Sicil iptal davası askeri personeller tarafından sıkça açılan bir idari dava türüdür. Sicil iptal davaları; personelin emsallerine göre üstün başarı sağlamış, yoğun çalışmalarda bulunmuş, temayüz etmiş, buna karşın sicil amirlerince hakkaniyet uygun olmayan ve takdir yetkisinin kötüye kullanılması suretiyle verilen sicillerin, safahatından kaldırılması için açılan bir davadır. Özellikle Türk Silahlı Kuvvetleri gibi kurumlarda, mesleki yükselme ve önemli görevlerde bulunabilme açısından, sicil, hayati öneme haiz temel değerlendirme ölçütüdür.

Sicil; personelin  görev performansını gösteren ve belli bir sicil ortalama koşulunu sağlayan personelin, terfii, rütbe kıdemliliği, kademe ilerlemesi  ve  kritik  görevlere  seçilmelerine  imkan sağlayan  veya  ilişiğinin  kesilmesini  gerektiren  bir  değerlendirme  kriterin düşük verilmesinden kaynaklı açılan idari dava türüne denir.  Sicil, görevlilerin çalışma durumu ve yarattığı genel intibaha dair çeşitli verilerin işlendiği; kademe ilerlemesi, terfi ve kritik pozisyonlarda görev alma hususunda değerlendirmeye tabi tutulan performans göstergesidir. Sicil dosyası, profesyonel kişiler için kariyer geleceği noktasında büyük önem teşkil etmektedir. Askeri personellerin sicil işlemlerinde  uygulanacak mevzuat;

• Subaylar için Subay Sicil Yönetmeliği,
• Astsubaylar için Astsubay Sicil Yönetmeliği,
• Uzman jandarmalar için Uzman Jandarma Atama ve Sicil Yönetmeliği,
• Uzman erbaşlar için Uzman Erbaş Yönetmeliği,
• Hepsi için MKL 52-1 TSK Sicil Belgesi Düzenleme Kılavuzu ve kuvvetler tarafından yayınlanan  sicil işlemleri  konulu uygulama emirleridir.

Subay ve astsubay sicil yönetmelikleri birbirleriyle benzerlik göstermektedir. Uzman erbaşlar için Uzman Erbaş Yönetmeliğinde farklı düzenlemeler bulunmaktadır. Sicil yılı,  o yılın 2 Mayıs tarihinden başlayıp bir sonraki yılın 2 Mayıs tarihine kadar olan süredir. Her yıl sicil notu verilir. Sicil Türk Silahlı Kuvvetleri personeli ile Jandarma Genel Komutanlığında görev yapan askeri personel için oldukça önemlidir. Nitekim yurt dışı görevlendirmeleri, astsubay ya da subaylığa geçiş, ödül ve nişan için personelin sicil sıralaması ve sicili oldukça önemli yere sahiptir. Türk Silahlı Kuvvetlerinde ya da Jandarma Genel Komutanlığında görev yapan rütbeli personelin sicilinin bozuk olması, disiplin cezaları ile tecziye edilip düşük sicil ile sicil sıra durumunun kötüleşmesi, yukarıda yer verdiğimiz örnekleri elde etme imkanını imkansızlaştıracaktır. Sicil iptal davası; açılma usulü, yürütülmesi, sonuçlanması, açılması süresi ve unsurları itibarıyla genellikle Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapan personel için bir araştırma konusudur. Bu nedenle yazımızda detaylı olarak açıklanacaktır.

Sicil İptal Davası Nedir?

Sicil iptal davası askeri personeller tarafından sıkça açılan bir idari dava türüdür. Sicil; personelin  görev performansını gösteren ve belli bir sicil ortalama koşulunu sağlayan personelin, terfii, rütbe kıdemliliği, kademe ilerlemesi  ve  kritik  görevlere  seçilmelerine  imkan sağlayan  veya  ilişiğinin  kesilmesini  gerektiren  bir  değerlendirme  kriterin düşük verilmesinden kaynaklı açılan idari dava türüne denir. Sicil iptal davalarında kazandığımız davalarda verilen emsal kararlar uyarınca sabit hale gelen içtihatlar gereğince yine özetle; kişinin safahatı ile bağdaşmayan ani düşüşler, sıralı amirlerin verdiği sicillerde farklılık bulunması ve iptali istenen yıl içi performansı (takdir / disiplin durumu) belirleyici kriterlerdir.

Subay Sicil Yönetmeliği 5. Maddesinde; “Sicil üstleri; emri altındakiler hakkında sicil düzenlerken, üstlük ve komutanlığın en önemli olan özel yetkilerinden birini kullanırlar. Sicil üstleri; bu görevin önemini göz önünde tutarak, sicil belgelerindeki nitelikleri tam bir tarafsızlık, adalet ve vicdanî kanaatle değerlendirmekten sorumludurlar. Aksi durum, ehliyetli olmayanların layık olmadıkları rütbe ve makamlara yükselmelerini, dolayısıyla Türk Silahlı Kuvvetlerinin yetenekten yoksun kişilerin elinde görevini yapamaz duruma düşmesi sonucunu doğurur.” hükmü bulunmaktadır. Maddede belirtilen esaslara dayanmadan verilen, objektiflikten uzak siciller idare mahkemeleri tarafından iptal edilmektedir.

Sicil notu, astsubaylar ve subayların terfi ve rütbe alması için önemli ve gereklidir. Diğer bir deyişle, askeri hiyerarşide ilerlemek ve üst rütbelere erişebilmek için sicil amirleri tarafından verilen notların, yüksek olması önem arz etmektedir. Bu nedenle astsubaylar ve subaylar için sicil notu, askeri kariyerlerinin düzgün ve stabil ilerlemesinde önemli bir etki göstermektedir. Fakat bazı durumlarda personelin sicil notu, birtakım farklı sebeplerle beklentinin altında kalabilmektedir. Kişisel husumetler, profesyonellikten uzak duygusal kararlar, meslek içi çatışmalar ve daha birçok sebepten dolayı personelin sicil notu kırılmaktadır. Bu durum ise personelin hak kaybı yaşamasına neden olmaktadır. TSK sicil iptal davası da tam olarak bu kısımda karşımıza çıkmaktadır. TSK sicil iptal davası, sicil değerlendirmelerinde meydana gelen haksızlıkları düzeltmek ve adil bir süreç sağlamak adına önemli bir hukuki araçtır.

TSK Sicil İptal Davası

Sicil iptal davaları subay, astsubay ve uzman çavuşların mesleki hayatlarında son derece önemlidir. Sicil işlemleri aynı zamanda askeri idari yargıda görülen davaların önemli bir kısmını oluşturmaktaydı. Şimdi ise sivil idari yargının görev alanına girmiş önemli bir dava türüdür. Askeriyenin sicil düzenleme konusundaki geniş takdir yetkisi, “hukuka uygun sicil” konusunda askeri idari yargı içtihatlarını önemli kılmaktadır. Sicil notları; personelin terfii, rütbe kıdemliliği, kademe ilerlemesi, atama ve  yurtdışı görevlerine  seçilmelerine  imkan sağlayan  veya  ilişiğinin  kesilmesini  gerektiren  bir  değerlendirme  kriteri olarak  işlev  görmektedir. Bu sebeple verilen sicil notları oldukça önemlidir. Bu makalemizde, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve İdari Mahkemeleri kararları ışığında subay, astsubay ve uzman çavuşların sicillerinin iptali, hukuka aykırı sicil kriterleri, sicil iptalinin etkileri ve hukuka aykırı sicil düzenleyen idare ve sicil amirinin sorumlulukları ele alınacaktır. Sicil iptal davasında aşağıdaki kriterlere dikkat edilir;

• Siciller arasında aşırı fark varsa. (Örnek; 90’dan bir anda nedensiz 30’a düşürülürse.)
• Sicil objektif kriterlere uyulmadan  verilmemişse
• Düşük sicillerde belge yoksa
• Sicil yetkisiz üst tarafından verilmişse
• Sicil amiriyle en az üç ay çalışılmamışsa iptal edilebilmektedir.
• Dava açmak için zamanaşımı veya hak düşürücü süre yoktur.

Sicil  amirlerinin  bireysel  gözlemlerinin  ve  kanaatlerinin  etkili olduğu  sicil müessesesinde, kamu  yararı  gözetilerek  ilgili mevzuatta ayrıntılı kurallar öngörülmüştür. Sicil  amirlerinin;  belirli  bir  rütbe  ve  görevde  olmaları, sicil verilecek personeli en iyi değerlendirebilecek kişilerden seçilmeleri ve sicil  döneminde  belirli  bir  süre  çalışmaları  gerekmektedir. Bununla birlikte  sicil amirleri  maiyetinin  günlük  eğitim  ve  çalışmalarını,  tavır  ve  hareketlerini, disiplin ve itaatini, sicil belgesinde yazılı diğer hususları aralıksız izleyerek; yapacakları haberli ve habersiz denetlemeler, özel yazılı veya sözlü sınavlar, verecekleri özel görevler, çeşitli tatbikat ve manevralardaki tutum ve durumu ile  de  yeterlik  ve  yetenekleri  hakkında  tam  bir  kanaat  edinmekle  görevlidirler.

Sicil İptal Davasının Önemi

• Kurs Yönergesinde

1. Sicil notu ortalaması 90’ın altında olanlar ile sicil belgelerinde menfi kanaat bulunan personel kurslara aday olarak gösterilmezler.’’ (Yurt dışı kurslara personel seçimi ile ilgili bölüm, sayfa 3-9)
2. Seçim heyeti; görüşülen adaylarla ilgili olarak; sicil belgelerinde ve özlük dosyasında, kendisi veya eşi hakkında menfi hüküm, ceza ve mahkeme gibi herhangi bir kötü halin bulunmaması, temsil yeteneği, ahlaki sağlamlığı ve/veya mesleki bilgisinde yetersizliğini belirten olumsuz bir kanaatin bulunmaması, Personel Güvenlik İncelemesi (PERGİN) olmaması, sicil notu ortalamasının %90 ve üzerinde olması hususlarını karşılayıp karşılamadığını değerlendirir ve karar alır. (Yurt dışı akademi ve kurmay kolej eğitimlerine personel seçimi ile ilgili madde, sayfa 3-10)

• Yurt Dışı Sürekli Görevler Yönergesinde

1. Değerlendirme notu oluşturulurken; genel dil notu, varsa ek lisan puanı, sicil notu ortalaması, mükafat puanı, eğitim puanları varsa hizmet puanı ile Hava Kuvvetleri Komutanlığı pilotları için uçuş puanı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli için deniz hizmet süreleri puanı toplanır. Ceza puanı, toplam puandan çıkarılır. (Değerlendirme notunun oluşturulması ile ilgili bölüm, Sayfa 3-4)
2. Genel dil sınavı not barajını aşan personel içerisinden, yurtdışı sürekli görevlere aday belirlemede dikkate alınacak hususlar; temsil yeteneği, ceza, sicilinde ve nitelik belgesinde menfi nitelik, rütbe sınırlaması, mesleki tecrübe ve eğitim durumları, hizmet zorunluluğu, kıt’a hizmeti, proje görevi, dil önceliği, önceki yıllarda yurt dışı sürekli görev yapıp yapmama durumu ve personelin medeni halidir. (Aday adaylarının tespiti için inceleme yapılması ile ilgili bölüm, sayfa 3-4)
3. Seçim değerlendirme kurulu; görüşülen adaylarla ilgili olarak; sicil belgelerinde ve özlük dosyasında, kendisi veya eşi hakkında menfi hüküm, ceza ve mahkeme gibi herhangi bir kötü halin bulunmaması, nitelik belgelerinde temsil yeteneği, ahlaki sağlamlığı ve/veya mesleki bilgisinde yetersizliğini belirten olumsuz bir kanaatin bulunmaması, Personel Güvenlik İncelemesi (PERGİN) olmaması, sicil notu ortalamasının %90 ve üzerinde olması ve personelin Teşkilat Malzeme Kadro (TMK) da ve NATO Barış Kuruluşları dokümanında (PE)  belirtilen kuvvet, rütbe, sınıf ve ihtisas gibi şartları ve kadronun görev tanımında belirtilen zorunlu nitelikleri karşılayıp karşılamadığını değerlendirir ve karar alır. (Yurt dışı sürekli görev seçim değerlendirme kurulu ile ilgili bölüm, sayfa 4-4)

• Yurt Dışı Geçici Görevler Yönergesinde yer alan yurt dışı geçici görevlere (YDGG) seçilecek personelde aranan nitelikler konulu tablonun değerlendirme notu kısmında (sayfa C-2)

1. Dil notu gerektirmeyen görevler için Değerlendirme Notu; Sicil Notu + Komutanlık Puanı (Lahika-2) + Karargah Puanı + Takdir Puanı (1/2)(Lahika-3) + Komando Puanı (*) – Ceza Puanı (1/1) ‘’
2. Dil notu gerektiren görev yerleri için Değerlendirme Notu; Sicil Notu + Komutanlık Puanı (Lahika-2) + Karargah Puanı + Yabancı Dil Notu + Takdir Puanı (1/2) + Komando Puanı (*) – Ceza Puanı (1/1) ‘’ ifadeleri yer almaktadır.

• Subay Sicil Yönetmeliği Madde 37’de;

1. Terfi sırasındaki  astsubaylar, sınıfları itibarıyla sicil notu ortalaması en yüksek olandan başlanmak üzere yeterlik derecelerine göre sıralanırlar. Sicil  notu ortalaması, sicil tam notunun % 60’ı ve daha yukarısı  olanlar,  Kanunun  85 nci maddesinde belirtilen terfi şartlarını haiz olmaları hâlinde, en yüksek yeterlik derecesinden başlanmak üzere bir üst rütbeye yükseltilirler.” düzenlemeleri  ile Anayasaca teminat altına alınmış özellikle özlük hakları ile ilgili konularda “Sicil Puanı”nın önemi örneklendirilmiştir.

Burada oldukça özet bir şekilde belirttiğimiz hususların yanı sıra bağlı mevzuat çerçevesi ve kurum teamülleri gereği Sicil işleminin ne denli önemli olduğu açıktır.

Sicil İptal Davasında Talep Edilen Belgeler

Sicil iptal davası açarken müvekkillerimizden PYBS sisteminden aşağıdaki belgeler talep edilir;

• Takdirler
• Ödüller
• Şerit Rozetler
• Kişisel Bilgi Formu
• Denetleme Bilgileri
• FYDT sonuçları
• Meslek dışı kendi nam ve hesabına alınan her türlü diploma sertifika ve başarı belgeleri.
• Yurt Dışı Görevlerinde bulunulmuşsa buna ilişkin belgeler
• Cezalar (Disiplin durumu ve adli durum)
• Asli Görev Uhdesinde Görev Verilmişse Bunların S – 1’den alınacak belgeleri ve numaraları
• Konu ile ilgili delil teşkil edecek tüm hususlar ve açıklamaları yazacağınız bir metin.

Jandarma Sicil İptal Davası

Jandarma ve askerlerin her yıl tutulan arşiv kayıtları ile aldıkları sicil puanlarının meslekte kıdem almalarına ve buna bağlı olarak da maaş, prim ve sair alacak hakları kazanmalarına doğrudan etkisi olmaktadır. Bu kapsamda yıl içerisindeki davranışları ve çalışma şekli ile uyuşmayan, objektif kriterlerden uzak bir sicil puanlandırması yapılması durumunda aleyhinde işlem tesis edilen jandarma personelinin idari dava açma hakkı mevcuttur.

Sicil iptal davası, özellikle Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve Jandarma personelleri tarafından sıklıkla açılan bir dava türüdür. Sicil; askeri kurumlarda yükselme, yurtiçi ve yurtdışı görevlendirme, kurs, muvazzaflığa geçiş gibi durumlarda göz önüne alınan temel kriterlerdendir. Aynı zamanda, sicil notunun istikrarlı bir şekilde düşük olması meslekten çıkarmayla sonuçlanabilen süreçlere neden olabilmektedir. Sicil iptal davası dilekçesi hazırlanırken dikkat edilmesi gerekilen hususlardan ilki davanın görevli ve yetkili mahkemede açılması hususudur. Daha sonra İdari Yargılama Usul Kanunu uyarınca dava dilekçesinde bulunması gereken hususlar tespit edilir. Sonra ise açıklamalarda sicil iptal davası açmayı gerektiren sebepler sıralanır. Sonuç ve istem kısmında nihai talep belirtilerek dava dilekçesi tarih, imza ile bitirilir.

Sicil notunun tam bir tarafsızlık, içinde, objektif ölçüt ve kriterlere uygun olarak verilmesi esastır. Sicil notunun objektif olmadığı, verilen notun sicil safahatına aykırı olduğu, olumsuz kanaatlerin gerekçeli bir şekilde ortaya konmadığı kanaatinde olan TSK ve Jandarma personelleri sicil iptal davası yoluyla düşük verilen sicillerini yargı yoluyla iptal ettirme hakkına sahiptir.

Uzman Erbaş Sicil İptal Davası

Uzman erbaşlara verilecek sicilin şekil ve usulleri 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu  ve  Uzman Erbaş Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir. Bununla birlikte, uzman erbaşlar için sicil yazmaya yetkili sicil üstleri ile ilgili olarak, Yönetmelikte belirtilmiş olan istisnalar haricinde,  Astsubay Sicil Yönetmeliği’nin 5 ilâ 18 inci madde hükümleri uygulanmaktadır. Sicil dönemi bir sicil yılını ifade etmektedir.  Bir sicil yılı, o yılın 2 Mayıs tarihinden başlayıp bir sonraki yılın 2 Mayıs tarihine kadar olan süreyi kapsamaktadır.

Uzman erbaş hakkında sözleşmenin imzalanıp göreve alınmalarını takip eden ilk “2 Mayıs” tarihi itibarıyla sicil belgesi tanzim edilmektedir. Eğer göreve alınma tarihi ile takip eden “2 Mayıs” tarihi arasında geçen süre üç aydan kısa ise, ilk sicil belgeleri üç ayın doldurulduğu tarihte, müteakip sicil belgeleri her yılın “2 Mayıs” tarihi itibarıyla düzenlenmektedir.

Sicil belgesinde bulunan puanlamaya esas nitelikler şu şekildedir:

• Genel Görünüş Tavır ve Hareketi,
• Kötü Alışkanlıklara Düşkün Bulunmaması,
• Hasis Menfaatlere  Düşkün Olmaması,
• Disiplin Kurallarına  Uyarlılığı ve İtaati,
• Güvenilme ve Sadakati,
• Zekası ve Muhakeme Yeteneği,
• Çalışkanlığı ve  Dayanıklılığı,
• Mesleki Bilgisini ve Askeri İhtisasını Geliştirme,
• Astlarını Öğretme ve Yetiştirme,
• Sorumluluğu Benimseme Üstlük ve Liderlik.

Bununla birlikte son bölümde uzman onbaşılar için uzman çavuş olup olamayacağına ait kanaat bölümü bulunmaktadır.

Yukarıda belirtilen her bir niteliğe on tam puan üzerinden not verilmektedir. Notlar tam sayı veya 1/2 kesirli olarak verilebilmektedir. Sicil tam notu 100′ dür.  Sicil üstleri bütün niteliklere ayrı ayrı not vermek zorundadır. Sicil üstlerinin verdikleri notların toplamının ortalaması, o yılın sicil notunu teşkil etmektedir. Sicilin olumlu olabilmesi için sicil notunun, sicil tam notunun yüzde altmış (%60) ve daha yukarısı olması gerekir. Kısacası sicil notunun en az 60 olması gerekmektedir.

3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu’na göre almış oldukları sicile göre kademe ilerlemesi yapamayan uzman erbaşların sözleşmeleri feshedilmektedir. Uzman erbaşların kademe ilerlemesi yapabilmesi için şartlardan birisi de o yıl için olumlu sicil almış olmak şartıdır. Aksi takdirde idare tarafından sözleşmesi feshedilecektir. Uzman erbaşların sözleşmelerinin uzatılabilmesi için de  alınmış olan son sicil notu 60 puan veya üzerinde olmalıdır.

Astsubaylık için sınava müracaatta ise müracaat tarihinde uzman erbaşlığa alındığı tarihten itibaren en az bir yıl sicil almış ve almış olduğu mevcut sicil notlarının ortalaması 80 ve daha yukarısında olması gerekmektedir. Ayrıca Astsubaylığa geçirilecek uzman erbaşların değerlendirilmesinde; yapılan yazılı sınavlar sonucu aldıkları notlarına veya puanlarına sicil not ortalamasının yüzde yirmi beş (%25)’ i eklenmektedir.

Sicillerinde  gerileme olduğunu düşünen uzman erbaşların  mutlaka sicil iptal davası açmalarında yarar vardır. Zira düşük sicil ve olumsuz (menfi) kanaatlere karşı zamanında gerekli girişimler yapılmazsa kişi ciddi hak kayıplarına uğrayabilecektir. Sicil belgesindeki her bir niteliğe neden düşük puan verildiği somut ve makul gerekçelerle açıklanmalıdır.  Objektiflikten uzak, somut bilgi ve belgeye dayanmayan siciller idare mahkemeleri tarafından iptal edilmektedir. Sicil iptal davalarında neden düşük sicil verildiğine dair ispat külfeti idarededir.

TSK Sicil İptal Davası Nasıl Açılır?

Her şeyden önce sicil iptal davası idare mahkemesine açılır. Sicil iptal davası açarken dilekçe İYUK 3 ve 5. maddeye uygun olmalıdır. Zira bu hususlara uyulmazsa dilekçe ret veya dava ret kararı verilebilir. Bu nedenle idare hukuku avukatı ile çalışmanız menfaatinize olacaktır. Sicil iptal davasında ortaya konan hukuka aykırılık ise; uzun yıllar boyunca belirgin şekilde çok yüksek sicil notları ve olumlu kanaatler ile takdir edilen TSK personelinin, genel gidişata ve uygulamaya istisna teşkil edecek biçimde ve göze çarpacak nitelikte, sicil alma eğilimine uygun olmayan ayrıca birden bire düşüşü açıklayan mantıklı ve makul nedenler öne sürülmeksizin düşük sicil notları ile takdir edilmesi ve hakkında olumsuz kanaatlerin belirtilmiş olmasıdır. Bu durumlarda mutlaka sicil iptal davası açılması gerekmektedir. Açılmadığı takdirde personelin hak kayıplarına uğraması kuvvetle muhtemeldir. Uzman erbaşlarda düşük sicil neticesinde kademe ilerleme yapılamadığı durumlarda sözleşme feshi gündeme gelmektedir. Sicil iptal davası idare mahkemesine verilecek bir dilekçe ile açılmak zorundadır. İdare mahkemesinin bulunmadığı yerlerde dava asliye hukuk mahkemelerinde görülür. Dava dilekçesinde;

• Davacı ve vekilinin adı soyadı, unvanı, adresi ve T.C kimlik numarası,
• Dava konusu idari işlem,
• Davanın sebebi ve delilleri,
• Davaya konu olan işlemin yazılı bildirim tarihi,
• Sonuç ve istem,

FETÖ terör örgütü mensuplarının verdiği siciller nedeniyle TSK’da birçok personel mağdur edilmiştir. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı   –tarafından hazırlanan  Genelkurmay İddianamesinde sayfa 418 ve 419’da  açıkça belirtildiği şekilde menfur örgütün stratejisi gereği kıdem sıra listelerinin de yayımlanması sonlandırılmış, 2012 yılından itibaren sicil ve sicille alakalı hiçbir husus örgüt taktiği olarak açıklanmamıştır. Bu şekilde TSK’da kimse siciline ilişkin en ufak bir bilgi edinemez hale gelmiştir. Son dönemde kıdem sıra listelerinin tekrar açıklanması suretiyle alınan sicillerin akıbetine ilişkin yorum yapabilme imkanı doğmuştur.  FETÖ/PDY terör örgütü üyelerince örgütle hiçbir irtibat ve iltisağı bulunmayan personele olumsuz sicil düzenlemelerindeki amaç, liyakate dayalı sistemi yıkmaktır. Keza sicil sisteminin FETÖ/PDY terör örgütü mensuplarınca kendilerinden olmayan personeli sistem dışına itmek için bir silah gibi kullanıldığı apaçık bir gerçektir.  Verilen siciller personel üzerindeki olumsuz etkilerini halen sürdürmektedir. FETÖ terör örgütü mensubu olması şüphesiyle idarece açığa alınan, tutuklanan, hüküm giyen şahısların vermiş olduğu sicil notlarına, sicil değerlendirme ve denetleme kurullarınca mezkur yönetmelik gereği müdahale edilmesi gerektiği halde müdahale edilmediği açıktır.  Daha önce bu tarz amirlerle görev yapan personelin sicil iptal davası açmasında yarar vardır. Keza birçok açıdan belgeli terör örgütü mensubu şüphesi olan kişilerce düzenlenen sicil işlemlerinin düzeltilmemesi büyük bir adaletsizliğin doğmasına sebebiyet verecektir.

Sicil İptal Davası Zamanaşımı ve Yetkili Mahkeme

Sicil iptal davaları, genellikle yıllar önce verilmiş sicillerin iptali için açılmaktadır. AYİM, bu davaların süre yönünden reddine ilişkin savunmaları reddetmektedir. Zira kişiler sicillerin gizli olması sebebiyle öğrenememektedir. Subay Sicil Yönetmeliğinin 28. maddesine göre, “Sicil belgeleri “ÖZEL” gizlilik dereceli olup, yetkili olmayanlara verilmez. Sicil iptal davalarında süre hususu genel kuraldan sapma göstermektedir. Zira İYUK 7. Maddesine göre idari davalarda genel dava açma süresi  altmış gün iken AYİM’de görülen sicil iptal davalarında  siciller personele tebliğ edilmediği için işlemin tesis edildiği tarihten itibaren altmış günlük süreye ilişkin kural uygulanmamaktadır. AYİM kapandıktan sonra da idare mahkemelerinde görülen sicil iptal davalarında altmış gün kuralı uygulanmamaktadır.

Bunun sebebi ise sicillerin gizli tutulmasından dolayı personelin sicilini öğrenmesinin mümkün olmamasıdır. Sicil bilgileri ve değerlendirmeleri gizli olduğundan, sicil davalarında dava açma süresine ilişkin kural uygulanmamakta, davacının herhangi bir şekilde sicilinin düşük olduğu kanaatine ulaşması halinde, bu tarihten itibaren açılan davalar dava zamanaşımına bakılmaksızın kabul edilmektedir. Davacılar ise, sicillerinin düşük olduğu kanaatine Subay Kıdem Sıra Kitabındaki sıralarının değişmesinden, kendilerine tebliğ edilen görev performansına ilişkin belgeden veya terfi edilmemeleri gibi durumlarda varmakta, davayı da bundan sonra açmaktadırlar. Dolayısıyla yıllar önce verilen sicil notları dahi dava konusu edilebilmektedir.

“Bu açıklamalar ışığında dava konusuna dönüldüğünde, davalı idarenin süre aşımı konusunda iddiası, sicil işlemlerinde yazılı bildirim yapılması söz konusu olmadığından sürenin ilgilinin iptali istenen işleme muttali olduğu tarihten itibaren başlayacağı uygulamada kabul edilen bir düşünce olduğu, kıdem sıra kitabındaki değişiklikleri bilmenin sicilleri bilmek anlamına gelmediği, bu hususun AYİM 1 nci Dairesinin yerleşik kararlarından olduğu, bu nedenle davada süre aşımı olmadığı, davacının 1995 yılı 1 nci ve 2 nci sicil üstü ile 1996 yılı 1 nci ve 2 nci sicil üstü tarafından takdir edilen sicil notlarının davacının sicil safahatı ile uyumlu olmadığı, sicil üstleri tarafından takdir edilen sicil notları ile olumsuz kanaatleri destekleyecek mahiyette davacıya herhangi bir ceza, ikaz gibi adli bir işlem yapılmadığı, bu nedenle bu sicillerin Subay Sicil Yönetmeliği hükümlerine uygun şekilde düzenlenmediği, somut sebep ve gerekçeleri ortaya konulmaksızın verilmiş subjektif siciller olduğu kanaatine varılmıştır.” (AYİM.1.D. Tarih : 5.11.2001 22:00:00 Karar No1 : E.2001/1220 Karar No2 : K.2001/1184 )

Sicil iptal davalarında yetkili mahkeme 2577 sayılı İYUK md.  33/3 fıkrasında belirtilmiştir. Bu fıkrada “Kamu görevlilerinin görevle ilişkisinin kesilmesi sonucunu doğurmayan disiplin cezaları ile ilerleme, yükselme, sicil, intibak ve diğer özlük ve parasal hakları ve mahalli idarelerin organları ile bu organların üyelerinin geçici bir tedbir olarak görevden uzaklaştırılmalarıyla ilgili davalarda yetkili mahkeme ilgilinin görevli bulunduğu yer idare mahkemesidir.” hükmü yer almaktadır. İlgili hükme göre sicil iptal davalarında yetkili mahkeme personelin görev yaptığı yer idare mahkemesidir.

Sonuç olarak; sicil kıdem sırasında göze çarpacak şekilde gerileme olanların, yurtdışı görevlendirmelerinde yeterli yabancı dil puanlarına  sahip olduğu halde görevlendirilmeyenlerin, başvurduğu sınavlara kabul edilmeyenlerin vb. nedenlerle hak kaybına uğrayanların sicil iptal davası açmalarında yarar vardır.

Sicil İptal Davası Emsal Karar

AYİM 1.D., 07.10.2008; E.2008/256, K 2008/799

• Sicil İptal Davası

Sicil işlemlerinde ilgililere yazılı bildirim yapılmadığından dava açma süresi de ilgilinin iptalini istediği sicile muttali olduğu tarihten itibaren başlamakta olup, kıdem sırasındaki yerinin değiştiğini gören personelin sadece bu durum nedeniyle dava konusu sicil işleminin tamamına muttali olduğu söylenemeyeceğinden dava açma süresi başlamayacaktır.

AYİM.1.D.26.9.2000; 1999/1228 Esas, 2000/866 Karar

• Sicil İptal Davası

Sicil notu, sicil tam notunun %60’ından aşağı düştüğü için Atama Yönetmeliğinin 24/e maddesi uyarınca, aynı garnizon içinde intibak ataması işlemine tabi tutulan davacı astsubay hakkında sıralı sicil üstlerince verilen sicillerin ve buna dayalı kademe ilerlemesi yaptırılmaması işleminin hukuka aykırı olması karşısında; sicile bağlı şekilde tesis edilen atama işlemi de hukuka aykırılıkla sakatlanmıştır.

AYİM 1.D., 07.10.2008; 2007/1028 Esas, 2008/794 Karar

• Sicil İptal Davası

Davacının genel sicil eğilimine uygun olan, ani ve açık bir düşüş görülmeyen sicil  işlemlerinin tesisinde hukuka aykırı bir yön bulunmamaktadır. Ancak dava konusu sicil işlemlerinde işaretlenen olumsuz kanaatlerin, aynı sicil dönemlerindeki sicil notları ile çelişki yaratması ve davacının sicil safahatında başka olumsuz kanaat bulunmaması nedeniyle  davacının gerçek performansına uygun olmadığı değerlendirilmiştir.

AYİM 1.D. 14.06.2005; 2005/485 Esas, 2005/692 Karar

• Sicil İptal Davası

Davacı ile 3 ay birlikte çalışma şartını sağlamayan 1. sicil üstü ile subjektif olarak sicil notu takdir ettiği görülen 2. sicil üstü sicil işlemleri ile   buna dayalı olarak tesis edilen kademe ilerlemesi yaptırılmaması işlemi hukuka aykırılıkla sakatlanmış bulunmaktadır.

AYİM 1. Ö.28.09.2004; 2003/1504 Esas, 2004/945 Karar

• Sicil İptal Davası

Davacı hakkında takdir olunan kademe ilerlemesini engelleyecek seviyedeki sicil işlemini, verilmiş disiplin cezaları izah edecek mahiyette bulunmayıp, haklılığını gösterir başkaca bir bilgi ve belgenin de mevcut olmaması karşısında, bu sicil işleminde hukuka uyarlılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

AYİM 1.D. 13.1.2004; 2002/1841 Esas, 2004/72 Karar

• Sicil İptal Davası

Sicil safahatı başarılı olan ve dava konusu sicil dönemi içerisinde ağır disiplin ihlali olarak nitelendirilmesi mümkün görülmeyen bir disiplin cezası bulunan davacının, sicil tam notunun %60’ın altına düşen sicil notu ile takdir edilmesi ve buna dayalı olarak kademe ilerlemesi yaptırılmaması işlemi hukuka aykırı görülmüştür.

AYİM Sicil İptal Davası Kararları

Karar Dairesi:AYİM.1.D.

Karar Tarihi:06.05.1997

Esas No: E.1997/187

Karar No: K.1997/351

Sicil safahatı dikkate alındığında sicilleri çok yüksek bir çizgide seyreden davacı subayın, dava konusu sicil yılında kendisine verilen disiplin cezaları gözetildiğinde dahi sicilinin kademe ilerlemesi yapamayacak düzeyde düşürülmesini haklı kılacak nedenlerin bulunmadığı kanaatına varılmakla; olumsuz şekilde düzenlenen sicil ile buna dayalı kademe ilerlemesi yaptırılmama işleminin hukuka aykırı düştüğü görülmektedir.

Karar Dairesi:AYİM.1.D.

Karar Tarihi:03.10.2000

Esas No: E.2000/776

Karar No: K.2000/886

Yeni Astsubay Sicil Yönetmeliğindeki düzenlemeye göre, sicil belgesindeki niteliklerden yanına (*) işareti olan kıstasların işaretlenmemesi nedeniyle belge ekleme zorunluluğunun olmaması, bunun doğal sonucu olarak da davacının kademe ilerlemesi yapamayacak şekilde düşük takdir edilen sicilinin gerekçesiz olarak düzenlenebilmesi gibi bir sonuca hukukilik atfedilemeyeceğinden; söz konusu sicil hukuka aykırılıkla sakatlanmıştır.

Karar Dairesi: AYİM.1.D.

Karar Tarihi: 15.05.2001

Esas No: E.2001/586

Karar No: K.2001/647

Yeni sicil Yönetmenliğinde belirtilen belli niteliklerin işaretlenmesi halinde belge eklenmesi zorunluluğu dışında, diğer niteliklerinin düşük alt seçeneklerinin işaretlenmesi sonucu hiçbir belge eklenmeden sicil tam notunun %60’ının altına düşen sicil ve buna dayalı kademe ilerlemesi yaptırılmaması işlemleri hukuka aykırı görülmüştür.

Karar Dairesi:AYİM.1.D.

Karar Tarihi:18.09.2001

Esas No: E.2001/850

Karar No: K.2001/921

Davacı astsubayın safahatı ile bağdaşmayan ve herhangi bir belgeye de dayalı bulunmayan menfi sicil ile buna dayanılarak tesis edilen kademe ilerlemesinin yaptırılmaması işlemi hukuka aykırılıkla sakatlanmıştır.

Karar Dairesi:AYİM.1.D.

Karar Tarihi:26.05.1998

Esas No: E. 1997/591

Karar No: K. 1998/560

Davacı salt o sicil yılında bir sicil üstünün verdiği sicilin iptalini etmekle beraber; sübjektif mahiyette verildiği saptanan diğer sicil üstlerince verilen sicillerin de, kamu düzeni açısından iptaline karar verilmelidir.

Karar Dairesi:AYİM.1.D.

Karar Tarihi:27.06.2000

Esas No: E.2000/20

Karar No: K.2000/709

Davacı tarafından iptali istenmemekle beraber, subjektif şekilde düzenlendiği ve iptali istenen 1. sicil üstünden etkilendiği anlaşılan 2. sicil üstünce düzenlenen sicilinde iptali gerekir.

Karar Dairesi:AYİM.1.D.

Karar Tarihi: 07.03.2000

Esas No: E.1999/809

Karar No: K.2000/310

Sicilin yalnız görev performansına yönelik dört maddesinin iptali istenmiş ve bu sicil niteliklerinin objektif olmadığı saptanmış olmakla beraber; aynı sicilin diğer nitelikler hanelerinin de subjektif olduğunun saptanması karşısında, iptal kararı sicilin tümüne sirayet ettirilmiştir.

Karar Dairesi: AYİM.1.D.

Karar Tarihi: 10.04.2001

Esas No: E.2001/425

Karar No: K.2001/493

Davacının iptalini istediği ve subjektif olarak verilen 1. sicil üstü sicilinin dışında, 2. Sicil üstünce de subjektif şekilde sicil tanzim edildiği anlaşıldığından; yerleşik uygulama doğrultusunda, iptali istenmeyen bu sicilin de iptali gerekir.

Karar Dairesi: AYİM.1.D.

Karar Tarihi: 12.03.2002

Esas No: E.2001/937

Karar No: K.2002/377

Davacının iptali isteminde bulunmadığı, ancak aynı sicil yılında diğer sicil üstlerince düzenlenen sicilden etkilenerek subjektif şekilde tanzim edildiği kanaatine varılan sicil üstünce düzenlenen sicilin de iptali yoluna gidilmektedir.

Karar Dairesi: AYİM 1.D.

Karar Tarihi: 06.11.2002

Esas No: E.2002/1222

Karar No: K.2002/1492

Davacı tarafından iptali istenmemekle beraber, subjektif şekilde düzenlendiği ve iptali istenen sicili tanzim eden 1. sicil üstünden etkilendiği anlaşılan 2. sicil üstünce düzenlenen sicilin de iptali gerekir.

Karar Dairesi: AYİM 1.D.

Karar Tarihi: 23.09.2003

Esas No: E.2003/326

Karar No: K.2003/1155

Davacının iptalini talep ettiği ve subjektif olarak verilen 1. sicil üstü sicilinin dışında 3. sicil üstünce de aynı şekilde sicil tanzim edildiği anlaşıldığından kamu düzeni açısından ve yerleşik uygulama doğrultusunda iptali talep edilmeyen bu sicilinde iptali gerekmektedir.

Sicil İptal Davası Dilekçe Örneği

……….. NÖBETÇİ İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI’NA   

                                     Yürütmenin Durdurulması İstemlidir.

                                               Duruşma İstemlidir.                                                       

DAVACI: İsim – Soyisim (T.C. Kimlik No:) Adres

VEKİLİ :Av. Umur Yıldırım

DAVALI: Kurum İsmi – Adres

TEBLİĞ TARİHİ           :

DAVANIN KONUSU : ….. olarak görev yapmakta olan davacıya ait ….. yılı sicil notunun … olarak düzenlenmesine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istemidir.

OLAY VE HUKUKİ AÇIKLAMA

Davacı müvekkil ….. olarak görev yapmaktadır ve görevini başarılı bir şekilde sürdürmektedir. Sicilleri ise iyi ve çok iyi şeklindedir.

(Bu kısımda somut olay ayrıntılı bir biçimde açıklanmalı ve tesis edilen işlemin hukuka aykırılığı  yasal düzenlemelere dayanılarak ifade edilmelidir. Bu sebeple sicil iptal davalarında uzman bir avukattan hukuki destek almak oldukça önemlidir.)

Davacı müvekkilin sicil notunun çok iyi dereceden aşağı düzenlenmesine dayanak somut bilgi ve belge bulunmamaktadır. Müvekkilin almış olduğu disiplin cezası ise ancak sicilde bir hane notunu düşürmesi gerekirken bu fiil nedeniyle diğer hanelerin de notunun düşürülmesi hukuka aykırıdır. Bununla birlikte müvekkil hakkında yapılan soruşturma tamamlanmış ve bir ceza tayin edilmemiştir.

Yukarıda izah edilen nedenlerle , ………… yılı sicil notunun … olarak düzenlenmesine ilişkin idari işlemin iptali için işbu davayı açma zarureti doğmuştur.

HUKUKİ DELİLLER:

HUKUKİ SEBEPLER: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve sair ilgili mevzuat.

SONUÇ VE İSTEM:

Açıklanan nedenlerle;

• Davacı müvekkilin …. yılı sicil notunun … olarak düzenlenmesine ilişkin işlemin iptaline,
• Yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı idare üzerinde bırakılmasına karar verilmesini vekaleten arz ve talep ederim.

                            Davacı Vekili

                      Av. Umur Yıldırım

EKLER:

• Dava konusu işlem
• Diğer deliller
• Emsal kararlar
• Vekaletname örneği