Askeri Ceza Kanunu 29. Madde

Askeri Ceza Kanunu 29. Madde

Feri Askeri Cezalar

 (Değişik : 22/3/2000-4551/5 md.) Askeri şahıslar hakkında hükmolunacak feri askeri cezalar şunlardır:

1. Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma.
2. Rütbenin geri alınması.
3. Askeri öğrencilik hukukunu kaybettirme.

Askeri Ceza Kanunu 29. Madde Açıklaması

Maddede, asker kişiler hakkında uygulanabilecek askeri feri cezaların türlerine yer verilmiştir. Askeri disiplinin tesisi açısından, TCK’da yer almayan askerliğe özgü feri cezalara ihtiyaç duyulmuş ve Askeri Ceza Kanunu’nda bu yönde düzenleme yapılmıştır.

Askeri ceza hukukunda feri askeri cezalara yer verilmesinin sebebi, askeri adalet sisteminde askeri disiplin korunması amacının, cezanın diğer amaçlarından önce gelmesiyle açıklanabilir. Şüphesiz Türk Askeri Adalet Sisteminde, cezanın bu amacı dışında, suçlunun topluma yararlı, iyi bir insan ve iyi bir asker olmasını sağlamak gayesi de vardır. Ancak suç işleyen kişinin topluma kazandırılması için belirli bir zamana ihtiyaç vardır. Halbuki suç işlemekle bozulan askeri disiplinin derhal sağlanması gerekir. Bu nedenle işlediği suçlar nedeniyle silahlı kuvvetlere yararlı olmayacağı anlaşılan kişiler Silahlı Kuvvetlerden çıkarılması veya daha etkili bir şekilde cezalandırılması zorunlu görülebilir.

Askeri feri cezalar, ağır suç işleyen asker kişilere verilen hapis cezasının yanı sıra, rütbenin geri alınmasına ve bu suretle amirlik veya üstlük statüsünün sona erdirilmesine veya Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarılmalarına ya da askeri öğrencilerin bu statülerinin sona erdirilmesine olanak sağlamaktadır.

Askeri Ceza Kanunu 29. madde askeri feri cezalar, bu cezaya karar verilmesi mecburiyeti açısından, biri zorunlu feri ceza, diğeri hakimin takdirine bağlı feri ceza olmak üzere iki türlüdür. Feri cezaya hükmedilebilmesi zorun olan halleder, bu cezalar, ceza mahkumiyetinin bir sonucu kimliğini kazanırlar ve belirli birtakım cezalara mahkum olan asker kişi hakkında kendiliğinden zorunlu olarak askeri asli cezaya eklenirler. Bu gibi hallerde, sözü edilen feri cezaya hükmedildiği hükümde belirtilmemiş olsa bile, idare tarafında resen uygulanırlar. Feri cezaya hükmedilmesinin takdire bırakıldığı hallerde ise, asli cezaya eklenen bir ceza niteliği taşırlar. Askeri Ceza Kanunu’nun kabul edildiği 1930 yılında askeri yaptırım teorisine hakim olan bu anlayış, sonraki yıllarda yapılan Askeri Ceza Kanunu değişikliklerinde de korunmuş, 5237 sayılı TCK’nın yürürlüğe girmesinden sonra da askeri feri ceza uygulamasına devam edilmektedir.

Feri cezaya hükmedilebilmesi için hapis cezasına mahkumiyet şarttır. Bunun tek istisnası Askeri Ceza Kanunu’nun 153.maddesidir. Feri ceza uygulanabilmesi için hapis cezasına mahkumiyetin gerekmesinin doğal sonucu, doğrudan adli para cezasına hükmedilmesi veya hapis cezasının TCK 50.Madde uyarınca seçenek yaptırımlardan birine, bu bağlamda adli para cezasına çevrilmesi durumunda, feri cezaya hükmedilememesidir. Hapis cezasının TCK 50.maddeye göre, seçenek yaptırımlara çevrilmesi durumunda, asıl mahkumiyet, hapis cezası değil. çevrilen adli para cezası veya tedbirdir.

Suçun teşebbüs aşamasında kalmış olması, feri ceza verilmesine engel olmaz. Feri cezaya hükmedilirken failin suç işlediği tarihteki statüsü esas alınır. Bu statünün ve asker kişi sıfatının suç tarihinden sonra kaybedilmiş olması, feri ceza uygulanmasına engel teşkil etmez.