Noterden ihtarname, bir kişinin hukuksal boyutu olan her türlü durum için, muhatabı olduğu karşı tarafa sözleşme, kanunlar, gelenek ve görenek ile doğan hak ve taleplerinin yazılı olarak sunulmasına denir. Kişinin hak ve talepleri ile ilgili karşı tarafa haber verilmesi olarak da nitelendirilir. Genel anlamda hukuksal bir kavram olarak kullanılan ihtarnamenin, hukukun her dalında işlevselliği bulunur. Bazı durumlarda ihtarname çekmek zorunlu değildir. Fakat sağladığı kolaylıklar göz önünde bulundurulduğunda ihtarname çekmek kimi durumlarda hayat kurtarır.
İhtar kelime anlamı olarak uyarma anlamına gelmektedir. Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin 98. Maddesi ihtarnameyi, “Her türlü hukuki işlemlerde muhatabına kanun, sözleşme, örf ve adetten doğan hak ve isteklerin yazılı şekilde bildirilmesi veya haber verilmesi için yapılan işlemler” şeklinde tanımlamıştır. İhtarname faks, mail vb yollarla gönderilebileceği gibi kimi zaman zorunlu bir yol olan ya da ispatı diğer yollara nazaran daha kolay olan noter aracılığıyla da yollanabilir. Noterden ihtarname bu bakımdan önem arz etmektedir.
Noter aracılığıyla gönderilen ihtarnamenin geçerli olabilmesi için eksiksiz yazılması gerekmektedir. İhtarnamede bulunması gerekenler; istemde bulunan ve diğer tarafın ad ve soyadları ile açık adreslerini, ihtar konusunu, istemde bulunanın imzasını, varsa eklenecekler evraklar, tebliğ şerhi, noterin imzası, mührü ve tarihtir. İhtarnameyi kişi kendi yazabileceği gibi avukatına da yazdırabilir ancak bu noktada ihtarnamenin eksiksiz bir şekilde düzenlenmesi ya da ileride olası bir dava sürecinde problem yaşamamak adına uzman bir avukatın ihtarnameyi düzenlemesi, istemde bulunan tarafın hak kaybı yaşamaması adına daha güvenilir olacaktır.
Noterden İhtar Çekme Ücreti
İhtarname gönderme ücreti ihtarnamenin sayfa sayısına, eklerine göre belirlenecektir. Bu noktada istemin en kısa, öz ve net bir şekilde maddi ve yasal gerekçelere yer verilerek yazılması ücret konusunda avantaj sağlayacaktır. Bu noktada noterden ihtarname çekme ücreti 2023 -2024 yılı için ortalama 600,00 – 10.000,00 TL arasında değişmektedir. Fakat sayfa sayısı arttıkça bu miktar artmaktadır. Yukarıda belirtildiği üzere sayfa sayısı arttıkça ücret artmaktadır. Her yıl ihtarname ücreti yeniden belirlendiğinden ihtarnamenin çekildiği yıla ilişkin ihtarname ücretleri dikkate alınmalıdır.
İhtarname noter aracılığıyla gönderilir. İhtarnamenin hukuki olabilmesi için yasaya uygun olması gerekmektedir. İhtarnamenin çekilebilmesi için sözleşmede konulan ödeme zamanının geçmesi gerekmektedir. Alacaklı olan kişi muhatabına ihtarname çekmezse alacağına faiz işlenmemektedir. Muhakkak bildirmesi gerekir. İhtarnameyi noter aracılığıyla tebliğ ettirmek gerekir. Tebliğ edilmeyen ihtarnameler geçersiz sayılır.
Noter İhtarname Kaç Günde Ulaşır?
Noter aracılığıyla yollanan ihtarname ortalama 1-15 gün arasında ulaşır ancak duruma göre bu süre değişiklik gösterebilir. İhtarnamenin APS ile gönderilmesi durumunda ise ortalama 1-2 gün içerisinde ihtarname gidecektir. İhtarnamenin gönderiliş saati de bu durumu etkileyen faktörlerdendir. Noter aracılığıyla ihtarname çektiğinizde noterden mutlaka gönderi takip numarasını almalısınız. Böylece gönderi takip numarasıyla ihtarnamenin gönderi durumunu öğrenebilirsiniz. İhtarnamenin gönderilmesinin akabinde noterden alınan tebliğ şerhi ile de ihtarnamenin muhataba ulaştığı kesinleşmiş olacaktır. Noterden gönderilen ihtarname PTT vasıtasıyla gönderilir. PTT memurunun tebliğat yapmasında usul aynı burada da geçerlidir.
Noterden ihtarname, bir tarafın bir konuyla ilgili diğer tarafın dikkatini çekmesi olarak tabir edilen ihtarname, hukuksal bir kavram olarak sıklıkla kullanılır. İhtarname, kişinin amacını anlatamayacak kadar kısa ya da detaylara yoğunlaşacak kadar uzun olmamalıdır. Belirtilen konu belirgin, net ve tartışmaya mahal vermeyecek şekilde dile getirilmelidir. İhtarname, birçok durumda çekilebilir ve taraf için birçok avantaj sağlar.
Noterden İhtarname Çekerken Avukat Zorunlu Mudur?
İhtarname çekerken, ihtarnamenin içeriği hakkında dikkatli olmak şarttır. İhtarname çekmek, içeriği bakımından muhataba haksız ithamlarda bulunulması sonucunda ihtarname çekene karşı hukuki başvuru hakkı tanıyabilecektir. Böyle bir durumda, muhatap ihtarname çekene haklı bir tazminat hakkına sahip olabilir. Bir diğer durum da, ihtarname çekildikten sonra belirtildiği üzere, ihtarnamedeki talepler muhatap tarafından yerine getirilmez ise ihtarname çekenin dava hakkı kazanması halidir. Böyle bir durumda ise, ihtarnamenin içeriği dava için bir delil niteliği teşkil edeceğinden içeriğin eksiksiz taleplerden oluşması ve eksiksiz beyanlar içermesi önem taşımaktadır.
Belirtilen iki durumda da kişinin, bir avukat ile çalışması kişinin lehine bir sonuç yaratacaktır. Noterden ihtarname çekerken avukat tarafından ihtarnamenin yazılması yahut çekilmesi zorunlu olmamakla birlikte, ihtarnamenin içeriğinin dava açılması halinde kişiyi bağlayıcı ifadeler olması nedeniyle, unutulmamalıdır ki uzman bir kişi tarafından yazılmış ihtarname kişinin davayı kazanmasına sonuç verebileceği gibi aksi durum da ise kişinin davayı kaybetmesi sonucu verebilir.
Noterden İhtarname Hangi Durumlarda Çekilir?
Kanunda belirtilen haller dışında, ihtilaflı durumlarda ihtarname çekilmesi bir zorunluluk değildir. Bununla birlikte, ihtarname çekmenin sağladığı kolaylıklar ve faydalar göz önüne alındığında, ihtarname, ilerleyen hukuki süreçte oldukça etkin bir rol üstlenmektedir. İhtarname çekilen durumlara aşağıdaki örnekler verilebilir:
- İşçi, işverenine göndereceği ihtarname ile kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai alacağı, ücret alacağı, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil alacağı vs. gibi işçilik alacaklarını isteyebilir. Bu halde işçinin işçilik alacakları zamanaşımına uğramayacak, işçi ihtarnameyi çektikten sonra işleyen zamanaşımı kesilecektir.
- İşçi, işyeriyle olan iş ilişkisini evlilik, askerlik, emeklilik, maaşlarının ödenmemesi gibi nedenlerle sonlandırırken sebebini ve taleplerini açık ve net olarak noter kanalıyla bildirebilir.
- İş sözleşmesi haksız yere feshedilen işçi gerekli diğer şartları da taşıyorsa işe iade davası açabilir. İş mahkemesinin gerekçeli işe iade kararını tebliğ alan işçi 10 gün içerisinde işverene işe başlama başvurusu yapmalıdır. Bu hususta bir şekil şartı öngörülmemiş olmasına rağmen, başvurunun ihtarname yoluyla yapılması ileride sürenin kaçırılmış olmasına ilişkin olarak çıkacak hukuki ihtilaflarda kesin delil oluşturacaktır.
- İhtarname ile borçlu temerrüde düşürülür. Faizin ihtarname gönderilmesi ile başladığı hallerde ihtarnamenin muhatabının eline geçmesi ile faiz işlemeye başlar.
- Haksız fiile son verilmesi, doğan zararların giderilmesi maksadıyla dava açmadan önce ihtarname çekmek mümkündür.
- Kiracının kira bedelini ödememesi durumunda, kiracıya gönderilecek ilk ihtarname ile kendisine kira bedelinin ödenmesi hususunda 30 günlük süre tanınır. Söz konusu sürenin sona ermesiyle birlikte 2. haklı ihtarname çekilir. Bu iki ihtarın çekilmesi ardından ev sahibine tahliye davası açma hakkı tanınır.
- Terk nedeniyle açılacak boşanma davalarında, terk halindeki eşe terki takip eden dördüncü ayın sonundan itibaren iki ay içinde eve dönmesi yönünde ihtar gönderilmelidir. Bu ihtar noter kanalıyla da yapılabilir.
Noterden İhtarname Geldi Ne Yapmalıyım?
Noterden gelen ihtarnamedeki talepler haklı bir sebebe bağlanıyorsa, çekilen ihtarnamede istenen edim verilen süre içinde yerine getirilmelidir; ancak talepler haklı bir sebebe dayanmıyorsa ihtarnameyi tebliğ aldıktan sonra ihtarnamede bir itiraz süresi öngörülmemiş ise kural olarak 7 gün içinde ihtarnameye cevap hazırlanmalı ve ihtarnameye karşı sunulacak olan itirazlar aynı şekilde noter kanalıyla “İhtarnameye Cevap (Cevabi İhtarname)” olarak karşı tarafa iletilmelidir.
İhtarnameyi çeken kişi belirli bir süre öngörmüşse, bu süre içerisinde itiraz yapılması gerekir. Kira sözleşmelerinde sona ermesinden önce kiracı borcunu ödemez ise kiralayan kişi 6 ay veya daha uzun kira sözleşmelerinde 30 günlük, daha kısa süreli yapılmış kira sözleşmelerinde 6 günlük bir süre verilerek kiracıya ihtarname gönderilir. Bu gibi durumlarda ihtarnameye itiraz yukarıdaki durumlara göre sırasıyla 30 ve 6 gündür. Kiracının tahliyesi talebini içeren ihtarnamelerde ise bu süre 7 gündür. İcra takibi sürecinde, gönderilen ödeme emrine itiraz süresi ise 7 gündür. İhtarnameye cevap vermek zorunlu olmamakla birlikte eğer ihtarın haksız olduğu düşünülüyorsa cevabi ihtarnamenin gönderilmesi, herhangi bir dava ile karşılaşılması durumunda cevabi ihtarnamenin delil olarak gösterilebilmesi imkanını tanıyacaktır.
Noterden İhtarname Çektikten Sonra Ne Yapılmalı?
Noterden ihtarname çektikten sonra , ihtarname muhataba ulaştıktan sonra ihtarnamede öngörülen süre içerisinde ihtar konusunu oluşturan eylem yerine getirilmezse (ödeme yapılması, haksız fiilin sonlandırılması gibi) hukuki yollara başvurulacaktır. İhtarnamedeki beyanlar ilerideki olası bir dava sürecinde bağlayıcıdır. Bazı durumlarda ihtarnamenin çekilmesi şarttır. Bu noktada tebliğ şerhini içermeyen bir ihtarnamenin geçerliliği olmayacaktır. Bu sebeple noter kanalı ile ihtarname çektirdikten sonra, karşı tarafa tebliğ edilip edilmediğini noterinizden mutlaka teyit etmeli, edildiği takdirde tebliğ şerhini mutlaka almalısınız.
Özellikle para alacağında noterden çekilen ihtarname temerrüde düşürme bakımından önem arz etmektedir. Aynı şekilde noter vasıtasıyla çekilen ihtardan sonra faiz başlar. Bu sebeple noterden ihtarname çekmek hukuki olarak önemlidir. Avukat vasıtasıyla hukuki yardım alınmalıdır. Noterden ihtarname örnekleri sitemizden bulabilirsiniz. Aynı şekilde noterden ihtar çekme örneği sitemiz makaleler bölümünde mevcuttur.