Devlet Memurları Kanunu 175. Madde (DMK)
Vekalet, İkinci Görev Aylık ve Ücretleri ile Diğer Ödemeler
Bir göreve vekaleten atanan memurlara vekalet edilen görevin kadro derecesinin birinci kademesinin üçte biri, açıktan atananlara ise (Köy ve kasaba imamlığı kadrolarına atananlara 146. maddede yazılı asgari ücret aylık tutarından aşağı olmamak üzere) üçte ikisi verilir. Bulundukları yerden başka bir yerdeki bir göreve vekalet suretiyle atananlara, Harcırah Kanununun geçici görevle başka yere gönderilenlere ilişkin hükümleri uygulanır. Ancak, kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet edenlere vekalet aylığı ödenebilmesi için, vekilin asilde aranan şartları taşıması zorunludur.
88. maddeye göre ikinci görev verilen memurla a, bu görevleri karşılığında aylık ödenebilmesi için boş bir kadroya ait görevin ikinci görev olarak yürütülmesi gerekir. Bu şekilde görevlendirilenlere, görevlendirildikleri kadro derecesinin ilk kademe aylığının üçte ikisi ödenir. Ancak, sağlık grup başkanlığı, baştabip ve baştabip yardımcılığı hizmetlerinin ikinci görev olarak yürütülmesi halinde kadro şartı aranmaz ve bu hizmetleri yürütenlere almakta oldukları aylığın üçte ikisi görev aylığı olarak ödenir.
Açıktan vekil olarak atananlar bu Kanunla memurlara tanınan sosyal haklardan da yararlanırlar ve bunlara ödenecek vekalet aylığının hesabına memuriyet taban aylığı da dahil edilir.
- İlgili Makale:
- 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu (DMK) Tam Metin:
Devlet Memurları Kanunu 175. Madde Açıklaması
Vekalet aylığı tutarının saptanmasına ilişkin 175. madde; “Bir göreve vekaleten atanan memurlara vekâlet edilen görevin kadro derecesinin birinci kademesi üçte biri, açıktan atananlara ise (köy ve kasaba imamlığı kadrolarına atanlara maddede yazılı asgari ücret aylık tutarından aşağı olmamak üzere) üçte ikisi hükmü ile: açıktan atanan vekiller ile aynı ya da ayrı kurumdan atanan vekil olanlara verilecek ücret yönünden ayrıcalık getirmiştir. Ancak bir kadroya açıktan kurum içinden veya kurum dışından vekalet ettirilenlere vekalet edilen görev nedeniyle 473 sayılı Yasayla getirilen ek ödeme ödenmez.
- Açıktan Atanacaklara Ödenecek Vekalet Aylığı Tutarı
Vekalet edilen kadronun boş olup olmadığına bakılmaksızın, açıktan atanacak sekil memura, vekâlet edilen görevin kadro derecesinin ilk kademe aylığının 2/’ü oranında vekâlet aylığı ödenecektir.
Ancak, köy ve kasaba imamlığı kadrolarına atananlara 146. maddede yazılı asgari ücret aylık tutarından aşağı olmamak üzere vekâlet edilen kadro derecesinin kademe aylığının 2/3’ü oranında vekâlet aylığı ödenecektir. Köy ve kasaba imamlığı kadrosuna açıktan vekâleten atananların ücretlerinin saptanmasında asgari ücret esas alındığından, bu ücrete 146. madde gereğince de görülen memuriyet taban aylığının da eklenmesi gerekmektedir.
- Memurlara Ödenecek Vekalet Aylığı Tutarı
175. madde; “bir göreve atanacak memur… ” lardan söz ettiğinden, gerek kurum içinden ve gerekse kurum dışından olsun vekil memura, vekâlet edilen görevi kadro derecesinin ilk kademe aylığının 1/3’ü oranında vekâlet aylığı ödenecektir.

Devlet Memurları Kanunu 175. Madde Vekalet, İkinci Görev Aylık ve Ücretleri ile Diğer Ödemeler Emsal Kararlar
Yargıtay On Birinci Dairesi E:2002/1132, K:2005/1079
- Devlet Memurları Kanunu 175. Madde
- Vekalet, İkinci Görev Aylık ve Ücretleri ile Diğer Ödemeler
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 86. maddesinin birinci fıkrasında, memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde, yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabileceği, dördüncü fıkrasında ise, aynı kurumdan birinci fıkrada sayılan ayrılmalar dolayısıyla atanan vekil memurlara, vekalet görevinin 3 aydan fazla devam eden süresi için vekalet aylığı ödeneceği, altıncı fıkrasında da boş kadroya vekalet durumu düzenlenmiş ve boş kadrolara ait görevlerin lüzum görüldüğü takdirde memurlara ücretsiz olarak vekaleten gördürülebileceği belirtildikten sonra anılan Yasanın 174. maddesinde, vekalet aylıklarının ödenebilmesi için görevin fiilen yapılmasının zorunlu olduğu hükmü yer almış, aynı Kanunun 175. maddesine 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen ikinci fıkrada, vekalet aylığı ödenebilmesi için vekilin asilde aranan şartları taşımasının zorunlu olduğu hükme bağlanmış bulunmaktadır.
Anılan Kanunun, mülga 213. maddesinden sonra gelen ek maddesi, 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 152. madde olarak “zam ve tazminatlar” başlığıyla kanunda yer almış olup anılan kanun maddesine istinaden hazırlanan ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve aynı Kanunun Ek Geçici 9. maddesi kapsamına giren kurumlardan aylık alanlara ne miktarda zam ve tazminat verileceğine ilişkin 19.1.1998 tarihli ve 98/10548 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının, karara ekli (I), (II) ve (III) sayılı cetvellerdeki ortak hükümleri düzenleyen 6. maddesinin (H/b) bendinde, kurumlarınca bir göreve kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet ettirilenlere, bu kararnamede asli kadroları için öngörülen zam ve tazminatlarının toplamı ile vekalet ettikleri kadro için öngörülen zam ve tazminatların toplamının net tutarları mukayese edilerek fazla olanı; 657 sayılı Kanunun 175. maddesindeki oranlar dikkate alınmaksızın, vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ve bu görevin fiilen yapıldığı sürece ödeneceği, ancak bu ödemenin yapılabilmesi için vekalet eden personelin 99 seri No’lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde açıklandığı üzere asilde aranan şartlara haiz olması gerektiği belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, … Şehit Cemil ilköğretim Okulu öğretmeni olan davacının 6.3.1998 tarihli Bakanlık oluru ile “tedviren” ilçe milli eğitim müdürlüğü görevini yürütmekle görevlendirildiği, 13.3.1998 tarihinde ilçe milli eğitim müdürlüğü görevine başlayan davacının 19.1.1998 tarihli ve 98/10548 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre vekaleten yürüttüğü görev için özel hizmet tazminatı ödenmesi yolundaki başvurusunun, tedviren görevlendirmelerde herhangi bir ödeme yapılamayacağı gerekçesiyle reddedildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; 657 sayılı yasanın 86. maddesi uyarınca ancak, vekaleten görevlendirilenlere asilde aranan koşulları taşıması halinde, yukarda anılan Bakanlar Kurulu Kararında öngörülen özel hizmet tazminatı ödenmesi mümkün olup, ilçe milli eğitim müdürlüğünü yürütmek üzere görevlendirilen davacının, “tedviren” görevlendirme şekline karşı dava açmadığı dikkate alındığında, bu görevlendirme nedeniyle özel hizmet tazminatı ödenmesine hukuken olanak bulunmadığından, olayda maddi değerlendirme hatası yapmak suretiyle dava konusu işlemi iptal eden ve davacıya vekalet aylığı tutarında kısmen tazminata hükmeden mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Danıştay On Birinci Dairesi E:2001/481, K:2003/5610
- Devlet Memurları Kanunu 175. Madde
- Vekalet, İkinci Görev Aylık ve Ücretleri ile Diğer Ödemeler
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 86. maddesinde, vekalet görevi ve aylık verilmesinin şartlarının düzenlenmiş, 174. maddesinde, vekalet aylıklarının ödenebilmesi için görevin fiilen yapılmasının zorunlu olduğu belirtilmiş, 175. maddesine 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen ikinci fıkrasında ise, vekalet aylığı ödenebilmesi için vekilin asilde aranan şartları taşımasının zorunlu olduğu hükme bağlanmış bulunmaktadır. Anılan Kanunun mülga 213. maddesinden sonra gelen ek maddesi, 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 152. madde olarak “zam ve tazminatlar” başlığıyla kanuna eklenmiş olup, anılan kanun maddesine istinaden hazırlanan ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve aynı Kanunun Ek Geçici 9. maddesi kapsamına giren kurumlardan aylık alanlara ne miktarda zam ve tazminat verileceğine ilişkin 19.1.1998 tarihli ve 98/10548 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının, karara ekli I, II ve III sayılı cetvellerde yer alan zam ve tazminatların ödenmesinde uyulacak ortak hükümleri düzenleyen 6. maddesinin (H/b) bendinde, kurumlarınca bir göreve kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet ettirilenlere, bu kararnamede asli kadroları için öngörülen zam ve tazminatlarının toplamı ile vekalet ettikleri kadro için öngörülen zam ve tazminatların toplamının net tutarları mukayese edilerek fazla olanı; 657 sayılı Kanunun 175. maddesindeki oranlar dikkate alınmaksızın, vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ve bu görevin fiilen yapıldığı sürece ödeneceği kurala bağlanmıştır.
Öte yandan, 99 Seri No’lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde de, vekalet göreviyle ilgili genel hükümlere yer verildikten sonra 1-4 üncü dereceli kadrolara vekalet edeceklerin 657 sayılı Yasanın 68. maddesinde belirtilen şartları haiz olmaları öngörülmüş ve ayrıca 657 sayılı Yasanın 68/B maddesindeki 1-4. derecedeki kadrolara atanmak için yüksek öğrenim görmüş bulunmak şartı aranmıştır.
Bu hükümler karşısında, asilde aranan şartları taşımayan bir kişinin vekil olarak atanamayacağı ve kendisine vekalet aylığı ödenemeyeceği açık olmakla birlikte, Anayasanın 18. maddesinde düzenlenen ve angaryayı yasaklayan hükmü uyarınca, davacının fiilen yürüttüğü görev karşılığında bazı maddi haklara hak kazanacağı, ancak yüksek öğrenim mezunu olmaması nedeniyle zam ve tazminatları alamayacağı sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu durumda, lise mezunu olan ve 1. derece kadrolu mal müdürlüğü görevini valilik oluru ile vekaleten yürüten davacıya üstlendiği sorumluluk dikkate alınarak yürütülen vekalet görevinden ötürü vekalet aylığına eşdeğer tutarda bir meblağın tazminat olarak ödenmesi, zam ve tazminatlara ilişkin talebinin ise reddi yolunda karar verilmesi gerekirken, aksi yönde verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir.
Danıştay Sekizinci E:1997/3514, K:1998/3932
- Devlet Memurları Kanunu 175. Madde
- Vekalet, İkinci Görev Aylık ve Ücretleri ile Diğer Ödemeler
… Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Ameliyathaneler sorumlusu olan ve … tarihinden itibaren anılan hastanenin Başhekim Yardımcılığı görevini ikinci görev olarak yürüten davacının ikinci görev aylığı ödenmesi ve döner sermaye katkı payının ikinci görevine göre hesaplanması ve buna göre ödeme yapılması yolundaki başvurusunun reddine ilişkin davalı idarenin işleminin iptali ve 22.10.1996 tarihinden itibaren ödenmeyen ikinci görev aylığı ve bununla bağlantılı döner sermaye katkı payının yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle açtığı davada; 2914 sayılı yasanın atıfta bulunduğu 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 88. ve 175. maddeleri uyarınca hastane başhekimi olan davacıya almakta olduğu maaşının 2/3’ünün ikinci görev aylığı olarak ödenmesi gerektiği, ancak anılan yasalarla ikinci görev yapanların bu görevle ilgili her türlü yan ödemelerden de yararlanacakları yolunda bir hüküm bulunmadığından döner sermaye katkı payı ödemesinden ikinci görev düzeyinde yararlanmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin ikinci görev aylığı ödenmemesine ilişkin kısmının iptaline, ödenmeyen ikinci görev aylığının 22.10.1996 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine davanın döner sermaye katkı payı ile ilgili kısmının ise reddine ilişkin İdare Mahkemesinin kararının; davalı idare tarafından, 2547 sayılı Yasada ikinci görev aylığı kavramına yer verilmediği öne sürülerek iptale ilişkin kısmının 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
İdare ve Vergi Mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49.maddesinin 1.fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır. İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı gerekçe Usul ve Yasaya uygun olup, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanmasına ve yargılama giderlerinin temyiz isteminde bulunan üzerinde bırakılmasına 26.11.1998 gününde oybirliği ile karar verildi.