Kapalı Alanda Sigara İçmek Yasak mı? Cezası Ne Kadar?

Kapalı alanda sigara içmek yasaktır. Bu yasağa uymayan kişi ve işletmelere idari para cezası kesilir. Kapalı alanda sigara içilen işyerlerinde idari para cezası kesilir.  Polis ve Jandarma tarafından gözlemlenerek işletme sahibine ve sigara içenlere de dahil olmak üzere, 977 TL, kurallara uymayan işletmelere 13.532 TL’den 67.912 TL’ye kadar idari para cezası yazılır. Bu cezalar 2024 yılı içindir. 2025 yılında arttırılacaktır. Günümüzde Dünyanın birçok yerinde kapalı alanda sigara içilmesi yasaktır. Ülkemizde de 4207 sayılı “Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi Ve Kontrolü Hakkında Kanun” ile sigara içilmesi noktasında bazı kısıtlamalar getirilmiştir. Buna göre; 2008 yılında yapılan düzenlemeler ile kamuya açık tüm kapalı alanlar, 2009 yılında ise özel hukuk kişilerine ait işletmelerde tütün ürünlerinin içilmesi yasaklanmıştır. İkamete mahsus konutlar için bu konuda bir kısıtlama yoktur. Ancak bu istisna haricinde tüm kapalı alanlarda sigara içmek yasaktır .

Kapalı alanda sigara içilmesi yasağının amacı sigara kullanmayan kişilerin başkalarının içtiği sigara dumanı vesilesiyle zarar görmesini engellemektir. Kapalı alanlarda sigara içilmemesi gerektiği birçok bilimsel çalışmanın da konusu olmuştur. Buna göre; sigara dumanında yer alan zararlı maddeler sigara içilen ortamın havasında ve yüzeylerinde uzunca süre asılı kalmaktadır. Bu da zaten zararlı olan sigarayı daha zararlı hale getirmektedir.  Bu sebeplerden de kapalı alanda sigara içilmesi yasaklanmıştır. Kadim Hukuk olarak bu yazımızda “Kapalı alanda sigara içmek yasak mı ve cezası ne kadar” sorularının cevaplarını size vereceğiz.

Kapalı Alanda Sigara İçilmesi Neden Yasaktır?

Kapalı alanda sigara içmek yasaktır. Çünkü sigara kişinin sağlığına zarar verdiği ve ölümlere yol açtığı gibi sigara dumanına maruz kalınması da her yıl birçok insanın ölümüne sebep olmaktadır. Hatta bahsedilen sayı öyle bir sayıdır ki; başkalarının içtiği sigaranın dumanı sebebiyle hayatını kaybeden insanların sayısı trafik kazası neticesinde hayatını kaybeden insanların sayısından daha fazladır. Sigara dumanına maruz kalan kişilerde; kanser, kalp krizi gibi pek çok ölümcül hastalığın görülmesi mümkündür. Çünkü sigara içilen ortamda sigara dumanından kaynaklanan kimyasallar aylar sonra bile temizlenmemektedir. Sigara dumanının zararı da maruz kalındıkça artmaktadır.

 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanunun amaçları arasında da sigara içmeyen kişilerin sigaradan zarar görmesini engellemek vardır. Bu yüzden de dünyanın birçok yerinde olduğu gibi Türkiye’de de kapalı alanda sigara içmek yasaklanmıştır. Yasada sözü edilen kapalı alan tarifine en az bir duvarı olan üstü kapalı yerler girmektedir. Hatta sağlık bakanlığı koordinasyonunda,  4207 sayılı kanun ile tütün ve tütün ürünlerini kullanımının yasa olduğu yerlerde denetim yapılması için her ilde ekipler kurumuştur. Bu ekipler birçok kamuya açık kapalı alanda 7/24 denetim yapmaktadır. Aslına bakıldığında kapalı alanlarda sigara içilmesinin yasaklanmasının en temelinde yatan sebep toplumun sağlığını korumaktır. Kapalı alanda sigara içmek idari para ceza sebebidir.

Sigara İçmenin Yasak Olduğu Yerler

Türkiye İstatistik Kurumu’nun verileri incelendiğinde ülkemizde yaklaşık 20 milyon kişi sigara içmektedir. Bu sayıda gerçekten ciddi bir orana tekabül etmektedir. Bilindiği üzere sigara yalnız kendisini tüketeni değil aynı ortamda bulunanı da ciddi anlamda etkilemektedir. Kapalı alanda sigara yasağının yürürlüğe girdiği ülkelerde sigaraya bağlı olarak ölümlerde azalma meydana geldiği görülmektedir. Bu ülkelerden bir tanesi de Türkiye’dir. 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanunun temel amacı sigara içmeyen kişilerin, sigara içenlerin dumanına maruz kalıp sağlıklarını kaybetmelerini önlemektir. Peki tütün ürünlerinin yasak olduğu yerler nerelerdir?

• Kamu hizmet binalarının kapalı alanları,
• Koridorları dahil olmak üzere her türlü eğitim, sağlık, üretim, ticaret, sosyal, kültürel, spor, eğlence ve benzeri amaçlı özel hukuk kişilerine ait olan ve birden çok kişinin girebileceği (ikamete mahsus konutlar hariç) binaların kapalı alanları,
• Hususi araçların sürücü koltukları ile taksi hizmeti verenler dâhil olmak üzere karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu toplu taşıma araçları,
• Okul öncesi eğitim kurumlarının, dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk ve orta öğrenim kurumlarının, kültür ve sosyal hizmet binalarının kapalı ve açık alanları,
• Özel hukuk kişilerine ait olan lokantalar ile kahvehane, kafeterya, birahane gibi eğlence hizmeti verilen işletmeler. Bu yasaklamalar ile; kendisi sigara kullanmadığı halde başkalarının kullandığı tütün ürününün dumanından zarar gören kişilerin korunması amaçlanmıştır.

Kapalı Alanda Sigara İçmenin Cezası Ne Kadar?

4207 sayılı Kanun 5. md. cezaları gerektiren fiillerin bir yıllık dönemde tekerrürü halinde idari para cezası bir kat; ikinci tekerrürü halinde iki kat artırılarak verilir. Aynı dönemdeki üçüncü tekerrürde de iş yeri on günden bir aya kadar kapatılır. (2024 yılında kapalı alanda tütün ürünü tüketilmesi durumunda 13.532 TL ile 67.912 TL. arası para cezası uygulanır)

Sigara içmenin tüm dünyada çok sayıda insanın yaşam kalitesinde azalma yaşamasına sebep olur. Bireysel zararlarının yanı sıra birçok toplumsal zarara da yok açmaktadır. Toplum sağlığını korumak maksadıyla da içinde Türkiye’nin de bulunduğu pek çok ülke mevzuatında bu konuya ilişkin düzenlemelere yer vermiştir. Yukarıda izah edilen kamuya açık kapalı alanlarda sigara içilmesine ilişkin getirilen düzenlemeler işyerlerinin kapalı alanlarında da uygulanmaktadır. Buna göre işyerlerinin kapalı alanlarında sigara içenler hakkında her yıl değişen oranlarda idari para cezası uygulanacaktır.

4207 sayılı kanun kapsamındaki kapalı alanda sigara içme yasağının işyerinde ihlal edilmesi halinde ceza, sigara içen kişiye ve işletme sahibine de verilebilir. Verilen idari para cezası tutanağın üzerinde belirtilen Mal Müdürlülerine ödenir.  Vergi dairelerine ödenmeye kalkışılmamalıdır. Çünkü kapalı alanda sigara içilmesine ilişkin verilen ceza idari nitelikte bir para cezasıdır.  İdari para cezalarının ödeme yeri cezanın verildiği kurumun belirlediği şartlara göre değişebilir.

Para Cezasının Uygulama Şekli Nedir?

Kapalı alanda sigara içilen işyerlerine 4207 sayılı kanun uyarınca idari para cezası verilir. Bu ceza sigara içme yasağının işyerinde ihlali halinde sigarayı içen kişiye verilebileceği gibi işletme sahibine de verilebilir. Cezanın oranı her yıl güncellenmektedir. Bu yüzden standart bir tutar mevcut değildir. 4207 sayılı kanunun 2. fıkra 2. maddesinin birinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarında belirtilen yasakların uygulanması ve tedbirlerin alınması ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmeyen işletme sorumluları, işletme iznini veren kurum yetkilileri tarafından uyarılır. Bu uyarılar öncelikle yazılı olarak uygulanır.

Bu uyarı yazısı, ilgili işletme sorumlusuna tebliğ edilir. Bu uyarıya rağmen, verilen sürede yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere idari para cezası uygulanacaktır. Söz konusu idari para cezası belediye sınırları içinde belediye encümeni tarafından uygulanır. Belediye sınırları dışında ise mahalli mülki amir tarafından uygulanır. İşletme sahibi verilen cezayı ödemekle yükümlü olduğu gibi idari para cezasına itiraz yoluna da gidebilir.

Kapalı Alanda Sigara İçilen İşyerlerinde İdari Para Cezası İptali Davası

Mevzuatımızda kimi eylemler “kabahat” olarak nitelendirilmektedir. Bazı kabahatlere karşılık yetkili idare para cezası verebilmektedir. İdari para cezalarının en önemli özelliği bir suça istinaden değil kanunen kabahat olarak belirlenen davranışlar üzerinden düzenlenmeleridir. Kanunen suç olarak tanımlanan fiillere verilen para cezaları adli para cezası şeklinde nitelendirilirken kabahat niteliğinde olan fiillere uygulanan para cezaları idari para cezalarıdır. Kapalı alanda sigara içilen işyerlerinde de bu sebeple idari para cezası uygulanır.

Sigara içme idari para cezasına itiraz edilebilmektedir. Bu itiraz cezanın verildiği yerin bağlı olduğu Sulh Ceza Hakimliği’ne yapılır. İdari para cezasına itiraz süresi, cezanın tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gündür. İdari para cezasına itiraz dilekçesinde ceza tutanağı bilgileri, cezaya sebep olan olaylar ve deliller detaylı bir şekilde sunulmalıdır. Hakimlik, idari para cezasına itirazı değerlendirip haklı bulursa idari para cezasını iptal edebilir.