Trafik Kazalarında Tahkime Başvuru

Trafik kazalarında tahkime başvuru yapılabilmektedir. Ancak tahkime başvuru bazı şartlara bağlıdır. Trafik kazalarında tahkime başvuru hızlı ve etkin bir yoldur. Dava açmaya alternatif bu yolda kişi sigorta şirketine başvurduğunda eksik veya hiç ödeme almazsa gidilir. Trafik kazalarında sigorta ettiren, sigorta sözleşmesinden yarar sağlayan kişiler ile haksız ve hukuka aykırı eylemlerden zarar gören kişilerin, zorunlu sigortalardan tazminat istekleri konusunda ortaya çıkan anlaşmazlıkların çözümü amacı ile 5684 sayılı Sigortacılık Kanunun 30. maddesiyle Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği çatısı altında Sigorta Tahkim Komisyonu kurulmuştur. Komisyon, bir müsteşarlık temsilcisi, iki birlik temsilcisi, bir tüketici derneği temsilcisi ile müsteşarlıkça belirlenecek bir akademisyen hukukçu temsilcinin katılımı ile oluşur. Kadim Hukuk olarak bu yazımızda “Trafik kazalarında tahkime başvuru” sürecini sizlere aktaracağız.

Tahkim sistemine üye bir sigorta kuruluşu ile uyuşmazlık yaşadığınızda öncelikle bu uyuşmazlığın çözümü için ilgili sigorta kuruluşuna başvurmanız gereklidir. Sigorta kuruluşunun başvurunuza cevaben gönderdiği nihai yazı talebinizi karşılamadıysa veya sigorta kuruluşundan 15 iş günü (Trafik Sigortasında 15 gün) içinde yazılı bir cevap alamadıysanız, kuruluştan aldığınız cevabi yazı (sigorta kuruluşu size cevap vermediyse sigorta kuruluşuna başvuruda bulunduğunuzu kanıtlayan belgeler) ve iddianızın ispatına yarayacak diğer belgelerle birlikte Komisyona başvurabilirsiniz. Komisyonun başvurunuzu değerlendirmeye alabilmesi için Zorunlu Sigortalar hariç, uyuşmazlık konusu rizikonun ilgili kuruluşun üyelik tarihinden sonra meydana gelmiş olması gerekmektedir. Zorunlu Sigortalarda ise kuruluşun Komisyonumuza üye olup olmadığına bakılmaksızın, 18.04.2013 tarihinden sonra ortaya çıkan uyuşmazlıklar için Komisyonumuza başvuru yapılabilmektedir.

Sigorta Tahkim Kurumuna Hangi Durumlarda Başvurulur?

Sigorta tahkim komisyonu; sigortalı, sigortalı yakınları ve sigorta şirketleri arasında yaşanan anlaşmazlıkları çözüme kavuşturan ve uzlaşmazlık içindeki tüm tarafların haklarını savunan tarafsız bir organizasyondur. 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30.maddesi 13.fıkrasına göre, Komisyona başvurabilmesi için, sigortacılık yapan kuruluşla uyuşmazlığa düşen kişinin, uyuşmazlığı oluşturan olay ile ilgili olarak sigortacılık yapan kuruluşa gerekli başvuruları yapmış ve talebin kısmen ya da tamamen olumsuz sonuçlandığını belgelemiş olması gerekir. Sigortacılık yapan kuruluşun başvuru tarihinden itibaren onbeş (15) iş günü içinde yazılı olarak cevap vermemesi de komisyona başvuru için yeterlidir.

 Tahkime başvuru şartlarını sıralayacak olursak;

1. Haksız eylem veya hukuka aykırı bir olay sonucu ölen kişinin desteğinden yoksun kalan yakınları gerekli tüm belgelerle sigorta şirketine başvurmuş olmalıdır.
2. Sigorta şirketi:

• Yasalarda belirtilen süre içerisinde yanıt vermemiş ve tazminat ödememiş olmalıdır
• Haklı bir neden olmaksızın tazminat isteği reddetmiş olmalıdır.
• Ya da yetersiz ve eksik ödeme yapmış olmalıdır.
• Veya onbeş gün içinde yazılı olarak cevap vermemiş olmalıdır.

Sigorta Tahkim Komisyonuna Nasıl Başvurulur?

Yönetmeliğin 16. maddesi 1. fıkrasında “Tahkim için, komisyonun merkezine ya da başvuru yapan kişinin ikametgâhının bulunduğu ya da rizikonun gerçekleştiği yerdeki büroya başvurabilir. Uyuşmazlık başvurularında, başvuru formu, uyuşmazlığa ilişkin bilgi ve belgeler ile başvuru ücretinin yatırıldığına ilişkin belgenin yer alması gerekir. “ denilmiş ise de, daha anlaşılır kılmak için maddeleyerek şöyle açıklayabiliriz:

• Başvuru sahibi veya vekili tarafından “başvuru formu” doldurulacaktır.
• Uyuşmazlık konusu özet olarak başvuru formuna yazılabilir ise de, “belirsiz alacak davası biçiminde bir “dilekçe” yazılıp verilmesinin daha uygun olacağı görüşündeyiz.
• Başvuru formuna ve dilekçeye gerekli tüm belgeler eklenmelidir. Bunlar kazaya ilişkin tutanaklar ve belgelerdir.
• Kanıtların yanı sıra ayrıca, uyuşmazlığa ilişkin bilgi ve belgeler de başvuru formuna eklenmelidir.
• Komisyon tarafından her yıl belirlenen “başvuru ücreti” ödenmelidir.

Uyuşmazlıklar, sigorta hakemleri ve raportörler aracılığı ile çözülür. Sigortacılıkta tahkim yolu zorunlu olmayıp isteğe bağlı bir yoldur. Burada tahkim hakemleri komisyon tarafından atanmaktadır. Yani kurulca hangi hakem veya hakem kurulu görevlendirilmişse, onlar uyuşmazlığı inceleyip çözüme bağlayacaklardır.

Trafik Kazalarından Kaynaklı Sigorta Tahkim Başvurusunun Raportör tarafından İncelenmesi

Sigortacılık Kanunu 30. Maddesi 15.fıkrasına göre “sigorta şirketi ile uyuşmazlığa düşen kişinin komisyona başvurusu, önce “raportör” tarafından incelenir. Raportörler ön inceleme yaparlar ve şu hususları araştırırlar:

• Komisyona gelmeden önce, sigorta şirketine başvurulup vurulmadığını; yöntemince başvurulmuş ise uyuşmazlık konusunun ne olduğunu tespit eder.
• Aynı konuda dava açılıp açılmadığını, uyuşmazlığın tüketici Hakem Heyetine götürülüp götürülmediğini araştırır.
• Dosyada, uyuşmazlığın çözümü için gerekli olan belge ve bilgi eksikliği varsa, bunu taraflara bildirir.
• Dosyanın komisyon tarafından değerlendirmeye alınamayacağını, başka bir anlatımla, komisyona başvuru koşullarının oluşmadığını tespit ederse, durumu ilgiliye bildirir.
• Raportör, yasanın 30.maddesi 15. fıkrasına ve yönetmeliğin 16.maddesi 6.fıkrasına göre onbeş gün içinde incelemesini tamamlamak zorundadır.
• Yasanın 30.maddesi 15.fıkrası üçüncü cümlesinde “Raportörler tarafından çözümlendirilemeyen başvurular sigorta hakemine iletilir.” Denilmiş ise de, uygulamada raportör bir karar vermeyip, “ön inceleme raporu hazırlayıp” dosyayı hakemlere vermektedir.

Trafik Kazalarından Kaynaklı Sigorta Tahkim Başvurusunun Hakemler Tarafından İncelenmesi

5684 sayılı Sigortacılık Kanununda 6100 sayılı HMK’nın Sigortacılık Kanununa aykırılık teşkil etmeyen hükümlerinin sigortacılık tahkiminde de geçerli olacağı düzenlenmiştir.  Bu düzenlemeye göre hakemlerce yapılan incelemede;

• Taraflar, tahkim yargılamasında eşit hak ve yetkiye sahiptirler. Taraflara hukuki dinlenilme hakkını kullanma imkanı tanınır.
• Hakem veya hakem kurulu, tahkim yargılamasını, yasa hükümlerini gözeterek uygun bulduğu bir şekilde yürütür.
• Taraflar dilekçelerine yazılı delillerini ekleyebilir ve ileride sunacakları delilleri gösterebilirler.
• Dava dilekçesi usulüne uygun değilse veya eksikse, hakem veya hakem kurulunca süre verilerek giderilmesi istenir.
• Hakem veya hakem kurulu, uyuşmazlık konusu hakkında rapor vermek üzere bir veya birden çok bilirkişi görevlendirir.
• Taraflardan biri, hakem veya hakem kurulunun onayı ile delillerin toplanmasını isteyebilir.

Tahkim yargılaması sırasında taraflar uyuşmazlık konusunda sulh olurlarsa, tahkim yargılamasına son verilir. Tarafların talebi,ahlaka veya kamu düzenine aykırı değilse ya da tahkime elverişli olan bir konuya ilişkin ise sulh, hakem kararı olarak tespit edilir.

Sigorta Tahkim Başvurusunun Sonuçlandırılma Süresi

Hakemler, görevlendirildikleri tarihten itibaren en geç dört ay içinde karar vermek zorundadırlar. Ancak, bu süre tarafların açık ve yazılı onamlarıyla uzatılabilir. Hakem veya hakem heyeti, kararlarını komisyon müdürüne verirler. Komisyon müdürünce karar en geç üç iş günü içinde taraflara bildirilecektir.

Komisyona başvuru yapıldıktan sonra, başvurunuz, Komisyon raportörlerince gerekli şartları taşıyıp taşımadığının tespiti bakımından ön incelemeye tabi tutulur. Bu ön inceleme sonunda raportörler, başvurunuzun sigorta hakemleri tarafından esastan ele alınıp alınmayacağının kararını en geç 15 gün içinde verir. Eğer başvurunuzun hakemlerce incelenmesine karar verilirse başvurunuz derhal bağımsız sigorta hakemlerine iletilir ve en geç 4 ay içerisinde (taraflar aralarında anlaşarak bu süreyi uzatabilir) nihai karar verilir.

Uyuşmazlık miktarı 5.000 TL’ye kadar olan hakem kararları kesindir. Tutarı 5.000 TL ve üzerinde olan uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararlarına karşı taraflar bir defaya mahsus olmak üzere komisyon nezdinde itirazda bulunabilirler, 40.000TL üzerindeki uyuşmazlıklarda itiraz üzerine verilen karar taraflarca temyiz edilebilir.

Trafik Kazalarından Kaynaklı Sigorta Tahkim Başvurusunda Tarafların Hakemi Reddi ve Red Nedenleri

Taraflar, Hukuk Yargılama Yasası’nda yer alan hâkimi ret nedenlerine da- yanarak hakemi reddedebilirler. Ret talebi Komisyona, durumun öğrenildiği tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde bir dilekçeyle yapılır. Ret talebi üzerine Komisyon müdürü, iki tarafın görüşlerini dinledikten sonra bu konuda en geç beş iş günü içinde karar verir. Hakemi ret nedenleri Yönetmeliğin 17. maddesinde açıklanmıştır. Buna göre;

• Hakem taraflardan birine öğüt vermiş ya da yol göstermişse,
• Hakem taraflardan biri veya ilgili bir üçüncü kişi karşısında kanunen gerekmediği halde görüşünü bildirmişse;
• Hakem, tanık, bilirkişi, Hukuk Usulü Muhakemeleri anlamında hakem, veya hakim sıfatıyla dinlenmiş veya hareket etmişse; Hakem taraflardan biriyle dördüncü dereceye kadar yansoy hısımlığı varsa;
• Hakem ile taraflardan biri arasında bir dava veya düşmanlık bulunuyorsa; Hakemin tarafsızlığından şüpheye düşülmesini gerektirecek önemli sebepler varsa

Bu durumlarda, taraflar, atanan hakem veya hakemleri, atamayı öğrendikleri tarihten itibaren onbeş gün içinde yazılı olarak reddedebilirler. Yasa’nın 30. maddesi 15.fıkrası son cümlesine göre, hakemleri red süresi en geç “beş iş günü” iken, Yönetmelikte “onbeş gün” olarak düzenlenmiştir. Bu durumda kuşkusuz Yasa hükmü geçerli olacaktır.

Trafik Kazalarından Kaynaklı Sigorta Tahkim Başvurusunda hangi kararlara itiraz edilebilir?

• Beş bin Türk Lirasının altındaki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararları kesindir.
• Beş bin Türk Lirası ile Kırk bin Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararlarına karşı, Yönetmeliğin 16/A maddesi uyarınca, Hakem veya Hakem Heyeti kararının Komisyonca ilgililere bildiriminden itibaren on gün içinde İtiraz Hakem Heyetine itiraz edilebilir. Hakem kararlarına süresi içinde itiraz edilmezse, karar kesinleşmiş olur.
• İtiraz yetkilisi, itirazın süresi içinde usulüne uygun yapılıp yapılmadığını inceler, inceleme sonucu, itirazın değerlendirmeye alınamayacağı anlaşılırsa durum ilgiliye bildirilir ve yatırılan ücretin yüzde doksanı iade edilir.
• İtiraz Hakem Heyetince, başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde karar verilir. İtiraz Hakem Heyeti kararı, Komisyon müdürü tarafından en geç üç iş günü içinde taraflara bildirilir.
• İtiraz Hakem Heyeti kararları, 5.000-40.000 TL. arası uyuşmazlıklarda kesin olup, 40.000 TL Üzerindeki “uyuşmazlıklar” için, İtiraz Hakem Heyeti kararlarına karşı temyiz yoluna gidilebilir.

Trafik Kazalarından Kaynaklı Sigorta Tahkim Başvurusunda İtiraz Hakem Heyeti Başvurusu

Hakem veya hakem kurulu kararlarına karşı on gün içinde itiraz hakem heyetlerine başvuruda bulunularak itiraz edilebilir. Yönetmeliğin 16/A maddesine göre;

• İtiraz hakem heyetine başvuru, itiraz başvuru ücretinin yatırıldığını gösteren belge ve başvuru formu ile yapılır. İtirazın süresi içinde usulüne uygun yapılıp yapılmadığı itiraz yetkilisince incelenir. Yapılan incelemede, itirazın değerlendirmeye alınamayacağı anlaşılırsa durum ilgiliye bildirilir ve yatırılan ücretin yüzde doksanı iade edilir.
• İtiraz hakem heyetleri, Yönetmeliğin 14’üncü maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde oluşturulur. Hakem seçimi, itiraz hakem heyeti listesinden sıra usulüne göre yapılır. Sıra usulünde sigorta hakemlerinin uzmanlık alanları esas alınır. Listenin başındaki sigorta hakeminin uzmanlık alanı, uyuşmazlığın çözümü için uygun değilse, sıradaki uzmanlık alanı uyan ilk hakem atanır. Uyuşmazlığın daha kısa sürede ve etkin bir biçimde çözümlenebilmesi amacıyla, uzmanlık alanı koşuluna uymak kaydıyla hakem atamasında coğrafi kriterlerle birlikte hakemin iş yükü de dikkate alınır.
• İtiraz Hakem Heyeti, uyuşmazlığın taraflarına derhal bildirilir.

Bu yazımızda Kadim Hukuk olarak sizlere; trafik kazalarında tahkime başvuru, sigorta tahkime başvuru süresi, sigorta tahkim komisyonu, sigorta tahkim başvuru, sigorta tahkim online başvuru, sigorta tahkim başvuru ücreti, e-devlet sigorta tahkim başvuru, sigorta tahkim komisyonu başvuru formu, tahkim başvuru sorgulama gibi hususları sizlere aktardık.