Güvenlik Soruşturmasında Telefon Kayıtlarına Bakılır Mı?

Güvenlik soruşturmasında telefon kayıtlarına bakılır mı? Bu soru memur olmak isteyen tüm adayların kafasında soru işaretidir. Güvenlik soruşturmasında telefon kayıtlarına kesinlikle bakılamaz. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması devlet kademesinde yer alacak memurlar için ilk kez atanmaları sırasında görevlerine başlatılmadan önce yürütülen ve olumlu sonuçlanması ile birlikte bireyin görevine başlatılmasına vesile olan bir aşamadır. Güvenlik soruşturması kamu görevine giriş için gerekli şartlardan biri olup, kişiler hakkında gizlilik çerçevesinde araştırma yapılmasıdır. Kişinin adli sicil kaydı, kolluk kuvvetleri tarafından aranıp aranmadığı gibi hususlar güvenlik soruşturmasında incelenir. Eğer kişi hakkında kamu kurumuna atanmasına engel bir durum bulunuyorsa güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlanır ancak gizlilik esas olduğu için sebep belirtilmez. Olumsuz gelen güvenlik soruşturmasına karşı dava yoluna başvurulabilir ve kişiler hakkında tesis edilen işlem hukuka aykırı ise iptal edilir.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması devlet kademesinde yer alacak memurlar için ilk kez atanmaları sırasında görevlerine başlatılmadan önce yürütülen ve olumlu sonuçlanması ile birlikte bireyin görevine başlatılmasına vesile olan bir aşamadır. Güvenlik soruşturmasında incelenen çeşitli hususlar bulunmaktadır. Bunlardan bazıları ahlaki durumlar olabileceği gibi bazıları da kişi hakkında bir soruşturma veya kovuşturma yürütülüp yürütülmediği hatta hakkında arama kararı olup olmadığı gibi hususlar olarak sıralanabilir. Kadim Hukuk ve Danışmanlık olarak bu yazımızda güvenlik soruşturmasında telefon kayıtlarına bakılıp bakılmayacağından bahsedeceğiz.

• Güvenlik soruşturması; kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığının, ahlaki durumunun, yabancılar ile ilgisinin ve sır saklama yeteneğinin mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiyle saptanması ve değerlendirilmesi şeklinde tanımlanmıştır.
• Arşiv araştırması; kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının mevcut kayıtlardan saptanmasını ifade etmektedir.

Anayasa Mahkemesi’nin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında yer alan hukuksuzluklar nedeniyle iptaline karar verdiği bu yöntem; yakın zamandaki yeni yasa tasarısının bu eksiklikleri gideren bir düzenleme ile Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulmuştur. Güvenlik soruşturmasında telefon kayıtlarına bakılır mı sorusu aday memurların kafasını kurcalayan önemli bir husus olup yazımızda ayrıntılı olarak incelenecektir.

Güvenlik Soruşturmasında Telefon Dinlenir Mi?

Yeni çıkan güvenlik soruşturması kanunu ve yönetmeliklerinden sonra bize en sık sorulan sorular arasında “WhatsApp, Telegram, SMS görüşmeleri” ile “telefon arama kayıtlarının” güvenlik soruşturmasına etkisi. Bu konuda size net ve kısa cevap vereceğim. Kesinlikle bakılamaz. Telefon konuşmalarının dinlenilmesi hususu Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında değerlendirilen bir konu olmakla birlikte, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması hakkında meclise sunulan yeni kanun teklifi ile kişisel verilerin hangi koşullarda toplanıp saklanacağı ve ne kadar süre ile muhafaza edilebileceği hüküm altına alınmıştır.

Güvenlik soruşturmasında telefon dinlenir mi şeklinde aldığımız soruların cevabını vermek gerekirse; bu konuşmaların öncelikle kişiler arası iletişimin nasıl dinlenilebileceği konusuna değinmek gerekecektir. Zira Emniyet Genel Müdürlüğü ve bunlara bağlı birimler ile Milli İstihbarat Teşkilatı iletişimin tespiti yoluna, suçun önlenmesi amacıyla tedbiren başvurabilmektedir. İletişimin tespiti HTS kaydı denilen yolla olabileceği gibi telefonların dinlenmesi ve bu konuşmaların kaydedilmesi şeklinde ya da yalnızca sinyal bilgilerinin değerlendirilmesi şeklinde gerçekleşebilir.

Güvenlik soruşturmasında telefon kayıtlarına bakılır mı sorusuna verilecek yanıt aslında hakkınızda herhangi bir adli soruşturma ya da kovuşturma olması hali ile bağlantılı bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Zira telefon kayıtlarınızın adli birimlerde mevcut olması zaten hali hazırda bir yargılamada isminizin geçmesi yahut en azından ifadeye çağrılarak dosyadan haberdar olmanız anlamına gelmektedir. Adli bir soruşturma ya da kovuşturma geçiriyor olmanız halinde ise dosyada ne sıfatla bulunduğunuz önem arz edecektir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması niteliği itibariyle öncelikli olarak kişinin herhangi bir adli tahkikat geçirmiyor olması ve adli sicilinin temiz olup olmadığının tespitine ilişkindir.

Dolayısıyla telefonlarınızın dinleniyor olması için hakkınızda bir tahkikat yürütülüyor olması gerekir. Aksi durumda sadece güvenlik soruşturması gerekçesiyle telefonlarınız dinlenemez. Telefon dinlenebilmesi Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca Cumhuriyet Savcılığı tarafından soruşturma yürütülmesi ve savcının iletişimin tespiti talebinde bulunması gerekmektedir.

Güvenlik Soruşturmasında WhatsApp Kayıtlarına Bakılır Mı?

Güvenlik soruşturması yapılması başlı başlı telefon kayıtlarına bakılabileceği anlamına gelmemektedir. Ancak telefon dinleniyorsa bu kayıtlara ulaşılabilir. Ancak WhatsApp mesajları ayrı bir statüye tabidir. Çünkü WhatsApp uygulaması, Amerika uzantılı bir uygulama olup, içerisindeki yazışmaların takibi mümkün değildir. Şöyle ki Cumhuriyet Savcılıkları, Milli İstihbarat Teşkilatı, Emniyet Genel Müdürlüğü dahilindeki kolluk kuvvetleri WhatsApp yazışmalarını inceleyemez.

WhatsApp uygulamasının içerisinde mesajlaşmaların uçtan uça şifrelendiği de belirtilir. Bu husus mesajlaşmaların yalnızca gönderen kişi ve alıcı arasında okunmasını sağlamaya yöneliktir. Sonuç olarak WhattsApp yazışmaları, görüntülü arama kayıtları vb. mesajlaşmalar kişisel veri niteliğindedir. Bu nedenle herhangi bir mahkeme kararı olmaksızın güvenlik soruşturması çerçevesinde inceleme yapmak yasaktır.

Güvenlik Soruşturmasında Telefon Kayıtları Dava

Güvenlik soruşturmasında telefon kayıtlarına bakılır mı sorusunun adli tahkikat ile ilgili olduğunu belirtmiştik. Bu adli soruşturmadan alacağınız takipsizlik ya da diğer adıyla kovuşturmaya yer olmadığına dair karar, hakkınızda gerçekleştirilen tahkikatın sonlandırıldığını yani güvenlik soruşturmanıza engel teşkil eden durumun ortadan kalktığını doğrular niteliktedir. Takipsizlik kararı e devlet üzerinden görülmez. Fakat hakkınızda dava açılmış ve beraat kararı verilmişse https://giris.turkiye.gov.tr/Giris/ buradan görebilirsiniz. Takipsizlik ya da diğer adıyla kovuşturmaya yer olmadığına dair karar sayesinde olumsuz gelen güvenlik soruşturmanız yüzünde iptal edilen atama işleminiz, olumsuzluğun gerekçesinin yalnızca bu olduğu durumlarda, iptal edilecektir.

Dolayısıyla takipsizlik kararı ile sonuçlanan soruşturma güvenlik soruşturmasında olumsuzluk yaratmayacaktır. Bu durumda dahi olumsuz bir sonuçla karşılaşırsanız yapmanız gereken ise 60 gün içerisinde yürütme durdurma istemli iptal davaları açmaları gereklidir. Açılacak iptal davasında idare hukukunda uzman avukat ile çalışmaları lehlerine olacaktır.

Güvenlik soruşturması; kişiler hakkında kamu görevine girmelerinden önce araştırılan birtakım hususları içerir. Güvenlik soruşturmasının olumlu gelmesi halinde kişinin ataması yapılırken olumsuz gelmesi halinde ilişiği kesilir. Güvenlik soruşturması olumsuz gelmesi kararına karşı idareye yönelik iptal davası açılır. İptal davası 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda düzenlenmiştir. İptal davasının konusu kişinin hiç atanmaması olabileceği gibi kişi hakkında var olan atama onayının iptal edilmesi şeklinde de olabilir.