Askeri Ceza Kanunu 90. Madde

Mukavemet ve Cezası

1. Bir amiri veya mafevkını zorla ve tehdit ile hizmet emrini ifadan menetmeğe, yahut hizmete mütaallik bir muameleyi yapmak veya yapmamak için zorlamağa kalkışan mukavemet cürmünü yapmış olur. Bu cürmü işleyenler altı aydan on seneye kadar, az vahim hallerde üç aydan az olmamak üzere hapis, seferberlikte iki seneden, az vahim hallerde altı aydan aşağı olmamak üzere hapis cezalarıyla cezalandırılır.
2. Mukavemet cürmü amirin muhafazasına memur olan yahut bu maksatla getirilen erbaşa ve ere karşı yapılırsa yine aynı ceza verilir.

Askeri Ceza Kanunu 90. Madde Açıklaması

Maddeye göre, amir veya üstün askeri hizmetle ilgili bir görevi yapmasını engellemek amacıyla zor veya tehdit kullanmak mukavemet suçunu oluşturduğu gibi askeri hizmete ilişkin bir işlemi yapmaları veya yapmamaları için u kişilere karşı cebir ve şiddet kullanılması da mukavemet saymıştır.

Bu suçla korunan hukuki yarar, askeri hizmetlerin işleyişinin sürekliliğini güvence altına almak; bunun yanı sıra astın, amir ve üstüne göstermesi gereken itaat duygusunu korumak ve bu kişilerin vücut bütünlükleri ile kişi hürriyeti haklarıdır. Böylece askeri disiplin de korunmuş olacaktır. Dolayısıyla bu suçla, biri askeri hizmetin devamlılığı, itaat duygusu ve disiplin diğeri de amir veya üstün vücut bütünlüğünü ve şahsi hürriyeti olmak üzere iki ayrı hukuki değerin korunduğunu söyleyebiliriz.

Bu suç asker kişiler tarafından işlenebilir. Mağdurun astı durumunda veya emrinde görevli olan asker kişiler bu suçun faili olabilirler. Fail ile mağdur asker kişi olmakla beraber aralarında astlık üstlük veya amir- ast ilişkisi yoksa eylem genel hükümler çerçevesinde değerlendirilmelidir.

TSK ve MSB kadro ve kuruluşunda görevli devlet memurları da amirlerine karşı mukavemet suçunu işleyebilirler. Suçun manevi unsuru kasttır. Kastın bulunmaması, suçun oluşmasına engeldir. Kullanılan gücün veya yapılan tehdidin, askeri hizmetin yerine getirilmesini engellemek amacına yönelik olması gerekir. Maddenin ikinci fıkrasında görevi zor veya tehdit kullanarak görevin yapılmasını engellemeye kalkışmanın, amirin muhafazasında memur olan yahut bu maksatla getirilen erbaş ve ere yapılması da mukavemet suçu kapsamında kabul edilmiş ve bu fiil için de aynı ceza öngörülmüştür.

Askeri Ceza Kanunu 90. Madde Mukavemet ve Cezası Askeri Yargıtay Kararları

Askeri Yargıtay Daireler Kurulu: 14.07.2011-82/82

• Askeri Ceza Kanunu 90. Madde
• Mukavemet ve Cezası

Sanığın başka bir suretle pasif hareketler yaparak mağdurun elinden kurtulmaya çalışmak yerine silahlık nöbetçisi olan mağdur Onbaşıya önce dirseğiyle daha sonra silahın dipçiğiyle kasten vurmak suretiyle gerçekleştirdiği eylemin zorlama sınırlarını aştığı ve üste fiilen taarruz suçunu oluşturduğu.

Askeri Yargıtay Daireler Kurulu: 21.04.2011-35/34

• Askeri Ceza Kanunu 90. Madde
• Mukavemet ve Cezası

Birliğindeki nöbet hizmetlerinin İHK’na uygun yürütülmesinden sorumlu Tabur Nöbetçi Subayının; gerekli görürse nöbetçi değiştirmek yetkisi bulunmasına göre ertesi sabah 09.00’a kadar nöbet hizmetine devam edecek olan nöbetçi astsubayı olan sanığın, saat 23.30 sularında alkollü olduğundan şüphelenerek alkol muayenesine gönderilmesi adli nitelikteki bir işlemden ibaret olmayıp, askeri hizmet gereği olduğundan buna direnme mukavemet suçunu oluşturur.

Askeri Yargıtay Daireler Kurulu: 17.12.2009-123/125

• Askeri Ceza Kanunu 90. Madde
• Mukavemet ve Cezası

Sanık erini bölük nöbetçi onbaşısı olan P.Onb. B.Y. tarafından cephanelik devriye nöbetine götürülürken üstü arandığında, cep telefonu tespit edilip alınması üzerine, nöbet yerinde silahını nöbetçi onbaşının kendisi hakkında yasal işlem yapmasına engel olmak amacıyla gerçekleştirilmiş olduğundan mukavemet suçunu oluşturur.

Askeri Yargıtay Daireler Kurulu: 12.06.2008-97/107

• Askeri Ceza Kanunu 90. Madde
• Mukavemet ve Cezası

Sanığın Bl Kom.’nın görev kağıdını imzalamayıp bekletmesine sinirlenerek ona karşı bazı saygısız söz ve tavırlar sergileyip Bl.K’nin yanından ayrıldığı, bunun üzerine Bl. K’nin habercisi vasıtasıyla sanığı yanına çağırdığı odaya gelen sanığın “Özel görüşelim” diyerek oda kapısını kapatmak istediği, ancak Bl. K’nın kapının açık kalmasını istediği, sanığın yine de kapıyı kapatmaya çalışması üzerine Bl. K’nın kalkıp kapıyı açmaya çalıştığı, ancak sanığın onu itekleyerek kapıyı açmasını engellemeye çalışması şeklindeki eylemi amire mukavemet suçunu oluşturur.

Askeri Yargıtay Daireler Kurulu: 27.10.2005-84/88

• Askeri Ceza Kanunu 90. Madde
• Mukavemet ve Cezası

TSK’ye farklı tarihlerde intisap etmiş olan uzman çavuşlar arasında, Uzm. Erb. Yönetmeliğinin 14.maddesi uyarınca, ast-üst ilişkisi olmadığından, bu kişilerin birbirlerine karşı işledikleri hakaret ve mukavemet eylemlerinin AsCK 85 VE 90.maddelerine göre değil, TCK’nın konuya ilişkin hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.