Devlet Memurları Kanunu 141. Madde (DMK)

Görevden Uzaklaştırılan veya Görevinden Uzak Kalan Memurların Hak ve Yükümlülüğü

Görevden uzaklaştırılan ve görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan memurlara bu süre içinde aylıklarının üçte ikisi ödenir. Bu gibiler bu Kanunun öngördüğü sosyal hak ve yardımlardan faydalanmaya devam ederler.

143. maddede sayılan durumların gerçekleşmesi halinde, bunların aylıklarının kesilmiş olan üçte biri kendilerine ödenir ve görevden uzakta geçirdikleri süre, derecelerindeki kademe ilerlemesinde ve bu sürenin derece yükselmesi için gerekli en az bekleme süresini aşan kısmı, üst dereceye yükselmesi halinde, bu derecede kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir.

 Devlet Memurları Kanunu 141. Madde Açıklaması

Görevinden uzaklaştırılan veya görevinden uzak kalan memurun, memuriyet görevinden doğan her türlü hak ve yükümlülüğü devam eder. Bu madde Anayasanın 30. maddesinin son fıkrasının kabul ettiği yepyeni bir sosyal düşüncenin ifadesidir. Memurun, görevinden uzaklaştırılmakla kesin olarak  devlet memurluğundan çıkarılacağı veya devlet memurluğuna engel olabilecek bir hüküm giyeceği belli değildir. Bir taraftan hizmetin selameti için memuru görevinden uzaklaştırmak lüzumu kabul edilirken, öte yandan şüpheli bir sonuç için aylığını tamamen kesmek, onu ve geçindirmeye mecbur olduğu aile fertlerini sefalete bırakmak uygun görülmemiş, memurun her türlü hak ve yükümlülükleri devam ettirilmiştir. Memurun görevden uzakta kaldığı süre ne kadar uzun olursa olsun, bu haklar devam edecek, hatta yetkili mahkemelerce tutuklanmasına karar verilse bile, tutuklu kaldıkları sürece yine haklarını kaybetmeyeceklerdir. 141. maddenin bu gerekçesi maddenin 657 sayılı yasa ile düzenlenmiş şekline aittir. Bu şekilde görevden uzaklaştırılan memurun her türlü hak ve yükümlülüklerinin devam edeceği yazılıydı.

Ancak maddenin daha sonra KHK’lerle  yapılan değişikliklerinde memurların bazı haklarına kısıtlamalar getirilmiştir. Değişiklik gerekçesi; “istihdam edilenin yararı, Devletin yararından üstün tutulamaz” esasına dayandırılmış, önce 2 sayılı KHK ile yapılan değişiklikle aylıklarının yarısının ödeneceği hükmü getirilmiş, daha sonra 12 sayılı KHK ile bu hüküm (aylıklarının üçte ikisi oranında ödenir) şeklinde değiştirilmiştir. Ayrıca, madde yapılan bir değişiklikle de görevleriyle ilgili bulunmayan suçlardan dolayı tutuklu olarak yargılanan memurlara, aylık ödenmesi maddeye eklenmiştir.

Devlet Memurları Kanunu 141. Madde Görevden Uzaklaştırılan veya Görevinden Uzak Kalan Memurların Hak ve Yükümlülüğü Emsal Kararlar

Danıştay Beşinci Dairesi E:1981/939, K:1985/392

• Devlet Memurları Kanunu 141. Madde
• Görevden Uzaklaştırılan veya Görevinden Uzak Kalan Memurların Hak ve Yükümlülüğü

Belediyede muhasip olarak görevli iken görevden uzaklaştırılan davacı açıkta kaldığı süre içinde açık aylıklarının ve sosyal haklarının ödenmemesine ilişkin işlemin iptalini ve bu süre içinde ödenmeyen üçte iki aylıkları ile sosyal haklarının ödenmesini istemektedir.

657 sayılı Kanunun 141. maddesi birinci fıkrasında Görevden uzaklaştırılan veya görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan memurlara bu süre içinde aylıklarının üçte ikisi ödenir. Bu gibiler bu kanunun öngördüğü sosyal hak ve yardımlardan faydalanmaya devam ederler hükmü yer almıştır.

Dosyanın incelenmesinden, hakkında idari ve adli soruşturma açılması sebebiyle 14.4.1978 tarihli Encümen kararı ile görevden uzaklaştırılan davacıya 4 ay süre ile üçte iki aylığının ödendiği, ancak görevden uzaklaştırma işlemine karşı açtığı davada yürütmenin durdurulması isteğinin reddedilmesi üzerine ödenmekte olan üçte iki aylıklarının ödenmesinin durdurulduğu anlaşılmıştır.

Yukarıda belirtilen hüküm muvacehesinde hakkında görevden uzaklaştırma işlemi tesis edilen memurlara görevden uzakta kaldıkları süre içinde üçte iki aylıklarının ödenmesi gerekmekte olup; görevden uzaklaştırma işlemine karşı açılan davada yürütmenin durdurulması isteğinin reddedilmiş olması münhasıran görevden uzaklaştırma işlemine ilişkin olduğundan ve görevden uzaklaştırılan davacıya ödenen üçte iki aylığın ödenmemesi yolunda netice doğurması olanağı bulunmadığından dava konusu işlemde mevzuata uyarlık bulunmamaktadır.

Danıştay Beşinci Dairesi E:1981/1463 K:1985/2171

• Devlet Memurları Kanunu 141. Madde
• Görevden Uzaklaştırılan veya Görevinden Uzak Kalan Memurların Hak ve Yükümlülüğü

Dava dosyasının adı geçenin Davalı idarede Çarşı ve Mahalle Bekçisi olarak çalışmakta iken adam öldürme suçu ile tutuklanıp yargılanmasına başlanması üzerine idaresince hakkında görevden uzaklaştırma kararı alınıp 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 141. Maddesi gereğince 2\3 nispetinde maaş ödendiği, bilahare açılan ceza davası neticelenip 23 yıl 4 ay hapis cezasına mahkum ettirilmesi üzerine aynı kanunun 48. Maddesinde belirtilen memur olma şartlarını kaybettiği gerekçesiyle görevi ile ilişiğinin kesildiği, bu nedenle de 2\3 nispetinde ödenen aylığının ödenmediği, davanın da bu işlemin iptali isteği ile açıldığı anlaşılmaktadır.

657 sayılı Devlet memurları kanununun görevden uzaklaştırılan veya görevinden uzak kalan memurların hak ve yükümlülüğünü düzenleyen 141. maddesinde; görevden uzaklaştırılan ve görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan memurlara bu süre içinde aylıklarının üçte ikisinin ödeneceği hükme bağlanmıştır. Nitekim davacıya yargılamasının ve görevden uzaklaştırma kararının devam ettiği süre içinde, kanunen öngörülen nispette aylığının ödendiği ihtilafsızdır. bilahare mahkumiyet kararı verilmesi üzerine idaresince memuriyetle ilişiği kesildiğine ve bu işlem kesinleştiğine göre aylık ödenmemesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.