Islah Harcı Hesaplama

Islah harcı hesaplama işlemlerinizi Kadim Hukuk ve Danışmanlık güvencesiyle yapabilir, ıslah sonrası ödeyeceğiniz harcı kolaylıkla öğrenebilirsiniz. Islah harcı, ıslah edilen miktarın binde 68,31’in dörtte biri alınarak hesaplanır. Islah harcı hesaplama ekranında, hesaplanmasını istediğiniz ıslah tutarını girerek mahkemeye yatıracağınız ıslah harcı tutarını hesaplayabilirsiniz. Hesaplama yılı 2024'dür. 2024 yılı yasal parametrelerine göre hesaplama yapılmaktadır. Tek yapmanız gereken ıslah ile davanızın değerini yükselteceğiniz miktarı TL ile programa yazmak.

Artırılan Miktarı Giriniz:

 

Islah harcı hesaplama; arttırmak istediğiniz tutardan ilk dava tutarını çıkarıp kalan bedelin binde 68,31’inin dörtte biri oranında harç ödenmesi ile yapılır. Yani ilk davayı açarken 10.000 TL üzerinden açtınız. Sonra bilirkişi raporu ile dava değeri 110.000 TL çıktı. Siz 100.000 TL artırım yapacak ve dava değerini 110.000 TL yapacaksınız. Bunun için 100.000 TL üzerinden binde 68,31’inin dörtte biri oranında harç ödenmesi yapmalısınız. Davanın açılmasından sonra davanın taraflarından her biri, yapmış olduğu usul işlemlerini kısmen veya tamamen ıslah edebilir (HMK m. 176). Davanın tarafları, ıslah kurumuna özellikle talep sonucunu değiştirmek, arttırmak, iddiasını veya savunmasını genişletmek veya değiştirmek için başvurmak zorunda kalabilirler. Bu işlemler doğal olarak davada zaman kaybına neden olduğu gibi, yapılan bir takım işlemlerin Kanunda belirtilen sınırlar içinde değiştirilmesine, düzeltilmesine ve hatta ortadan kaldırılmasına neden olur.

Islah harcı hesaplama için programımızı kullanabilirsiniz.
islah harci hesaplama programi
islah harci hesaplama programi

Islah Nedir?

Islah; davanın değerinin, delillerin, konusunun veya türünün bir defaya mahsus, karşı tarafın rızasına dayanmadan değiştirilmesidir. Dilekçeler aşamasının tamamlanması neticesinde ön inceleme aşamasına geçilir. Ön inceleme aşaması tamamlandıktan sonra ise tahkikat aşamasına geçilir. Bu aşamada tarafların dilekçelerinde ileri sürdükleri ve ön inceleme tutanağıyla tespit edilen vakıa iddialarının doğru olup olmadığı araştırılır. Tahkikat aşaması tamamlandıktan sonra, sözlü yargılama ve hüküm aşamaları gelmektedir. Dilekçeler teatisinden sonra tarafların davada iddialarını ve savunmalarını değiştirmesine dair yasak başlamakta ve bu sebeple dilekçelerinde ileri sürdükleri sav ve savunmalar ile bağlı kalınmaktadır. Bu durumun tek istisnası ise “ıslah kurumudur.” Islah harcı hesaplama yaparak eksik harç tamamlanır.

Kısmi davada ıslah yoluyla dava değerinin artırılması mümkündür. Davacının, aynı hukuki ilişkiden kaynaklanan alacağının tamamı yerine şimdilik belirli bir kısmını dava edip, bakiyesini dava kapsamı dışında tutmasına kısmi dava denilmektedir. Kısmi davada yargılama sonucu ortaya çıkan miktara “tespite ilişkin bölüm” denilmekte, bu bölüm için uzun yıllar boyunca ikinci bir dava (ek dava) açılmakta iken, Anayasa Mahkemesi’nin mülga 1086 sayılı HUMK’un 87/son maddesini iptal eden 20.07.1999 tarihli 1/33 sayılı kararından sonra ıslah adı altında dava değerinin artırılması uygulamasına geçilmiş bulunmaktadır.

Islah; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 176 – 182. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Aynı davada taraflardan her birinin ıslah hakkı vardır. Taraflar yapmış olduğu usul işlemleri kısmen veya tamamen sadece bir kez ıslah edebileceği düzenlenmiştir. Usul hukukunda iddia ve savunmaların genişletilmesi ve değiştirilmesi yasağının iki istisnası vardır. Bu istisnalar ıslah ve karşı tarafın açık muvafakatidir. Bu iki istisnai hal dışında dilekçelerin teatisi aşaması tamamlandıktan sonra iddia ve savunmada değişiklik yapılamaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 176. Maddesi ıslahı “Taraflardan her biri, yapmış olduğu usul işlemlerini kısmen veya tamamen ıslah edebilir.” şekliyle hüküm altına almıştır. Yasa bu ifadesi taraflara daha önce yapmış oldukları usulü işlemleri tek taraflı irade beyanlarıyla kısmen veya tamamen değiştirmesi imkanımı tanımıştır. Tek taraflı irade beyanı olmasının sonucu olarak ıslah, karşı tarafın ve mahkemenin kabulüne bağlı tutulmamıştır. Taraflar yalnızca bir defaya mahsus olmak üzere taleplerini artırabilir iddia ve savunmalarını ıslah yoluyla karşı tarafının muvafakati aranmaksızın değiştirebilirler.

Islah harcı hesaplama için ıslah edeceğimiz toplam miktarı tespit etmeliyiz. Bu meblağın 2024 yılı için binde 68,31 ‘in dörtte biri ıslah harcı olarak mahkemeye ödenmelidir.

islah harci hesaplama nasil yapilir
islah harci hesaplama nasil yapilir

Islah Nasıl Yapılır?

Islah harcı hesaplama için ıslah edeceğimiz toplam miktarı tespit etmeliyiz. Bu meblağın 2024 yılı için binde 68,31’in dörtte biri ıslah harcı olarak mahkemeye ödenmelidir. Islah bir defa yapılır ve ıslah ile ıslah harcı hesaplama yapılıp eksik harç tamamlanmalıdır. Yoksa ıslah geçerli olmaz. Islah, tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir. Yargıtay’ın bozma kararından veya bölge adliye mahkemesinin kaldırma kararından sonra dosya ilk derece mahkemesine gönderildiğinde, ilk derece mahkemesinin tahkikata ilişkin bir işlem yapması hâlinde tahkikat sona erinceye kadar da ıslah yapılabilir.

Islah, sözlü veya yazılı olarak yapılabilir. Islah mahkemeye yöneltilen tek taraflı ve açık bir irade beyanıdır. Bu sebeple, şartları yerine getirildiğinde ıslahın yapılabilmesi, karşı tarafın ve mahkemenin kabulüne bağlı değildir. Karşı taraf duruşmada hazır değilse veya ıslah talebi duruşma dışında yapılıyorsa, bu yazılı talep veya tutanak örneği, haber vermek amacıyla karşı tarafa bildirilir. Davanın tamamen veya kısmen ıslahı mümkündür. Davanın tamamen ıslahı, dava dilekçesinden itibaren yapılan ıslahtır. Davanın kısmen ıslahı ise, dava dilekçesinden sonraki herhangi bir usul işleminin ıslah edilmesidir.

Islah ile Neler Yapılabilir?

Kanun koyucu, ıslaha başvurmanın doğurduğu bu sonuçları göz önünde tutarak, ıslah eden tarafın, ıslah sebebiyle geçersiz hale gelen işlemler için yapılan yargılama giderleri ile karşı tarafın uğradığı ve uğrayabileceği zararları karşılamak üzere hakimin takdir edeceği teminatı, bir hafta içinde, mahkeme veznesine yatırma zorunluluğu getirmiştir. Davada ıslaha başvuran taraf, dolayısıyla davada haklı çıkmış olsa bile belirtilen işlemlere ait yargılama giderlerinden kendisi sorumlu olacaktır (HMK m. 178) Islah harcı hesaplama yapmadan önce davanızı ıslah etmeniz gereklidir. Bunun içinde ıslah dilekçesi sunmalısınız. Sonrasında harç tamamlama yapmalısınız. Islah dilekçesi vermeden ıslah harcı hesaplama yapmanızı önermeyiz.

Davanın tamamen ıslahında (HMK m. 180), davasını tamamen ıslah ettiğini bildiren taraf, bu bildirimden itibaren bir hafta içinde yeni bir dava dilekçesi vermek zorundadır. Aksi halde, ıslah hakkı kullanılmış sayılır ve ıslah hiç yapılmamış gibi davaya devam edilir. Kısmen ıslahta ise (HMK m.181), kısmen ıslaha başvuran tarafa, ıslah ettiği usul işlemini yapması için bir haftalık süre verilir. Bu süre içinde ıslah edilen işlem yapılmazsa, ıslah hiç yapılmamış gibi davaya devam edilir.

Davanın tamamen ıslahında (HMK m. 180), davasını tamamen ıslah ettiğini bildiren taraf, bu bildirimden itibaren bir hafta içinde yeni bir dava dilekçesi verir. Yeni dava dilekçesi için yeniden başvuru harcı ile karar ilam harcı alınmaz. Yine aynı şe kilde, kısmen ıslahta ise (HMK m.181), kısmen ıslaha başvuran tarafa, ıslah ettiği usul işlemini yapması için bir haftalık süre verilir. Bu süre içinde ıslah edilen işlemler ve başvurusu ilgili olarak yeniden başvuru harcı ile karar ve ilam harcı alınmaz.

Çünkü hem davanın tamamen ıslahında ve hem de kısmen ıslahında mahkeme tarafından verilmiş nihai bir karar olmadığı gibi burada yapılan işlemler eski veya mevcut davanın devamı niteliğindeki işlemlerdir. Ayrıca ne Harçlar Kanununda ne de HMK’da harç alınacağına ilişkin düzenleme de bulunmamaktadır. Ayrıca, Kanun koyucu, ıslaha başvurmanın doğurduğu bu sonuçları gözönünde tutarak, ıslah eden tarafın, ıslah sebebiyle geçersiz hale gelen işlemler için yapılan yargılama giderlerinden sorumlu olacağını belirlemiştir. Zira ıslah sebebiyle geçersiz hale gelen işlemlere ait tüm giderlerden ıslah eden tarafın sorumlu olduğu belirtilir ve bu giderler açıkça gösterilir.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ıslahı düzenleyen kısmında ıslahın harca tabi olduğu yönünde bir düzenleme bulunma- maktadır. Dolayısıyla yalnızca ıslah istemi sebebiyle harç alınamaz. Hal bu olmakla birlikte ıslah sonucunda dava ya da talep konusunun miktar veya değerinde bir artış olabilir. Dava veya talep konusunda meydana gelen bu artış için harç ödenmesi gerekiyorsa o halde kişinin harç ödemesi gerekir. Bu harç uygulamada ıslah harcı olarak tanımlanmaktadır. Aslında bu yanlış bir tanımlamadır. Burada ödenen harç ıslah harcı değil, dava konusunun değerinde meydana gelen artış nedeniyle peşin alınan karar ve ilam harcındaki eksikliğin tamamlanması amacıyla alınacak olan harçtır. Davasını ıslah eden taraf, örneğin talep konusunu arttırmış ise arttırdığı tutara isabet eden kısma ait (karar ve ilam) harcını yani miktar yönünden bakiye harcı ödemediği takdirde davada sonraki işlemler mahkeme tarafından gerçekleştirilmez.

  • Islahla davacı dava dilekçesinde belirtmiş olduğu dava sebebini değiştirebilir
  • Eksik bildirilen vakıalar ıslah yolu ile tamamlanabilir.
  • Islahla dava konusu değiştirilebilir.
  • Davalı ıslah yolu ile cevap dilekçesini değiştirebilir.
  • Tamamen ilah yolu ile dava değiştirilebilir. Örnek; tapu iptali ve tescili davası maddi manevi tazminat davasına dönüştürülebilir.
  • Islah ile yeni delil gösterilebilir.
  • Islah ile zamanaşımı defi ileri sürülebilir.

Islah, bunu yapan tarafın teşmil edeceği noktadan itibaren, bütün usul işlemlerinin yapılmamış sayılması sonucunu doğurur. Buna göre davanın tamamen ıslahı halinde, dava dilekçesinden itibaren bütün usul işlemleri; kısmen ıslahta ise, kısmen ıslah edilen işlemlerin konusu olan ve daha önce yapılan işlemler yapılmamış sayılır. Tamamen ıslahta davaya yeni dava dilekçesindeki haliyle devam edilir, kısmen ıslahta ise sadece ıslah edilen kısım bakımından yeni durum dikkate alınır. Tam ıslahta, eski dava ortadan kaldırılmakta, yeni bir dava açılmaktadır.

Islah ile Neler Yapılamaz?

Tarafların, davada iddia ve savunmanın değiştirilmesi yasağı sebebiyle yapamadıkları işlemleri yaparak verdikleri dilekçeleri tamamen veya kısmen düzeltmelerine ıslah denmektedir. Islah dilekçesi ile talepler değiştirilebilir, unutulan vakıalar ileri sürülebilir, yeni delil sunulabilir, zamanaşımı defi ileri sürülebilir. Bununla birlikte ıslah ile;

  • Maddi hukuk işlemi yapılamaz,
  • İkinci tanık listesi verilemez,
  • Zamanında verilmeyen cevap dilekçesi, süresinde verilmiş hale getirilemez,
  • Süresi geçmiş ilk itirazlar ileri sürülemez,
  • Feragat, kabul, sulh gibi usulü bir işlem olan ama maddi hakkı etkileyen işlemlerin de ıslah yoluyla değiştirilmesi mümkün değildir.

İddia ve savunmayı genişletme ve değiştirme sayılmayan hallerde veya karşı tarafın genişletmeye ve değiştirmeye rıza gösterdiği durumlarda ıslaha başvurmaya da gerek yoktur. Talep sonucunun azaltılması durumunda ıslah yoluna gidilmesine gerek yoktur. Bununla birlikte Mahkemenin re ’sen inceleyeceği konular savunmanın değiştirilmesi ve genişletilmesi yasağına tabi olmadığından, bu hususların öne sürülmesi için ıslah yoluna başvurulmasına gerek bulunmamaktadır. Hukuki sebeplerin değiştirilmesi için ve açık yazı ve hesap hataları için ıslah yoluna başvurmaya gerek yoktur. Islah harcı hesaplama üstte sayılan işlemlerde yapılmaz. Çünkü davanızda bu işlemlere ıslah yapamazsınız.

Mahkeme Harçları Nelerdir?

Mahkeme harçları, hukuk, ceza ve ticaret davalarıyla, idari davalarda ihtilafsız yargı konularında, Anayasa Mahkemesine bireysel başvurularda ve icra tetkik mercilerinde alınacak olan harçlardan oluşur. Bunlar duruşma (celse) harcı, başvurma harcı, karar ve ilam harcı, temyiz, istinaf ve itiraz harçları, keşif harcından oluşur.

  • Başvurma harcı, dilekçe ve tutanakla dava açma, çekişmesiz yargıda talepte bulunma, davaya katılma (feri müdahale), tevdii mahallinin tayini (alacaklının temerrüdü halinde), geçici hukuki koruma yolları ile ilgili taleplerden alınan ve peşin olarak ödenmesi gereken maktu bir harçtır.
  • Celse harcı, genel ve özel hukuk mahkemeleri ile idari yargı mercilerinde taraflar veya vekilleri tarafından ertelenmelerine sebebiyet verilen celseler için bu taraflardan alınan harçtır. Hukuk ve ticaret mahkemelerinde celse harcı, muhakeme tarafların talep ve muvafakatleri üzerine talik edilmiş ise taraflardan ve evvelce yapılması mümkün olan bir işlemin yapılmamış olmasından dolayı talik edilmişse, talike sebebiyet veren taraftan alınır. Her iki halde talike vekiller sebebiyet vermişse celse harcı vekillere yüklenir. Vekil veya taraflara yüklenilen celse harcı müteakip iki celsede ödenmezse bir misli fazlasıyla alınır. Ödenmediği takdirde harcın bu miktar üzerinden tahsili için Maliyeye tezkere yazılmasına karar verilir.
  • Karar ve ilam harcı, konusu parayla değerlendirilen dava ve işlerde nispi olup bir kısmı davanın başında peşin olarak alınır. Konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden karar ve ilam harcının dörtte biri peşin, geri kalanı kararın verilmesinden itibaren iki ay içinde ödenir. Şu kadar ki, ölüm ve cismani zarar sebebiyle açılan maddi ve manevi tazminat davalarında peşin alınan harcın oranı yirmide bir olarak uygulanır. Konusu para ile değerlendirilemeyen dava ve işlerde ise maktu şekilde ve tamamı başvuru sırasında alınır. Tarifeye göre, nispi harca tabi davalar dışındaki davalar ile taraf teşkiline imkân bulunmayan davalarda verilen esas hakkındaki kararlarla, davanın reddi kararı ve icra mahkemelerinin nispi harca tabi olmayan kararlarında maktu harç uygulanır. Buna göre bir dava nispi harca tabi olsa bile, reddedildiği takdirde maktu harç alınır.

Islah Harcı Nedir?

Davanın açılmasından sonra davanın taraflarından her biri, yapmış olduğu usul işlemlerini kısmen veya tamamen ıslah edebilir (HMK m. 176). Davanın tarafları, ıslah kurumuna özellikle talep sonucunu değiştirmek, arttırmak, iddiasını veya savunmasını genişletmek veya değiştirmek için başvurmak zorunda kalabilirler. Bu işlemler doğal olarak davada zaman kaybına neden olduğu gibi, yapılan bir takım işlemlerin Kanunda belirtilen sınırlar içinde değiştirilmesine, düzeltilmesine ve hatta ortadan kaldırılmasına neden olur.

Islah harcı, davalı taraflardan birisinin yaptığı usul işlemini değiştirmesi sonucunda ödenen harçtır. Kelime anlamı itibari ile Islah; düzeltme, daha iyi duruma getirme, iyileştirme anlamlarına gelir. Hukukumuzda ise, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 176 ve 182 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Eğer ıslah sonucunda dava ya da talep konusunun miktar veya değeri artarsa ve artan kısım için harç ödenmesi gerekiyorsa, kişinin ödemesi gereken miktar ıslah harcıdır. Islah harcı hesaplama bu miktar üzerinden yapılır.

Islah dilekçesinin geçerli kabul edilebilmesi için dosyaya ıslah harcı yatırmak gerekir. Her ne kadar kanunda Islah Harcı ismi altında bir harç türü bulunmasa da Nispi Karar ve İlam Harcı olarak bilinen ıslahla arttırılan değerin binde 68,31’inin de 1/4’ü nispi harç şeklinde dosyaya yatırılması gerekir. Aksine hüküm bulunmadıkça, harçların tamamı peşin olarak ödenmeden, harca konu olan işlem yapılmaz.

islah harci hesaplama 2023
islah harci hesaplama 2024

Islah Harcı Hesaplama Nasıl Yapılır?

Dava açan taraf davasını bedel açısından ıslah etmek istediği takdirde dava başında mahkemeye yatırılan harcın tahkikat aşaması sonlanana dek artırılan bedelin binde 68,31’inin 1/4 oranı hesaplanarak mahkeme veznesine yatırılması halinde dava ıslah edilmiş olacaktır.  Islah tahkikat tamamen tamamlanana kadar gerçekleştirilebilir. Islah ile süresi içinde verilmemiş olan dilekçeler daha sonra da verilemez. Dava değerini ıslah etmek isteyen davacı, ıslah edeceği değerin 2024 yılı için binde 68,31’i olarak hesap edilecek tutarın dörtte birine tekabül eden bedeli (bu bedele ıslah harcı denilmekte) mahkeme veznesine ödeyerek davasını ıslah edebilmektedir. Örnek olarak ıslah harcı hesaplama;

  • Dava bedelinin başlangıçta 10.000,00 TL olduğunu düşünelim.
  • Davanın bedelini 110.000,00 TL ‘sına çıkarmak için 100.000,00 TL arttırılması gerekmektedir.
  • 100.000,00 TL’sine tekabül eden ıslah harcı ise 100.000,00×68,31/1000/4=1.707,75 TL ödenerek dava ıslah edilmelidir.

Islah dilekçesinin geçerli kabul edilebilmesi için dosyaya ıslah harcı yatırmak gerekir. Her ne kadar kanunda Islah Harcı ismi altında bir harç türü bulunmasa da Nispi Karar ve İlam Harcı olarak bilinen ıslahla arttırılan değerin binde 68,31’inin de 1/4’ü nispi harç şeklinde dosyaya yatırılması gerekir.

Islah Harcı Hesaplama Örneği

Islah harcı hesaplama için ıslah edeceğimiz toplam miktarı tespit etmeliyiz. Bu meblağın 2024 yılı için binde 68,31 ‘in dörtte biri ıslah harcı olarak mahkemeye ödenmelidir. Başlangıçta 100 TL meblağ ile kısmi olarak açılmış davanın ıslah ile 10.000TL değerine çıkarılması istendiğinde;

  • Öncelikle 100 TL değerin dava açılmasıyla ödenen harcının tekrar ödenmemesi için ıslah ile arttırılacak olan total meblağdan çıkarılması gerekmektedir. Bu durumda 10.000 TL-100 TL=9.900 TL üzerinden ıslah harcı yatırılacaktır.
  • Bu durumda ıslah harcı, 9.900 TL’nin binde 68,31’inin dörtte biri yani 169,07 TL olacaktır.

Islah Harcı Yatırılmazsa Ne Olur?

Kısmi ıslah ile dava değeri artırılmış ise bu durumda ıslah, bir taraf usul işlemi olduğundan nispi harcın yatırılması gerekecektir. Eğer harç yatırılmamış ise Harçlar Kanunu m. 32 uyarınca müteakip işlemler yapılamayacaktır. Müteakip işlemlerin yapılamamasından anlaşılması gereken davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesidir21. Harçlar Kanunu’nun 32. maddesinde ise harcın hiç ödenmemesi durumu düzenlenmektedir. Bu maddede harcın ödenmemesinin yaptırımı olarak dosyanın işlemden kaldırılmasından söz edilmemektedir. Islah harcı hesaplama yaptınız ve harç yatırmadığınız durumda ıslah yapmamış sayılırsınız.

Yargı kararlarında, Harçlar Kanunu’nun 30. maddesindeki düzenlemeden hareketle, harcın noksan yatırılması (Harçlar Kanunu m.30) ile hiç yatırılmaması hükümleri (Harçlar Kanunu m. 32) birlikte değerlendirilerek, ıslah harcının yatırılmaması durumunda dosyanın işlemden kaldırılacağına karar verildiği görülmektedir22. Yargıtay, bir kararında, ıslah sureti ile dava değerinin artırılması Harçlar Kanunu’nun 30. maddesinde ifade edilen değerin dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olması niteliğinde olduğundan ıslah ile talep sonucunun artırılmasında bu hükmün uygulanarak dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi gerektiğine hükmetmiştir. Davanın açılmamış sayılmasına karar verilmeden önce HMK m. 150’de yer alan 3 aylık sürenin dolması gereklidir. Bu süre içerisinde davacı eksik harcı ikmal eder ise davaya kalındığı yerden devam olunacaktır.

Ancak, Yargıtay, bazı kararlarında, tamamlama harcı yatırılmayan ıslah beyanının yok hükmünde olduğuna veya dilekçenin ıslah dilekçesi niteliği taşımadığına karar vermiştir. Söz konusu kararlar, Yargıtay’ın Harçlar Kanunu m. 30’a yapmış olduğu atfıyla dosyanın işlemden kaldırılması gerekeceği yönündeki kararlarından farklı bir özellik taşımaktadır. Zira, ıslah beyanının yok hükmünde olduğunun yani hukuki sonuç doğurmayacağının kabulü halinde, mahkemenin ayrıca dosyanın işlemden kaldırılması kararı vermesine gerek kalmayacaktır. Bu kararlarda söz edilen yok hükmünde sayılma sonucuna, HMK m. 178’de yer verilen ıslah sebebiyle ortaya çıkan yargılama giderleri ve karşı tarafın zararının bir haftalık süre içerisinde ödenmemesi halinde ıslahın yapılmamış sayılacağını düzenleyen hükümden hareketle varılmış olması muhtemeldir. Islah harcının yatırılmaması ise HMK m. 178’deki durumdan farklıdır. Islah harcının yatırılmaması durumunda müteakip işlemlerin yapılamayacağına yönelik düzenlemenin usul hukukunda bir karşılığı olmalıdır.

İdari Yargıda Islah

Her ne kadar kanunda, sürenin geçmesinden sonra verilecek savunma dilekçelerine veya ikinci dilekçelere dayanarak hak iddia edilemeyeceği düzenlenmiş olsa da, tam yargı davalarında kısmi olarak talep edilen meblağ ıslah yolu ile bir kereye mahsus olmak üzere arttırılabilir. Bu durum 2577 sayılı kanunun 16. maddesinde de belirtilmiş olup, “Tam yargı davalarında dava dilekçesinde belirtilen miktar, süre veya diğer usul kuralları gözetilmeksizin nihai karar verilinceye kadar, harcı ödenmek suretiyle bir defaya mahsus olmak üzere artırılabilir.” denmektedir. İdari yargı davalarında ıslah ise yukarıda belirtilen aynı oran olan ve arttırılan değerin binde 68,31’inin de 1/4’ü üzerinden hesaplanan harcın mahkeme kalemine yatırılması ile hayat kazanacaktır.

2577 Sayılı Kanun’un 16/4, Maddesine göre, “Taraflar, sürenin geçmesinden sonra verecekleri savunmalara veya ikinci dilekçelere dayanarak hak iddia edemezler. Düzenlemede açıkça görüleceği üzere idari yargıda ıslah kurumun izin verilmemiştir. Fakat bu durumu tam yargı davalarında davacılar açından hak kayıplarına sebebiyet vermesi nedeniyle 2013 tarihinde yürürlüğe giren 6459 Sayılı Kanun ile sadece tam yargı davalarında bir defaya mahsus  tazminat miktarını arttırmaya izin müsaade verilmiştir. Değişiklikten sonraki İYUK’un 164. Maddesinin ikinci cümlesine göre; “Ancak tam yargı davalarında dava dilekçesinde belirtilen miktar, süre veya diğer usul kuralları gözetilmeksizin nihai karar verilinceye kadar, harcı ödenmek suretiyle bir defaya mahsus olmak üzere arttırılabilir ve miktarın artırılmasına ilişkin dilekçe otuz gün içinde cevap verilmek üzere karşı tarafa tebliğ edilir.”

X
kadim hukuk ve danışmanlık