Geriye dönük telefon konuşmaları kayıt altına alınabilir mi sorusu tarafımıza çok sık sorulmaktadır. Geçmişe dönük telefon kayıtları içerik olarak yani konuşmanın cümle cümle tutulması söz konusu değildir. Fakat geriye dönük 5 yıl içinde yapılan arama, mesaj (sms), baz bilgisi gibi kayıtlara erişebilir. Bunlar sadece kim kimi, hangi numaradan, nereden aradı gibi bilgileri içerir. Yoksa konuşmanın içeriğinde nelerin konuşulduğu çıkmaz. Konuşmaların içeriğinin çıkmasının tek yolu telefon numarasına dair dinleme kararının olmasıdır. Yoksa konuşmaların içeriğiyle ilgili kayıtlara ulaşılamaz.
Telefon operatörleri, yasal düzenlemeler gereğince 5 yıl süreyle geçmişe dönük telefon kayıtlarını tutmakla yükümlüdür. Bu süre zarfında yapılan görüşmelerin, kimlerle ve hangi tarihlerde gerçekleştirildiğine dair dökümler, mahkeme kararı ile delil olarak alınabilir. Ancak, daha önce de belirtildiği gibi bu dökümler görüşmelerin içeriğini değil, sadece görüşmenin tarihi ve süresi gibi bilgileri içerir.
GSM şirketlerinin verdiği kayıtlar özellikle çağrı verilerini içermekle birlikte konuşma içeriğini, tape şeklinde barındırmamaktadır. Eğer cep telefonu operatörleri, mahkeme kararı olmadan konuşma içeriğini kaydederse, TCK 132 hükümleri gereği Kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini ihlal edecek ve buna yönelik yaptırımlarla karşılaşabileceklerdir. Özetle geçmişe dönük telefon konuşma kayıtlarının içeriği, konuşma kayıtlarından oluşmamaktadır. Aksi takdirde, iletişim özgürlüğünün sınırlarını aşan delil kabul edilecek ve hukuka aykırı olarak kabul değerlendirilecektir. Kadim Hukuk olarak “Geriye dönük telefon konuşmaları kayıt altına alınabilir mi?” konusunda sizlere bilgi vereceğiz.
Telefon Konuşmalarının Kayıt Altına Alınması
Taraflar mahkemede ileri sürdükleri iddialarını ispatlamak amacıyla iddialarını destekleyen bazı deliller sunarlar. Mesela boşanma davası gibi bazı davalarda taraflar mahkemeden birbirlerinin telefon kayıtlarına ilişkin verilerinin dosyaya eklenmesini talep edebilirler. Talep halinde hakim tarafından numaraların kayıtlı bulunduğu operatörlere yazı yazılarak görüşülen telefon numaraları, mesajlaşılan numaralar ve mesajlaşma, görüşme sıklığını talep edebilirler. Ancak bu kayıtların içerisinde mesaj veya görüşme içerikleri bulunmamaktadır. Sadece görüşme sıklıkları ya da görüşme yapılıp yapılmadığına ilişkin veriler mahkeme nezdinde ispat vasıtası olarak kullanılır.
Telefon konuşmaları ya da mesajlaşmaların içerikleri ancak iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kaydedilmesine ilişkin mahkeme kararıyla mümkün olacaktır. Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi, araya iletişim aracı sokulmak suretiyle yapılan her türlü haberleşmenin tespiti, gizlice dinlenmesi, kayda alınması veya sinyal bilgilerinin değerlendirilmesi olup savcılık veya hakim kararıyla uygulanabilecektir. İletişimin tespiti CMK 135. Maddesinde düzenlenmiştir. Ayrıca telefon konuşmalarının kaydının istenmesinden farlı olarak iletişimin dinlenebilmesi için başka yollarla delil elde etme imkanının bulunmaması gerekmektedir. Yani iletişimin dinlenmesi tali nitelikte bir koruma tedbiridir.
Geriye Dönük Telefon Konuşmalarının Kayıt Altına Alınması Mümkün Mü?
Geçmişe dönük telefon kayıtlarının konuşma içeriği tape şeklinde bulunmamakla birlikte sadece çağrı verilerini içerir. Çünkü konuşma içeriğinin cep telefonu operatörleri tarafından, mahkeme kararı olmaksızın kayıt altına alınması TCK madde 132’de düzenlenen kişiler arasında haberleşmenin gizliliğini ihlal suçunu oluşturacaktır. Bunun neticesinde de bazı yaptırımlara doğmaktadır. Yani sonuç itibariyle geçmişe dönük telefon konuşmalarının içeriğine ulaşılamaz. Ulaşılsa bile; HMK 189/2 maddesi gereği hukuka aykırı delil niteliğinde kabul edileceğinden ispat açısından dikkate alınmayacaktır.
Özetle telefon kayıtları; sadece süre, tarih saat gibi bilgilerden oluşmakta kişiler arasında yapılan görüşmelerin içeriğini içermemektedir. Ayrıca herhangi bir mahkeme kararı olsa bile konuşma kayıtları operatörler tarafından tutulmamaktadır. Bu sebeple mahkeme kararı verilmesinden sonrası için telefon konuşmalarının içerikleri kayıt altına alınabilir. Yukarıda izah edildiği üzere mahkeme kararı olmaksızın konuşma içeriğinin kayda alınması hukuka aykırı olmakla beraber konuşma içeriğine hakim birinin mahkemede tanık şeklinde dinlenilmesinin sakıncası yoktur.
Telefon Konuşmasının Kaydedilmesi Sebebiyle Ceza Alır Mıyım?
Bahsettiğimiz üzere telefon konuşması kayıtlarını taraflar mahkemeden talep eder. Mahkeme ancak uygun görürse telefon kayıtlarına başvurulabilmektedir. Kişilerin kendi isteklerine telefon kayıtların elde etmesi mümkün değildir. Eğer elde ederlerse de bu durum kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçunu oluşturacaktır. Telefon konuşmalarını gizlice kaydeden bir kişinin bu kaydı ceza, boşanma veya savcılık dosyası gibi herhangi bir hukuk davasında kullanması mümkün değildir.
Çünkü HMK madde 189/2 hükmünce; “…Hukuka aykırı olarak elde edilmiş olan deliller, mahkeme tarafından bir vakıanın ispatında dikkate alınamaz…” Ayrıca yine TCK madde 133/1 gereği; “Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları, taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları bir ses alma cihazı ile kaydeden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır…” Alınan kayıtlar delil olarak ileri sürülemeyeceği gibi aynı zamanda kaydı alan kişilerin ceza alma ihtimalleri de söz konusu olacaktır. Ayrıca sadece telefon konuşmalarının kayıt altına alınması değil TCK madde 132/2 uyarınca kişiler arasındaki haberleşme içeriklerinin ifşası da ayrıca suç olarak düzenlenmiştir. Buna göre; “Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları, taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları bir ses alma cihazı ile kaydeden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
Geriye Dönük Telefon Dokümanları Kaç Aylık Çıkar?
Taraflar aralarında çıkan uyuşmazlık neticesinde mahkemeye giderler. Mahkemede taraflar kendilerini savunur ve iddialarını ileri sürerler. Taraflar kendi iddialarını destekleyen delilleri de mahkemeye sunarak hakimi ikna etmeye çalışırlar. Delil serbestisi ilkesi geçerli olmakla beraber mahkemeye sunulacak deliller hukuka aykırı nitelik taşımamalıdır. Hukuka aykırı deliller esas alınmayacaktır.
Taraflar telefon kayıtlarının delil olarak dosyaya eklenmesini mahkemeden talep edebilir. Mahkeme buna ilişkin kararını verdikten sonra hakim ilgili operatörlere yazarak telefon kayıtlarını talep eder. Telefon operatörleri, yasal düzenlemeler gereğince 5 yıl süreyle geçmişe dönük telefon kayıtlarını tutmakla yükümlüdür. Operatörlerin tuttuğu kayıt görüşmelerin içeriklerine ilişkin olmaz. Görüşülen numara, tarih, sıklık vs. gibi noktaların kaydı tutmak operatörlerin yükümlülüğüdür.
Boşanma Davalarında Telefon Kayıtları
Boşanma davaları, delil olarak telefon kayıtlarının en sık talep edildiği davalardan birisidir. Boşanma davasında telefon kayıtlarının incelenmesi talebi, tarafların davanın herhangi bir aşamasında gündeme getirilebilecek bir konudur. İlgili Yargıtay içtihatları incelendiğinde boşanma davalarında geriye dönük telefon kayıtlarının talep edilmesine sıklıkla rastlanmaktadır. Özellikle zina sebebiyle açılan boşanma davalarında aldatıldığını düşünen eş bunun ispatı için mahkemeden karşı tarafın telefon kayıtlarının incelenip dosyaya eklenmesi talebinde bulunur. Ancak taraflar telefon kayıtlarını talep ederken bazı hususlara dikkat etmeli ve bazı şeyleri bilmelidir. Taraflar mahkemeden telefon kayıtlarını talep ederken dosyaya eklenecek verinin konuşma içeriklerine ilişkin olmayacağını bilmelidir. Dosyaya eklenecek telefon kayıtları;
- Hangi numara ile ne kadar süre telefonda konuştuğu,
- Hangi numara ile hangi saatlerde e hangi tarihlerde konuşma yapıldığı,
- Telefon kayıtlarına göre kişilerim konuşma sıklığı gibi bilgileri içerir.
Mahkeme bu bilgiler vesilesiyle kanaatini oluşturabilecektir. Ayrıca telefon konuşmalarının içeriğini bilen birinin mahkemede tanık olarak dinletilmesinin önünde de herhangi bir engel bulunmamaktadır. Konuşmanın içeriği mahkemeye delil olarak sunulmak istenirse tanık dinletme yoluna gidilebilir.