Vergi Ceza İhbarnamesine İtiraz ve İptal Davası

Vergi ceza ihbarnamesi, vergi daireleri tarafından düzenlenen ve vergi mükelleflerine tebliğ edilerek hukuki sonuç doğuran idari işlemlerdir. 213 sayılı Vergi Usul Kanununda düzenlenen vergi suçlarının işlenmesi halinde vergi daireleri tarafından mükellefler ve diğer sorumlular hakkında vergi cezası kesilmektedir. Kesilen vergi cezaları ihbarname ile tebliğ edilmekte ve tebliğ ile birlikte bu cezalara karşı dava süreci başlamaktadır. Tüm idari işlemler gibi vergi cezaları da idari yargı denetimine tabidir. Bu nedenle vergi cezalarına karşı süresi içinde ve usulünce dava açılması gerekmektedir.  Vergi kanunları hükümlerine aykırı hareket edenlere verilecek olan cezalar vergi cezalarıdır. Vergi cezaları 213 sayılı Vergi Usul Kanununda;

• Vergi ziyaı cezası
• Usulsüzlük cezaları olmak üzere 2’ye ayrılır.

Vergi cezaları olayların ilgili bulunduğu vergi bakımından mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi tarafından kesilir. Vergi cezalarını gerektiren olaylar vergi dairelerince veya yoklamaya ve vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından tespit olunur. Yoklama ve vergi incelemesi sırasında rastlanan, vergi cezasını gerektirici olayların, raporlarda gösterilmesi, delillerin kaybolması ihtimalinin bulunduğu hallerde bunların tutanakla tespit edilmesi mecburidir. Bu yazımızda vergi ceza ihbarnamesi hakkında bilgi vereceğiz.

Vergi Ceza İhbarnamesi Nedir?

Vergi ceza ihbarnamesi, kesilen vergi aslı ve vergi cezalarının vergi sorumlusu veya mükellefe tebliğ edildiği/bildirildiği belgedir. Vergi/ceza ihbarnamesi, Vergi Usul Kanunu’nun öngördüğü şekil ve içeriğe uygun düzenlenmelidir. Aksi takdirde, usule aykırı düzenlenen vergi ceza ihbarnamesi geçersiz hale gelir. Vergi/ceza ihbarnamesine karşı vergi mahkemesinde iptal davası açılabilir. Vergi ceza ihbarnamesi kesilen cezayı bildiren tebliğ belgesidir. Kesilen vergi cezaları ilgililere ceza ihbarnamesi ile tebliğ olunur. Ceza ihbarnamesinde aşağıdaki bilgiler bulunur:

• İhbarnamenin sıra numarası;
• Tanzim tarihi;
• İlgililerin soyadı, adı ve unvanı;
• Varsa mükellef numarası; (Mükellef hesap numarası)
• İlgilinin açık adresi;
• Olayın izahı; (Kanunun madde ve fıkra numaraları gösterilmek ve mevcut deliller bildirilmek suretiyle)
• Olayın ilgili bulunduğu vergilendirme veya hesap dönemi;
• Varsa cezanın ilgili bulunduğu vergiye ait ihbarnamenin tarih ve numarası;
• Varsa tekerrür ve içtima durumu;
• Vergi cezasının hesabı ve miktarı;
• Vergi mahkemesinde dava açma süresi.

Cezayı gerektiren olayın tespitine dair tutanak sureti ile inceleme raporunun birer örneği ihbarnameye bağlanır.

Vergi Cezasının Ödenmesi ve Cezada İndirim

Vergi cezasının ödenmesi, indirimden yararlanılması ve dava açılması süreleri ihbarnamenin tebliği ile başlamaktadır. Şöyle ki:

• Vergi cezaları cezaya karşı vergi mahkemesinde dava açılmamışsa dava açma süresinin bittiği tarihten; dava açılmışsa, vergi mahkemesi kararı üzerine vergi dairesince düzenlenecek ihbarnamenin ilgiliye tebliğ tarihinden başlayarak bir ay içinde ödenir.
• İhbarnamenin tebliği ile ceza zamanaşımı kesilir.
• Mükellef veya vergi sorumlusu; ikmalen, resen veya idarece tarh edilen vergiyi veya vergi farkını ve vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının yarısını ihbarnamelerin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde ilgili vergi dairesine başvurarak vadesinde veya 6183 sayılı Kanunda belirtilen türden teminat göstererek vadenin bitmesinden itibaren üç ay içinde ödeyeceğini bildirirse kesilen cezanın yarısı indirilir.

Vergi Ceza İhbarnamesi İptal Davası

Mükellefler ve kendilerine vergi cezası kesilenler, tarh edilen vergilere ve kesilen cezalara karşı vergi mahkemesinde dava açabilirler. Vergi mahkemesinde dava açabilmek için verginin tarh edilmesi, cezanın kesilmesi, tadilat ve takdir komisyonları kararlarının tebliğ edilmiş olması; tevkif yoluyla alınan vergilerde istihkak sahiplerine ödemenin yapılmış ve ödemeyi yapan tarafından verginin kesilmiş olması lazımdır.

Vergi mahkemelerinde dava açma süresi otuz gündür. Bu süre vergi cezalarından doğan uyuşmazlıklarda tebliğ yapılan hallerde veya tebliğ yerine geçen işlemlerde tebliğin yapıldığı tarihi izleyen günden başlar. Vergi uyuşmazlıklarında yetkili mahkeme: uyuşmazlık konusu vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümleri tarh ve tahakkuk ettiren, zam ve cezaları kesen, dairenin bulunduğu yerdeki vergi mahkemesidir.

Vergi ceza ihbarnamesine karşı açılacak iptal davasında uyuşmazlık konusu miktar, davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef hesap numarası belirtilmelidir. Vergi mahkemelerinde, vergi uyuşmazlıklarından doğan davaların açılması, tarh edilen vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümlerin ve bunların zam ve cezalarının dava konusu edilen bölümünün tahsil işlemlerini durdurur.

Vergi mahkemelerinde açılan iptal ve vergi cezaları toplamı yirmibeşbin Türk Lirasını aşan vergi davalarında, taraflardan birinin isteği üzerine duruşma yapılır. Duruşmalarda, iddia ve savunmanın gerekli kıldığı hallerde, mahkeme vergi davasına konu olan tarhiyatın dayanağı incelemeyi yapmış bulunan inceleme elemanları ile, mükellefin duruşmada hazır bulundurduğu mali müşaviri veya muhasebecisini de dinler.

Vergi mahkemelerinin kararlarına karşı mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir. Ancak, konusu beş bin Türk lirasını geçmeyen vergi davaları hakkında vergi mahkemelerince verilen kararlar kesin olup, bunlara karşı istinaf yoluna başvurulamaz. Bölge İdare Mahkemelerinin konusu yüz bin Türk lirasını aşan vergi davaları hakkında verdikleri kararlar, Danıştay’da, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilir.

Vergi Ceza İhbarnamesine Karşı İdari Başvuru Yolları

Vergi işleminde bir hata olduğu düşünülüyorsa vergi hatasının düzeltilmesi için başvuruda bulunulabilir. Bu hata halleri; ihbarname kesilen kişide hata, mükellefiyette hata, vergi konusunda hata, vergi değerinde veya miktarında hata, mükerrer vergilendirme olarak ifade edilebilir.

Mükellefler Vergi/Ceza İhbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde uzlaşma komisyonuna başvurarak vergi için uzlaşma talebinde bulunabilirler. Uzlaşma, vergi ve vergi ziyaı cezasının tutarı konusunda pazarlık edilmesi suretiyle indirim sağlanması anlamına gelmektedir. Tarhiyat öncesi uzlaşmanın temin edilememiş veya uzlaşma müzakeresinde uzlaşmaya varılamamış olması halinde, mükellef­ tarhiyat sonrası uzlaşma talebinde bulunamaz.  (213 sayılı V.U.K. Ek Madde 11)

Uzlaşma sonucunda, uzlaşmanın sağlanamaması halinde, 15 gün içerisinde vergi yargısına başvurularak vergi davası açılması mümkündür. Vergi Usul Kanunu 359. madde uyarınca düzenlenen vergi kaçakçılığı suçu kapsamında olan vergi aslı ve vergi ziyaı cezaları için uzlaşmaya gidilemez. Uzlaşma sağlanması halinde, uzlaşma konusunda hiçbir mercie şikâyet edilemez, vergi davası açılamaz. (Vergi hataları hariç) Uzlaşma komisyon kararı kesindir. Uzlaşmaya varılması halinde üzerinde uzlaşılan vergi ve cezaların (30) gün içerisinde ödenmesi gerekir. Bu yükümlülük yerine getirilmediği takdirde uzlaşma komisyon kararı bozulmaz. Ancak vadeden sonra gecikme zammı işler.

Vergi aslı ve cezası için dava açma yoluna gidilmeyecekse, Vergi Usul Kanunu’nun 376. maddesi uyarınca, verginin ve cezanın ödeneceği belirten bir dilekçe verilerek vergi ziyaı cezası hakkında, yarı oranında indirim istenebilir. Ancak indirimden yararlanabilmek için, vergi aslı ile indirimden sonraki cezanın 30 (otuz) gün içerisinde ödenmesi gerekir.

Vergi Ceza İhbarnamesi Avukatı

Vergi ceza ihbarnamesi ile tebliğ edilen vergi cezasına karşı süresi içinde yetkili vergi mahkemesine dava açılması gerekmektedir. Vergi cezasının usule ve hukuka uygun olup olmadığının değerlendirilmesi, davanın açılması ve takibi uzmanlık bilgisi ve tecrübe gerektirmektedir. Bu nedenle vergi davalarında konunun uzmanı olan avukatlardan profesyonel hukuki destek alınmasında fayda bulunmaktadır.

Vergi mahkemelerinde, vergi/ceza ihbarnamelerinde yer alan vergi aslı veya cezasının iptali davasının açılması halinde, bu cezaların tahsil işlemi dava sonuna kadar durdurulur (İYUK m.27). Vergi aslı veya cezasının tahsilinin durdurulması için vergi mahkemesinden ayrıca yürütmenin durdurulması kararı alınmasına gerek yoktur, tahsil işlemleri kendiliğinden durmaktadır.