Yıllık izin hesaplama programı ile hızlı bir şekilde yıllık izin sürenizi hesaplayabilirsiniz. Aşağıdaki yıllık izin hesaplama aracındaki ilgili boşlukları doldurarak hesapla butonuna basınız. Hızlıca ne kadar yıllık izninizin olduğunu öğreniniz. Yıllık izin, çalışana bir iş yerinde deneme süresi de dâhil işe başladığı günden itibaren en az bir yıl çalıştıktan sonra verilen dinlenme hakkıdır. Kanundaki adı yıllık ücretli izindir. Yıllık izin işveren tarafından çalışmadan alınamaz ya da çalışan tarafından vazgeçilemez.
Yıllık izin süresi hesaplamak için;
- Çalışan türü (memur, işçi) ve işe başlama tarihi kısımlarını doldurmak zorundasınız.
- İzin süresi hesabı, sadece girilen bilgiler baz alınarak yapılmaktadır.
- Yıllık izin hesaplama yaparken kıdem süresi yıl, ay, gün programda otomatik hesaplanır.
- Burada hesaplanan tutarlar bilgilendirme amaçlıdır, hesaplamalara dair hiçbir sorumluluk kabul edilmez, kesin bordro mahiyetinde değildir ve kesin bordro olarak gösterilemez, ibraz edilemez
Yıllık izin süresi hesaplama ve yıllık izin ücreti hesaplamalarınızı Kadim Hukuk ve Danışmanlık güvencesiyle yapabilir, yıllık izin süresi hesaplama programı ile yıllık izin sürenizi öğrenebilirsiniz. Yıllık izin süresi hesaplama ekranında, işe giriş ve çıkış tarihinizi, kullanılan izin günlerini ve net ücreti girerek hesaplayabilirsiniz. Hesaplama yılı 2024 yılı olup bu yılın yasal parametrelerine göre hesaplama yapılmaktadır. Yıllık izin ücreti hesaplama programı ile 2024 yılı için yıllık izin ücreti hesaplamalarınızı yapılmaktadır.
- İnfaz Hesaplama
- Serbest Meslek Makbuzu Hesaplama
- Kıdem Tazminatı Hesaplama
- Araç Değer Kaybı Hesaplama
- Trafik Kazası Tazminatı Hesaplama
Yıllık İzin Süresi Nedir?
İş Kanununda işçinin kıdemine göre değişen yıllık ücretli izin süreleri belirlenmiştir. Ancak Kanunda öngörülen yıllık izin süreleri asgari sürelerdir. Bu nedenle, toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile Kanunda yer alan sürelerin üstünde, yıllık ücretli izin süreleri saptanabilir. İşçinin kanun- da öngörülen yıllık ücretli izin sürelerinin hangisinden yararlanabileceği hususu, işçinin yıllık ücretli izni kullandığı tarihteki değil; yıllık ücretli izine hak kazandığı tarihteki kıdemi esas alınarak belirlenir. Kanunda öngörülen yıllık ücretli izin süreleri şunlardır;
- Hizmet süresi bir yıldan beş yıla kadar olanlara yılda 14 gün;
- Beş yıldan fazla ve on beş yıldan az olanlara yılda 20 gün;
- On beş yıl ve daha fazla olanlara yılda 26 gün
Yıllık ücretli izin verilir.
Ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle, 50 veya daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz. Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır. (İşK.53/4,5) Davacı 08.01.1962 doğumlu olup, işe başladığı 11/01/2012 tarihi itibari ile elli yaşın üzerindedir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda hak kazandığı yıllık izin ücret alacağının 14 günlük ücreti tutarında hesaplanması hatalıdır (Ankara BAM., 7HD., 16.01.2017, E. 2017/73, Κ. 2017/66).
Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri 4’er gün arttırılarak uygulanır. 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz. Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir. Yıllık ücretli iznin sürekli olarak verilmesi zorunlu olmakla beraber tarafların anlaşması halinde bir bölümü 10 günden az olmamak üzere en çok üçe bölünebilir. Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez. Yıllık izne ilişkin düzenlemeler kamu düzeni kapsamında olduğundan işçinin iş sözleşmesi ile bu hakkından vazgeçmesi ya da kanunun belirlediği sürelerden daha az bir sürenin belirlenmesi mümkün değildir.
Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez. Fakat yıllık izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere bölümler hâlinde kullanılabilir. İş kanunda bazı izin sürelerinin yıllık izinden mahsup edilemeyeceği öngörülmüştür. İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez. Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz. Yıllık izin süresi bu günlere denk gelen işçiye ayrıca bu günler de tatil olarak verilir. Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz önüne alınır. Bu işyerleri bir mağazalar zincirinin şubeleri olabileceği gibi, aynı işverenliğin farklı alanlarda hizmet veren işyerleri de olabilir.
657 sayılı kanunun 23. maddesine göre devlet memurları, bu kanunda gösterilen süre ve şartlarla izin hakkına sahiptirler. Memurların izin hakları, ücretli ve ücretsiz şekilde mevcuttur. 657 sayılı kanunun 102. maddesine göre, Devlet memurlarının yıllık izin süresi;
- Hizmeti 1 yıldan 10 yıla kadar (10 yıl dahil) olanlar için 20 gün,
- Hizmeti 10 yıldan fazla olanlar için 30 gündür.
Yıllık İzin Süresi Ne Kadar?
Bir çalışanın yıllık ücretli izin hakkının süresi hesaplanırken işe giriş yaptığı tarih temel alınır. Başlangıç tarihinden itibaren takvim süresiyle bir yılı tamamlayan çalışan yıllık izin süresine hak kazanır ve bir sonraki çalışma yılı içerisinde bunu kullanabilir. Örneklendirmek gerekirse 01.06.2021 tarihinde işe giren bir çalışan, 31.05.2022 tarihindeki mesaisinin bitiminde, yıllık izin hakkına sahip olur. Ancak yıllık izin hakkı 01.06.2022 ila 01.06.2023 tarihleri arasında kullanılabilir. Yıllık ücretli izin süreleri kanun ve yönetmelikler çerçevesinde belirleniyor. Bu noktada, çalışanlara verilen izin süreleri hizmet süreleri temel alınarak hesaplanıyor.
Yıllık izin süresi işçiler için şu şekildedir;
- Hizmet Süresi 1 yıldan 5 yıla (5 yıl dahil) kadar olanlar 14 gün
- Hizmet Süresi 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlar 20 gün
- Hizmet Süresi 15 yıl (15 yıl dahil) ve daha fazla olanlara 26 gün
Ancak, on sekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz. Ayrıca, yukarıdaki asgari yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir. 4857 İş Kanunu’nun 53. maddesinde öngörülen yukarıdaki izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilir. Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz. Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ayrıca ödenir.
Memurlar için yıllık izin süresi şu şekildedir;
- Hizmeti 1 yıldan 10 yıla kadar (10 yıl dahil) olanlar için 20 gün
- Hizmeti 10 yıldan fazla olanlar için 30 gündür.
Yıllık İzin Çalışma Aralığı | Yıllık İzin Günleri |
1 ila 5 yıl (5’inci yıl dâhil) | 14 gün |
6 ila 15 (15’inci yıl dâhil) | 20 gün |
15 yıldan sonra | 26 gün |
50 yaşından büyük çalışan (50. yaş dahil) | 20 gün |
18 yaşından daha küçük çalışan (18. yaş dahil) | 20 gün |
Yıllık Ücretli İzin Hakkı Ne Zaman Kazanılır?
Bir çalışan işe başladığı tarihten itibaren deneme süresi de dahil olmak üzere bir yıllık çalışma süresini doldurması durumunda yıllık ücretli izin hakkını kazanır. Bu süreçte, yıllık ücretli izin hakkı bakımından çalışanın çalışmasa da çalışmış sayıldığı resmi tatiller, ulusal bayramlar ve İş Kanunu’nda yer verilen diğer zamanlar da çalışma süresine dahildir. Bunun yanı sıra söz konusu hak için çalışanın bir yıllık çalışma süresi içerisinde çeşitli sebepler ile çalışmasının kesilmesi haline ilgili süreyi karşılayacak kadar çalışması gerekir. Her bir yıllık çalışma süresinin dolması ile yıllık ücretli izin hakkı kazanan çalışanlar bu haklarını sonraki hizmet yılı içerisinde kullanabiliyorlar. Ayrıca gelecek çalışma yılında hak edecekleri yıllık çalışma izninden düşürülmesi şartıyla ve karşılıklı muvafakat ile hak edilmemiş yıllık izin süresini kullanılabilir ve izin süresinin sonraki döneme devredilebiliyor.
Yıllık ücretli izin hakkı işçinin işyerinde çalışmaya başladığı günden itibaren bir yıl sonra doğar. Deneme süresi bir yıllık süreye dahildir. Örneğin; 12.06.2022 tarihinde 2 aylık deneme süresi ile işe başlayan işçinin yıllık ücretli izine hak kazanma tarihi 13.06.2023 olacaktır. Ancak ardı ardına ya da farklı tarihlerde aynı işverene ait değişik işyerlerinde çalışılmış ise, yıllık izne hak kazanma için gerekli olan bir yıllık süre hesaplanırken bu işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplaması gerekmektedir.
Yıllık İzin Ücreti Nedir?
Yıllık ücretli izin hakkı, 4857 sayılı İş Kanununun 53 ve 61. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Kanunun ilgili maddelerinin uygulanması için de Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği düzenlenmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun ‘Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri’ başlıklı 53. maddesinde ‘İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez. Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz.’ denilmiştir. Çalışanların dinlenme hakkının kanunla güvence altına alınmasının en önemli göstergelerinden biri de yıllık ücretli izindir. Çalışanlara tanınan yıllık ücretli izin, işçinin işe ara vererek işyerinden uzakta dinlenmesi ve sağlığını koruyarak, iş yeri performansı açısından çok önemlidir. Bu izin süreci aynı zamanda ücretli olup, işçi izne çıkmadan önce işveren tarafından peşin olarak ödenmesi gerekmektedir.
Yıllık ücretli izin alacağı iş sözleşmesine sona ermesine bağlı olarak muaccel hale gelir. Bu nedenle yıllık ücretli izin alacağından bahsedebilmek için öncelikle iş sözleşmesinin sona ermiş olması gerekir. İleride de görüleceği üzere iş sözleşmesi devam ederken yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi mümkün değildir. Yargıtay’a göre de yıllık izin ücreti iş sözleşmesinin devamı müddetince zamanaşımına uğramadığından çalışma döneminin tamamı için hesaplama yapılmalı, kullanılan ve davacının imzasını taşıyan izin belgelerinde geçen gün sayısı hesaptan düşülmeli, bakiyesi için son ücretten hesaplama yapıldıktan sonra ibraname kapsamında ödenen tutarlar mahsup edilmek suretiyle istek ile ilgili bir karar verilmelidir. (Y. 9 HD., 15.12.2020, Ε. 2017/8000, Κ. 2020/18548)
Yıllık İzin Ücreti Hesaplama Nasıl Yapılır?
İş Kanunu 53. maddesine göre işçinin yıllık izin ücretine hak kazanabilmesi için işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olması gerekir. Bu bir yıllık süre işçinin işe başlama tarihinden itibaren işlemeye başlar. İş sözleşmesinin belirli süreli olmasının yıllık izin ücretine hak kazanma açısından bir önemi bulunmamaktadır. Bu süre, aynı işverenin farklı işyerlerinde yaptığı işler birleştirilerek hesaplanmaktadır. Yıllık izin ücretini hak edebilmenin bir diğer koşulu ise İş kanunu kapsamında yer alan işyerleri ve işçiler için geçerli olmasıdır. Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlar için yıllık izine ilişkin hükümler uygulanmamaktadır.
Vefat etme ya da işten ayrılma gibi durumlarda kullanılamayan yıllık ücretli izin ücreti son brüt ücreti esas alınarak hesaplanmaktadır. Bu hesaplama işlemine fazla mesai ücreti, prim ya da ek yardım ücretleri gibi ücretlerin dahil edilmediğini bilmenizde fayda var. Yıllık ücretli izin ücreti hesaplaması yapılırken asıl ücret hesaplamasında olduğu gibi SGK işçi ve işsizlik primi, Gelir Vergisi ve Damga Vergisi kesintilerinin hesaba katılması gerekmektedir. Söz konusu işçinin; SGK işçi ve işsizlik primi, Gelir Vergisi kesintisiyle Damga vergisi kesintisi de bu hesaplamaya dahil edilmektedir. SGK’nın sitesi https://www.sgk.gov.tr/
Örnek; Brüt ücreti 3000 TL olan Taner Beyin kalan yıllık izin hakkı 10 gündür. İşten çıkarıldığında kendisine kalan izin hakkı için yapılacak brüt ödeme miktarı;
- 3000/30 = 100 (Brüt günlük kazanç) 100×10 = 1000 TL olarak yapılacaktır.
Yıllık İzin Ücreti Hesaplama Örneği
İşveren tarafından kullandırılmayan ya da işçi tarafından kullanılmayan ücretli yıllık izin ücreti; işçinin son günlük brüt ücreti ile kullanılamayan yıllık izin gün sayısı çarpılarak hesaplanmaktadır. Bulunan tutardan, damga vergisi, gelir vergisi ve SGK payı kesildikten sonra kalan tutar, işçiye yıllık izin ücreti olarak ödenir. Yıllık ücretli izin hesaplamayı örnekleyerek izah edecek olursak: Örneğin aynı işyerinde 14 ay sigortalı olarak çalışan işçinin yasal olarak kullanabileceği yıllık izin süresi 14 gündür. Sigortalı işçinin günlük kazancının 200,00 TL olduğunu varsayarsak, 200,00 x 14 = 2.800,00 TL yıllık ücretli izin ücretinin işçiye ödenmesi gerekmektedir. 2.800,00 TL yıllık izin ücretinden, gelir vergisi ve damga vergisi kesintileri yapıldıktan sonra net tutar işçiye ödenecektir.
Yıllık İzin Ücreti Hesaplama Örneği 1
Dava dosyasında yer alan izin formlarından hafta tatilinde geçen günler dışlanarak;
- 04.03.2018-08.03.2018 tarihleri arasında 5 gün (doğum izin formu)
- 20.06.2018-25.06.2018 tarihleri arasında 6 gün;
- 20.10.2017-01.11.2017 tarihleri arasında 9,5 gün;
- 27.03.2017 tarihinde 1 gün;
- 02.11.2016-04.11.2016 tarihleri arasında 3 gün;
- 15.10.2016-20.10.2016 tarihleri arasında 6 gün;
- 04.08.2016-15.08.2016 tarihleri arasında 11 gün (hafta tatili izin süre- sinden sayılmayacağından izin formunda 12 gün olarak sayılmış ise de 11 gün olarak kabul edilmiştir);
- 03.01.2016-12.01.2016 tarihleri arasında 9 gün (aynı şekilde hafta tatili izin süresinden sayılmayacağından izin süresi 10 yerine 9 olarak kabul edilmiştir);
- 18.12.2015-20.12.2015 tarihleri arasında 3 gün;
- 23.04.2015-29.04.2015 tarihleri arasında 6 gün;
- 18.09.2014-25.09.2014 tarihleri arasında 7 gün olmak üzere toplam 61 gün izin hakkını kullandığı anlaşılmaktadır. (doğum izin formundaki 5 günlük süre dikkate alınmadan hesaplama yapılmıştır)
04.01.2012-26.06.2012 ve 20.10.2012-21.09.2018 tarihleri arasında çalışan davacının 6 tam yıl kıdemi bulunduğundan 90 gün (14 yıl * 5 yıl + 20 gün) izin hakkı yerine 61,5 gün izin hakkının kullandırıldığı görüldüğünden bakiye 28,5 gün izin alacağı dikkate alınarak yıllık ücretli izin alacağı brüt 1.928,02 TL olarak belirlenmiştir.
SON ÜCRETTOPLAM BRÜT: 1.928,02 TL
Yıllık İzin Ücreti Hesaplama Örneği 2
14 günlük yıllık izin ücretinin hesaplanmasında; işçinin aldığı en son brüt ücret esas alınmaktadır. Örneğin; en son brüt maaşı 12.000,00 TL olan bir işçinin günlük maaşı 12.000,00/30=400,00 TL’dir. 400,00×14=5.600,00 TL’den damga vergisi, gelir vergisi ve SGK payı kesildikten sonra kalan tutar, işçiye yıllık izin ücreti olarak ödenir. İşçinin yıllık izin ücreti; işçinin puantajındaki ek kazanç bölümüne eklenmektedir. Ek kazanç bölümüne gün olarak hesaplanıp, eklenmektedir.
Yıllık İzin Ücreti Hesaplama Örneği 3
İbraz edilen belgelerden 10.10.2016 tarihinden itibaren 10 gün, 20.10.2018-22.10.2018 tarihleri arasında 1 gün; 02.01.2018-08.01.2018 tarihleri arasında 5 gün; 17.09.2018-28.09.2018 tarihleri arasında 10 gün; 13.07.2018-16.07.2018 tarihleri arasında 2 gün olmak üzere toplam 28 gün izin hakkını kullandığı görülmektedir. Dava dosyasında yıllık izin hakkının kullandırıldığına yönelik olarak ispat yükümü yerine getirilmediğinden 3 tam yıl kıdemi bulunan davacının 14 gün bakiye yıllık izin alacağı brüt 1.077,67 TL olarak belirlenmiştir.
Taraflar aralarında anlaşarak dahi yıllık ücretli izin hakkını ortadan kaldıramayacakları gibi izin kullanmak yerine ücret ödemesi de yapamayacaklardır. Yıllık ücretli izinlerini işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara talep etmeleri ve belgelemeleri halinde, yolda geçecek süreleri karşılamak üzere toplam 4 güne kadar ücretsiz yol izni verilmesi zorunludur. Yukarıda bahsedilen belge bilet, rezervasyon, fatura gibi kayıtlar olabilir.
Yıllık İzin Ücreti Şartları ve Dikkat Edilmesi Gerekilen Hususlar
İş Kanunu 53. maddesine göre işçinin yıllık izin ücretine hak kazanabilmesi için aynı işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az 1 yıl çalışmış olması gerekmektedir. İş sözleşmesinin belirli süreli olmasının yıllık izin ücretine hak kazanma açısından bir önemi bulunmamaktadır. İş sözleşmesi ister belirli süreli olsun ister belirsiz süreli olsun şartlar oluştuğunda işçi yıllık izin ücretini hak edecektir. Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz önüne alınır. Yıllık izin ücretini hak edebilmenin bir diğer koşulu ise İş kanunu kapsamında yer alan işyerleri ve işçiler için geçerli olmasıdır. Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlar için yıllık izine ilişkin hükümler uygulanmaz.
- Yıllık izin hakkından vazgeçilemez. İşçi örneğin yüksek bir ücret karşılığında çalışırken izin hakkında vazgeçemez, bu tür bir sözleşme geçersizdir.
- İş ilişkisi devam ettiği aşamada ve henüz izin kullanılmayan dönemde yıllık izin ücreti altında yapılan ödemeler avans niteliğindedir. İş sözleşmesinin feshinde kullanılmayan izin süreleri için son ücretten hesaplama yapılır ve çalışırken izin ücreti altında yapılan ödemeler de (avans olarak) mahsup edilebilir.
- İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Yıllık izin hakkı yönünden aynı işverende geçen aralıklı çalışma süreleri birleştirilir.
- İşçinin aynı işverende iki ayrı dönem çalışması ve ikinci dönem izin hesabında ilk dönem çalışmaları da dikkate alınır.
- Nitelikleri itibariyle bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanların yıllık izin hakkı bulunmamaktadır. Ancak bunun iki istisnası vardır: İlki; eğer işçinin bir takvim yılı içerisinde 11 ayı (330 gün) aşan çalışması var ise yalnızca o yıl yıllık izne hak kazanır. Yargıtay 11 ay kriterini son dönemde 9 ayı aşan çalışma olarak dikkate almaktadır. Diğeri ise her yıl çalışma dönemi olarak belirlenen dönem dışında çalışma söz konusu ise o yıl ile kısıtlı çalışma süresi yıllık izin ücreti hesabında dikkate alınır.
- Eğer işçi aralıklı çalıştırılmış ise mevsimlik işten bahsedilemez ve izin hesabında dikkate alınır.
- Geçici işçi olarak çalışılan dönem yıllık izin hesabında dikkate alınır.
- Yıllık izin döneminde işçi ücret karşılığı başka işte çalışamaz. Çalıştığı tespit edilirse bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir.
- İşyeri devirlerinde işçinin devreden işveren yanındaki çalışmaları da izin hesabında dikkate alınır. İş akdinin devrinde de aynı kural geçerlidir.
- Kısmi süreli veya çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanlar yıllık izin hakkından tam süreli çalışanlar gibi yararlanır.
Yıllık İzin Ücreti İspatı
İşçinin yıllık iznini kullanıp kullanmadığı konusunda çıkan uyuşmazlıkta, işçinin yıllık iznini kullandığını işveren ispatlamakla yükümlüdür. Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Somut uyuşmazlıkta, dosyadaki evrak kapsamından davacının 5 gün yıllık izin kullandığı anlaşılmış olup, bu husus gözetilmeden 14 günlük yıllık izin alacağının hüküm altına alınması bozmayı gerektirmiştir. (Y. 9 HD., 29.04.2021, E. 2021/4627, Κ. 2021/8897)
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında da ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Somut uyuşmazlıkta, davalı işveren tarafından yıllık izne ilişkin olarak herhangi bir kullanma veya ödeme belgesi ibraz edilmiş değildir. Ayrıca davacı asil duruşmadaki beyanında da dini bayram günleri dışında hiç izin kullanmadığını beyan etmiştir. Bu nedenlerle açıklanan yönlerden usul ve kanuna uygun bulunan karara karşı, davalı vekilinin ileri sürdüğü istinaf itirazları yerinde görülmemiştir. (Ankara BAM., 7HD, 14.01.2022, E. 2020/1017, Κ. 2022/55)
Yargıtay’a göre, izin süresi için gerekli kayıt ve defterleri tanzim etmek işverenin görevidir. Bu bakımdan izinlerin verildiği hususunu ispat yükü işverenin üzerindedir. İşverenin işçiye yıllık ücretli izin verildiğini izin defteri veya yazılı bir belge ile ispatlaması gerekir. Bu konunun tanık beyanları ile ispatlanması mümkün değildir. Bu şekilde yıllık izin kullanılan yılın ve sürenin yazıldığı davacı tarafından imzalanmış yıllık izin cetveli ya da yıllık izin defterine itibar edilmesi gerekir.
Yıllık Ücretli İznin Uygulanması
İşçi dilediği zaman yıllık izin hakkını kullanamayacaktır. İşçi hak ettiği yıllık ücretli iznini, kullanmak istediği zamandan en az 1 ay önce işverene yazılı olarak bildirmek zorundadır. İşveren veya işveren vekilleri, bu istekleri izin kuruluna veya izin kurulu oluşturulması zorunlu olmayan hallerde işçi temsilcisi ile işveren temsilcisine ileterek izin isteğini yanıtlar. İşyerinde işin durumuna, aynı tarihte istenen diğer izinlere ve bir önceki yıl kullanılan izin dönemlerine göre uygun bir zaman belirlenir. İşveren; çalıştırdığı işçilerin izin durumlarını gösteren, yıllık izin kayıt belgesini tutmak zorundadır. İşçinin yıllık izin durumu aynı esaslara göre düzenlenecek izin defteri veya kartoteks sistemiyle de takip edilebilir. İspat yükümlülüğü açısından düzenlenen kaydın işçinin imzasını taşıması önemlidir. İşçi her hizmet yılına ilişkin iznini gelecek hizmet yılı içinde kullanacaktır. İşçinin yıllık izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilmektedir.
Yıllık ücretli izinlerin kullandırılması esas olmakla beraber çeşitli nedenlerle çalışanların izinleri birikmektedir. Bu gibi durumlarda yıllar içinde birikmiş izin alacakları kullandırılarak eritilemiyorsa, iş sözleşmesinin son bulduğu tarihte işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden ödenir. İzin ücretine ilişkin beş yıllık zaman aşımı süresi iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar. Yıllık ücretli izinlerin kullandırılması esas olmakla beraber çeşitli nedenlerle çalışanların izinleri birikmektedir. Bu gibi durumlarda yıllar içinde birikmiş izin alacakları kullandırılarak eritilemiyorsa, iş sözleşmesinin son bulduğu tarihte işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden ödenir. İzin ücretine ilişkin beş yıllık zaman aşımı süresi iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.
Yıllık İzin Ücretinde Faiz ve Zamanaşımı
Yargıtay’a göre ödenmeyen yıllık izin alacağının en yüksek mevduat faizi üzerinden hesaplanacağına dair İş Kanununda herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Dolayısıyla dava konusu faiz alacağının yasal faiz yerine en yüksek mevduat faizi üzerinden hesaplanması hatalıdır. Bu doğrultuda yıllık ücretli izin alacaklarına yasal faiz uygulanması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır. Ayrıca faiz başlangıcı temerrüt ya da dava tarihi olarak belirlenmelidir. Davacının işverene 05.09.2011 gününde dilekçe vererek yıllık izin alacağının ödenmesini talep ettiği anlaşıldığından yıllık izin alacağının tamamına bu tarih yerine dava ve ıslah tarihlerinden faiz yürütülmesi hatalıdır. (Y. 9 HD., 01.10.2020, E. 2016/21728, Κ. 2020/10222)
İşçinin yıllık izin ücretleri karşılığında alacağı ücret, beş yıllık zamanaşımı süresine tabidir (7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu Ek m. 3). İş Kanununa göre, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücrete ilişkin zamanaşımı iş sözleşmesinin sona ermesinden sonra başlar (m.59/1). Böylece, yıllık ücretli izin alacağına ilişkin zamanaşımı süresinin hangi tarihten itibaren başlayacağı konusuna açıklık getirilmiş bulunmaktadır. İşverenin işçiyi yıllık ücretli izne çıkarma borcu fesihle birlikte paraya dönüşür ve ücretli izin alacağı bakımından zamanaşımı süresinin başlangıç tarihi fesih tarihidir. Somut olay bakımından fesih tarihi 30.06.2014, dava tarihi 08.12.2014, ıslah tarihi ise 27.11.2015 olduğuna göre davacının ücretli izin alacağı bakımından zamanaşımına uğrayan kısım yoktur. (Y. 9 HD., 16.12.2020, Ε. 2017/11851, Κ. 2020/18897)
İş Kanunu’na 7036 sayılı Kanunla eklenen Ek.3 madde ile yıllık ücretli izin alacağına uygulanacak zamanaşımı süresi İş Kanunu’nda özel olarak düzenlenmiştir. Böylelikle iş sözleşmesinden kaynaklanmak kaydıyla hangi kanuna tabi olursa olsun, yıllık izin ücretinin zamanaşımı süresi beş yıl olarak belirlenmiştir. Bir başka deyişle, Basın İş Kanunu, Deniz İş Kanunu veya Borçlar Kanunu kapsamındaki bütün işçilerin yıllık ücretli izin alacakları beş yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Bunun yanında arabuluculuğun hak düşürücü ve zamanaşımı süreleri üzerindeki etkisi de Kanun ile düzenlenmiştir. Arabuluculuk bürosuna başvurulmasından son tutanağın düzenlendiği tarihe kadar geçen sürede zamanaşımı durur ve hak düşürücü süre işlemez (İşMK.3/17). Böylelikle arabuluculuk faaliyetine başvurulmuş olması nedeniyle bir hakkın zamanaşımına uğraması veya düşmesi engellenmiştir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Yıllık izin ücreti bir işçilik alacağı olduğundan bu konuda yaşanan uyuşmazlıklarda görevli mahkeme İş Mahkemeleridir. Yıllık izin almaya hak kazanan işçinin yıllık izin ücreti işveren tarafından ödenmemesi veya kısmi ödenmesi halinde dava şartı olan arabuluculuk faaliyeti sonrası iş mahkemelerinde dava açmak gerekmektedir. Davacı, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorundadır.
İşçinin yıllık izin ücreti alacağına ilişkin iş mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkeme; davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir.
Kullanılmayan Yıllık İzin Ücreti Hesaplama Nasıl Yapılır?
İşveren tarafından kullandırılmayan ya da işçi tarafından kullanılmayan ücretli yıllık izin ücreti; işçinin son günlük brüt ücreti ile kullanılamayan yıllık izin gün sayısı çarpılarak hesaplanmaktadır. Bulunan tutardan, damga vergisi, gelir vergisi ve SGK payı kesildikten sonra kalan tutar, işçiye yıllık izin ücreti olarak ödenir.
14 Günlük Yıllık İzin Ücreti Ne Kadar: 14 günlük yıllık izin ücretinin hesaplanmasında; işçinin aldığı en son brüt ücret esas alınmaktadır. Örneğin; en son brüt maaşı 12.000,00 TL olan bir işçinin günlük maaşı 12.000,00/30=400,00 TL’dir. 400,0014=5.600,00 TL’den damga vergisi, gelir vergisi ve SGK payı kesildikten sonra kalan tutar, işçiye yıllık izin ücreti olarak ödenir. İşçinin yıllık izin ücreti; işçinin puantajındaki ek kazanç bölümüne eklenmektedir. Ek kazanç bölümüne gün olarak hesaplanıp, eklenmektedir.