Adi Malul Nedir? – Ne Kadar Maaş Alır?

Emekli Sandığı Kanununa göre her ne nedenle olursa olsun vücutlarında meydana gelen zararlar ve uğrayacakları iyileşmesi imkansız hastalıklar yüzünden görevlerini yapamayacak duruma gelen iştirakçi ve tevdiatçılara malul denir. Bu nedenle ödenen aylıklara da malullük aylığı adı verilmektedir. Adi malul, vazife malulu ve harp malulu olmak üzere 3 çeşittir.

Emekli olmak için 3 koşul aynı anda gerçekleştiğinde emeklilik dilekçesi verilerek emekliliğe ayrılabilir. Bu 3 şart;

• Yıl,
• Prim günü,
• Yaş koşullarıdır.

Bunlar da yoksa malullük hali, biri o konunun uzmanı olması koşulu ile en az üç hekim tarafından birlikte verilecek raporla saptanır. Bu hekimlerden ikisi Emekli Sandığı kapsamındaki kurumların, birinin de iştirakçinin çalıştığı kurumun hekimi olması şarttır. Düzenlenen rapora dayanarak malullük nedeniyle emekliye ayrılmayı memur isteyebileceği gibi; kurumun da memuru re’sen emekli etme yetkisi vardır. Malulen emekli olan memurların gerekli sağlık şartlarını tekrar sağlamaları halinde, bu durum resmi sağlık kurumlarınca tespiti sağlandığı takdirde, göreve dönmek isteyen memurların eski derece ve niteliklerine uygun göreve atanacakları da güvene altına alınmıştır.

Adi Malul Nedir?

Vazife malullüğü kapsamına giren haller dışındaki sebep ve hallerden doğan malullük çeşidi olup bu kapsamda bağlanan aylığa da adi malullük aylığı adı verilmektedir.

5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunun 44. maddesinde bu husus düzenlenmiştir. Adi malullük talebinde bulunan kişi tarafından alınan rapor kuruma verilir. Kurum ilgili raporu Sosyal Güvenlik Kurumuna  gönderir. Sosyal Güvenlik Kurumunu bünyesinde bulunan  Sağlık Kurulunca malullük verilip verilmeyeceği karara bağlanır. Adi malul üzerinden emekli olabilmek için kişinin en az 10 yıl hizmet süresi bulunmalıdır. Kurumu tarafından malulen emekliye sevk edilen kişi gerekli şartları taşıyor ise malulen emekliye ayrılır, kişiye emekli maaşı bağlanır.

Fakat  her adi malullük durumunda emekliye sevk işlemi gerçekleşmez. Adi malullük kararı Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından verilmiş olsa bile çalışmasına  engel teşkil etmeyen yani başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle başka bir görevi de yapmaları mümkün olması durumunda çalışmaya devam edebilirler.

TSK ve Emniyet mensupları yaptıkları görevleri ve hizmet sınıfları itibariyle kendi teşkilat kanunlarına ve kendi sağlık yönetmeliklerine tabidirler.  Sağlık konularında da TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği, Emniyet Teşkilatı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği hükümlerinde yer alan sağlık şartlarına göre değerlendirilir. Bu yönetmeliklerde yer alan hususlar şayet ilgilinin TSK veya Emniyet içerisindeki görevini yapamayacak durumda olduğunu gösterir rapor alınması gereklidir.

TSK Adi Malullük Şartları

Herhangi bir hastalık veya kaza sonucu çalışma veya meslekte kazanma gücünü en az % 60 oranında kaybettiği SGK Sağlık Kurulunca tespit edilen kişiler malul sayılır. Sigortalıların sağlık kurumlarından alacakları maluliyete ilişkin raporlar, Kanuna göre malul sayılmaları için yeterli değildir. Sigortalının malul sayılabilmesi için, çalışma gücünün veya meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybettiğinin SGK Sağlık Kurulunca tespit edilmesi gerekir.

Malul sayılan sigortalıların malullük aylığından yararlanabilmeleri için;

• En az on yıldır sigortalı olması ve toplam olarak 1800 gün uzun vadeli sigorta kolları primi ödemesi,
• Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olduğuna karar verilmiş ise sigortalılık süresi şartı aranmaksızın  1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
• Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılması, faaliyetine son vermesi ve görevinden ayrılması,
• Hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların ise kendi sigortalılığı nedeniyle Kuruma genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin borcu olmaması
• SGK’ya yazılı dilekçe ile başvurması

gerekmektedir.

Malullük aylığı bağlanması için sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak başvurulmalıdır. Başvurunun ardından yetkili sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarına sevki yaptırılacaktır. Bu sağlık kurullarınca düzenlenen raporun incelenmesi sonucu SGK Sağlık Kurulu sigortalının maluliyet şartlarını taşıyıp taşımadığına karar vermektedir.

Hizmet akdine tabi çalışan ve kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ve Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi ile başvurmaları gerekmektedir. Kamu görevlileri ise emekliye sevk onayı ve Sağlık Kurulu Raporu ile Kurumları aracılığıyla başvuracaklardır.

Maluliyete ilişkin SGK sağlık kurulunca yapılacak değerlendirmeye esas teşkil eden sağlık kurulu raporları Eğitim ve Araştırma Hastaneleri, Devlet Üniversite Hastaneleri ve Devlet Hastaneleri tarafından düzenlenir. Sigortalıların bu hastanelere sevki malul oldukları iddiasıyla başvuruda bulundukları, bağlı bulundukları sosyal güvenlik merkezleri veya il müdürlüklerince yapılır.

Adli Malul SGK İncelemesi Kriterleri

SGK Sağlık Kurulları, raporları  inceleyerek ;

• Çalışma gücü kaybı ve meslekte kazanma gücü kaybı oranlarını,
• Erken yaşlanma halini,
• Vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücü kaybını,
• Malullük derecelerini

belirlemeye yetkili hekimlerden oluşan kurullardır.

Sigortalılar, SGK sağlık kurullarının kararlarına karşı bağlı bulundukları sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğünün ilgili servislerine başvurarak itiraz edebilir ve dosyalarının Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca yeniden değerlendirmesini talep edebilirler.

TSK Adi Malullük Hakları

Malullük nedeniyle emekliye ayrılmayı memur isteyebileceği gibi; kurumun da personeli re’sen emekli etme yetkisi vardır. Malulen emekli olan personelin gerekli sağlık şartlarını tekrar sağlamaları halinde, bu durum resmi sağlık kurumlarınca tespiti sağlandığı takdirde, göreve dönmek isteyen personelin eski derece ve niteliklerine uygun göreve atanacakları da güvene altına alınmıştır.

Fakat her adi malullük durumunda emekliye sevk işlemi gerçekleşmez. Adi malullük kararı Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından verilmiş olsa bile çalışmasına engel teşkil etmeyen yani başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle başka bir görevi de yapmaları mümkün olması durumunda çalışmaya devam edebilirler.

5510 sayılı kanun kapsamında adi malul olarak emekliliği hak kazanan kişiler emekli olduklarında, hastalıkları düzelir ve bu durumu sağlık kurulu raporuyla ispat ettikleri takdir de tekrardan devlet memuru olabilirler.

TSK Adi Malul Maaşı 2021 Adi Malul Maaşı

Malullük aylığı; 4/b sigortalıları için prim ödeme gün sayısı 9000 günden az olan sigortalılar için 9000 gün üzerinden, 9000 gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden, 4/a sigortalıları için prim ödeme gün sayısı 7200 günden az olan sigortalılar için 7200 gün üzerinden, 7200 gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden 5510 sayılı kanunun 29 uncu madde hükümlerine göre hesaplanır.

Adi malullük aylığı net asgarî ücretin % 70’inden aşağı olamaz. En düşük malullük aylığı tutarı 1.500 TL’ dir.

OYAK Maluliyet Yardımı

OYAK üyelerine 205 sayılı OYAK Kanunu kapsamında maluliyet yardımı yapılmaktadır. OYAK maluliyet yardımı aşağıdaki hallerde ödenmektedir:

Tam ve daimi malullük: Her hangi bir kaza, hastalık ve engellilik neticesinde bir işle meşgul olmak imkanından kati surette mahrum kaldığı sağlık kurulu raporu ile tespit edilenler tam ve daimi malul sayılmaktadır. Tam ve daimi maluliyet yardımı son aylık tutarının 12 katıdır. Ayrıca bu yardıma ilave olarak emeklilik yardımı da verilir.

Kısmi malullük: üyelerden birisi her hangi bir kaza dolayısıyla daimi ve fakat kısmi bir maluliyete uğradığı takdirde Kanunda belirtilen oranlar dâhilinde kısmi maluliyet yardımına hak kazanmaktadır. Kısmi maluliyet yardımı hesabında, son olarak alınan maaş tutarının 12 katı esas alınır ve Kanunda belirtilen oranlara göre ödeme yapılır. Kısmi maluliyet görevden ayrılmayı gerektiriyorsa biriken emeklilik yardımı da iade edilir.

Maluliyet yardımından faydalanabilmek için tespit tarihinden itibaren bir yıl ve maluliyetin gerçekleştiği tarihten itibaren beş yıl içinde yazılı başvuruda bulunulması gerekmektedir.