Maaş haciz talebi icra takibinde borcu tahsil etmenin en önemli yollarından biridir. Maaş haciz talebi borçlu alacaklı ilişkisinde alacaklının talebi ile maaşta yapılacak kesinti ile borcun ödenmesine ilişkindir. İcra takibi başlatılan borçlunun, kamu veya özel sektörde çalışmasının ayrımı olmaksızın Uyap sistemi üzerinden SGK sorgu ekranından yapılan sorgulama yapıldığında çalıştığına dair bir kaydın olması halinde borçlunun maaşına haciz konulması talep edilebilir. İcra ve İflas Kanunu’nun “maaş ve ücretlerin kesilmesinde usul” başlıklı 355. Maddesinde maaş haczi müzekkeresinin gönderilmesi düzenlenmiştir. Bu maddeye göre; borçlunun maaş ve ücretlerinden kesilmesi için icra dairelerinden yapılacak tebligatın muhatabı işveren veya iş yeri yetkilisi haczin icra edildiğini ve borçlunun haczedilen maaş ve ücreti miktarını nihayet bir hafta içinde bildirmeye ve borç bitinceye kadar icra dairesinin tebligatı uyarınca haczolunan miktarı icra dairesine göndermeye mecburdurlar.
Borçlunun maaşında birden fazla haciz var ise haciz sıraya konulur ve sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez. Borçlunun maaşında başkaca bir haciz yok ise işveren kişinin maaşından 1/4 oranında kesinti yaparak icra müdürlüğü hesabına yatırır. Bu kişinin borcu bitene kadar veya işten çıkarılana kadar devam eder. İcra takiplerinde nafaka alacakları öncelikli alacaklardan olup gerek birikmiş ve gerekse işleyecek aylar nafakası önceliğe sahip olduğundan İcra ve İflas Kanunu’nun 83. maddesi uygulanarak bu alacakların kendi aralarında sıraya konulması mümkün değildir. Maaş haczinde İcra ve İflas Kanunu’nun 355.maddesindeki usul izlenir ve m.89/1’e göre haciz tesis edilemez.
Borcu tahsil etmenin yollarından biri olan maaş haczi talebi dilekçesi arama motoru üzerinden birçok kez sorgulanan bir hukuki dilekçe türüdür. Bu yazımızda Kadim Hukuk ve Danışmanlık olarak UYAP Maaş Haciz talebi ve İcra Müdürlüğü Maaş Haciz Talebi dilekçe örneklerine yer vermiş olup maaş haciz talebinin ne olduğunu izah edeceğiz.
Maaş Haczi ve Maaş Haczi Talebi Nedir?
Borçlunun bedeni veya fikri çalışmasının karşılığı olan her türlü ücret ödemesi “maaş ve ücret” olarak değerlendirilir. Kanun koyucu ücretin kaynağı veya ödeyen yönünden ayrım yapmamış olup borçlunun geçimini sağladığı bir ücreti olup olmadığını dikkate almıştır. İcra ve İflas Kanunu’nu madde 83’e göre maaşın haczi kısmi olabilmektedir. Maaşın, borçlunun ve ailesinin geçinmeleri için gerekli miktarı, icra müdürü tarafından borçlunun ve ailesinin sosyal ekonomik durumlarına göre takdir edilir. Ancak Kanun gereği maaşın haczi dörtte birinden az olamaz.
Maaş haciz talebi icra takibinde borcu tahsil etmenin en önemli yollarından biridir. Maaş haciz talebi borçlu alacaklı ilişkisinde alacaklının talebi ile maaşta yapılacak kesinti ile borcun ödenmesine ilişkindir. Borcunu ödemeyen borçluya karşı alacaklının başlatacağı icra takibi neticesinde borçluya icra müdürlüğünce bir ödeme emri gönderilmektedir. Gelen ödeme emri neticesinde borçluya İcra İflas Kanunu uyarınca 7 gün içerinde yapması gereken seçenekler sunulmuştur. Buna göre;
- Borçlu ya 7 gün içerisinde ödeme emrine itiraz edebilir,
- Aynı süre içerisinde borcunu ödeyebilir,
- Aynı süre içerisinde borca yeter miktardaki malı hakkında mal beyanı verebilir
İlk seçenek olarak borçlunun borca itiraz etmesi halinde itirazı kaldırılan/ iptali sağlanan veya borca itiraz etmeyen borçlunun borcu, 7 günlük sürenin sonunda kesinleşir. Kesinleşen icra takibi neticesinde alacaklı borçlunun mallarına, banka ya da 3.kişilerde bulunan borçlarına, taşınmazlarına haciz koydurabilir. Bu taleplerden biri de maaş haciz talebidir. İcra İflas Kanunu’na göre borçlu işçi olduğu durumlarda maaşının en fazla dörtte birine, memur olduğu durumlarda ise maaşının en az dörtte birine maaş haciz talebi neticesinde haciz uygulanabilir. Maaş haciz talebi için aşağıda verdiğimiz örnekleri kullanarak alacaklı olduğunuz dosyada borçlunun maaşından alacağınızı tahsil edebilirsiniz.
İcra iflas hukuku ya da diğer adıyla cebri icra hukuku, borçların devlet yardımı ile zorla yerine getirilmesini sağlayan ve alacaklı borçlu ilişkisiyle ilgilenen hukuk dalıdır. Ancak İcra Hukukunda borçluyu da korumak adına bazı taşınır ve taşınmazların hacze konu edilemeyeceği kabul görmüştür. Bunlardan biri de borçlunun maaş ve ücretinin bir kısmıdır. Bu ücret yazımızın devamında da bahsedeceğimiz üzere maaşının kısmi haczi mümkün olup bu miktar maaşın dörtte biri ile sınırlıdır. Borçlunun maaşından alacağını karşılamak isteyen alacaklının icra daireleri yolu ile maaş haciz talebinde bulunması gerekmektedir.
Maaş veya ücret haczi yapmak için icra müdürü, borçlunun çalıştığı işyerine buna ilişkin bir haciz yazısı yazar. Haciz yazısını alan işveren devlet veya özel kurum olması ayırt edilmeksizin üç yükümlülüğü yerine getirmek zorundadır;
- Öncelikle borçlunun maaş ve ücretinin miktarını bir hafta içinde bildirmek,
- İkinci olarak haczin icra edildiğini bir hafta içinde bildirmek,
- Üçüncü olarak borç bitinceye kadar icra dairesinin tebligatı gereğince haczolunan miktarı borçlunun maaş veya ücretinden keserek hemen icra dairesine göndermek zorundadır.
bu yükümlülükler yerine getirilmezse kesilmeyen ve gönderilmeyen maaşlar, mahkemeden hüküm alınmasına gerek kalmaksızın icra dairesince, kesinti yapmakla yükümlü olanların maaşlarından ve diğer mallarından alınır. Bu kişilerin borçluya rücu hakkı saklıdır. Maaş kesintisi hükümlerine uymayanların sorumluluğu, m.356 göre kesinti yapılmayan miktar ile sınırlıdır.
UYAP Maaş Haczi Talebi
ANKARA …. İCRA MÜDÜRLÜĞÜNE
Esas No: 2014/….. E.
Hakkında takibi kesinleşen ve yukarıda dosya esas numarası yazılı dosyamızda borçlu Ali Tecimer’in (T.C. No: ……………), UYAP sistemi üzerinden yapılan SGK sorgusunda, ……………… adresinde bulunan …………….. isimli işyerinde, halen aktif ve sigortalı olarak çalışmakta olduğu tespit edilmiş olup, dosya kapak hesabının yapılmasının akabinde, ilgili işyerine maaş haczi müzekkeresi gönderilmesini talep ederim.
Alacaklı Vekili
Av. Umur YILDIRIM
İcra Maaş Haczi Talebi
ANKARA … İCRA MÜDÜRLÜĞÜNE
Borçlu Ali Tecimer’in (T.C. No: ……..….) çalışmakta olduğu işyerinden aldığı maaş ya da ücretinden birikmiş borcu bitinceye kadar ¼’ünün haczi ile prim, tazminat, ek ders, nema ve döner sermaye ücreti gibi sair hak ve alacaklarının tamamının haczini ve varsa diğer haciz takyidat bilgileri ile birlikte celbine karar verilmesini arz ve talep ederim.
Alacaklı Vekili
Av. Umur YILDIRIM
Maaş Haczi Müzekkeresi Dilekçesi
T.C.
ANKARA
…….İCRA MÜDÜRLÜĞÜ
Esas No : 2020/…
Gönderilecek Şirket: Limited/Anonim/Kooperatif Şirketine/Kurumuna (Buraya Borçlunun Çalıştığı Kurum Neresi İse O Kurumun Unvanı Yazılacak)
Adres : (Buraya Borçlunun Çalıştığı Kurum Neresi İse O Kurumun Adresi Yazılacak)
Alacaklı : İsim Soyisim
Vekili : Av. Umur YILDIRIM
Söğütözü Mah. Söğütözü Cad. No:2 Koç İkiz Kuleleri B Blok Kat:4 Daire:7 06530 Çankaya/ANKARA
Borçlu : Borçlu Adı Soyadı (T.C. Kimlik No:……)
Borç Miktarı: …….TL (Faiz ve Masraflar Hariç)
Yukarıda kayıt edilen alacağın tahsili için borçlunun almakta olduğu maaş ve ücretlerinin 1/4’ünün ve yine tazminat, aylık ücret, ikramiye, toplu sözleşme farkı ve nema alacaklarının 1/4’ünün ; emekli ikramiyesi, kıdem tazminatı ve vergi iadesi vb. ödemelerinin tamamının borç bitinceye kadar İİK.’nun 83. Madde uyarınca HACZİNE. Fazla mesai, evlilik, çocuk zamları veya primleri, ayni yardımlar, hafta ve genel tatil ücretleri gibi esas ücrete munzam tediyelerin haczedilmemesine karar verilmiştir.
Karar gereğince İ.İ.K’nun 355. maddesi gereğince haczin uygulanıp uygulanmadığının,Borçlunun almakta olduğu maaş veya ücreti miktarının ve var ise üzerinde bulunan başkaca haciz ve alacak bilgilerinin 7 gün içinde Dairemize bildirilmesi.
Borç bitinceye kadar yazımız gereğince haciz olunan miktarın kesilip hemen Dairemize gönderilmesi.
Dairemizce borç bitimine kadar işleyecek faiz ve masraflar ayrıca bildirildiğinde kesintiye yeni bildirilen miktar üzerinden devam edilmesi.
Borçlunun maaşı veya ücretinde değişiklik olduğunda veyahut başka bir yerden maaş almayı gerektiren değişikliği olduğunda ya da hizmetine son verildiği takdirde derhal Dairemize bildirilmesi.
İ.İ.K’nun 355. madde hükmüne uyulmadığı veya kesilen paralar gönderilmediği takdirde aynı kanunun 356. maddesi gereğince maaşınızdan veya sair mallarınızdan gönderilmeyen kesintilerin alınacağının bilinmesi.
Dairemiz hesabına yapılan ödeme işlemlerinde, dosya numarasının, borçlu isminin, ödemenin maaş veya ücret haczi için yapıldığının ve kesintinin kaynağının açıklama alanında belirtilmesi.
Hususlarında bilgi ve gereği rica olunur.
İcra Müdür Y.
İmza
İcra Müdürlüğü IBAN NO: (İcra Müdürlüğüne yapılacak her ödemede, ilgili dosya numarasının açıklama kısmında yer alması gerekmektedir. Aksi durumda maaş haciz talebi kabul edilmez.)
Maaş Haciz Talebi Örneği Yargıtay Kararları
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 27.01.2016 Tarih, 2015/25554E. 2016/2271K. Sayılı kararı
- Maaş Haciz Talebi Örneği – Müzekkeresi – Dilekçesi
Takip dosyasında mevcut ve SS Yahyalı Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi Başkanlığı’na ait cevaba göre şikayetçi M.B. kooperatifin yönetim kurulu başkanı olup borçlu… hakkında işveren Kooperatif Başkanlığına borçlunun almakta olduğu maaşının veya ücretinin haczine dair haciz müzekkeresi tebliğ edilmesi ve bu haciz müzekkeresinin gereğinin yerine getirilmemesi İİK’nın 356. maddesinde yazılı hüküm ve sonuçları ancak SS Yahyalı Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi Baş- kanlığı hakkında doğurur. Şikayet eden Kooperatif Başkanını borçlu hale getirmez. O hålde mahkemece, yukarıda yazılı hususlar da nazara alınarak şikâyetçinin takip talebinde borçlu gösterilmeyip sonradan kendi- sine ödeme emri gönderilmek sureti ile takibe dahil edilmesi de mümkün olmadığından şikâyetin kabulü gerekir.
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 23.12.2010 Tarih, 2010/22609E. 2010/31114K. Sayılı kararı
- Maaş Haciz Talebi Örneği – Müzekkeresi – Dilekçesi
İİK’nın 355. maddesine aykırı hareket edenler, bir diğer ifade ile borçlunun maaş ve ücretinde haciz yazısına uygun olarak kesinti yapmayan veya yaptığı kesintileri icra dosyasına göndermeyenler hakkında ayrıca bir mahkeme kararı olmaksızın şahsi sorumluluklarına gidilir. Kesinti yapmadıkları veya icra dosyasına göndermedikleri miktar bu kişilerin şahsi mallarından veya maaşlarından alınır.
Somut olayda üçüncü kişi yanında çalışan borçlunun haciz yazısının tebliğ tarihinden önceki bir tarihte işinden ayrıldığı bildirildiğine göre, üçüncü kişinin İİK’nın 355. maddesine aykırı hareket ettiğinden söz edilemez. Mahkemece şikâyetin kabulüne karar verilmesi gerekirken borçlunun şirketlerde kurucu ortak bulunan… isimli şahsın değişik şirketlerinde çalıştığından bahisle şikâyetin reddi isabetsiz olduğu gibi kabule göre de İİK’nın 355. maddesi uyarınca üçüncü kişinin haciz yazısına uygun olarak borçlunun çalıştığı dönemde kesip de göndermediği miktar ile sorumlu tutulması gerekirken dosya borcunun tamamından sorumlu olacak şekilde haciz müzekkereleri ve haciz tutanağı düzenlenmesine yönelik şikayetinin reddi de isabetsizdir.
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 15/11/2016 Tarih, 2016/4997E. 2016/23632K. Sayılı kararı
- Maaş Haciz Talebi Örneği – Müzekkeresi – Dilekçesi
İİK’nın 356. maddesi maaş ve ücretler hakkında olup emekli ikramiyesi ve tazminatlar bu madde kapsamında değerlendirilemez. Borçlunun üçüncü kişilerde bulunan alacağının haczi ancak İİK’nın 89/1 ve devamındaki maddelerde belirtilen prosedür ile mümkündür.