Ceza Muhakemesi Kanunu 19. Madde (CMK)

Ceza Muhakemesi Kanunu 19. Madde

Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması

1. Yetkili hakim veya mahkeme, hukuki veya fiili sebeplerle görevini yerine getiremeyecek halde bulunursa; yüksek görevli mahkeme, davanın başka yerde bulunan aynı derecede bir mahkemeye nakline karar verir.
2. Kovuşturmanın görevli ve yetkili olan mahkemenin bulunduğu yerde yapılması kamu güvenliği için tehlikeli olursa, davanın naklini Adalet Bakanı Yargıtay’dan ister.
3. (Ek: 24/11/2016-6763/21 md.) Mahkeme, fiili sebepler veya güvenlik gerekçesiyle duruşmanın il sınırları içinde başka bir yerde yapılmasına karar verebilir. Bu karara karşı itiraz yolu açıktır.

Ceza Muhakemesi Kanunu 19. Madde Gerekçesi

Madde davanın naklini düzenlemiştir. Tabii hakim kavramı ile olan ilişki nedeniyle madde, davanın nakline ilişkin koşulları özenle belirlemiştir. Madde metnine göre dava aynı derecede olan bir mahkemeye nakledilebilir. Davanın nakline karar verilebilmesi için, mahkemenin hukuki veya fiili nedenlerle görevini yerine getiremeyecek halde bulunması veya kovuşturmanın esas yetkili mahkemede yapılmasının kamu güvenliği için tehlikeli olması gerekir.

Kovuşturmanın esas görevli ve yetkili mahkemede yapılmasının kamu güvenliği için tehlikeli olması hususunun takdiri, ister istemez Devletin icra gücünün işlevi içinde olacağından, bu hâlde nakil isteminin Adalet Bakanı tarafından yapılması uygun görülmüştür.

Hukukî veya fiili nedenlerle görevin yerine getirilememesi durumunda davanın nakline yüksek görevli mahkemece, kamu güvenliği gerekçesiyle nakle ise yalnızca Yargıtay tarafından karar verilecektir. Bu hükmün sadece kovuşturma evresini ilgilendirdiği açıktır.

Ceza Muhakemesi Kanunu 19. Madde Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması Emsal Kararlar

Yargıtay 10. Ceza Dairesi E: 1997/13593 K: 1997/12680

• Ceza Muhakemesi Kanunu 19. Madde
• Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması

Dava: Yüksek Adalet Bakanlığından alınan Ceza Genel müdürlüğü ifadeli 28.11.1997 gün ve 33694 sayılı yazılarına ilişik olarak gönderilen yazı münderecatına göre, Trabzon Ağır Ceza Mahkemesinin 1997/70 esas sayısında kayıtlı kamu davasının CMUK’un 14/son maddesi uyarınca amme emniyetinin muhafazası yönünden başka bir yer Ağır Ceza Mahkemesine nakli istemi ile evrak Yargıtay C.Başsavcılığının 2.12.1997 gün ve 120070 N.D. sayılı yazısı ile Dairemize gönderilmekle aşağıdaki karar tespit edildi:

İstanbul Gazi Mahallesinde meydana gelen olaylarla ilgili olarak Eyüp Ağır Ceza Mahkemesine 10.7.1995 tarih, 1995/208 sayılı iddianame ile yirmi görevli memur haklarında açılan kamu davasında, gerek Valilik gerekse Adalet Bakanlığı bu davanın İstanbul yargı çevresinde görülmesi halinde kamu güvenliği bakımından ciddi sakıncalar olduğu ileri sürülerek davanın bir başka yere naklinin istenilmiş olması üzerine Yargıtay Nöbetçi Dairesince 15.8.1995 gün, 1995/7823-7277 sayılı kararı ile CMUK’un 14. maddesi hükmüne dayanılarak anılan kamu davasının Trabzon Ağır Ceza Mahkemesine nakledildiği anlaşılmaktadır.

Mahkemelerin, davaları en az yargılama gideri ile en süratli şekilde sonuçlandırılmalarının temel görevleri olduğunda kuşku bulunmadığı gibi, idarenin de mahkemelerin güven duygusu içerisinde görev yapmalarını sağlamaları temel ödevleri olması gerekmektedir. Bu nedenle de bir dosyanın görülmesi sırasında güvenlik güçlerinin temel görevlerini yapmalarına engel olabilecek çok büyük ve çok önemli nedenler somut olarak ortaya konulmadıkça dava dosyalarının kamu güvenliği gerekçe yapılarak nakli isteminde bulunulmaması; bu nedenlerle davaların uzamasına neden olmamaları gerektiğinde kuşku yoktur. Dava dosyasının Trabzon’dan başka bir yere nakli için genel güvenlik yönünde herhangi bir sakınca esasen ileri sürülmemiş; nakil talebi sanıkların, tanıkların ve müdahillerin Trabzon’a gelip gitmelerindeki zorluğa dayandırılmıştır. Bu durum ise CMUK’un 14. maddesinde açıklanan davanın nakli sebeplerinden değildir.

Yukarıda açıklanan gerekçelerle Trabzon Ağır Ceza Mahkemesinin 1997/70 esas sayılı kamu davasının tekrar başka bir yere nakli düşüncesini içeren Adalet Bakanlığı ve Yargıtay C. Başsavcılığı isteminin reddine, dosyanın gereği için Yargıtay C. Başsavcılığına tevdiine, 05.12.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.

Yargıtay 5. Ceza Dairesi E:2014/5638, K:2014/5837

• Ceza Muhakemesi Kanunu 19. Madde
• Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması

Sanıklar …, …haklarında korku, kaygı veya panik yaratabilecek tarzda silahla ateş etme, devletin birliğini ve ülke bütünlüğü bozma, tasarlayarak öldürme, tehlikeli maddeleri izinsiz olarak bulundurma veya el değiştirme, sayı ve nitelik bakımından vahim olan silah veya mermilerin satın alınması, taşınması, bulundurulması, kamu malına zarar verme, tasarlayarak öldürmeye teşebbüs, mala zarar verme, kilitlenmek suretiyle muhafaza altına alınan eşya hakkında hırsızlık, bina içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında hırsızlık, konut dokunulmazlığını ihlal etme, suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olma, cebir, tehdit veya hile kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma, yangın, su baskını, tahrip, batırma, bombalama yada nükleer, biyolojik, kimyasal silah kullanarak öldürme, kişiyi yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle bir kişiyi öldürme, silahla yağma ve basit yaralama suçlarından … Ağır Ceza Mahkemesinde görülmekte olan 2014/67 Esas sayılı kamu davasının CMK’nın 19/2. maddesi uyarınca kamu güvenliği gerekçesi ile başka bir yer Ağır Ceza Mahkemesine nakli istemini içeren Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 16/05/2014 günlü ve 75723908-104-0420-2014/1770/30659 sayılı yazısı ve ekindeki evrak Yargıtay C.Başsavcılığının 22/05/2014 günlü ve ND/2014-193279 sayılı yazısı ile Dairemize gönderilmekle incelenerek gereği düşünüldü:

Davanın başka bir yere naklinin uygun olacağı yolundaki görüş ve Adalet Bakanlığının bu husustaki istemi nazara alınarak kamu güvenliği gerekçesiyle CMK’nın 19/2. maddesi uyarınca … Ağır Ceza Mahkemesinin 2014/67 Esasında kayıtlı kamu davasının… Ağır Ceza Mahkemesine nakline, dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay C.Başsavcılığına tevdiine, 28/05/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Yargıtay 5. Ceza Dairesi E:2014/8329, K:2014/7789

• Ceza Muhakemesi Kanunu 19. Madde
• Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması

Yargılamanın en kısa zamanda, tabii hakim ilkesi gereklerine uygun olarak, en az giderle yerine getirilmesini sağlamak mahkemenin; güven içinde yargılama icrası için gerekli emniyet tedbirlerini almanın ise idarenin görevi olduğu, Dava naklini hükme bağlayan CMK’nın 19/2 maddesine göre “Kovuşturmanın görevli ve yetkili olan mahkemenin bulunduğu yerde yapılması kamu güvenliği için tehlikeli olma” hususunun nakil için yasal neden olarak öngörüldüğü, müşteki vekilinin 14/02/2013 günlü dilekçesiyle; dava dosyasında müştekinin 4’ü … ilinde oturan 5 erkek kardeşinin bulunduğunu, yörenin sosyal yapısı dikkate alındığında davaya konu olayın müştekinin kardeşleri veya yakınları tarafından öğrenilmesi durumunda kamu düzenini bozacak olayların ortaya çıkabileceğini belirterek can güvenliği nedeniyle dava dosyasının başka bir yere naklini talep ettiği, ancak buna ilişkin herhangi bir bilgi ve belgenin ortaya konmadığı, dosya kapsamına nazaran nakli istenilen davanın 6. celsesinin tamamlandığı, sanığın başka bir şehirde oturması nedeniyle savunmasının tespiti için talimat yazılmış olduğu, talep tarihi itibariyle güvenliği tehlikeye sokan herhangi bir olayın meydana gelmediği, nitekim Valilik görüşünde kamu güvenliğinin değil münhasıran müşteki ve şüphelinin güvenliğinin tehlikeye girebileceğinin belirtildiği, güvenlik nedeniyle dava naklinin, kanunun aradığı manada ciddi, yakın ve kamu emniyetini tehlikeye düşürecek bir durumun bulunması halinde söz konusu olabileceği,

Sanığa yüklenen suçların niteliği, yargılamanın geldiği aşama, tabii hakim ilkesi ve muhtemel olumsuzlukları güvenlik güçlerinin önlemeye yönelik imkanları birlikte değerlendirildiğinde CMK’nın 19/2. maddesinin öngördüğü dava nakli şartlarının bulunmadığı anlaşılmakla, Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün … 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 2013/34 Esasında kayıtlı bulunan davanın başka bir Asliye Ceza Mahkemesine nakline ilişkin isteminin reddine, dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay C.Başsavcılığına tevdiine, 02/09/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Yargıtay 5. Ceza Dairesi E:2014/8735, K:2014/8288

• Ceza Muhakemesi Kanunu 19. Madde
• Davanın Nakli ve Duruşmanın Başka Yerde Yapılması

İl Emniyet Müdürlüğünün dosyada yer alan yazısında; Davanın belli gruplar tarafından provoke edilerek toplumsal olaylara dönüştürülebileceği, şahısların can güvenliği sağlansa da cezaevinden gerek kendilerinin gerekse ailelerinin duruşmaya katılım için … Adliyesine geliş-gidişleri sırasında güvenlik problemlerinin doğabileceği hususlarına yer verildiği, Şırnak Valiliğinin 30/06/2014 gün ve 1202 sayılı yazısıyla; Bahse konu duruşmalara il merkezi ve ilçelerden sanık yakınlarının yoğun bir şekilde katılım yapabileceği özellikle sanık yakınlarının mahkeme sonuçlarına göre duruşma günlerini terör örgütünün propagandası haline getirebileceği,… Adliyesinin ve duruşma salonlarının alan olarak fiziki yetersizliklerinden dolayı ve ayrıca yoğun katılımın olacağı duruşma günlerinde, her ne kadar güvenlik güçleri tarafından yeterli güvenlik önlemleri alınabilecek olsa da kargaşa ortamının olabileceği, tutuklu sanıkların mahkemeye gidiş gelişleri ve mahkeme esnasında sanık yakınları ve terör örgütü taraftarlarınca bahse konu davaları bahane ederek toplumsal olay yaratma düşüncesi içerisinde olabilecekleri ve güvenlik güçleri ile karşı karşıya gelme ihtimalinden dolayı istenmeyen durumların meydana gelebileceği, ilin coğrafi olarak ilgili terör örgütünün kırsal alan faaliyetlerine yakın bir konumda bulunması nedeniyle terör örgütü mensupları tarafından ilgili davada genel güvenliği ve sanıkların gidiş gelişlerini sağlayan güvenlik güçleri ile bu davalara bakmakla görevli mahkeme üyelerine yönelik olarak ilerleyen zamanlarda eylem arayışı içerisinde olabileceği şeklinde değerlendirmeler yapıldığı hususları göz önünde bulundurulduğunda söz konusu davanın duruşmalarının başka bir ilde yapılmasının uygun olacağının belirtildiği,

Cumhuriyet Başsavcılığının 08/07/2014 gün ve 2014/1523 B.M sayılı yazısında ise; Sanıkların üzerine atılı suçun vasıf ve mahiyeti, dosyadaki sanık ve tutuklu sayısı, Şırnak ilinin ilgili terör örgütü kırsal alan faaliyetlerine yakın bir konumda bulunması, terör örgütü mensupları tarafından davada genel güvenliği, sanıkların gidiş gelişlerini sağlayan güvenlik güçleri ile bu davalara bakmakla görevli mahkeme üyelerine yönelik olarak ilerleyen zamanlarda eylem arayışı içinde olma ihtimali, … Ağır Ceza Mahkemesi ve … Adliyesindeki duruşma salonunun küçük olmasından kaynaklanan fiziki yetersizlik, bu anlamda doğabilecek güvenlik zafiyeti nedenleriyle CMK’nın 19. maddesi gereğince dava nakline karar verilmesinin uygun olacağı, şeklinde görüş bildirildiği gözetilerek, yapılan incelemede;

Davanın başka bir yere naklinin uygun olacağı yolundaki yukarıda belirtilen görüşler ve … Bakanlığının bu husustaki istemi nazara alınarak kamu güvenliği yönünden açık ve yakın tehlikenin söz konusu olabileceği anlaşılmakla CMK2nın 19/2. maddesi uyarınca … Ağır Ceza Mahkemesinin 2014/142 Esasında kayıtlı kamu davasının … Batı Ağır Ceza Mahkemesine nakline, dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay C. Başsavcılığına tevdiine, 15/09/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.