Ceza Muhakemesi Kanunu 115. Madde (CMK)

Ceza Muhakemesi Kanunu 115. Madde

Güvencenin Geri Verilmesi

1. Hükümlü, 113. maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yazılı bütün yükümlülükleri yerine getirmiş ise güvencenin 113. maddenin birinci fıkrasının (a) bendini karşılayan ve aynı maddenin ikinci fıkrasına göre verilecek kararda belirtilen kısmı kendisine geri verilir.
2. Güvencenin, suç mağduruna veya nafaka alacaklısına verilmemiş olan ikinci kısmı, kovuşturmaya yer olmadığı veya beraat kararları verildiğinde de şüpheli veya sanığa geri verilir. Aksi hâlde, geçerli mazereti dışında, güvence Devlet Hazinesine gelir yazılır.
3. Hükümlülük hâlinde güvence 113. maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan hükümlere göre kullanılır, fazlası geri verilir.

Ceza Muhakemesi Kanunu 115. Madde Gerekçesi

Madde, güvencenin ne gibi hallerde hükümlüye geri verileceğini veya Hazineye irat kaydedileceğini göstermektedir; esaslar şöylece belirlenmiştir:

1. Hükümlü, 113. maddenin birinci fıkrasının (a) numaralı bendinde yazılı bütün yükümlülükleri yerine getirdiğinde güvencenin (a) numaralı bendi karşılayan ve güvenceyi belirleyen kararda gösterilen kısmı kendisine geri verilecektir.
2. Güvencenin suç mağduruna veya nafaka borçlusuna verilmemiş olan ve 113. maddenin birinci fıkrasının (b) numaralı bendinde belirtilen kısmı, kovuşturmaya yer olmadığı kararı veya beraat hükmü verildiğinde şüpheli veya sanığa geri verilecek, hükmün kesinleşmesi beklenmeyecektir.
3. Diğer hâllerde, geçerli mazereti dışında, örneğin beraat eden kişinin geçerli sayılan nedenlerle bir adlî işlemde bulunamamış olması gibi hâller dışında güvence Hazineye gelir yazılacaktır.
4. Sanığın mahkûm edildiği hâlde ise güvence 113. maddenin birinci fıkrasının (2) numaralı bendindeki hükümlere göre kullanılacak ve fazlası kendisine geri verilecektir.

Ceza Muhakemesi Kanunu 115. Madde Güvencenin Geri Verilmesi Emsal Kararlar

Yargıtay 11. Ceza Dairesi E:2020/6164, K:2021/907

• Ceza Muhakemesi Kanunu 115. Madde
• Güvencenin Geri Verilmesi

Resmi belgede sahtecilik suçundan sanık …’un, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 204/1 ve 62. maddeleri gereğince 1 yıl 9 ay 20 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesi gereğince hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, sanığın yatırmış olduğu güvence bedelinin iadesine dair İstanbul Anadolu 33. Asliye Ceza Mahkemesinin 14/03/2019 tarihli ve 2019/127 esas, 2019/168 sayılı kararının “Somut olayda, İstanbul Anadolu 33. Sulh Ceza Hakimliğinin 20/12/2018 tarihli ve 2018/6672 değişik iş sayılı kararı ile sanık hakkında 4.000,00 Türk lirası güvence miktarını yatırmak suretiyle adli kontrol uygulanmasına karar verilmesi üzerine, İstanbul Anadolu 33. Asliye Ceza Mahkemesince yapılan yargılama neticesinde “sanığın yatırmış olduğu güvence bedelinin kendisine iadesine” ilişkin karar verilmiş ise de;

5271 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “güvencenin geri verilmesi” başlıklı 115. maddesinde yer alan “(1) Hükümlü, 113. maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yazılı bütün yükümlülükleri yerine getirmiş ise güvencenin 113. maddenin birinci fıkrasının (a) bendini karşılayan ve aynı maddenin ikinci fıkrasına göre verilecek kararda belirtilen kısmı kendisine geri verilir. (2) Güvencenin, suç mağduruna veya nafaka alacaklısına verilmemiş olan ikinci kısmı, kovuşturmaya yer olmadığı veya beraat kararları verildiğinde de şüpheli veya sanığa geri verilir. Aksi hâlde, geçerli mazereti dışında, güvence Devlet Hazinesine gelir yazılır.(3) Hükümlülük hâlinde güvence 113. maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan hükümlere göre kullanılır, fazlası geri verilir.” şeklindeki düzenleme ile,

Benzer bir olay sebebiyle Yargıtay 7. Ceza Dairesinin 23/10/2013 tarihli ve 2012/24344 esas, 2013/21984 karar sayılı ilâmında yer alan “5271 sayılı CMK’nın 113. maddesinde ” (1) Şüpheli veya sanık tarafından gösterilecek güvence, aşağıda yazılı hususların yerine getirilmesini sağlar: a) Şüpheli veya sanığın bütün usul işlemlerinde, hükmün infazında veya altına alınabileceği diğer yükümlülükleri yerine getirmek üzere hazır bulunması, b) Aşağıda gösterilen sıraya göre ödemelerin yapılması: 1. Katılanın yaptığı masraflar, suçun neden olduğu zararların giderilmesi ve eski hâle getirme; şüpheli veya sanık nafaka borçlarını ödememeleri nedeniyle kovuşturuluyorlarsa nafaka borçları. 2. Kamusal giderler. 3. Para cezaları. (2) Şüpheli veya sanığı güvence göstermeye zorunlu kılan kararda, güvencenin karşıladığı kısımlar ayrı ayrı gösterilir. ” hükmü ve aynı kanunun 115. maddesinde ise ” (1) Hükümlü, 113. maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yazılı bütün yükümlülükleri yerine getirmiş ise güvencenin 113. Maddenin birinci fıkrasının (a) bendini karşılayan ve aynı Maddenin ikinci fıkrasına göre verilecek kararda belirtilen kısmı kendisine geri verilir. (2) Güvencenin, suç mağduruna veya nafaka alacaklısına verilmemiş olan ikinci kısmı, kovuşturmaya yer olmadığı veya beraat kararları verildiğinde de şüpheli veya sanığa geri verilir. Aksi hâlde, geçerli mazereti dışında, güvence Devlet Hazinesine gelir yazılır. (3) Hükümlülük hâlinde güvence 113. maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan hükümlere göre kullanılır, fazlası geri verilir. ” hükmü düzenlendiği gözetildiğinde; sanıktan adli kontrol talebi karşısında alınmasına karar verilen güvence miktarı para hakkında 5271 sayılı CMK’nın 115/1 maddesi uyarınca aynı kanunun 113/1 maddesinde sayılan yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde bahsi geçen maddelere göre işlem yapılması gerektiği ve bu hususun hükmün infazına ilişkin olduğu dikkate alınmadan güvence miktarı olarak alınan para için yazılı şekilde bir karar verilmesi,…güvence miktarına ilişkin olan 11 numaralı bendin hükümden çıkartılması ile yerine ” Güvence bedeli ile tahliyesine karar verilen sanığın yatırdığı 5.000 TL güvence miktarı para hakkında 5271 sayılı CMK’nın 113 vd. maddeleri uyarınca işlem yapılmasına,” ifadesinin eklenmesi…suretiyle düzeltilerek onanmasına,” şeklindeki açıklama birlikte değerlendirildiğinde,

Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, gerekçeli kararın hüküm kısmında sanık tarafından yatırılan güvence bedeli olan 4.000,00 Türk lirası hakkında, 5271 sayılı CMK’nın 115/1 maddesi uyarınca aynı kanunun 113/1. maddesinde sayılan yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde bahsi geçen maddelere göre işlem yapılması gerektiği ve bu hususun hükmün “infazına” ilişkin olduğu gözetilmeden, sanığın yatırmış olduğu güvence bedelinin kendisine iadesine dair yazılı şekilde bir karar verilmesinde isabet görülmediğinden” bahisle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca, bozulması istenilmiş olmakla, dosya incelendi, gereği görüşüldü:

İncelenen dosya içeriğine göre; kanun yararına bozma istemine atfen düzenlenen ihbarnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden, İstanbul Anadolu 33. Asliye Ceza Mahkemesinin 14/03/2019 tarihli 2019/127 Esas ve 2019/168 Karar sayılı kararının CMK’nın 309. maddesi uyarınca aleyhe sonuç doğurmamak üzere bozulmasına; bozma nedenine göre aynı maddenin 4. fıkrasının (d) bendi uyarınca karar verilmesi mümkün görüldüğünden, hüküm fıkrasındaki “sanığın yatırmış olduğu güvence bedelinin kendisine iadesine, bu hususta C.Başsavcılığına müzekkere yazılmasına“ cümlesinin çıkartılarak, yerine “sanık tarafından yatırılan 4.000,00 TL güvence miktarı hakkında 5271 sayılı CMK’nın 113 ve 115. maddeleri uyarınca işlem yapılmasına“ cümlesinin eklenmesine, diğer hususların aynen yerinde bırakılmasına, dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na iadesine, 01/02/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Yargıtay 9. Ceza Dairesi E:2007/3341, K 2007/7740

• Ceza Muhakemesi Kanunu 115. Madde
• Güvencenin Geri Verilmesi

Gerekçeli kararda, suçun işlendiği yer ve zaman diliminin göste­rilmemesi suretiyle CMK’nın 232/2-c maddesine aykırı davranılması,

Sürücü belgesinin 5237 sayılı TCK’nın 53/6. maddesi yerine, 2918 sayılı Yasa’nın 118/5. maddesi gereğince geri alınmasına karar verilmesi,

Taksirle işlenen suçlarda uygulama yeri bulunmadığı gözetilmeden sanığın 5237 sayılı TCK’nın 53/1-3. maddesi uyarınca belli hakları kullan­maktan yoksun bırakılmasına karar verilmesi,

Kefalet parasının sanığa CMK’nın 115. maddesi uyarınca iadesi yerine karar kesinleştiğinde iadesine karar verilmesi, 5237 sayılı TCK’nın 51.maddesine uygun şekilde sanığın suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlığını ve suç işleme eğilimini değerlendirmeyen yetersiz ve yasal olmayan gerekçe ile cezanın ertelenmesine karar verilmesi, Kanuna aykırı, katılan vekili ile sanık müdafiinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebeplerden dolayı bo­zulmasına, 30.10.2007 gününde oybirliği ile karar verildi.

Yargıtay 13. Ceza Dairesi E: 2012/6458, K: 2013/14690

• Ceza Muhakemesi Kanunu 115. Madde
• Güvencenin Geri Verilmesi

Sanığın, önceden kasıtlı suçtan hükümlülüğü bulunması nedeniyle 08.02.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5728 sayılı Yasanın 562. maddesi ile değişik 5271 sayılı CMK’nın 231. maddesindeki hükmün açıklanmasının geri bırakılması hükümlerinin uygulanma imkânı bulunmadığı anlaşılmakla yapılan incelemede;

07.04.2008 tarihli talimat duruşması uyarınca sanık adına çıkarılan davetiyenin bila tebliğ ile sanığın ifadesi alınamamakla evrakın bila ikmal mahkemesine iade edildiği, sanık hakkındaki adli kontrol kararında belirtilen güvence miktarını 08.05.2008 tarihinde maliye hazinesine yatırdığı, mahkemesince 01.07.2008 tarihli duruşma ara kararı ile sanığa ulaşılamamakla yatırmış olduğu güvence bedelinin hazineye irat kaydına karar verildiği, yargılamanın devamında sanığın Temmuz ve Ağustos 2008 yılında haftanın belirli günlerinde emniyet müdürlüğünde adli denetim için düzenlenen deftere imza atma adli kontrol kararına da uymadığının anlaşılması karşısında güvence bedelinin hazineye irat kaydına dair CMK’nın 115. maddesinde belirtilen şartlar oluşmakla hükümle birlikte karar verilmesi gerekirken ara kararı ile bu hususta karar verilmesi sonuca etkili olmadığından bozma nedeni yapılmamıştır.

Yargıtay 7. Ceza Dairesi E: 2013/12373, K: 2013/2194

• Ceza Muhakemesi Kanunu 115. Madde
• Güvencenin Geri Verilmesi

5271 sayılı CMK’nın 113, maddesinde “(1) Şüpheli veya sanık tarafından gösterilecek güvence, aşağıda yazılı hususların yerine getirilmesini sağlar: a) Şüpheli veya sanığı bütün usul işlemlerinde, hükmün infazında veya altına alınabileceği diğer yükümlülükleri yerine getirmek üzere hazır bulunması. b) Aşağıda gösterilen sıraya göre yapılması: 1. Katılanın yaptığı masraflar, suçun neden olduğu zararları getirme; şüpheli veya sanık nafaka borçlarını ödememeleri bendini karşılayan giderilmesi ve eski hale e nafaka borçları. 2. Kamusal giderler. 3. Para cezalan, (2) ödemelerin yapılma Şüpheli veya sanık güvence göstermeye zorunlu kılan kararda, güvencenin karşıladığı nedeniyle kovuşturuluyorlarsa kısımlar ayrı ayrı gösterilir.” hükmü ve aynı kanunun 115. maddesinde ise “(1) Hüküm 10, 113 .maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yazılı bütün yükümlülükleri yeri. ne getirmiş ise güvencenin 113. maddenin birinci fıkrasının ( ve aynı Maddenin ikinci fıkrasına göre verilecek kararda belirtilen kısmı kendisine geri verilir. (2) Güvencenin, suç mağduruna veya nafaka alacaklısına verilmemiş olan ikinci kısmı, kovuşturmaya yer olmadığı veya beraat kararları verildiğinde de şüpheli veya sanığa geri verilir. Aksi hâlde, geçerli mazereti dışında, güvence Devlet Hazinesine gelir yazılır. (3) Hükümlülük hâlinde güvence 113. maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan hükümlere göre kullanılır, fazlası geri verilir.” hükmü düzenlendiği gözetildiğinde; sanıktan adli kontrol talebi karşısında alınmasına karar verilen güvence miktarı para hakkında 5271 sayılı CMK’nın 115/1 maddesi uyarınca aynı kanunun 113/1 maddesinde sayılan yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde bahsi geçen maddelere göre işlem yapılması gerektiği ve bu hususun hükmün infazına ilişkin olduğu dikkate alınmadan güvence miktarı olarak alınan para için yazılı şekilde bir karar verilmesi, Yasaya aykırı, …, güvence miktarına ilişkin olan 9 numaralı bendin hükümden çıkartılması ile yerine “9- Adli kontrol talebi karşısında sanıktan alınmasına karar verilen güvence miktarı para hakkında 5271 sayılı CMK’nın 113 vd. maddeleri uyarınca işlem yapılmasına,” ifadesinin eklenmesi ve hükmün diğer yönlerinin aynen bırakılması suretiyle düzeltilerek onanmasına, oyçokluğuyla karar verildi.