Cezaevi Koğuş Değişikliği Talebi

Cezaevi koğuş değişikliği talebi dilekçe ile yapılır. Bu dilekçe cezaevine yönetime hitaben yapılır. Cezaevi koğuş değişikliği talebi dilekçesi yazarken dikkat edilmesi gereken hususlar bulunmaktadır. Dilekçenin yanlış yazılması veya yanlış taleplerde bulunulması tutuklu/mahkum için telafisi imkansız zararların ortaya çıkmasına sebep olabilir. Ceza infaz kurumları, özgürlüğünden mahrum bırakılan bireylerin barındırıldığı kapalı yaşam alanları olmakla birlikte, devletin insan onuruna saygı yükümlülüğünün en görünür biçimde sınandığı kurumlardır. Bu kurumlarda hükümlülerin yaşam koşulları, yalnızca barınma hakkı bakımından değil; aynı zamanda fiziksel, ruhsal ve sosyal gelişimlerinin sağlıklı biçimde sürdürülebilmesi açısından da belirleyici bir öneme sahiptir.

Cezaevi içerisinde koğuş değiştirme uygulaması, mahpusların güvenliği ve yaşam kalitesi bağlamında zaman zaman kaçınılmaz hale gelmekte; bu bağlamda bireyin talepte bulunma ve başvuru hakkı temel bir hukuki mekanizma olarak öne çıkmaktadır. Cezaevi koğuş değişikliği talebinin değerlendirilmesi, yalnızca idari bir işlem değildir; Anayasa, ilgili kanunlar ve uluslararası normlar çerçevesinde yorumlanması gereken bir hak arama yoludur. Bu talebin cezaevi idaresi tarafından gerekçesiz biçimde reddedilmesi veya işleme alınmaması, sadece bireyin koşullarının iyileştirilmesini engellemekle kalmayıp, aynı zamanda anayasal düzeyde tanınan dilekçe hakkının ihlali sonucunu da doğurabilir. Aşağıda, Kadim Hukuk olarak cezaevi koğuş değişikliği talebi, başvuru süreci, mevzuattaki yeri ve hukuka aykırı reddin ceza hukuku bakımından doğurabileceği sonuçlar sistematik biçimde incelenmektedir.

Koğuş Değişikliği Nedir?

Cezaevi koğuş değiştirme; hükümlülerin ceza infaz kurumu içerisinde kaldıkları konaklama birimlerinin, belirli nedenlere dayalı olarak ve idari tasarrufla değiştirilmesi işlemidir. Bu değişiklik, kurum içi güvenlik, bireysel rehabilitasyon, sağlık koşulları veya disiplin tedbirleri gibi gerekçelere dayanabilir. Koğuş değiştirme işlemi, sadece idari bir karar değil; ceza infaz kurumunun iç düzenin sağlama, hükümlüler arası olumsuz etkileşimleri azaltma ve bireylerin yeniden topluma kazandırılma sürecini destekleme yönünden işlevseldir.

5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un (CGTİHK) nakil işlemlerine ilişkin maddeleri, hükümlülerin ve tutukluların bir ceza infaz kurumundan diğerine aktarılmasını düzenlemektedir. Bu süreç, bireylerin yargılanma hakkının korunması, ceza infaz sisteminin etkinliğinin artırılması ve güvenlik ihtiyaçlarının karşılanması açısından hayati önem taşımaktadır.

Koğuş Değişimi Talebinin Hukuki Nedenleri

• Güvenlik Tehditleri: Hükümlüler arasında yaşanabilecek anlaşmazlık, tehdit veya saldırı gibi durumlarda cezaevi idaresi tarafından koğuş değişikliği yapılabilir. Bu uygulama, bireyin fiziksel güvenliğini sağlamaya yöneliktir.
• Rehabilitasyon Amaçlı: Koğuş değişikliği, hükümlülerin sosyal uyum süreçlerine katkı sağlamak, olumlu çevre koşulları sunmak ve iyileştirme programlarına etkin katılımlarını sağlamak amacıyla da kullanılabilir.
• Disiplin Önlemi Olarak: Kurum düzenine aykırı davranışlarda bulunan hükümlüler hakkında, disiplin cezası niteliğinde koğuş değişikliği kararı alınabilir. 
• Sağlık Sebepleri: Bulaşıcı hastalık riski, psikolojik rahatsızlıklar veya kronik sağlık sorunları bulunan hükümlülerin, diğer bireylerin sağlığı açısından izole edilmesi veya uygun birimlere alınması gerekebilir.

Koğuş Değişikliği Talebinin Usulü

• Değerlendirme Aşaması: Cezaevi personeli, kurum içi dinamikleri, bireyler arası ilişkileri ve genel güvenliği gözönünde bulundurarak değerlendirme yapar. Güvenlik tehditlerinin ya da rehabilitasyon gereksinimlerinin varlığı araştırılır.
• Hükümlüye Bildirim: Koğuş değişikliği kararı verildiğinde, kararın gerekçesiyle birlikte ilgili hükümlüye yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir.
• İtiraz Hakkı: Karardan memnun olmayan hükümlünün, itiraz hakkı saklıdır. Bu süreçte adil yargılanma ilkesi ve şeffaf idare prensibi gereği, başvurular titizlikle ele alınmalıdır.
• İcra ve Yerleştirme: Değerlendirme süreci tamamlandıktan sonra koğuş değişikliği uygulanır ve hükümlü yeni koğuş birimine yerleştirilir.

Koğuş Değişikliği Talebinin Hukuki Dayanakları

• Anayasa’nın 17. Maddesi: …insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tabi tutulamaz. Bu bağlamda, hükümlünün koğuş koşulları doğrudan onun maddi ve manevi varlığını ilgilendirdiğinden, yaşam alanının iyileştirilmesi yönünde yaptığı başvurular Anayasal koruma altındadır.

• 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun m. 87: Hükümlülerin toplumsal, ruhsal ve bedensel gelişimlerinin sağlanması amacıyla fizik ve ruhsal sağlık durumlarına göre spor, eğlence ve diğer etkinliklere katılmalarına müsaade edilir. Bu hüküm, hükümlünün yaşam alanı olan koğuşunun da bu gelişim sürecine elverişli olması gerektiğini ortaya koymaktadır. Koğuş koşulları bu gelişime engel teşkil ediyorsa, hükümlünün yer değişikliği talebi bu madde kapsamında değerlendirilmelidir.

• Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün 45/1 Sayılı Genelgesi: Bu genelgeye göre hükümlü ve tutuklular; işledikleri suçlara, kurumdaki davranışlarına, ilgi ve yeteneklerine göre gruplandırılır. Güvenlik bakımından tehlike yaratmadığı ölçüde, iyileştirme programları çerçevesinde sosyal, kültürel ve eğitsel faaliyetlere katılım sağlanır. Faaliyetlere katılım, çoğu zaman aynı koğuşta bulunma esasına dayandığından, bu programlardan yararlanamayan bir hükümlünün koğuş değişimi talebi hem genelge hükümlerine hem de infazın iyileştirme amacına uygundur

• Avrupa Cezaevi Kuralları – 27. ve 42. Maddeler: Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin tavsiye kararları arasında yer alan Avrupa Cezaevi Kuralları’nın 27. maddesi, her mahpusun uygun fiziksel faaliyetlerde bulunmasına, kültürel etkinliklere katılmasına ve diğer mahpuslarla birlikte boş zaman geçirebilmesine imkân tanınmasını öngörmektedir. Ayrıca, 42. Maddenin üçüncü fıkrası açıkça, mahpusların kapalı zarfla yetkili makamlara başvuru hakkına sahip olması gerektiğini belirtmektedir. Bu, hem infazın şeffaflığını hem de hükümlülerin hak arama özgürlüğünü güvence altına almaktadır.

• Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) Kanunu ve İlgili Yönetmelik: 6701 sayılı Kanun’un 9. maddesinin (i) bendi, hükümlülerin başvurularının Kurum tarafından incelenmesi ve sonuçlarının takip edilmesi görevini düzenlemiştir. Yine aynı kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmeliğin 48. ve 65. Maddelerinde başvuruların ön incelemeye tabi tutulacağı, sonucunda ise ihlal kararı, ret kararı ya da idari yaptırım gibi kararlar verilebileceği belirtilmiştir. Bu düzenlemeler, koğuş koşullarından kaynaklı mağduriyetlerin yalnızca cezaevi içinde değil, ulusal insan hakları mekanizmaları nezdinde de denetlene bileceğini ortaya koymaktadır.

Koğuş Değişikliği Talebinin Dilekçe Hakkının Kullanılmasının Engellenmesi Suçu Açısından Değerlendirilmesi

TCK m.121’in Düzenlediği Koruma Alanı

• 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 121. maddesi, dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesini “Hürriyete Karşı Suçlar” başlığı altında düzenlemiştir. Buna göre; bir kişinin, belirli bir hakkı kullanmak için yetkili kamu makamına verdiği dilekçenin, herhangi bir hukuki gerekçe olmaksızın kabul edilmemesi durumunda, bu fiili gerçekleştiren kişi hakkında altı aya kadar hapis cezası öngörülmektedir.

Suçun Unsurları ve Uygulama Alanı

• Dilekçe Hakkının Varlığı: Bu hak Anayasa’nın 74. maddesinde de güvence altına alınmıştır. Hükümlülerin, ceza infaz kurumlarına ya da denetim ve denge mekanizmalarına yazılı başvuru yapma hakkı tartışmasızdır.
• Yazılılık Şartı: TCK m.121’in uygulanabilmesi için başvurunun yazılı olması şarttır. Sözlü talepler bu madde kapsamında değerlendirilmez.
• Yetkili Makama Başvuru: Dilekçenin yetkili makama yapılması gerekmektedir.
• Hukuki Nedenin Olmaması: Dilekçenin işleme alınmaması veya Kabul edilmemesi ancak hukuka uygun bir nedene dayanıyorsa cezai sorumluluk doğmaz. Aksi durumda suç oluşur.

Koğuş Değişikliği Talebinin Dilekçesinin Kabul Edilmemesi Durumunda Uygulama Örnekleri

Koğuş değişimi gibi, doğrudan yaşam koşullarını ilgilendiren ve ciddi gerekçelere dayanan başvuruların, cezaevi idaresi tarafından keyfi olarak işleme konmaması ya da alınmaması hâlinde, dilekçe hakkının engellendiği kabul edilebilir. Özellikle bu dilekçelerin kuruma teslim edilmediği, kayda geçirilmediği veya ilgili birimlere ulaştırılmadığı durumlarda söz konusu suçun oluştuğu ileri sürülebilir.

Soruşturma, Kovuşturma ve Yaptırım Rejimi

• Suç, şikayete tabi değildir; savcılık resen soruşturma yürütür.
• Hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir.
• HAGB ve cezanın ertelenmesi hükümleri uygulanabilir.
• Uzlaşma hükümleri bu suç bakımından uygulanmaz.
• Görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir.

Sonuç

Ceza infaz kurumlarında koğuş değişimi talebi, hükümlünün güvenliğini, sağlığını ve sosyal gelişimini doğrudan etkileyen ciddi bir başvuru hakkıdır. Bu talep, hem ulusal hem de uluslararası hukuki metinlerle koruma altına alınmış olan yaşam hakkı, insan onuru ve bireyin gelişim hakkıyla doğrudan ilişkilidir. Hükümlünün bu yöndeki başvurusunun idare tarafından gerekçesiz şekilde reddedilmesi veya görmezden gelinmesi, yalnızca idari bir hata değil, aynı zamanda Türk Ceza Kanunu anlamında dilekçe hakkının engellenmesi suçunu oluşturabilir. Cezaevi idareleri, hem iç düzeni sağlama hem de bireysel hakları koruma görevini eşzamanlı olarak yerine getirmelidir. Aksi hâlde, devletin yükümlülüklerini ihlâl ettiği ve birey haklarını çiğnediği sonucuna varılabilir.

Cezaevi Koğuş Değişikliği Talebi Dilekçe Örneği

T.C. [BULUNDUĞUNUZ CEZAEVİ ADI] MÜDÜRLÜĞÜ’NE

ADINIZ VE SOYADINIZ:

T.C. KİMLİK NO:

HÜKÜMLÜ/TUTUKLU NO:

KOĞUŞ NO:

KONU: Koğuş değişikliği talebi

AÇIKLAMALAR

Sayın Cezaevi Müdürü,

Ben, yukarıda bilgileri verilen [Adınız Soyadınız], [Tarih] tarihinden bu yana [Mevcut Koğuş No] numaralı koğuşta kalmaktayım. Koğuşumda geçirdiğim sure boyunca çeşitli olumsuzluklar ve rahatsızlıklar nedeniyle koğuş değişikliği talep etme gerekliliği doğmuştur. Aşağıda belirtilen nedenler doğrultusunda talebimin değerlendirilmesini rica ederim.

• SOSYAL UYUM SORUNLARI

Mevcut koğuşumda zaman zaman yaşanan anlaşmazlıklar ve iletişim kopuklukları, ben ve koğuş arkadaşlarım arasında gerginliklere yol açmaktadır. Bu durum, cezaevi yaşamımın hem psikolojik hem de sosyal yönlerini olumsuz etkilemektedir. Gerginliğin sürdüğü bir ortamda daha sağlıklı bir şekilde uyum sağlamak ve günlük yaşantımı olumsuz etkileyen bu durumdan kurtulmak adına, daha uygun bir koğuşa geçiş yapmamın faydalı olacağı kanaatindeyim.

• SAĞLIK V HİJYEN KOŞULLARI

Mevcut koğuşumda hijyen koşullarının zaman zaman yetersiz olması, vücut sağlığımı olumsuz etkilemektedir. Çeşitli sağlık sorunları ve rahatsızlıklarım, koğuş ortamında bulunan hijyen eksiklikleri nedeniyle artış göstermektedir. Doktor raporlarım ve sağlık durumu değerlendirmelerim gözönünde bulundurularak, daha sağlıklı koşullara sahip bir koğuşta barınmam gerektiği inancındayım.

• GÜVENLİK VE FİZİKSEL KOMFOR

Koğuşumda zaman zaman yaşanan gerginlikler, güvenliğimi tehdit eder boyutlara ulaşmaktadır. Bu durum, koğuş arkadaşlarım arasındaki ilişkilerdeki dengesizliklerden kaynaklanmakta olup, sağlığım açısından da risk teşkil etmektedir. Bu sebeple, daha güvenli ve huzurlu bir ortamda barınabilmek adına koğuş değişikliği talep ediyorum.

NETİCE VE TALEP:

Yukarıda açıkladığım nedenlerle, güvenliğim ve sağlığım açısından daha uygun bir koğuşa nakledilmemin sağlanmasını talep ediyorum. Bu talebimin, cezaevi yaşamımın düzeni ve kişisel sağlığım açısından en uygun çözüm olacağına inanıyorum. Gereken değerlendirmelerin yapılmasını saygılarımla arz ederim.

                             [Adınız ve Soyadınız]

                                         [İmza]

Tarih: [Dilekçeyi Verdiğiniz Tarih]