Meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası açılabilmesi için öncelikle hastalığın meslek hastalığı olması gereklidir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu m.14 uyarınca; uğraştığı meslek ve buna ilişkin yürütmüş olduğu faaliyet sonucunda, bu faaliyetlerin tekrarlanması yahut yürüttüğü işin koşulları nedeniyle kişinin uğramış olduğu bedensel, fiziksel, ruhsal engellilik; sürekli veya geçici bazı hastalıklara maruz kalması halleri meslek hastalığı olarak nitelendirilmiştir.
5510 sayılı Kanun dışında 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında;
[vc_message]Meslek hastalığı tanımı mesleki riskler sonucunda oluşan hastalıklar olarak tanımlanmıştır.[/vc_message]
Sigortalı çalışanın meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası açabilmesi hem karşılaştığı maddi zararı hem de bu nedenle yaşamış olduğu sıkıntıları tazmin etme amacıyla öngörülmüş bir düzenlemedir.
[vc_message message_box_style=”outline” message_box_color=”blue” icon_fontawesome=”fas fa-balance-scale”]Meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası açılabilmesi için öncelikle SGK tarafından bu hastalığın meslek hastalığı olup olmadığı tespit edilmelidir. SGK’nın meslek hastalığı olmadığı yönünde karar vermesi halinde kişinin öncelikle bu hastalığın meslek hastalığı olup olmadığının tespiti için dava açması gerekmektedir. Bu davada görevli mahkeme iş mahkemeleri olup, iş mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise iş mahkemesi sıfatıyla asliye hukuk mahkemeleri görevlidir. Sigortalı çalışan bu davayı açarken Sosyal Güvenlik Kurumu ve işvereni birlikte hasım olarak göstermelidir.[/vc_message]
Meslek Hastalığının Şartları
Sigortalı çalışanların yürütmüş oldukları devamlılık arz eden iş neticesinde meydana gelen hastalıklar meslek hastalığı olarak adlandırılırken, doğaldır ki sigortalının geçirdiği her hastalık yahut engel meslek hastalığı kapsamında değerlendirilmemektedir. Genel itibariyle değerlendirildiğinde, bir hastalığın meslek hastalığı nedeniyle tazminat davasına konu edilebilmesi için;
- İşçilik şartı,
- İşin yürütülmesi sırasında gerçekleşmesi şartı,
- Süre şartı,
- Hastalık şartlarının bir arada bulunması gerekmektedir.
Öncelikle meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası açılabilmesi için kişinin 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı işçi olması gerekmektedir. Uygulamada karşılaşılan bazı sorunların başında ise sigortasız çalıştırılan işçilerin başına gelen kazalar ve bu nedenle tazminatta ne gibi sorunlar yaşanacağı gelmektedir.
[vc_message message_box_color=”alert-warning” icon_fontawesome=”fas fa-exclamation-triangle”]Bu hallerde kişi sigortalı değilse bile açacağı dava ile hem sigortalılık halinin tespitini hem de meslek hastalığının tespitini isteyebilmektedir.[/vc_message]
[vc_message message_box_style=”outline” message_box_color=”warning” icon_fontawesome=”fas fa-exclamation-triangle”]Bunun yanı sıra meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası açabilmek için bu hastalığın ya da engelin, sigortalı olarak çalışılmakta olan işin yürütümü sırasında oluşması gerekmektedir. Kısacası tazmin edilecek zarar ile hastalık arasındaki nedensellik bağının kesilmemesi gerekmektedir.[/vc_message]
Meslek hastalıkları Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü’nün “İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sonucu Sürekli İş Göremezlik Hallerinin Meslekte Kazanma Gücünü ne Oranda Azaltacağının Tespiti” isimli 2.Bölümünün 5.maddesinde ana branşlar olarak sayılmıştır. Buna göre bir hastalığın meslek hastalığı kapsamına girebilmesi için
- Baş arızaları (kafa kemikleri, nöroloji, nöroşirürji, psikiyatri arıza ve hastalıkları),
- Göz arızaları,
- Kulak arızaları,
- Yüz arızaları,
- Boyun arızaları,
- Göğüs hastalıkları,
- Omuz ve kol arızaları,
- El bileği ve el arızaları,
- El parmakları arızaları,
- Omurga arızaları,
- Karın hastalık ve arızaları,
- Pelvis ve alt ekstremite arızaları,
- Endokrin, metabolizma, kollagen doku, periferik damar hastalıkları,
- Hematolojik ve romatoid hastalıklar ile deri arızaları ve yanıklar
kapsamında değerlendirilmesi ve tüzüğün A cetvelinde belirtilen kriterlere göre incelenmesi gerekmektedir.
[vc_message message_box_color=”alert-warning” icon_fontawesome=”fas fa-exclamation-triangle”]İş hukuku ile ilgili diğer hukuki faaliyetlerimizi görmek için https://kadimhukuk.com.tr/faaliyet-alanlarimiz/is-ve-sosyal-guvenlik-hukuku/ burayı inceleyebilirsiniz.[/vc_message]
Meslek Hastalıkları Nasıl Tespit Edilir?
Meslek hastalıklarının tespiti ile engel oranı ve işgücü kayıp oranının belirlenmesi meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası sonucunda alınacak tazminat miktarının hesaplanmasında büyük önem arz etmektedir. İş gücü kayıp oranları neticesinde sigortalı işçiye Sosyal Güvenlik Kurumu’nca herhangi bir gelir tahsis edilip edilmeyeceği ve miktarı belirleneceği için bu durumun doğru tespit edilmesi hak kayıplarını en aza indirecektir. Bu ödenekler geçici iş göremezlik ödeneği ve sürekli iş göremezlik ödeneği olarak düzenlenmiştir.
[box color=”blue-light” ]İşçinin meslek hastalığına ilişkin durumu öğrenir öğrenmez ve iş kazası geçirmesi akabinde 3 iş günü içerisinde iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile bu durumu Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmesi gerekmektedir.[/box]
Kurum meslek hastalığı bildirgesini aldıktan sonra gerçekleştireceği teftişler ve denetimler sonucunda meslek hastalığı olup olmadığına ve şartların gerçekleşip gerçekleşmediğine ilişkin haller Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmektedir.
SGK Sağlık Kurulu, sigortalının Sağlık Bakanlığı’na bağlı çalışan Meslek Hastalıkları Hastaneleri yahut diğer tam teşekküllü devlet hastaneleri ve üniversite hastanelerinden düzenlenen usulüne uygun sağlık kurulu raporları ve tutulan tıbbi belgeler ve gerekli görülmesi halinde çalışılan işyeri şartlarının ve bunlara ilişkin denetim raporlarını inceler ve meslek hastalığının varlığını tespit eder. Bunun ardından ise mesleki güç kayıp oranı yine bu kurulca tespit edilir.
[vc_message]Tespiti yapılan meslek hastalığı ya da maluliyet oranlarına ilişkin itirazlar Ankara Sosyal Güvenlik Kurumu Yüksek Sağlık Kurulu’na yapılabilmektedir.[/vc_message]
Bu merci tarafından itiraza ilişkin olarak verilen kararlar Sosyal Güvenlik Kurumu’nu bağlayıcı nitelikte olup diğer ilgililere ilişkin bir bağlayıcılık taşımamaktadır. Bu yönüyle işbu kararlara karşı diğer ilgililer dava yolu ile itirazda bulunabilmekte, bunlara ilişkin inceleme ise Adli Tıp Kurumu tarafından yapılmaktadır.
Meslek Hastalığı Nedeniyle Tazminat Davası Zamanaşımı Süresi
[vc_message]Meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca 10 yıllık bir zamanaşımına tabidir.[/vc_message]
Bu sürenin başlangıç tarihi sigortalı çalışanın meslek hastalığına ilişkin durumu öğrendiği tarihten itibaren başlamaktadır. Meslek hastalığı nedeniyle tazminat davasında zamanaşımı ise böyle düşünüldüğünde doktor raporunun tanzimi sonucunda netlik kazanmakta olup dolayısıyla bu raporun alınması ile başlamaktadır.
İşverenin Kaçınılmazlık Nedeniyle Sorumluluğu ve Kaçınılmazlık İlkesi
Kaçınılmazlık, olayın meydana geldiği tarihte geçerli bilimsel ve teknik kurallar gereğince alınacak tüm önlemlere rağmen, iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesi durumudur. İşverenin iş kazası ve meslek hastalığı hallerinde sorumluluğu belirlenirken kaçınılmazlık ilkesi uyarınca kusur oranı tespit edilmektedir.
[vc_message message_box_color=”alert-warning” icon_fontawesome=”fas fa-exclamation-triangle”]İşveren tüm yükümlülüklerinin ilgili mevzuat hükümlerine göre yerine getirmesine rağmen yine de gerçekleşen bir iş kazası ya da meslek hastalığı mevcutsa işverenin tazminatından kaçınılmazlık indirimi yapılarak uygun miktarda bir tazminata hükmedilmesi gerekmektedir.[/vc_message]
Meslek hastalığı nedeniyle tazminat davasında işverenin kaçınılmazlık indiriminden yararlanabilmesi için olayın irade dışında meydana gelmesi, davranış kuralının veya sözleşmeden kaynaklanan borcun ihlali, olay ile tazminat isteminin nedensellik bağı içermesi ve durumun önlenemez olması gerekmektedir. İşverenin kaçınılmazlık ilkesi uyarınca meslek hastalığı nedeniyle tazminat davasında hükmedilecek olan miktardan indirim alabilmesi için işgücü kaybının; örneğin işçinin kullandığı çivinin bir parçasının kırılmak suretiyle gözüne kaçması sonucunda yaşanması gerekmektedir.
[vc_message message_box_color=”alert-warning” icon_fontawesome=”fas fa-exclamation-triangle”]Meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası açıldığından UYAP Vatandaş https://vatandas.uyap.gov.tr/ üzerinden takip edebilirsiniz.[/vc_message]
Meslek Hastalığı Nedeniyle Tazminat Davasının Kapsamı
Maddi ve manevi tazminat gerekli şartları sağlanması, maddi tazminatta maddi zararın ispatı ile, manevi tazminatta ise kişilik haklarının ve bunlara ilişkin değerlerin saldırıya uğraması ile gerçekleşmektedir. Meslek hastalığı nedeniyle tazminat davasının kapsamı da bu bağlamda hem maddi hem de manevi tazminat olarak karşımıza çıkmaktadır. Maddi tazminatın hesabında önemli noktalar meslek hastalığı konusunda başlıca şunlardır: işçinin ve işverenin ayrı ayrı belirlenecek kusur oranları, SGK tarafından tespiti yapılacak (varsa) maluliyet oranı ve işçinin en son geliri.
[vc_message message_box_style=”outline” message_box_color=”blue” icon_fontawesome=”fas fa-balance-scale”]Meslek hastalığı nedeniyle tazminat davasında işgücü kaybına uğrayan işçinin dava hakkı bulunurken, işçinin bu nedenle ölümü halinde bakmakla yükümlü olduğu birinci derece yakınları ile ölenin kendisine yaptığı desteği belgeleyerek ispatlayabilen herkes destekten yoksun kalma tazminatı adı altında bir tazminat davası açabilir.[/vc_message]
Bunun dışında ölenin maddi bir bakıma muhtaç olmamakla birlikte, ölümü neticesinde manevi üzüntü yaşayan birinci dereceden yakınlar manevi tazminat davası açabilirler. Borçlar Kanunu m.56 uyarınca düzenlenen bu hak işçinin yakınlarına tanınmış bir haktır.
Meslek Hastalığı Nedeniyle Tazminat Davası Kadim Hukuk
Kadim Hukuk ve Danışmanlık Ofisi olarak profesyonel ekibimiz ve iş hukuku alanında uzman kadromuzla sizlere yaşamış olduğunuz maddi ve manevi kayıp için meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası açmanız konusunda hizmet vermekteyiz. Meslek hastalığınızı öğrenmeniz durumunda vakit kaybetmeden hukuki süreç başlatmanız gereklidir. Gerekli tüm hukuki bilgilendirme tarafınıza yapılacak olup hak kaybı yaşamamanız için profesyonel ekibimizle hizmetinizde olacağımızı bilmenizi isteriz.
Meslek Hastalığı Nedeniyle Tazminat Davası Dilekçe Örneği
NÖBETÇİ İŞ MAHKEMESİ HAKİMLİĞİNE
DAVACI : Ali Osman
VEKİLİ : Av. Umur YILDIRIM
DAVALI : ………………….
KONU : Meslek hastalığı nedeniyle, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu m.107 uyarınca belirlenmek üzere şimdilik ….TL olmak kaydıyla maddi tazminat ile tarafların kusur ve sorumluluk derecelerine ve maddi zararın kapsamına göre …TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte müvekkile ödenmesi, vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesi talebimizdir
AÇIKLAMALAR
- Müvekkil, …… ile ……. tarihleri arasında davalı işverene ait işyerinde inşaat ustası olarak çalışmıştır. Fiili olarak kesintisiz çalışan müvekkil, şirketler arası değişimler nedeniyle birtakım SGK giriş ve çıkışına tabi tutulmuştur. Bu husus SGK kaydı ile sabittir. İş Kanunu uyarınca davalı işveren ….. gerçekleşen bu durumdan sorumludur.
- Müvekkil işyeri koşulları nedeniyle işverenin kusurlu olduğu bir durum sonucunda … hastalığına yakalanmıştır. Yakalandığı bu hastalık %.. fiziki engele ve maluliyete sebep olmuştur.
- Müvekkil, bu hastalığına ilişkin sağlık raporunu …. tarihinde ……..Hastanesi sağlık kurulundan almıştır. Rapora göre müvekkilin maluliyet derecesi %43 oranındadır. Meslek hastalığının meydana gelmesinde kusur tamamen davalıya ait olup davalı işveren, ilgili mevzuatta yer alan işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin yükümlülüklerine aykırı davranmıştır.
- Maluliyeti sebebi ile gündelik işlerini yapmakta iken bile müvekkili zorlanmakta olup bu durumun yaşamı boyunca sürecek olması sebebiyle maddi tazminat ve yaşadığı elem sebebiyle manevi tazminat talebinde bulunması gereği doğmuştur. Müvekkilimiz meslek hasatlığı ile ilgili henüz Sosyal Güvenlik Kurumundan da gelir bağlanmış değildir.
- Açıklanan bu nedenlerle, mahkemece, 6100 sayılı HMK’nın 107.maddesi uyarınca toplanacak delillere, bilirkişilerin hesaplayacağı ve sunacağı raporlarına göre belirlenecek maddi ve manevi tazminat tutarının davalı işverenden alınıp davacı müvekkile ödetilmesi talebimiz hasıl olmuştur.
HUKUKİ NEDENLER : 4857 sayılı İş Kanunu, İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı mevzuatı, Borçlar Kanunu hükümleri, 5510 sayılı ve 506 sayılı yasalar, 5521 sayılı yasa, 6100 sayılı HMK vs. ilgili mevzuat.
KANITLAR : Meslek hastalığı ve diğer raporlar, SSK. Sağlık Kurulu raporu, iş yeri kayıtları, işçinin sicil dosyası, işçinin yaptığı işe göre gerçek kazancının araştırılması, gerektiğinde dinlenecek tanıklar, nüfus kayıtları, keşif, bilirkişi kusur ve hesap raporları vs. her tür kanıt
SONUÇ VE İSTEK :
Sunulan nedenlerle ve yargılama sırasında toplanacak delillere göre :
- Meslek hastalığı nedeniyle, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu m.107 uyarınca belirlenmek üzere şimdilik ….TL olmak kaydıyla maddi tazminat,
- Tarafların kusur ve sorumluluk derecelerine ve maddi zararın kapsamına göre …TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte müvekkile ödenmesi,
- Vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesi talebimizdir. …/../….
Davacı Vekili
Av.Umur YILDIRIM