Devlet Memurları Kanunu 164. Madde (DMK)

Aylığın Ödeme Zamanı ve Esasları

Memurlara aylıkları her ayın başında peşin ödenir. Emekliye ayrılma ve ölüm hallerinde o aya ait peşin ödenen aylık, geri alınmaz. Sözleşmeli personelin ücretleri sözleşme şartlarına göre; geçici personelin gündelikleri gün hesabıyla hafta veya ay sonlarında ödenir.

Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu hükümlerine göre almakta bulunan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri (sözleşmeli statüdeki personel dahil) ile kamu ve özel kesimde iş kanunlarına göre istihdam edilen işçilere çeşitli adlar altında yapılan nakdi ve ayni nitelikteki tüm ödemelerin hesaplanma kolaylığını ve basitliğini sağlamak amacıyla, bordro düzenlemesine, tahakkuk ve ödeme işlem ve sürelerine ilişkin esas ve usulleri tespit etmeye, aydan daha kısa ya da daha uzun sürelerde yapılan ödemelerin aylık dönemler itibariyle tahakkuk ettirilmesi ve ödenmesine karar vermeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.

Üçüncü fıkra kapsamına giren personelin her türlü özlük haklarının ve tahakkuk işlemlerinin belli merkezlerden yapılabilmesi ve ödemelerin bankacılık sistemi aracılığı ile gerçekleştirilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmaya ve gerekli tedbirleri almaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Devlet Memurları Kanunu 164. Madde Açıklaması

164. maddeye göre, memurlara aylıkları her ayın başında peşin ödenir. Emekliye ayrılma ve ölüm hallerinde o aya ait peşin ödenen aylık geri alınmaz. Ancak, 3472 sayılı Kanunla memurlar ve diğer kamu görevlilerinin aylıklarının her ayın 15. günü peşin ödenmesi kabul edilmiştir. Bu nedenle 164. maddenin söz konusu kanuna uygun hale getirilmesi için değiştirilmesi gerekmektedir.

Memurlar, atandıkları görevin gerektirdiği hizmeti yapmadan bu hizmet için yasa tarafından saptanmış olan aylık tutarları peşin olarak almaktadırlar. Hizmet görülmeden alınan peşin aylıklar memurun ölümü ve emekliye ayrılması halinde geriye alınmaz. Bu iki hal dışında, her ne suretle olursa olsun peşin alınan aylıkların hazineye geri verilmesi gerekmektedir.

Örneğin, aybaşında aylığını aldıktan sonra emekli olan bir memurdan bu aylığını geri alma olanağı yasal olarak kaldırılmıştır. Fakat aynı memur emekli olmayıp da ayın 15’inde memuriyetten ayrılsa veya muvazzaf askerlik hizmetini yapmak için istifa etse, bu takdirde, o memura peşin ödenen aylığın çalışılmayan günlerine düşen kısmının geri alınması gerekmektedir. Sözleşmeli personelin ücretleri sözleşme koşullarına göre ödenir. Geçici personelin gündelikleri ise gün hesabıyla ya hafta sonunda veya ay sonunda ödenir. Bunlarda peşin ödeme söz konusu değildir.

Devlet Memurları Kanunu 164. Madde Aylığın Ödeme Zamanı ve Esasları Emsal Kararlar

Danıştay On İkinci Dairesi E:2019/7575, K:2020/4597

• Devlet Memurları Kanunu 164. Madde
• Aylığın Ödeme Zamanı ve Esasları

Dava konusu istem: İzmir İli, Yenifoça 7. Jandarma Komando Eğitim Alay Komutanlığında sözleşmeli jandarma uzman erbaş kursiyeri olarak görev yapan davacının, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlanması nedeniyle 31.10.2017 tarihli onayla sözleşmesinin feshine ilişkin işlemi ile “ilişik kesilme tarihi olan 15 Ekim 2017 itibarıyla maaşında fazla ödenen 2.585,41-TL’nin 484,39-TL’sinin Sosyal Güvenlik Kurumundan iadesinin istenilmesine, 2.101,02-TL’sinin ise … Mal Müdürlüğünce kişi alacak kaydı açılarak davacıdan istenilmesine” ilişkin 31.10.2017 tarihli işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.

 İdare Mahkemesince verilen kararda; “dosyada yer alan ve dava konusu fesih işlemine dayanak teşkil eden Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, … Emniyet Müdürlüğü tarafından davacı hakkında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına ilişkin tespitlerin incelenmesi sonucunda, davacının durumunun, atanacağı görevin önem ve özelliği de dikkate alındığında, uzman onbaşı olarak görevini yapmasına engel olacak nitelikte olduğu anlaşıldığından; arşiv araştırması ve güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması nedeniyle sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gibi 15 Ekim 2017 maaşında ilişik kesilme tarihi itibariyle fazla ödenen 2.585,41-TL’nin 484,39-TL’sinin Sosyal Güvenlik Kurumundan iadesinin istenilmesine, 2.101,02-TL’sinin ise … Mal Müdürlüğünce kişi alacak kaydı açılarak davacıdan istenilmesine ilişkin işlem yönünden yapılan incelemede ise, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ‘Aylığın Ödeme zamanı ve esasları’ başlıklı 164. maddesinin, birinci fıkrasında; memurlara aylıkları her ayın başında peşin ödenir, emekliye ayrılma ve ölüm hallerinde o aya ait peşin ödenen aylık geri alınmaz, sözleşmeli personelin ücretleri sözleşme şartlarına göre; geçici personelin gündelikleri gün hesabıyla hafta veya ay sonlarında ödenir.(…) hükümlerine yer verildiği; buna göre, davacıya 15.10.2017 tarihi itibarı ile ödenen maaş 15.10.2017 – 15.11.2017 tarihleri arasındaki bir aylık süreye ilişkin peşin olarak ödenen maaş olup, 30.10.2017 tarihi itibarı ile sözleşmesi fesih edilen davacıya 30.10.2017 – 15.11.2017 tarihleri için ödenen kısmın fazladan ödendiği sabit olduğunda, ilişik kesme tarihi itibarıyla fazladan ödenen, 2.585,41-TL’nin 484,39-TL’sinin Sosyal Güvenlik Kurumundan iadesinin istenilmesine, 2.101,02-TL’sinin ise … Mal Müdürlüğünce kişi alacak kaydı açılarak davacıdan istenilmesine ilişkin işlemde de hukuka aykırılık bulunmadığı” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi  İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu  İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

Açıklanan nedenlerle; Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi  İdari Dava Dairesinin  kararının bozulmasına, 23/12/2020 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.