Kentsel dönüşüm ve kira yardımı, 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun gereğince afet bölgesi içerisinde bulunan riskli yapıların kentsel dönüşüme girmesi sonucunda evsiz kalan kişilerin mağdur olmaması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılan kira desteğini ifade eder. Bakanlık kentsel dönüşüm ile evlerini yeniden inşaa ettirmek durumunda kalan vatandaşlara bulundukları illere ve yıllık Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE )miktarı ile değişkenlik göstermek üzere kira yardımı yapmaktadır.

Yeniden inşaa süreci ile ilgili olarak kira yardımı deprem riskinin olmadığı illerde yıkılma riski barındıran binalar için en fazla 18 ay verilir. Deprem riskinin bulunduğu illerde yıkılma riski bulunan binalar için ise maksimum 48 ay süre ile kira yardımı yapılabileceği belirtilmiştir. Kentsel dönüşüm kira yardımından yararlanabilecek kişilere bakacak olursak;

• İşyeri riskli yapı olarak tespit edilen kişi
• Kiracısı bulunduğu işyeri riskli yapı olarak tespit edilen kişi
• İkamet ettiği bina riskli yapı olarak tespit edilen kişi
• Kiracısı bulunduğu bina riskli yapı olarak tespit edilen kişi
• Sınırlı ayni hak sahipleri

6306 numaralı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a göre afet alanında bulunduğu tespit edilen gayrimenkuller, kentsel dönüşüm çerçevesine alınarak yıkılıp yeniden inşa edilmektedir. Yeniden inşa sürecinde gayrimenkul sahibi ve kiracıların mağdur olmaması için de kendilerine kentsel dönüşüm kira yardımı yapılmaktadır. En fazla 18 ay boyunca verilen kentsel dönüşüm kira yardımında, gayrimenkul sahiplerinin taşınma masraflarını karşılayabilmeleri için kira yardımının 5 aylık bölümü peşin olarak ödenebilmektedir. Kira yardımı bedeli, şehre ve Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) oranına göre yıllara bağlı olarak hesaplanmaktadır. Gayrimenkul sahiplerinin ve kiracıların kentsel dönüşüm kira yardımından faydalanabilmeleri için Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Müdürlüğüne başvurmaları gerekir.

Kentsel Dönüşüm Kira Yardımına Nasıl Başvurulur?

Kentsel dönüşüm nedeniyle kira yardımına başvurabilmek için en temel başvuru yöntemlerine bakacak olursak;

• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına Başvuru: Kentsel dönüşüm nedeniyle kira yardımına başvurabilmek için bulunduğunuz ilin Çevre, şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İl Müdürlüğü’ne başvuru için istenen evraklarla birlikte başvurmaktır.
• E-devlet üzerinden başvuru: Kentsel dönüşüm nedeniyle kira yardımına başvurabilmek için en kolay yol E-devlet üzerinden yapılan başvurudur. E devlet üzerinden TC kimlik numarası ve şifre ile giriş yapıldıktan sonra arama kısmına kentsel dönüşüm kira yardımı başvuru yazılması ile çıkan sekme ile başvuru yapılabilir.

Hak sahipleri tarafından, riskli olarak tespit edilen yapılardaki konut ve işyerlerinden dolayı kira yardımından faydalanabilmek için riskli yapının tahliye edildiği veya yıktırıldığı tarihten itibaren 1 yıl içinde, riskli yapının bulunduğu ildeki Müdürlüğe/İstanbul ilindeki ilgili İlçe Belediye Başkanlığına başvurulması gerekir.  Kira yardımı başvurularında; nüfus cüzdanı, adres bilgileri raporu ve taşınmaza ait güncel taşınmaz kaydı, A.R.A.A.D. Bilgi Sisteminin İçişleri Bakanlığının Kimlik Paylaşımı Sistemi (KPS) ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS) ile entegrasyonu bulunduğundan dolayı A.R.A.A.D. Bilgi Sistemi üzerinden temin edilir. Ancak, sistemden kaynaklanan sorunlar sebebiyle söz konusu belgeler A.R.A.A.D. Bilgi Sistemi üzerinden temin edilemiyor ise ilgilisinden istenilir. Kira yardımı başvurularında, riskli yapının yıktırılıp yıktırılmadığı A.R.A.A.D. Bilgi Sisteminden kontrol edilir.

Kentsel Dönüşüm Kira Yardımından Faydalanabilmek İçin istenen Belgeler Nelerdir?

Kentsel dönüşüm nedeniyle kira yardımı talebinde bulunabilmek için kişinin mülk sahibi yada kiracı olması gerekir. Kiracılar ile mülk sahipleri bakımından kentsel dönüşüm nedeniyle kira yardımı talebinin değerlendirilmesi için farklı belgeler talep edilir.

Riskli Yapı Malikleri için istenen belgeler: Malikler, riskli yapıdaki konut ve işyerleri için kira yardımı başvurusunu aşağıda belirtilen bilgi ve belgelerle yapar:

• Başvuru dilekçesi,
• Başvuru sahibinin tüzel kişi olması halinde başvuru dilekçesini imzalayan kişinin tüzel kişiliği temsil yetkisine sahip olduğunu gösteren imza sirküleri veya sicil tasdiknamesi,
• Tapu Belgesi ve Güncel Taşınmaz Kaydı,
• Riskli yapının yıkım bilgisinin A.R.A.A.D.(Afet riski altındaki alanların dönüşümü) Bilgi Sistemine girilmiş olması,
• Gerçek/Tüzel kişilerin kira yardımı başvuru dilekçesinde yer alan T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Vadesiz TL İBAN bilgisine ait teyit amaçlı bir belge.

Riskli Yapı Kiracıları İçin İstenen Belgeler: Riskli yapıda ikamet eden kiracılar, kira yardımı başvurusunu aşağıda belirtilen bilgi ve belgelerle yapar:

• Başvuru dilekçesi,
• Kiracının, riskli yapı için A.R.A.A.D. .(Afet riski altındaki alanların dönüşümü) Bilgi Sistemi üzerinden Yapı Kimlik Numarası alındığı tarihte riskli yapıda ikamet ettiğine ve riskli yapıyı tahliye ettiğine dair eski ve yeni adreslerini gösteren Adres Bilgileri Raporu,
• Riskli yapının yıkım bilgisinin A.R.A.A.D. .(Afet riski altındaki alanların dönüşümü) Bilgi Sistemine girilmiş olması,
• Gerçek/Tüzel kişilerin kira yardımı başvuru dilekçesinde yer alan T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Vadesiz TL İBAN bilgisine ait teyit amaçlı bir belge.

Riskli Yapıda İşyeri İşleten Kiracılar İçin İstenen Belgeler: Riskli yapı işyeri kiracıları kira yardımı başvurusunu aşağıda belirtilen bilgi ve belgelerle yapar;

• Başvuru dilekçesi,
• Başvuru sahibinin tüzel kişi olması halinde başvuru dilekçesini imzalayan kişinin tüzel kişiliği temsil yetkisine sahip olduğunu gösteren imza sirküleri veya sicil tasdiknamesi,
• Kiracının, riskli yapı için A.R.A.A.D. (Afet riski altındaki alanların dönüşümü) Bilgi Sistemi üzerinden Yapı Kimlik Numarası alındığı tarihte riskli yapıda işyeri işlettiğine ve riskli yapıyı tahliye ettiğine dair Riskli Yapı Tespit Raporu’nda belirtilen adres bilgileri ile uyumlu olacak şekilde eski ve yeni adreslerini gösteren bağlı olduğu odadan alınacak oda sicil kaydı veya vergi dairesinden alınan yazı
• İşyeri kapatılmışsa kapatıldığına dair ilgili vergi dairesi veya meslek odasından alınan yazı,
• Riskli yapının yıkım bilgisinin A.R.A.A.D. (Afet riski altındaki alanların dönüşümü)Bilgi Sistemine girilmiş olması,
• Gerçek/Tüzel kişilerin kira yardımı başvuru dilekçesinde yer alan T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Vadesiz TL İBAN bilgisine ait teyit amaçlı bir belge.

Sınırlı Ayni Hak Sahipleri İçin İstenen Belgeler: Riskli yapıda ikamet eden sınırlı ayni hak sahipleri, kira yardımı başvurusunu aşağıda belirtilen bilgi ve belgelerle yapar;

• Başvuru dilekçesi,
• Sınırlı ayni hak sahipliğini gösteren Tapu Belgesi ve taşınmaza ait Güncel Taşınmaz Kaydı (Kat mülkiyetli/kat irtifaklı tapularda sınırlı ayni hak sahipliğini gösteren şerh bulunmalıdır.),
• Sınırlı ayni hak sahibinin, riskli yapı için A.R.A.A.D. .(Afet riski altındaki alanların dönüşümü) Bilgi Sistemi üzerinden Yapı Kimlik Numarası alındığı tarihte yapıda ikamet ettiğine ve riskli yapıyı tahliye ettiğine dair eski ve yeni adreslerini gösteren Adres Bilgileri Raporu,
• Riskli yapının yıkım bilgisinin A.R.A.A.D. .(Afet riski altındaki alanların dönüşümü) Bilgi Sistemine girilmiş olması.
• Gerçek/Tüzel kişilerin kira yardımı başvuru dilekçesinde yer alan T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Vadesiz TL İBAN bilgisine ait teyit amaçlı bir belge.

Riskli Yapıda İşyeri Bulunan Sınırlı Ayni Hak Sahipleri İçin İstenen Belgeler: Kira yardımı başvurusunu aşağıda belirtilen bilgi ve belgelerle yapar;

• Başvuru dilekçesi,
• Başvuru sahibinin tüzel kişi olması halinde başvuru dilekçesini imzalayan kişinin tüzel kişiliği temsil yetkisine sahip olduğunu gösteren imza sirküleri veya sicil tasdiknamesi,
• Sınırlı ayni hak sahipliğini gösteren Tapu Belgesi ve taşınmaza ait Güncel Taşınmaz Kaydı (Kat mülkiyetli/kat irtifaklı tapularda sınırlı ayni hak sahipliğini gösteren şerh bulunmalıdır.),
• Sınırlı ayni hak sahibinin, riskli yapı için A.R.A.A.D. .(Afet riski altındaki alanların dönüşümü)Bilgi Sistemi üzerinden Yapı Kimlik Numarası alındığı tarihte riskli yapıda işyeri işlettiğine ve riskli yapıyı tahliye ettiğine dair Riskli Yapı Tespit Raporu’nda belirtilen adres bilgileri ile uyumlu olacak şekilde eski ve yeni adreslerini gösteren bağlı olduğu odadan alınacak oda sicil kaydı veya vergi dairesinden alınan yazı.
• İşyeri kapatılmışsa kapatıldığına dair ilgili vergi dairesi veya meslek odasından alınan yazı,
• Riskli yapının yıkım bilgisinin A.R.A.A.D. .(Afet riski altındaki alanların dönüşümü) Bilgi Sistemine girilmiş olması,
• Gerçek/Tüzel kişilerin kira yardımı başvuru dilekçesinde yer alan T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Vadesiz TL İBAN bilgisine ait teyit amaçlı bir belge.

Kamu Lojmanlarında İkamet Eden Kiracılar İçin İstenen Belgeler; 6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapı olarak tespit edilen kamu lojmanlarında ikamet eden kiracılar, kira yardımı başvurusunu aşağıda belirtilen bilgi ve belgelerle yapar;

• Başvuru dilekçesi,
• Lojmanda ikamet eden kiracının, riskli yapı için A.R.A.A.D. Bilgi Sistemi üzerinden Yapı Kimlik Numarası alındığı tarihte riskli yapıda ikamet ettiğine ve riskli yapıyı tahliye ettiğine dair eski ve yeni adreslerini gösteren Adres Bilgileri Raporu
• Riskli yapının yıkım bilgisinin A.R.A.A.D. Bilgi Sistemine girilmiş olması,
• Gerçek kişilerin kira yardımı başvuru dilekçesinde yer alan T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Vadesiz TL İBAN bilgisine ait teyit amaçlı bir belge.

Kentsel Dönüşüm Nedeniyle Kira Ödemeleri Yardımı Ne Zaman Yapılır?

Kentsel dönüşüm nedeniyle kira yardımı ödemelerinin ne zaman yapılacağı merak konusu olmaktadır. Kira yardımı başvurularının bakanlık tarafından incelenerek uygun bulunması halinde;

• Konut/işyeri maliklerine Bakan Olur’una göre belirlenen tutarda ve 18 ay boyunca kira yardımı yapılabilir.
• Konut/işyerinde kiracı olarak ikamet edenlere, yapının bulunduğu ilde malikler için belirlenen aylık kira yardımı tutarı esas alınarak, iki aylık kira yardımı tek seferde (defaten) ödenir.
• Konut/işyerinde sınırlı ayni hak sahibi olarak ikamet edenlere beş aylık, gecekondu sahiplerine iki aylık, kapıcı olup kapıcı dairesinde ikamet edenlere beş aylık kira yardımı ödenir.

Kentsel Dönüşüm Nedeniyle Yapılan Kira Yardımı Ne Kadar?

İstanbul ili için yapılacak yardım 2024 Yılı için;

• Malik (Aylık) 5.500,00TL
• Kiracı (Defaten) 11.000,00TL
• Ayni Hak Sahibi (Defaten) 27.500,00 TL

Ankara, Antalya, Bursa, İzmir illeri için yapılacak yardım 2024 Yılı için;

• Malik (Aylık) 4.500,00TL
• Kiracı (Defaten) 9.000,00TL
• Ayni Hak Sahibi (Defaten) 22.500,00 TL

Adana, Aydın, Balıkesir, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van illeri için yapılacak yardım 2024 Yılı için;

• Malik (Aylık) 3.750,00TL
• Kiracı (Defaten) 7.500,00TL
• Ayni Hak Sahibi (Defaten) 18.750,00 TL

Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Aksaray, Amasya, Ardahan, Artvin, Bartın, Batman, Bayburt, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur Çanakkale, Çankırı, Çorum, Düzce, Edirne, Elazığ, Erzincan, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Isparta, Karabük, Kastamonu Karaman, Kars, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Kilis, Kütahya, Muş, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Rize, Siirt, Sinop, Sivas, Şırnak, Tokat, Tunceli, Uşak, Yalova, Yozgat, Zonguldak illeri için yapılacak yardım 2024 Yılı için;

• Malik (Aylık) 3.000,00TL
• Kiracı (Defaten) 6.000,00TL
• Ayni Hak Sahibi (Defaten) 15.000,00 TL