başlatılması büyük önem taşımaktadır. Altı ayı geçen geçici görevlendirmelerde personelin muvafakati aranmaktadır. İptal davasının ilk derece mahkemesinde sonuçlanacağı sürede geçici görev de sona erebilir. Bu nedenle süreç dikkatli bir şekilde takip edilmeli ve iptal talebiyle birlikte aynı zamanda geçici görevlendirme işleminin yürütmesinin durdurulması isteminde bulunulmalıdır.

Geçici görevlendirmenin temel amacı kamu hizmetlerinde aksamaya yer verilmemesi, hizmetin usulüne uygun ve doğru bir şekilde yürütülmesinin sağlanmasıdır, kısacası geçici görevlendirmenin amacı tüm idari işlemlerin temel ve nihai amacı olan kamu yararı ve hizmet gereğidir. Ancak geçici görevlendirme işleminin kanunun öngördüğü amaç dışında kullanılması söz konusu olabilir. Kurum içinde yaşanan kişisel çekişmeler ve huzursuzluklar nedeniyle ya da personelin cezalandırılması amacıyla geçici görevlendirme işlemi yapılabilir. Kanuna ve hukuka aykırı olarak bu şekilde yapılan geçici görevlendirmeler personelin ve aile bireylerinin mağduriyetine ve kaybına neden olabilir. Bu mağduriyetlerin önlenmesi için profesyonel hukuki destek eşliğinde gecikmeksizin yerinde ve zamanında hukuki süreç başlatılmalıdır.

Geçici görevlendirmelere karşı açılacak davalar personelin görev yerindeki İdare Mahkemesinde açılır. Dava açma süresi geçici görev tebliğinden itibaren 60 gündür. Geçici görev süresi ve idari yargılama süreci dikkate alınarak yürütmenin durdurulması da talep edilmelidir. Yürütmenin durdurulması talep edilirken hukuka aykırılık yanında maruz kalınan mağduriyet ile kayıp ve zararlar da açıklanmalıdır. Geçici görevlendirmelerle ilgili davalarda alanında uzman olan avukatlardan profesyonel hukuki destek alınması önem taşımaktadır.