Devlet Memurları Kanunu 74. Madde (DMK)

Memurların Bir Kurumdan Diğerine Nakilleri

Memurların bu Kanuna tabi kurumlar arasında, kurumların muvafakati ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri mümkündür.

Kazanılmış hak derecelerinin altındaki derecelere atanabilmeleri için ise atanacakları kadro derecesi ile kazanılmış hak dereceleri arasındaki farkın 3 dereceden çok olmaması ve memurların isteği de şarttır.

Aşağı dereceye atananların 68. maddede yazılı süre kaydı aranmaksızın eski derecelerine tekrar atanmaları caizdir. Kazanılmış hak derecelerinden aşağı derecelere atananların aylık derece ve kademeleri genel hükümlere göre tespit edilmekle beraber, atandıkları bu derecelerde geçirdikleri süreler (kesenek ve karşılık farklarının kendileri tarafından her ay T.C. Emekli Sandığına gönderilmesini kabul etmeleri şartıyla) emeklilik yönünden eski derecelerinde değerlendirilir.

13/12/1960 tarihli ve 160 sayılı Kanunun 4. maddesi kapsamına giren kurumlarla bu Kanuna tabi kurumlar arasındaki nakillerde de yukarıdaki hükümler uygulanır. Aynı kanunun 4. maddesi kapsamına giren kurumlarda çalışıp 657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden, hizmete giriş dereceleri 36. madde ile tespit edilen giriş derecelerinin üzerinde olanların ilk ilerleme ve yükselmeleri için kanuni bekleme sürelerine yukarıda yazılı dereceler arasındaki sürelere tekabül eden süre kadar ilave edilir.

Devlet Memurları Kanunu 74. Madde Açıklaması

Memurların 657 sayılı Yasaya bağlı kurumlar arasında, kurumların uygun bulmaları ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68’inci maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibarıyla girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri olanaklıdır. Kazanılmış hak derecelerinin altındaki derecelere atanabilmeleri için ise atanacakları kadro derecesi ile kazanılmış hak dereceleri arasındaki farkın 3 dereceden çok olmaması ve memurların isteği de koşuldur.

Bir kurumdan diğerine nakil, isminden de anlaşılacağı üzere memurun görevli bulunduğu kurumun değişmesi sonucunu doğuran idari bir tasarruftur. Örneğin, Maliye Bakanlığının belli bir sınıfında ve derecesinde bulunan bir memur bu yol ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığının aynı sınıf ve derecesindeki bir memuriyete naklini isteyebilir.

Kurumlar arasında yapılacak nakil işlemlerinde, her iki kurumun da Devlet Memurları Yasasına tabi olmaları yeterli değildir. Bu yolla yapılabilecek bir işlemin geçerlilik kazanabilmesi, her iki kurumun da tesis edilecek nakil işlemine muvafakat etmesiyle mümkündür.

Kurumlar arası yapılacak nakil işleminin, kazanılmış hak aylık derecesi üzerinden yapılması gerekeceği yasa hükmü olmakla beraber ilgililere kazanılmış hak derecesinin en çok üç derece altındaki derecelerde bir göreve naklen atama olanağı da sağlanmıştır. Bu yolda işlem yapılabilmesi için memurun bu konuda istekli olması ön koşulu aranılmaktadır.

Devlet Memurları Kanunu 74. Madde Memurların Bir Kurumdan Diğerine Nakilleri Emsal Kararlar

Danıştay İkinci Dairesi E:2020/151, K:2021/436

• Devlet Memurları Kanunu 74. Madde
• Memurların Bir Kurumdan Diğerine Nakilleri

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Memurların bir kurumdan diğerine nakilleri” başlıklı 74. maddesinde; “Memurların bu Kanuna tabi kurumlar arasında, kurumların muvafakati ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri mümkündür.”,

“Memurların kurumlarınca görevlerinin ve yerlerinin değiştirilmesi” başlıklı 76. maddesinde; “Kurumlar, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilirler.” hükmü yer almaktadır.
08/06/2011 günlü, 27958 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 633 sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin “Personele İlişkin Hükümler” başlıklı 29. maddesinin 1. fıkrasında; ”2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanunun eki cetvellerde sayılanlar dışında kalan memurların atamaları Bakan tarafından yapılır. Bakan bu yetkisini alt kademelere devredebilir.” hükmü mevcuttur.

28/12/2004 günlü, 25684 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğin 1. maddesi ile, 15/03/1999 günlü, 99/12647 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin adı “Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik” şeklinde değiştirilmiş olup; adı geçen Yönetmeliğin “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde, bu Yönetmeliğin; özel kanunlardaki düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla; 18/7/1984 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kadrolarda; il özel idareleri ve belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelere ait memur kadrolarında, özelleştirme kapsam ve programında bulunan kuruluşlar da dahil olmak üzere kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarına ait memur kadroları ile sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilen personelin, müdür ve daha alt görevlere yapılacak görevde yükselme mahiyetindeki asaleten atamaları ile en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin unvan değişikliği mahiyetindeki asaleten atamaları hakkında uygulanacağı hükme bağlanmış; “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinin, (b) bendinde, aynı düzey görevin; kurumların, hiyerarşi, görev, yetki ve sorumluluk açısından aynı grupta ya da grup içinde alt gruplar olması halinde aynı alt grupta gösterdikleri görevleri ifade ettiği belirtilmiş; Ek 1. maddesinde, kurumların aynı unvana veya bu unvanın bulunduğu aynı alt gruptaki diğer unvanlara veya daha alt unvanlara naklen atama yapılabileceği, diğer personel kanunlarına tabi olanların 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi görevlere atanmalarında ihraz ettikleri unvanların, aynı unvanın olmaması halinde öğrenim durumu ve ihraz ettiği unvanla birlikte atanacağı unvan ve (Mülga) Devlet Personel Başkanlığının olumlu görüşünün dikkate alınacağı, ilk defa açıktan atamalarda bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmayacağı düzenlenmiştir.

Boş bulunan kadrolara atama yapma konusunda idarenin takdir yetkisi bulunmakla birlikte, ataması yapılacak olan kişilerin mevzuatta öngörülen nitelikleri taşımaları gerektiği tartışmasızdır. Bu bağlamda, yukarıda anılan mevzuat uyarınca, davaya konu uyuşmazlığın çözüme kavuşturulabilmesi için, İdare Mahkemesince; (Mülga) Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının hukuk müşaviri kadrolarına 08/06/2011 ile 20/05/2013 tarihleri arasında atamaları yapılan personelin Personel Hareket Onaylarının, hizmet cetvelleri ile birlikte incelenmesi suretiyle söz konusu personelin hukuk müşaviri kadrolarına atanma koşullarının tamamını taşıyıp taşımadıklarının tespit edilerek bir karar verilmesi gerekmektedir. Bu durumda, uyuşmazlığın çözüme kavuşturulabilmesi için gerekli araştırma yapılmadan eksik incelemeye dayalı olarak verilen Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

Danıştay Beşinci Dairesi E:2015/1675, K:2016/161

• Devlet Memurları Kanunu 74. Madde
• Memurların Bir Kurumdan Diğerine Nakilleri

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Memurların bir kurumdan diğerine nakilleri” başlıklı 74. maddesinin 1. fıkrasında, memurların bu Kanun’a tabi kurumlar arasında kurumların muvafakati ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakillerinin mümkün olduğu hükme bağlanmıştır. Anılan Yasa kuralı ile, memurların kurumlar arası nakil suretiyle atanmaları için her iki idarenin ortak iradesi zorunlu kılınmıştır. Memurların, gerek bulundukları sınıftan, gerekse öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan bir kadroya kurumlar arası nakil suretiyle atanmaları konusunda idarelere tanınmış olan takdir yetkisinin, kadro ve ihtiyaç durumu ile personelin nitelikleri gözetilerek kullanılacağı açıktır.

Dosyanın incelenmesinden; ….Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi … Servisinde 657 sayılı Kanuna tabi kadrolu hemşire olarak görev yapan davacının, KPSS 2014/3 personel alımında Sivas Kamu Hastaneleri Birliği emrine yerleştirilmesi sonucunda istenen muvafakatin,…. Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesi Başhekimliği’nin 30.05.2014 gün ve 653 sayılı işlemi ile reddedildiği, bunun üzerine dava konusu işlemin iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Kamu hizmetinin bütünlüğü ve devamlılığı ilkesi gereğince kamu görevlilerinin özel koşullarına göre verimliliklerinin en yüksek olduğu ve hizmetlerinden en yüksek oranda yararlanılacak bir birimde çalıştırılmalarının kamu yararına uygun düşeceği açık olup, bu itibarla davacının KPSS sonucunda aldığı puana dayalı olarak yerleştirilmesi üzerine atandığı dikkate alındığında, dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

Danıştay Beşinci Dairesi E:2014/5443, K:2015/10429

• Devlet Memurları Kanunu 74. Madde
• Memurların Bir Kurumdan Diğerine Nakilleri

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Memurların bir kurumdan diğerine nakilleri” başlıklı 74. maddesinin 1. fıkrasında, memurların bu Kanun’a tabi kurumlar arasında kurumların muvafakati ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakillerinin mümkün olduğu hükme bağlanmıştır. Anılan Yasa kuralı ile, memurların kurumlar arası nakil suretiyle atanmaları için her iki İdarenin ortak iradesi zorunlu kılınmıştır. Memurların, gerek bulundukları sınıftan, gerekse öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan bir kadroya kurumlar arası nakil suretiyle atanmaları konusunda İdarelere tanınmış olan takdir yetkisinin, kadro ve ihtiyaç durumu ile personelin nitelikleri gözetilerek kullanılacağı açıktır.

Dava dosyasının incelenmesinden, … Üniversitesi İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı’nda memur olarak görev yapan davacının, iki yıllık(ön lisans) Seramik bölümü mezunu olduğu, 2013 yılı Dikey Geçiş Sınavı ile … Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik bölümünü kazandığı, bunun üzerine … Üniversitesi’ne naklen atanma talebinde bulunduğu, … Üniversitesi tarafından da davacının atamasının yapılabilmesi için davalı İdareye muvafakat talebinde bulunulduğu, davalı İdarece anılan talebin personel ihtiyacı bulunduğundan bahisle reddedildiği, bakılan davanın da bu işlemin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır.

İdare Mahkemesi kararında, Anayasada yer alan hüküm çerçevesinde kimsenin eğitim hakkından mahrum kalmaması gerektiği hususuna yer verilmiş ise de; ilgilinin kamu görevlisi olmasının kendisine sağladığı bir takım ayrıcalık ve avantajların yanı sıra, bazı külfet ve sorumluluklara katlanmayı ve diğer kişilerin tabi olmadığı bazı sınırlamalara tabi olmayı da gerektirmektedir. Kamu görevine kendi isteği ile giren kişi, bu statünün gerektirdiği ayrıcalıklardan yararlanmayı ve külfetlere katlanmayı kabul etmiş sayılmakta olup, kamu hizmetinin kendine has özellikleri, bu sınırlamaları zorunlu kılmaktadır.

Eğitim hakkının korunması gerekçesiyle İdareden, atamaya ilişkin bütün işlemlerde personelin eğitim mazeretlerini kayıtsız şartsız karşılamasının beklenmesi, İdarenin üstlendiği kamu hizmetinin yürütülmesini imkansız hale getirebilecektir.

Anayasa ile güvence altına eğitim hakkının kapsamının, kamu görevlisinin devam etmek istediği bir eğitim programının, atanma veya atanmama taleplerinde mazeret olarak dikkate alınması ve atanma talebinin eğitim özrü doğrultusunda yerine getirilmesi gibi pozitif yükümlülükleri içerecek kadar geniş olduğu sonucuna ulaşılması mümkün değildir.

Nitekim, eğitim özrü nedeniyle kurumlar arası atama talebine ilgili İdarece muvafakat verilmemesi ve buna ilişkin davanın reddedilmesi üzerine, Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvuru sonucunda Anayasa Mahkemesince verilen 20/02/2014 günlü, 2012/606 Başvuru sayılı kararda da bu görüş benimsenmiştir. Bu durumda, davacının öğrenim özrü nedeniyle … Üniversitesi’ne atanması için muvafakat verilmesi isteminin reddine dair işlemde hukuka aykırılık, anılan işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

Danıştay Beşinci Dairesi E:2013/7391, K:2015/8218

• Devlet Memurları Kanunu 74. Madde
• Memurların Bir Kurumdan Diğerine Nakilleri

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Memurların bir kurumdan diğerine nakilleri” başlıklı 74. maddesinin 1. fıkrasında, memurların, bu Kanun’a tabi kurumlar arasında kurumların muvafakati ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibarıyla girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakillerinin mümkün olduğu hükme bağlanmıştır.

Anılan Yasa kuralı ile, memurların kurumlar arası nakil suretiyle atanmaları için her iki İdarenin ortak iradesi zorunlu kılınmıştır. Memurların, gerek bulundukları sınıftan, gerekse öğrenim durumları itibarıyla girebilecekleri sınıftan bir kadroya kurumlar arası nakil suretiyle atanmaları konusunda idarelere tanınmış olan takdir yetkisinin, kadro ve ihtiyaç durumu ile personelin nitelikleri gözetilerek kullanılacağı açıktır.

Dava dosyasının incelenmesinden; Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı’nda Şef olarak görev yapmakta iken, … Üniversitesi Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı’na Mali Hizmetler Uzmanı olarak atanan ve 4.2.2008 tarihinde göreve başlayan davacının, 11.11.2011 tarihli dilekçesi ile, Kültür ve Turizm Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı emrinde boş bulunan Mali Hizmetler Uzmanı kadrosuna atamasının yapılması için başvurduğu, Kültür ve Turizm Bakanlığının 11.11.2011 tarih ve 229596 sayılı yazısı ile, davalı İdareden davacıya muvafakat verilip verilmeyeceğinin sorulduğu; … Üniversitesi Personel Dairesi Başkanlığı’nın 25.11.2011 tarih ve 32826 sayılı işlemi ile, personel ihtiyacı nedeniyle davacının görevinden ayrılmasının uygun görülmediği bildirilerek, muvafakat isteminin reddedildiği; bu işlemin iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Davalı idarenin personel ihtiyacı bulunduğu, davacının sınav kazanarak kariyer nitelikli bir mesleğe atanmadığı, aynı nitelikleri haiz göreve atanmak istediği; atanmak istediği görevin görevde yükselme niteliği taşımadığı; kurumlar arası naklin ancak kurumlarının muvafakati ile yapılabileceği, muvafakat verme konusunda idarelere takdir yetkisi tanındığı dikkate alındığında, davalı idarece kadro ve ihtiyaç durumu ile kamu hizmetinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesi için gerekli koşullar gözetilerek, davacının kurumlar arası naklen atanmasına muvafakat verilmemesine ilişkin işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri bakımından hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki Mahkeme kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.