Tavzih, bir mahkemenin verdiği kararda var olan hesaplama hatalarını veya sayı hatalarının düzeltilmesidir. Bu hususlar maddi hata olarak adlandırılır ve düzeltilmesi de karar düzeltme olarak adlandırılır. Hükümdeki bazı eksiklikler ve hatalar HMK’nun 304. vd. maddeleri kapsamında kanun yolu işletilmeksizin hükmü veren mahkeme tarafından giderilebilecektir. Taraflardan birisi tavzih talebinde bulunabileceği gibi mahkemenin resen kararı düzeltmesi de mümkündür. Kararın düzeltilmesi için gereken bazı şartlar şu şekilde belirlenmiştir:
- Hükmün açık olmaması,
- Hükmün icrası esnasında tereddütlerin yaşanıyor olması,
- Hüküm içerisinde birbirine zıt kararların olması,
- Hükümde sayı hataları yapılması,
- Hükümde hesaplama hataları yapılması,
Tavzih talebi hükmün birbiri ile çelişik ifadeler içermesi halinde talep edilebilir. Asıl amaç hükmün gerçekten ifade ettiği anlamın ortaya çıkarılmasının sağlanmasıdır. Ki hükümde bir tereddüt oluşmasın. Tavzih, istinaf ya da temyiz sürelerine etkili bir süreç değildir. Bununla birlikte verilen kararın icrasını da durdurmaz. Tavzihin talep edilebilmesi için öngörülen süre ise hükmün icrasının tamamlanma aşamasına kadardır. Kadim Hukuk ve Danışmanlık olarak bu yazımızda tavzihin ne olduğundan bahsedeceğiz.
Tavzih Nedir?
Tavzih; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun İkinci Bölüm “Hükmün Tashihi, Tavzihi ve Tamamlanması” başlığı altında 305. Maddede düzenlenmiştir. Yasa hükmüne göre, “Hüküm yeterince açık değilse veya icrasında tereddüt uyandırıyor yahut birbirine aykırı fıkralar içeriyorsa, icrası tamamlanıncaya kadar taraflardan her biri hükmün açıklanmasını veya tereddüt ya da aykırılığın giderilmesini isteyebilir. Hüküm fıkrasında taraflara tanınan haklar ve yüklenen borçlar, tavzih yolu ile sınırlandırılamaz, genişletilemez ve değiştirilemez.”
Yasanın devamı maddelerinde de tavzih hakkında hükümler bulunmaktadır. Önemle belirtmek gerekir ki tavzih talebi yalnızca hüküm için yapılabilir. Hükmün gerekçesinin açıklanması için tavzih talebinde bulunulamaz. Ancak bu durumun bir istisnası bulunmaktadır. Eğer hüküm ile gerekçe arasında çelişkiye yer verilmişse çelişkinin giderilmesi için yine tavzih yoluna başvurulması mümkündür. Nitekim Yargıtay kararlarında da bu husus dile getirilmiştir. Ayrıca tavzih talebinde bulunmak için hükmün kesinleşmesinin beklenmesine gerek bulunmamaktadır.
Kanunda şöyle düzenlenmiştir:
Hükmün tashihi – Madde 304
- Hükümdeki yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hatalar, mahkemece resen veya taraflardan birinin talebi üzerine düzeltilebilir. Hüküm tebliğ edilmişse hâkim, tarafları dinlemeden hatayı düzeltemez. Davet üzerine taraflar gelmezse, dosya üzerinde inceleme yapılarak karar verilebilir.
- Tashih kararı verildiği takdirde, düzeltilen hususlarla ilgili karar, mahkemede bulunan nüshalar ile verilmiş olan suretlerin altına veya bunlara eklenecek ayrı bir kâğıda yazılır, imzalanır ve mühürlenir.
Hükmün tavzihi – Madde 305
- Hüküm yeterince açık değilse veya icrasında tereddüt uyandırıyor yahut birbirine aykırı fıkralar içeriyorsa, icrası tamamlanıncaya kadar taraflardan her biri hükmün açıklanmasını veya tereddüt ya da aykırılığın giderilmesini isteyebilir.
- Hüküm fıkrasında taraflara tanınan haklar ve yüklenen borçlar, tavzih yolu ile sınırlandırılamaz, genişletilemez ve değiştirilemez.
Tavzih ve tamamlama talebi ile usulü – Madde 306
- Tavzih veya tamamlama, dilekçeye tarafların sayısı kadar nüsha eklenmek suretiyle hükmü veren mahkemeden istenebilir. Dilekçenin bir nüshası, cevap süresi mahkemece belirlenerek karşı tarafa tebliğ edilir. Cevap, tavzih veya tamamlama talebinde bulunan tarafa tebliğ olunur.
- Mahkeme, cevap verilmemiş olsa bile dosya üzerinde inceleme yaparak karar verir; ancak gerekli görürse iki tarafı sözlü açıklamalarını yapabilmeleri için davet edebilir.
- Mahkeme tavzih veya tamamlama talebini yerinde gördüğü takdirde 304 üncü madde uyarınca işlem yapar.
Hakimin Tavzih Kararı
Hâkim tavzih hakkında karar verirken hükümde yer alan çelişkileri giderir. Ancak hakimin karar üzerindeki çelişkileri giderken bazı hususlara dikkat etmesi gerekir. Örneğin hüküm verirken unuttuğu durumları sonrasında tavzih ile hükme ekleyemez. Buna benzer şekilde vekâlet ücreti ya da faiz önceki kararda eklenmediyse tavzih yoluyla eklenemez. Sonuç olarak hakimin tavzih incelemesi yaparken kararda dikkat etmesi gereken hususlar şu şekildedir:
- Tavzih ile kesinleşmiş bir hüküm genişletilemez.
- Tavzih ile kesinleşmiş bir hüküm sınırlandırılamaz.
- Tavzih ile kesinleşmiş bir hüküm değiştirilemez.
- Tavzih ile kesinleşmiş bir hükme ekleme yapılamaz.
Çünkü tavzih ile gözetilen amaç maddi hataların düzeltilmesidir. Bu nedenle herhangi bir hakkın kapsamının genişletilmesi ya da hükme eklemeler yapılması mümkün değildir. Tavzihin daha iyi anlaşılabilmesi için bir örnek vermek gerekirse, alacak miktarının bir sıfır eksik ya da bir sıfır fazla yazılması hususunun düzeltilmesi tavzih kapsamındadır. Hakimin vermiş olduğu tavzih kararı temyiz ve istinaf sürelerini durdurmaz hatta verilen hükmün icrasını da durdurmaz. Tavzih hüküm tamamlanana kadar da yapılabilir.
Tavzih Talebi Dilekçe Örneği
(…) AİLE MAHKEMESİ’NE
Tavzih Talebinde Bulunan Davacı: (Ad-Soyad) (T.C.:) (Adres)
Vekili: Av. Umur YILDIRIM
Davalı: (Ad-Soyad) (T.C.:) (Adres)
Vekili: (Ad-Soyad) (Adres)
Konu: (…) Aile Mahkemesi’nin (…) E. (…) K. ve (Tarih)’li kararının tavzihi taleplerimizi havidir.
AÇIKLAMALAR
Sayın Mahkemenizce verilen (…) E. (…) K. ve (Tarih)’li kararıyla her ne kadar davamızın kabulüne karar verilmiş ise de gerekçe kısmında yer alan (Düzeltilmesi gereken hususlar yazılır.) hususlarda hesaplamada hata yapılmış ve (…) TL olması gereken nafaka miktarı (…) şeklinde yazılmıştır. Hesaplamada yapılan bu yanlışlık nedeniyle tarafımızca yasal süresi içerisinde tavzih talebinde bulunma zarureti hasıl olmuştur.
Netice ve Talep: Yukarıda arz ve izah edilen, sayın Mahkemenizce de resen gözetilecek sebeplerle;
- Tavzih talebimizin kabulüne,
- (…) Aile Mahkemesi’nin (…) E. (…) K. ve (Tarih)’li kararındaki hesaplama hatasının düzeltilmesine,
Karar verilmesini vekaleten saygılarımızla arz ve talep ederiz. (Tarih)
Davacı Vekili
Av. Umur YILDIRIM
Tavzih Hakkında Mahkeme Kararları
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2015/30944 E. 2015/35466 K. ve 15.12.2015 Tarihli Kararı
Hakim tavzih yolu ile hükümde unutmuş olduğu talepler hakkında karar verip bunu hükmüne ekleyemez. Bunun gibi hüküm verirken unutmuş olduğu vekalet ücreti veya faiz hakkında tavzih yolu ile bir karar verip bunu hükmüne dahil edemez. Aynı şekilde kısa kararla gerekçeli karar arasındaki çelişki de tavzih yolu ile giderilemez. Bütün bu anlatımlardan çıkan netice, tavzih yolu ile kesinleşmiş olan hüküm sınırlandırılamaz, genişletilemez ve değiştirilemez.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2016&36037 E. 2018/13805 K. ve 26.06.2018 Tarihli Kararı
Tavzih, kural olarak sadece hüküm fıkrası hakkında olur. Hükmün gerekçesinin açıklanması için, tavzih yoluna başvurulamaz. Ancak, hüküm fıkrası ile gerekçe arasında bir çelişki varsa, bu çelişkinin giderilmesi için tavzih yoluna başvurulabilir. (YHGK’nın 14.06.1967 gün ve 1967/9-462 E. 300 K. sayılı ilamı). Bunun gibi Yargıtay kararları hakkında da tavzih yoluna başvurulabilir. Tavzih kararı ile hükmün değiştirildiğini iddia eden temyiz yoluna başvurabilirse de, Yargıtay Dairesi’nin kendi kararlarının tavzihi ile ilgili verdiği kararlara karşı Hukuk Genel Kurulu’na temyiz yoluna başvurulamaz. (YHGK’nın 15.03.1969 gün ve 1969/2-466 E. 178 K. sayılı ilamı)
Bizi Arayın
WhatsApp