Ücretsiz izin formu; Ücretsiz izin isteği, belirli bir form aracılığıyla işveren tarafından onaylanması gerekir. Bu form, işverenin işçinin ücretsiz izin isteğini kaydedebilmesi ve değerlendirebilmesi için gereklidir. Ücretsiz izin alma işlemi yapmak isteyen bir kişinin belirli kriterlere uyması gerekir. Bu kriterler arasında işveren tarafından belirlenen iş görevini yerine getirmek, işletme içerisinde belirli bir pozisyona sahip olmak ve belirli bir süre içerisinde çalışmış olmak gibi unsurlar bulunabilir. Ücretsiz izin formunun doldurulması sırasında, işletme tarafından istenen tüm bilgilerin doğru ve eksiksiz bir şekilde verilmesi gerekir.
Ücretsiz izne çıkmak isteyen kişiler tarafımıza çok fazla; ücretsiz izin formu excel, ücretsiz izin formu türmob, ücretsiz izin formu meb, ücretsiz izin formu nedir, ücretsiz izin formu nasıl doldurulur, ücretsiz izin formunu imzalamazsa ne olur, ücretsiz izin formu doldurulmuş örneği, ücretsiz izin formu sgk bildirimi gibi sorular sormaktadır. Bizde hepsini bu yazımızda cevaplayacağız.
Ücretsiz İzin Formu Nedir?
Ücretsiz izin formu; Ücretsiz izin isteği, belirli bir form aracılığıyla işveren tarafından onaylanması gerekir. Bu form, işverenin işçinin ücretsiz izin isteğini kaydedebilmesi ve değerlendirebilmesi için gereklidir. Ücretsiz izin, işçinin talebi ve işverenin kabul etmesiyle yahut işverenin talebi ve işçinin kabul etmesiyle, işçinin “ücret almadan” izne ayrılmasıdır. İşçi, ücretsiz izinli iken ücret almaz; ayrıca işverenin verdiği yemek, yol gibi sosyal yardımlardan da yararlanamaz. Kanunlarımızda ücretsiz izin konusu “bir başlık altında” düzenlenmemiştir. 4857 sayılı yeni İş Kanununda ise birçok maddede ücretsiz izne atıf yapılmıştır.
Hukukumuzda esas olan, ücretli izindir. İşçi, hafta tatillerinde, ulusal bayramlarda ve genel tatillerde çalışmadığı halde, ücretini tam olarak alır. Bu, işçiye kanunla tanınmış bir haktır. Ücretsiz izin de yasalarımızın işçiye tanıdığı hak ve yükümlülüklerdendir. Şöyle ki; işveren belli koşulların oluşması durumunda işçiyi ücretsiz izne çıkarabilmektedir. Bu bakımdan ücretsiz izin, işçi için yükümlülük teşkil eder. Ancak işverenin bu şekilde işçiyi izne çıkarılabilmesi için, işçinin “yazılı rızası”na ihtiyaç vardır. Eğer işçi yazılı rıza vermezse ve işveren bu hususta ısrarcı olursa, işçinin “haklı nedenle iş sözleşmesini feshetme hakkı” olur. İşçi bu şekilde iş sözleşmesini feshederse, gereken koşullar da varsa, ihbar tazminatına, kıdem tazminatına ve diğer işçi alacaklarına hak kazanır.
Ücretsiz İzin Hakkı ve Koşulları
Belirttiğimiz gibi, hukukumuz işçiye ücretsiz izin hakkı tanımıştır. Öte yandan, işverene de kazancının azalması ve işyerini koruması maksadıyla işçiyi ücretsiz izne çıkarabilme hakkı tanınmıştır. İşveren işçiyi ücretsiz izne çıkarmak istediği takdirde, yasa gereği işçinin “yazılı onayı”na ihtiyaç vardır. İşveren işçiyi ücretsiz izne çıkarmak istediğinde bu hususu işçiye yazı ile bildirir. Bu yazı üzerine işçinin altı gün içinde bu hususa onay verdiğini yazılı biçimde bildirmesi gerekir. Altı gün içinde yazılı beyanda bulunmazsa, işçinin ücretsiz izne çıkmaya razı olmadığı kabul edilir.
Öte yandan işçinin rızası olmadan ücretsiz izne çıkarılması, iş sözleşmesinin işveren tarafından tek taraflı feshedildiğine karine oluşturur. Böyle bir durumda işveren işçiye bütün işçilik haklarını ödemek zorundadır. İşçinin yasada belirtilen durumlarda talebi halinde ise, işverenin ona ücretsiz izin vermesi gerekir. Bu, yasanın işverene yüklediği bir yükümlülük ve zorunluluktur. Anılan zorunluluğa işverenin riayet etmemesi halinde, işverene idari para cezası kesilir.
İş Kanununun “yıllık ücretli iznin uygulanması” başlıklı 56/4. maddesi gereğince, ücretsiz kullanılan yahut kullandırılan izin yıllık izne mahsup edilemez, yani yıllık izinden düşülemez. Yine kanunun 56/6. maddesi uyarınca yıllık iznini çalıştığı işyerinin bulunduğu şehirden farklı yerde geçirecek olan işçinin talebi ve bu durumunu ispatlaması halinde, işverenin işçiye gidiş-dönüş zamanını kapsayacak biçimde dört güne kadar, “ücret ödemeksizin” yol izni vermesi gereklidir.
İş Kanununun 74. maddesinde ise “analık durumunda” çalışma ve süt izni düzenlenmiştir. Anılan madde şu şekildedir:
Madde 74 – Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. (Ek cümle: 13/02/2011-6111 S.K 76. mad.) Kadın işçinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır. (Ek cümle: 29/01/2016-6663 S.K./22. md) Doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü hâlinde, doğum sonrası kullanılamayan süreler babaya kullandırılır. (Ek cümle: 29/01/2016-6663 S.K./22. md)Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinene çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık hâli izni kullandırılır.
(Ek fıkra: 29/01/2016-6663 S.K./22. md) Birinci fıkra uyarınca kullanılan doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir. Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenir. Çocuğun engelli doğması hâlinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanır. Bu fıkra hükümlerinden yararlanılan süre içerisinde süt iznine ilişkin hükümler uygulanmaz.
Yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir.
- Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.
- Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.
- İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. (Ek cümle: 29/01/2016-6663 S.K./22. md) Bu izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlat edinene verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.
- Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam birbuçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.”
- Madde uyarınca; ikiz, üçüz ya da daha fazla doğum halinde, süre otuzar gün daha artırılır. Çocuk engelli doğmuşsa, bu süreler 360 gün olarak uygulanır.
- Öte yandan, “yasada belirtilen durumlar dışında” işçinin ücretsiz izin talebinin kabulü işverenin takdirindedir. Böyle hallerde işveren, işlerin yoğunluğunu, işçinin durumunu dikkate alarak işçinin talebini olumlu ya da olumsuz şekilde karşılayabilir.
Bu başlığı bitirirken şunu da ifade etmek isteriz: Yasada düzenlenen hallerin bulunması halinde nedensiz yere işçiye ücretsiz izin hakkını kullandırmayan işveren hakkında idari para cezası uygulanır.
Ücretsiz İzin Formu Nasıl Doldurulur?
Ücretsiz izin hakkını kullanmak isteyen işçi, ücretsiz izin formunu, yani ücretsiz izin dilekçesini doldurarak işverene verir. Ücretsiz izin formunun içermesi gereken hususlar şunlardır:
- İşçinin adı, soyadı,
- İşçinin TC. kimlik numarası,
- İşçinin görevi,
- Ücretsiz iznin başlama tarihi,
- Ücretsiz iznin sona erme tarihi,
- Ücretsiz izni talep nedeni,
- Talep tarihi,
- İşçinin imzası.
Ücretsiz İzin Formu Örneği
İnsan Kaynakları Direktörlü’ne
../../2023
…………………………………… dolayı ……/……/2014 tarihinden itibaren ..…/……/2014 tarihine kadar ücretsiz izne ayrılmak istiyorum. Gereğinin yapılmasını rica ederim. Saygılarımla,
Ad Soyad
İmza
Yönetici Onayı
İmza
Aşağıda örnek niteliğinde ücretsiz izin formuna yer verilmiştir.
Ücretsiz İzin Formu
İşçinin
Adı Soyadı :
T.C Kimlik Numarası :
Görevi :
Göreve Başlama Tarihi :
Aylıksız İznin Başlama Tarihi :
Aylıksız İznin Bitim Tarihi :
İzin Sonrası Göreve Başlama Tarihi :
Kullandığım doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğumun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla …/…./…. tarihi ile …/…./…. tarihi arasında ücretsiz izne ayrılmak istiyorum. Gereğinin yapılmasını saygılarımla arz ederim. …./…./…
İmza
Adı Soyadı :
Adres :
Telefon :